• Газеты, часопісы і г.д.
  • Чытанка для дзіцячага садка

    Чытанка для дзіцячага садка


    Выдавец: Медзісонт
    Памер: 372с.
    Мінск 2008
    43.94 МБ
    скнара.
    Нырнўў зноў дзядок у ваду і праз хвіліну выплыў з сярэбранай сякерай.
    —	Ці не гэта твая? — пытае.
    —	He, не мая, не мая! Мая лепшая была!
    Трэці раз нырнуў стары ў ваду і праз хвіліну вынырнуў з залатой сякерай у руках.
    —	Вось гэта мая! — крычыць багацей і рукі да яе працягвае.
    Але залатая сякера толькі — свісь — прасвістала, праляцела міма яго вушэй. I плюхнула ў ваду, а стары за ёю — боўць — і ўжо больш не паказваўся. А прагны багацей то туды, то сюды бегае, шнырыць-шукае на беразе. To прысядзе, то падхопіцца — усё чакае не дачакаецца, ці не пакажацца зноў стары, ці не прынясе дыяментавую сякеру. Пэўна, ён яшчэ і сёння на беразе сядзіць і дыяментавую сякеру чакае.
    Бішка
    Канстанцін Ушынскі
    — Ану, Бішка, прачытай, што ў кніжцы напісана?
    Панюхаў сабачка кніжку дый пайшоў сабе.
    — He мая, — кажа, — справа кнігі чытаць: я хату вартую, начамі не сплю, гаўкаю, злодзеяў ды ваўкоў пужаю, на паляванне хаджу, зайца сачу, качак шукаю, падноску цягну — досыць мне і гэтага!
    Дадумалася
    Аляксандра Смоліч (паводле Жана Ляфантэна)
    -< -^свірне пасяліўся сярдзіты кот. Дрэнна стала жыць мышам. Сабраліся мышы на ©X раду: што рабіць, каб як ад ката збавіцца.
    Думалі, думалі, ні да чаго не дадумаліся.
    Аж адазвалася нейкае мышанё: «Я ведаю, што трэба зрабіць. Трэба кату званок на шыю начапіць, тады будзе чутно, куды ён ідзе, і мы пахаваемся».
    «Добрая твая выдумка, — кажа старая мыш, — але хто ж гэты званок начэпіць на ката? Вось вазьміся ты, дык мы табе дзякуй скажам».
    Вавёрка і воўк
    Аляксандра Смояіч (паводле Лява Талстоя)
    ляжаў пад елкаю і спаў Вавёрка скакаФІУла з елкі на елку і звалілася на ваўка. Воўк Xz схамянуўся і хацеў яе зесці. Вавёрка пачала прасіцца: «Пусці мяне». Воўк сказаў: «Добра. Я пушчу цябе, толькі ты скажы мне, чаму вы, вавёркі, заўсёды такія вясёлыя. Мне вось маркотна, а вы гуляеце ды скачаце». Вавёрка адказала: «Уперад пусці мяне на дрэва, дык тады скажу, a то я цябе баюся». Воўк быў не галодны і пусціў.
    Вавёрка ўскочыла на галінку і адтуль сказала: «Табе затым маркотна, што ты злосны. Табе злосць сэрца паліць. А мы таму вясёлыя, што нам ніколі не хочацца благога рабіць».
    Зайкава хатка
    Беларуская народная казка
    Жылі-былі ў лесе лісічка і зайчык. Прыйшла восень. Холадна стала ў лесе. Надумаліся яны хаткі на зіму пабудаваць. Лісічка збудавала сабе хатку з труску-сняжку, а зайчык
    з труску-пяску. Перазімавалі яны ў новых хатках. Настала вясна, прыгрэла сонца. Лісіччына хатка растала, а зайкава стаіць як стаяла. Прыйшла лісіца ў зайкаву хатку, выгнала зайку, а сама ў яго хатцы засталася. Пайшоў зайка са свайго двара, сеў пад бярозкаю ды плача.
    Ідзе воўк. Бачыць — зайка плача.
    — Чаго ты, зайка, плачаш? — пытае воўк.
    — Як жа мне, зайку, не плакаць? Жылі мы з лісічкаю блізка адно каля аднаго. Пабудавалі мы сабе хаты: я — з труску-пяску, а яна — з трускусняжку. Настала вясна. Яе хатка растала, а мая стаіць як стаяла. Прыйшла лісічка, выгнала мяне з мае хаткі і сама ў ёй жыць засталася. Дык вось я сяджу ды плачу.
    — He плач, зайка. Пойдзем, я табе памагу, праганю лісічку з твае хаты.
    Пайшлі яны. Прыйшлі. Воўк стаў на парозе зайкавай хаткі і крычыць на лісічку:
    — Чаго залезла ў чужую хатку? Злазь, ліса, з печы, a то скіну, паб'ю табе плечы.
    He спалохалася лісічка, адказвае ваўку:
    — Ой, воўк, сцеражыся: мой хвост, як дубец, — як дам, дык будзе табе канец!
    Перапалохаўся воўк — ды наўцёкі і зайку аднаго пакінуў.
    Сеў зноў зайка пад бярозкай ды горка плача. Ідзе праз лес мядзведзь. Бачыць — зайчык сядзіць пад бярозай і плача.
    — Чаго, зайка, плачаш? — пытае мядзведзь.
    — Як жа мне, зайку не плакаць? Жылі мы з лісічкаю блізка адно каля аднаго. Пабудавалі мы сабе хаты. Я — з труску-пяску, а яна — з труску-сняжку. Настала вясна. Яе хатка растала, a
    мая стаіць як стаяла. Прыйшла лісічка, выгнала мяне з мае хаткі і сама там жыць засталася. Дык вось я сяджу ды плачу.
    — He гшач, зайка. Пойдзем, я табе памагу, праганю лісічку з твае хаты.
    Пайшлі яны. Прыйшлі. Мядзведзь стаў на парозе зайкавай хаткі і крычыць на лісічку:
    — Нашто адабрала ў зайкі хату? Злазь, ліса, з печы, a то скіну, паб'ю табе плечы.
    He спалохалася лісічка, адказвае мядзведзю:
    — Ой, мядзведзь, сцеражыся: мой хвост, як дубец, — як дам, дык будзе табе канец!
    Спалохаўся мядзведзь — ды наўцёкі і зайку аднаго пакінуў.
    Зноў пайшоў зайка са свайго двара, сеў пад бярозкаю ды горка плача. Аж бачыць — ідзе праз лес пеўнік. угледзеў зайчыка, падышоў і пытае:
    — Чаго, зайка, плачаш?
    — Дык як жа мне, зайку, не плакаць? Жылі мы з лісічкаю блізка адно каля аднаго. Пабудавалі мы сабе хаты. Я — з труску-пяску, а яна — з труску-сняжку. Настала вясна. Яе хатка растала, a мая стаіць як стаяла. Прыйшла лісічка, выгнала мяне з мае хаткі і сама там жыць засталася. Вось я сяджу ды плачу.
    — He плач, зайка: я выганю лісу з твае хаткі.
    — Ой, Петрусёк, — плача зайка, — дзе табе яе выгнаць? Воўк гнаў — не выгнаў, мядзведзь гнаў — не выгнаў.
    — А вось жа я выганю. Хадзем, — кажа пеўнік.
    Пайшлі. Увайшоў пеўнік у хатку, стаў на парозе, кукарэкнуў, а потым як закрычыць:
    — Я — пятух-чабятух, Я — пявун-лапатун, На кароткіх нагах, На высокіх пятах. Нясу касу на плячы, Хачу ліску засячы.
    А лісічка ляжыць ды кажа:
    — Ой, певень, сцеражыся: мой хвост, як дубец, — як дам, дык будзе табе канец.
    Скочыў пеўнік з парога ў хату ды зноў крычыць:
    — Я — пятух-чабятух, Я — пявун-лапатун, На кароткіх нагах, На высокіх пятах. Нясу касу на плячы, Хачу ліску засячы.
    I — скок на печ да ліскі. Дзюбануў лісіцу ў спіну. Як усхопіцца лісіца ды як пабяжыць вон з зайкавай хаткі, а зайка дзверы зачыніў за ёю.
    I застаўся ён жыць у сваёй хатцы разам з пеўнікам.
    Каза-манюка
    Беларуская народная казка
    A f 'Г ЫЎ дзед ды баба з дачкою. I была ў іх ГтЭ каза. Пагнала дачка пасвіць казу. Цэлы ^А(ё>дзень пасвіла па бары, па дубраўцы, па траўцы, па мураўцы. Увечары прыганяе дахаты. Дзед пытаецца ў казы:
    — Каза мая, козачка, дзе была? Што ты ела,
    што піла?
    Каза кажа:
    — Нідзе не была. Нічога не ела, нічога не піла. Толькі як бегла цераз масток, ухапіла кляновы лісток, а як бегла ля крынічкі, ухапіла кропельку вадзічкі...
    Насварыўся дзед на дачку, што дрэнна казу пасвіла, і назаўтра выправіў бабу.
    Цэлы дзень пасвіла баба казу па бары, па дубраўцы, па траўцы, па мураўцы. Увечары прыганяе дахаты.
    Дзед зноў пытаецца ў казы:
    — Каза мая, козачка, дзе была? Што ты ела, што піла?
    Каза кажа:
    — Нідзе не была. Нічога не ела, нічога не піла. Толькі як бегла цераз масток, ухапіла кляновы лісток, а як бегла ля крынічкі, ухапіла кропельку вадзічкі...
    Дзед і на бабу насварыўся, што дрэнна казу пасвіла. Надзеў тады дзед бабін каптан і хустку ды пайшоў сам пасвіць казу. Цэлы дзень пасвіў па бары, па дубраўцы, па траўцы, па мураўцы. Увечары вярнуўся дахаты, пераапрануўся, сеў на прызбе і чакае казу з пашы.
    Прыйшла каза на двор. Дзед пытаецца:
    — Каза мая, козачка, дзе была? Што ты ела, што піла?
    Каза кажа:
    — Нідзе не была. Нічога не ела, нічога не піла. Толькі як бегла цераз масток, ухапіла кляновы лісток, а як бегла ля крынічкі, ухапіла кропельку вадзічкі...
    Узлаваўся дзед на казу-манюку, прывязаў яе за плот, а сам пайшоў касу вастрыць, казу-манюку рэзаць.
    Дазналася аб гэтым каза, сарвалася з прывязі і пабегла ў лес. Знайшла ў лесе зайчыкаву хатку, залезла ў яе і жыве там, а зайчыка і на парог не пускае.
    Сеў зайчык пад елачкай і плача. Ідзе воўк:
    — Чаго, зайчык, плачаш? Чаго зажурыўся?
    — Як жа мне не плакаць, як не журыцца? Была ў мяне хатка — новая, яловая. Прыйшоў нейкі звер рагаты ды барадаты, выгнаў мяне з хаты і сам у ёй жыве, а мяне і на парог не пускае.
    — Ну добра, не плач, я таго звера выганю.
    Падышоў воўк да зайчыкавай хаткі, пастукаў хвастом у дзверы і кажа:
    — Гэй, звер рагаты-барадаты, збірай манаткі, ідзі прэч з зайчыкавай хаткі!
    А каза як затупае за дзвярыма, як замэкае:
    — Закалю цябе рагамі, затапчу цябе нагамі, яшчэ і барадою замяту!
    Спужаўся воўк ды ад бяды ўцёк. А зайчык зноў сеў і плача. Ідзе мядзведзь:
    — Чаго, зайчык, плачаш? Чаго зажурыўся?
    — Як жа не плакаць, як не журыцца?
    I расказаў мядзведзю пра сваю бяду.
    — Ну добра, — кажа мядзведзь, — не плач, я таго звера адразу выганю.
    Падышоў ён да зайчыкавай хаткі, патупаў каля дзвярэй ды кажа:
    — Гэй, звер рагаты-барадаты, збірай манаткі, ідзі прэч з зайчыкавай хаткі!
    А каза як затупае, як замэкае:
    — Закалю цябе рагамі, затапчу цябе нагамі, яшчэ і барадою замяту!
    Спужаўся і мядзведзь ды ў гушчар — кульгець, кульгець... Ідзе певень. убачыў заплаканага зайчыка і пытаецца:
    — Чаго, зайчьж, плачаш? Чаго, брат, зажурыўся?
    — Як жа мне не плакаць, як не журыцца?
    I расказаў зайчык пра сваю бяду.
    — Э, — кажа певень, — такую бяду я адной лапай развяду. Я таго звера ведаю — гэта дзедава каза-манюка...
    Падышоў певень да зайчыкавай хаты, залопаў крыламі, закукарэкаў:
    — Кукарэку! Кукарэку! Заб'ю казу-недарэку!
    Пачула каза ды як затупае, як замэкае:
    — Закалю цябе рагамі, затапчу цябе нагамі, яшчэ і барадою замяту!
    Тады певень яшчэ мацней залопаў крыламі і закрычаў:
    — Гэй, каза, збірай манаткі, уцякай хутчэй ты з хаткі. бо вунь дзед ідзе, ён касу нясе...
    Як пачула каза пра дзеда з касою, напужалася і кулём выскачыла з хаткі. А зайчык з пеўнікам зайшлі ў хатку і сталі там жыць-пажываць ды дабра нажываць.
    Маланка і Гром
    Юры Ярмыш
    -< ^>згодзе калісьці жылі Маланка і Гром.
    Любіла Маланка, калі хмары ўкрывалі Gz неба і ажно чорным рабілася ўсё навокал.
    А Гром, гледзячы на яе, шчыра радаваўся. Сябраваў ён з Маланкай. Ды неяк гарачая
    Маланка нізка над зямлёй шуганула і зачапіла дрэва. Загарэлася яно. Маланка ўзрадавалася і давай іншыя дрэвы паліць!
    Гром разгневаўся на Маланку, пачаў сварыцца на яе, каб не паліла дрэў. Але Маланка не паслухалася Грому. Людзей крыўдзіць пачала, будынкі падпальваць.
    I цяпер у навальніцу — толькі блісне Маланка, Гром ужо злуецца, сварыцца на яе.
    Маланка яшчэ больш разыходзіцца — Гром голас павышае. I так да таго часу, пакуль не ўтаймуе ліхадзейку, пакуль не перастане сваволіць Маланка. Тады і Гром сціхае. Тут, глядзіш, і дождж перастае.
    А новая навальніца пачнецца — усё паўтараецца. Кароткая памяць у ліхой Маланкі!