Чытанка для дзіцячага сада
Выдавец: Народная асвета
Памер: 303с.
Мінск 1990
— Баба, не ідзі. Мне страшна.
— Добра. я не пайду. Спіце, дзеткі. Я каля вас буду сядзець.
Як толькі дзеці пазасыналі, бабка надзела новую кофту, завязала белую хустку і нават у люстэрка паглядзелася. Толькі яна там нічога не ўбачыла, бо было ўжо цёмна. А запальваць святло яна пабаялася, каб не пабудзіць дзяцей.
«А калі і праўда папрачынаюцца, а мяне не будзе,— падумала бабка,— яны ж з плачу пазаходзяцца ».
Але бабцы вельмі хацелася пайсці ў госці. I тады яна надумалася зрабіць другую бабу. Узяла дзве падушкі, надзела на іх старую сукенку, а малую
падушачку абвязала хустачкай і паклала зверху — атрымалася галава ў хустцы...
Стасіку ўночы захацелася піць. I ён праз сон папрасіў:
— Малачка...
Ніхто не абазваўся. Тады Стасіку яшчэ мацней захацелася малачка, і ён прачнуўся. Баба сядзела на сваім месцы.
— Баба! — гукнуў Стась.
Але бабуля нават не варухнулася. Тады Стасік падсунуўся бліжэй і хацеў яе пабудзіць. Толькі крануў за плечы, а яна ўзяла і з’ехала з ложка далоў — яна была зроблена з падушак!
Стасік спалохаўся і пабудзіў Натальку. Але тут яны ўбачылі нешта яшчэ больш страшнае. 3 цемры на іх глядзелі вялікія блішчастыя вочы. Якраз як у таго звера, пра якога бабка расказвала казку.
— Воўк! — крыкнула Наталька.
— М-м-я-ў! — азваўся воўк.
Дзеці пазналі ката Кузьму. А той пачаў лашчыцца да іх, залез пад коўдру і заспяваў ціхую знаёмую песню.
Цяпер Стасіку і Натальцы было не страшна. Хутка яны заснулі зноў.
Прачнуліся толькі раніцай і зусім не пакрыўдзіліся на бабулю, бо яна-такі стрымала сваё слова. Дала кожнаму па вялікаму кавалку салодкага пірага. А коціку не здагадалася даць. Тады Стасік сказаў:
— Баба, дай коціку. Ен пільнаваў нас. 3 ім нам ніякі воўк не страшны.
Бабка дала пірага і коціку.
Адлёт жураўлёў
Якуб Колас
Белыя валокны Сцелюцца над долам. He спяваюць птушкі, Сціхнуў лесу шолам.
Замірае лета, Заціхаюць далі, Сірацее рэчка, Халадзеюць хвалі.
У бязмежным небе Роўненькім шнурочкам Жураўлі на вырай Мкнуцца над лясочкам.
Сонечпая сцежка
Сяргей Грахоўскі
Жоўты лісцік тапаліны Ціха падае з галіны;
I лісты, лісты наўкол Апускаюцца на дол.
Высцілае лістапад Сцежку ў наш дзіцячы сад. Спрытна ходзяць ножкі Сонечнай дарожкай.
Кожнай раніцай з ахвотай Мы прыходзім на работу. Ляльку трэба расчасаць I кружочкі напісаць, Збудаваць пясчаны дом, З’есці кашу з малаком I кату пачысціць боты. Ой, як шмат у нас работы!
Радзіма
Артур Вольскі
Радзіма ў нас — бязмежная, спякотная
і снежная.
Радзіма ў нас — цудоўная, багаццяў розных поўная. Радзіма ў нас —
магутная і ва ўсім свеце
чутная.
Радзіма ў нас — лагодная, нібы матуля родная.
А самае
галоўнае: усе ёй дзеці — роўныя.
Ночка
Сяргей Новік-Пяюн
Сояца палючае, Сонца жывучае Скончыла дзённы абход. Зорачкі ясныя, Зоркі бліскучыя
У небе вядуць карагод. Месячык беленькі, Месячык чысты
3 хмарак свой твар паказаў. Ў рэчцы спакойнай, Ў рэчцы празрыстай Хор вадзяны запяяў.
Дрэўцы купчастыя, Дрэўцы зялёныя Ў люстра глядзяцца вады. Жабкі рухлівыя, Жабкі вясёлыя Скачуць туды і сюды.
Агнявік
Алег Мінкін
У полымі вясёлым печы Рухавы скача чалавечак Пад булькаценне чыгуноў, Пад гучны трэск смалістых дроў.
Калі ж агонь згасае ў печы, У прысак лезе чалавечак
I спіць, згарнуўшыся клубком, Чырвоным стаўшы вугальком.
Як кот звяроў напалохаў
Беларуская народная казка
Жылі дзед ды баба. I быў у іх кот. Дзед кашалі плёў, баба кудзелю прала, а кот паляваць на мышэй хадзіў. _
Вось пайшоў раз кот на паляванне і заблудзіўся. Шукаў, шукаў, а дарогу дамоў не знайшоў. Сеў пад ялінай і плача.
Бяжыць лісіца. Убачыла ката — загледзелася: ніколі яшчэ такога звера ў сваім лесе не сустракала.
— Ты хто такі будзеш? — пытаецца.
— Я Кот Мурлыковіч.
— А чаго ты плачаш, Кот Мурлыковіч?
Расказаў ёй кот аб сваёй прыгодзе.
— Хе,— кажа лісіца,— каб больш тае бяды! Ідзі да мяне жыць. Будзеш у мяне за гаспадара.
— Добра,— кажа кот.
Вось прыходзіць ён да лісіцы. А ў яе курэй — і смажаных, і вараных!..
Наеўся кот і спаць уклаўся.
Тым часам бяжыць па лесе воўк: топ-топ, шлёпшлёп! Пачула лісіца, выскачыла з хаты ды як закрычыць:
— Хто гэта ў маім лесе стукоча-тупоча? Хто майму гаспадару спаць не дае?
— А хто ж у цябе гаспадар? — пытаецца воўк.
— У мяне не гаспадар, а гаспадарышча, хвост з памялішча: як махне, дык адразу заб’е.
Узяла ваўка цікавасць. Ен кажа:
— А ці нельга было б, кумка, хоць адным вокам паглядзець на твайго гаспадара?
— Паглядзець-то можна,— адказвае лісіца,— але без падарунка лепш не прыходзь. Мой гаспадар падарункі любіць.
— Добра, будзе падарунак,— сказаў воўк і пабег далей.
Вярнулася лісіца ў хату.
А тым часам ідзе па лесе мядзведзь: трэсь-лом, трэсь-лом, трэсь-лом!
Пачула лісіца, выскачыла з хаты ды як закрычыць зноў:
— Хто гэта ў маім лесе трашчыць? Хто майму гаспадару спаць не дае?
А хто y цябе гаспадар? — пытаецца мядзведзь.
У мяне не гаспадар, а гаспадарышча, хвост з памялішча: як махне, дык адразу заб’е.
I мядзведзя ўзяла цікавасць: які такі гаспадар у лісіцы, што хвастом усіх забівае? Вось ён і кажа:
А ці нельга было б, лісічка-сястрычка, хоць паглядзець на твайго гаспадара?
Паглядзець можна,— кажа лісіца,— толькі ез падарунка не прыходзь. Мой гаспадар падарункі любіць.
„ Д°бра, падарунак будзе,— сказаў мядзведзь і паншоу далей.
Прабеглі яшчэ дзік-сякач і заяц-шарак. Лісіца і іх сваім гаспадаром напалохала.
Сабраліся звяры і моцна задумаліся: якія ж падарункі лісіцынаму гаспадару прынесці?
Думалі-гадалі, нарэшце мядзведзь і кажа:
— Вось што, браткі, трэба смачны абед згатаваць ды ў госці яго з гаспадыняй запрасіць. Тады ўсе разам і паглядзім.
— Добра, няхай будзе так,— згадзіліся звяры.
I тут яны зноў моцна задумаліся: які абед згатаваць? Думалі-гадалі, нарэшце мядзведзь і кажа:
— Я прынясу мёду калоду.
А я — барана,— кажа воўк.
А я — жалудоў,— кажа дзік.
— А я — салодкай капусты,— кажа заяц.
Згатавалі абед і пачалі раіцца, каму запрашаць ісці.
Мядзведзь кажа:
— Я тоўсты, мне хадзіць цяжка.
Воўк кажа:
Я і так набегаўся, мне ногі баляць.
Дзік кажа:
— А я складна гаварыць не ўмею.
А заяц нічога не сказаў. Вось і парашылі паслаць яго, як лягчэйшага на ногі.
Прыбег заяц да лісіцынай хаты, пастукаў лапкай у шыбіну, зажмурыўся ад страху ды прапішчаў спалоханым голасам:
. Дзень добры вам, шаноўныя гаспадары! Прасілі мядзведзь, воўк і дзік, каб вы ласкавы былі, да іх у госці прыйшлі.
Сказаў так адным духам ды ходу назад.
Падрыхтаваліся звяры гасцей сустракаць. Ся-
дзяць ля багатага стала, чакаюць, аб лісіцыным гаспадару разважаюць.
Вось заяц і кажа:
— He, браткі, сядзець так боязна. Хто яго ведае, які там гаспадар у лісіцы! А што, калі ён абеду нашага не ўпадабае ды ўсіх нас хвастом пазабівае. Давайце лепш схаваемся і спярша здалёк на яго паглядзім. „ „ „ -
Згадзіліся звяры з мудрай зайцавай парадан ды пачалі хавадца. „
Мядзведзь на дуб узлез, дзік у мох зашыуся, воўк пад куст забраўся, а заяц у траве схаваўся.
Тым часам узяла лісіца пад руку свайго гаспадара, і пайшлі яны ў госці.
Прыходзяць на палянку. Чуе кот — мясам запахла. Бачыць — цэлы баран ляжыць. Тут ён поўсць наставіў, вусы натапырыў ды адразу на барана накінуўся.
Есць ды ўсё бурчыць: «Мяў-у, мяў-у!»
Звяроў аж страх узяў. Ім здалося, што ён крычыць: «Мала, мала!»
— Ну і звяруга! — кажа воўк.— Мне б і за дзень з такім рагалём не ўправіцца, а ЯМУ на Раз мала... „
Дзік ляжаў, ляжаў у моху ды ад страху пачау хвастом варушыць. Кот падумаў, што мыш з норкі вылазіць. Скокнуў туды і ўчапіўся кіпцюрамі ў дзікаў хвост. „
Як схопіцца дзік, як кінецца наўцёкі! Толькі галлё трашчыць.
Кот напужаўся ды скок на дуб! „ „
— Ну,— думае мядзведзь,— гэта ён мяне ўбачыў. Трэба ратавацца, пакуль не позна.
Грымнуўся мядзведзь з дуба проста на куст, пад якім воўк сядзеў. А таму здалося, што гэта сам лісіцын гаспадар на яго напаў. Усхапіўся воўк ды ходу далей ад бяды! А мядзведзь за ім: трэсь-лом! трэсь-лом!
Уцякалі яны так, што заяц іх ледзьве праз гадзіну дагнаў. Дагнаў і кажа:
— Каб не паслухалі мяне ды не схаваліся, ён бы нас усіх з’еў! Ну і страшэнны звер!
А кот з хітрай лісіцай нагасцяваліся ды пайшлі сабе дахаты.
Як кураняты сонейка адшукалі
Авяр'ян Дзеружынскі
Сумавалі кураняткі, Сумавалі нездарма: Хмара неба засланіла, Сонейка тры дні няма. — Маці, маці, He ўтрываць, Пойдзем сонейка шукаць. — А куды вы, а куды? He наклікайце бяды! Дзе жыве свяціла тое, Вы ж не знаеце ўсе трое. — Знаем, маці, ці не знаем, Але сонца пашукаем. Палажыла кураняткам Маці ў торбачку зярняткі, I ад роднага парога Ў свет іх вывела дарога. Вось ідуць яны паволі Сцежкай, што віецца ў полі. Раптам каля ручайка Сустракаюць куліка.
— Дзе, скажы, знайсці нам, мілы, Сонца яснае, свяціла?
—Я не знаю.
Вось сарока тут стракоча недалёка. А яна заўсёды рада Ўсім даваць свае парады.
Белабока бы чакала, — Чы-чы-чы! — залапатала. — А куды вы, кураняткі, Ідзяце адны, без маткі? Дзе былі вы, дзе хадзілі? — Мы ідзём па белым свеце — Сонейка тры дні не свеціць. Ці не можаш падказаць, Дзе яго нам адшукаць?
— Дзе шукаць? I я не знаю. Запытацца, можа, ў зая?.. Касавокі выйшаў з хаткі: — Што вам трэба, кураняткі? — Ці не можаш ты сказаць.
Дзе нам сонейка шукаць? — Я не ведаю, не знаю, Вось у качкі запытаю. — Гэй, суседка! — крыкнуў шэры,— He хавайся ты ў аеры. Падкажы, дзе сонейка — Ў рэчцы ці ў сасонніку?
Качка выйшла тут з двара I сказала: «Кра-кра-кра, Пакуль сонца не відно, Я не знаю, дзе яно.
Можа, ў вожыка спытаць, Дзе яго вам адшукаць?..» Пад старой бярозай вожык Засцілаў старанна ложак. Але раптам чуе: «Братка! Заяц, качка, кураняткі I сарока-белабока Да цябе прыйшлі здалёку. Ці не можаш ты сказаць, Дзе нам сонейка шукаць?» Кажа вожык: — За гарой, Вечароваю парой, Дзе абрыў навіс круты, Ходзіць месяц залаты. Ен бывае ў той старонцы, Дзе шукаць вам трэба сонца. I сам тут жа з ложка — скок! Сукаваты ўзяў кіёк Ды, напяўшы капялюшык, У дарогу першы рушыў. А за ім услед сябры Падаліся да гары.
А вяршыня — гэта ж трэба! — Узвышалася да неба.
Светлы месячык плыве Паміж хмар у сіняве. — Месяц, месяц светлавокі, Мы прайшлі ўжо шлях далёкі! He па службе-абавязку Ты зрабі нам, браце, ласку. Дзе, скажы, ў якой старонцы Адшукаць мы можам сонца? Месяц бліснуў у адказ:
КНІГІ ОНЛАЙН
