Чытанка для дзіцячага садка
Выдавец: Медзісонт
Памер: 372с.
Мінск 2008
Пабегла курачка ў лес і прынесла дроў. Пекар напёк пірагоў. Занесла курачка пірагі касцам. Касцы з'елі пірагі і накасілі сена. Прынесла курачка сена карове. Карова з'ела сена і дала масла. Пеўнік змазаў маслам горла і праглынуў бобінку.
Праглынуў і зноў весела на ўвесь двор заспяваў:
— Ку-ка-рэ-ку! Чуб-чубатка — малайчына!
Муха-пяюха
Беларуская народная казка
ўТ ў ыла-была муха-пяюха. Мела яна каляску і шэсць камароў. Запрэгла муха-пяюха
Х(в>камароў у каляску ды паехала на пагулянку. Едзе яна дарогаю, едзе шырокаю — бяжыць мышка:
— Добры дзень, пані! Як паню зваць-велічаць?
— Я муха-пяюха. А ты хто?
— А я па паліцах скрабатуха.
— Сядай, паедзем разам.
Едуць яны дарогаю, едуць шырокаю — скача жабка:
— Добры дзень, панове! Як вас зваць-велічаць?
— Муха-пяюха. Па паліцах скрабатуха. А ты хто?
— А я па сажалках рагатуха.
— Сядай, паедзем разам.
Едуць яны дарогаю, едуць яны шырокаю — на галінцы вавёрка:
— Добры дзень, панове! Як вас зваць-велічаць?
— Муха-пяюха. Па паліцах скрабатуха. Па сажалках рагатуха. А ты хто?
— А я па елках скакуха.
— Сядай, паедзем разам.
Едуць яны дарогаю, едуць шырокаю — бяжыць заяц:
— Добры дзень, панове! Як вас зваць-велічаць?
— Муха-пяюха. Па паліцах скрабатуха. Па сажалках рагатуха. Па елках скакуха. А ты хто?
— А я праз дарогу скок.
— Сядай, паедзем разам.
Едуць яны дарогаю, едуць шырокаю — ідзе воўк:
— Добры дзень, панове! Як вас зваць-велічаць?
— Муха-пяюха. Па паліцах скрабатуха. Па сажалках рагатуха. Па елках скакуха. Праз дарогу скок. А ты хто?
— А я галодны воўк. Усіх вас паем.
Пачулі гэта камары, падняліся ўгору і паляцелі разам з каляскай. А галодны воўк паляскаў зубамі і пайшоў далей ні з чым.
Трое мядзведзяў
Леў Талстой
Лдна дзяўчынка пайшла з дому ў лес. У лесе яна заблудзілася і пачала шукаць дарогу дадому, ды не знайшла і прыйшла ў лесе да хаткі.
Дзверы былі адчыненыя; яна паглядзела ў дзверы, бачыць — у хатцы нікога няма, і ўвайшла.
У хатцы гэтай жылі трое мядзведзяў. Адзін мядзведзь быў бацька, звалі яго Міхал Іванавіч. Ен бьгў вялікі і калматы. Другая была мядзведзіца. Яна была крыху меншая, і звалі яе Настасся Пятроўна. Трэці быў маленькі мядзведзік, і звалі яго Мішутка. Мядзведзяў не было дома, яны пайшлі гуляць па лесе.
У хатцы было два пакоі: сталавальня і спальня. Дзяўчынка ўвайшла ў сталавальню і ўбачыла на стале тры міскі з заціркай. Першая міска, вельмі вялікая, была Міхала Іванавіча; другая міска, крыху меншая, была Настассі Пятроўны; трэцяя, сіненькая місачка, была Мішуткава. Каля кожнай міскі ляжала лыжка: вялікая, сярэдняя і маленькая.
Дзяўчынка ўзяла самую вялікую лыжку і паела з самай вялікай міскі; потым узяла сярэднюю лыжку і паела з сярэдняй міскі; потым узяла маленькую лыжачку і паела з сіненькай місачкі, і Мішуткава зацірка ёй здалася найсмачнейшая.
Дзяўчынка захацела сесці і ўбачыла ля стала тры крэслы: адно вялікае — Міхала Іванавіча, другое, крыху меншае — Настассі Пятроўны і трэцяе, маленькае, з сіненькаю падушачкай — Мішуткава. Яна палезла на вялікае крэсла і ўпа-
ла; потым села на сярэдняе крэсла — на ім было нязручна; потым села на маленькае крэселка і засмяялася — так было добра. Яна ўзяла сіненькую місачку на калені і пачала есці. З'ела ўсю зацірку і пачала гушкацца на крэсле.
Крэселка праламалася, і яна ўпала на падлогу. Яна ўстала, падняла крэселка і пайшла ў другі пакой. Там стаялі тры ложкі: адзін вялікі — Міхала Іванавіча, другі сярэдні — Настассі Пятроўны, трэці маленькі — Мішуткаў. Дзяўчынка лягла на вялікі — было надта раскошна; лягла ў сярэдні — было занадта высока; лягла ў маленькі — ложачак падышоў якраз для яе, і яна заснула.
А мядзведзі прыйшлі дадому галодныя і захацелі абедаць. Бялікі мядзведзь узяў сваю міску, зірнуў і зароў страшэнным голасам:
— Хто еў у маёй місцы?
Настасся Пятроўна паглядзела ў сваю міску і зараўла не так моцна:
— Хто еў у маёй місцы?
А Мішутка ўбачыў сваю пустую місачку і запішчаў тонкім голасам:
— Хто еў у маёй місцы і ўсё зеў?
Міхал Іванавіч зірнуў на сваё крэсла і зароў страшэнным голасам:
— Хто сядзеў на маім крэсле і зрушыў яго з месца?
Настасся Пятроўна зірнула на сваё крэсла і зараўла не так моцна:
— Хто сядзеў на маім крэсле і зрушыў яго з месца?
Мішутка зірнуў на сваё зламанае крэселка і прапішчаў:
— Хто сядзеў на маім крэсле і зламаў яго?
Мядзведзі прыйшлі ў другі пакой.
— Хто клаўся на маю пасцель і скамячыў яе? — зароў Міхал Іванавіч страшэнным голасам.
— Хто клаўся на маю пасцель і скамячыў яе? — зараўла Настасся Пятроўна не так моцна.
А Мішутка падставіў услончык, палез у свой ложачак і запішчаў тонкім голасам:
— Хто клаўся на маю пасцель?..
I раптам ён убачыў дзяўчынку і запішчаў так, як быццам яго рэжуць:
— Вось яна! Трымай, трымай! Вось яна! Вось яна! А-я-яй! Трымай!
Ён хацеў яе ўкусіць. Дзяўчынка расплюшчыла вочы, убачыла мядзведзяў і кінулася да акна. Акно было адчыненае, яна выскачыла ў акно і ўцякла. I мядзведзі не дагналі яе.
Ягорачка
3 народнага
Горкай, горкай, горачкай Ішоў малы Ягорачка.
Ваўкоў не баяўся, Страхаў не пужаўся.
Выразаў Ягорачка Дудачку-свісцёлачку, I свістаў ён птушачкай, Птушачкай-пяюшачкай. Горкай, горкай, горачкай Ішоў малы Ягорачка.
Цілім-бом
3 народнага
Цілім-бом, цілім-бом! Загарэўся козін дом. Бяжыць курка з вядром, Залівае козін дом.
Нядбалая каза
3 народнага
На гары каза з казлянятамі, У дале ваўчок з ваўчанятамі. Як прыбег ваўчок, за козачку хоп, А ваўчаняты за казляняты.
А з ельнічку, ды з бярэзнічку Выскачыў заяц, стаў казу лаяць:
«Ах ты, казіца, ўзяла б ты сярпок, Пайшла б у лясок, Травы нажала, Ды сваіх козачак Дома трымала, Патрошку травіцы Ім бы кідала».
Колькі трэба чаравікаў
Сільва Капуцікян
Ёсць у Светы дзве нагі — Раз, два.
Чаравікаў трэба ёй
Раз, два.
I абодва чаравікі Новыя, рыпучыя, Мяккія, бліскучыя, 3 чырвонымі насочкамі, 3 белымі шнурочкамі. Іх абуць, пакрасавацца I ў дарогу адпраўляцца. Прыбягае шчанючок, Бедалага — што карчок, Бо ён босенькі хадзіў, Свае лапкі застудзіў... На вуліцы сцюжа — Перамерзнуў дужа. Паспрабуйце ў горадзе Пагуляць на холадзе! Палічыла лапкі Света — Раз, два, тры, чатыры. Чаравікаў, значыць, трэба Раз, два, тры, чатыры. Адпраўляецца у краму Наша Света разам з мамай I такі вядзе падлік: Кожнай лапе — чаравік. Чаравікі ў шчанючка Новыя, рыпучыя, Мяккія, бліскучыя, 3 чырвонымі насочкамі, 3 белымі шнурочкамі. Іх абуць, пакрасавацца I ў дарогу адпраўляцца. Ton, топ, топ.
Скок, скок, скок.
Стары мядзведзь на калодзе
3 народнага
Стары мядзведзь на калодзе Боты падшывае,
А лісічка-невялічка Хату прыбірае,
А каток пячэ аладкі, Масла падлівае,
Мышанятка жвава, гладка Катку памагае,
А варона-сцеражона На скрыпачцы грае,
А ваўчонак-скрыпачонак Пяе, падпявае,
А сарока-белабока Госцікаў склікае.
Капуста
Ларыса Геніюш
На гародзе стала пуста. Толькі пышная капуста Ветру, сцюжы не баіцца: Mae цёплыя спадніцы.
Гожая, здаровая, Уся белагаловая.
Ветлівыя словы
Тадзіяна Кляшторная
«Калі ласка», «дзякуй», «добры дзень» — Ветлівыя словы Чую ад людзей.
Ветлівымі словамі Трэба даражыць, 3 ветлівымі словамі Лёгка жыць.
Ліст да ўсіх дзяцей наконт адной вельмі важнай справы
Юльян Тувім
Ліст пішу да вас я, дзеці, I кажу адкрыта: Умывайцеся штодзённа. He люблю няўмытых. Умывайцеся пад кранам, Можна й ля крыніцы.
Сам прыеду і праверу, Як хто будзе мыцца.
Мыйце твар і рукі чыста, Хлопцы і дзяўчынкі!
He памыеце — скажу вам: — Вы не дзеці — свінкі.
Мылам трыцеся і губкай, Малышы, малышкі.
Будзьце чыстымі. 3 павагай Аўтар гэтай кніжкі.
Сурвэткі
Сяржўк Сокалаў-Воюш
Елі піцу два браты — Я і ты, Пазапэцкалі раты Я і ты.
А на вопратцы таксама: Плямы, плямы...
I сказала мама нам —
Двум «панам»:
— Каб не брудзіліся дзеткі, Ёсць сурвэткі!!!
Чаму кот толькі пасля снедання мыецца
Літоўская народная казка
аляцеў аднойчы раніцай верабей у ячмень
■^ды дзяўбе сабе зярняткі. А кот тут як тут. са^Прытаіўся, злаўчыўся, хоп вераб'я і павалок яго сабе на снеданне.
А варабей давай яго дакараць:
— Пане кот, вы ж далікатнага выхавання. Дзе гэта бачана, каб такі вялікі пан снедаў не памыўшыся!
Сорамна зрабілася кату! Паклаў ён вераб'я на зямлю і давай лапкай умывацца.
А вераб'ю толькі гэта і трэба было. Ён доўга не чакаў — пырх і паляцеў. Раззлаваўся кот і з таго часу зарок сабе даў: пан не пан, а мыцца ён цяпер не да снедання, а толькі пасля снедання будзе!
Піла
Васіль Вітка
Наша вострая піла — He піла,
А пчала.
He піла,
He ела,
Hi разу не прысела, А ўсё пела
I гула —
Вясёлая піла.
Папілавала дровы — Будзьце здаровы!
Едзе восень
Валянцін Рабкевіч
Змоўкла наваколле, Лес адгаманіў.
Едзе восень полем На рабым кані.
А за сінім борам — Я разгледзеў сам —
Сядзе ў санкі скора
Белая зіма.
Цукеркі
Сяржук Сокалаў-Воюш На стале, на дне талеркі Заспрачаліся цукеркі, Хто з іх лепей і чаму, I каму найперш хлапчынка — Неўгамончык-малайчынка —
Скажа:
- Я цябе вазьму!
Скажа:
- Я цябе люблю!
Бо нідзе на свеце лепшай He знайду і не куплю! А хлапчынка-малайчынка Падабраўся пакрысе, Цоп — і ў рот!
I з'еў усе!
He сквапная
Тадзіяна Кляшторная
Я цукеркі несла ў садзік. Папрасіў адну Уладзік, За Уладзікам — Люцынка, А за ёю — Стась, Янінка, I япгчэ падбегла Міла: — Мне цукеркі не хапіла! — На, апошнюю трымай, Я не сквапная, ты знай!
Прымаўкі
Дзе сквапны плача, там шчодры скача. Што сёння аддасі, тое заўтра два разы знойдзеш.
Блакіт нябёс
Сяржук Сокалаў-Воюш Блакіт нябёс, і белы бусел, I кветкі ў полі, як абрус... Мой край завецца Беларуссю, А сам я — хлопчык-беларус.
Сцяг і сцяжок
Сяржук Сокалаў-Воюш
Тата мой трымае смела Сцяг наш бел-чырвона-белы. Трэба сіла для таго, Каб як след трымаць яго. Я ж... малую сілу маю
I — пакуль — сцяжок трымаю.
Наш герб «Пагоня»
Сяржук Сокалаў-Воюш
Герб зямлі маёй — «Пагоня»: Смелы рыцар на кані.
Ён нас славіць і бароніць Год за годам, дзень пры дні. Мы ж яму прыносім славу Кожнай нашай добрай справай.
Коцік, пеўнік і лісіца Беларуская народная казка
Жылі-былі коцік і пеўнік. Добра жылі, дружна. Коцік на паляванне хадзіў, a пеўнік есці варыў, хатку падмятаў, песні спяваў. Аднойчы пайшоў коцік на паляванне, а пеўнік зачыніў за ім дзверы ды пачаў абед варыць. Бяжыць лісіца, убачыла хатку, падскочыла да акенца: