Да гісторыі Саюзу Беларускай Моладзі
Лявон Юрэвіч
Выдавец: Энцыклапедыкс
Памер: 214с.
Мінск 2001
эму «Пад небам Случчыны каханай». Зь лета 1944 на эміграцыі. Рэдагаваў часопіс «Беларуская думка».
Кадняк Зінаіда, жонка А. Салаўя, грамадзкая дзяячка ў Аўстраліі.
Калубовіч (на эміграцыі Каханоўскі) Аўген (1912—87), беларускі грамадзка-культурны дзеяч, гісторык, літаратуразнавец. У 1930-х рэпрэсаваны. Падчас нямецкай акупацыі — у беларускім грамадзка-культурным жыцьці; уваходзіў у Беларускую Раду Даверу, БЦР, узначальваў Беларускае Культурнае Згуртаваньне. Зь лета 1944 на эміграцыі, са сьнежня 1947 у складзе адноўленай Рады БНР; з 1950 у ЗША, дзе займаўся грамадзка-культурнай, асьветніцкай дзейнасьцю.
«Камбатанцкі голас», беларускае эміграцыйнае выданьне; выходзіла ў Бэльгіі.
Кандыбовіч Сымон (1891 —1972), беларускі палітычны й дзяржаўныдзеяч. 3 1926сябра ЦК КП(б)Б. У 1931—33 кіраўнік справаў Саўнаркаму БССР, у 1935 начальнік Наркамхарчпраму СССР пры СНК БССР. У 1941—43 сябра Цэнтралі БНС, у 1944 сябра БЦР. Зь лета 1944 на эміграцыі. Супрацоўнік мюнхэнскага Інстытуту для Вывучэньня СССР, працаваў на радыё «Свабода».
Канстанцінаў Дзьмітры (нар. 1908), расейскі праваслаўны сьвятар, протаерэй. Да 1941 старэйшы навуковы супрацоўнік НДІ Кнігазнаўства ў Ленінградзе, паралельна займаўся стварэньнем нелегальнай сеткі духоўнай адукацыі. У 1941—44 афіцэр Чырвонай Арміі. Трапіў у палон, у лістападзе 1944 у Бэрліне рукапаложаны ў сан дыякана Расейскай Зарубежнай Праваслаўнай Царквы. Выконваў душпастырскія абавязкі ў Камітэце Вызваленьня Народаў Расеі. У 1944—49 сьвятарыў у лягерах для перамешчаных асобаў у Заходняй Нямеччыне. 3 1949 у Аргентыне, з 1960 у ЗША. Служыў у праваслаўных прыходах усходняга ўзьбярэжжа ЗША. Супрацоўнічаў з расейскім эмігранцкім друкам.
Каралёў Юліян (1903—97), сябар Н. Абрамавай. Падчас нямецкай акупацыі працаваў перакладчыкам у Генэральным Камісарыяце. У 1944 выехаў на эміграцыю, аднак у 1945 вяпнуўся v Белапусь. Быў пэппэсаваны.
Карповіч Алесь (1907—92), беларускі музыка, кампазытар, музыказнавец. Скончыў Маскоўскую Кансэрваторыю (1934), выкладаў у Менскай Кансэрваторыі (1937—41). Падчас нямецкай акупацыі жыў у Менску, займаўся музычнай творчасьцю, друкаваў у беларускай пэрыёдыцы музыказнаўчыя артыкулы. Зь лета 1944 на эміграцыі.
Касмовіч Зьміцер (1909—91), беларускі вайсковы й грамадзкі дзеяч. Пасьля савецкай акупацыі Заходняй Беларусі працаваў у адміністрацыйным апараце ў Нясьвіжы, удзельнік Народнага сходу Заходняй Беларусі, дэлегат 5-й нечарговай сэсіі ВС СССР і 3-й нечарговай сэсіі ВС БССР Зь лета 1941 актыўна супрацоўнічаў зь нямецкімі ўладамі. У 1942—43 начальнік менскай паліцыі, у 1943 зарганізоўваў фармаваньні Беларускай Самааховы на Смаленшчыне. Зь лета 1944 на эміграцыі ў Нямеччыне. У 1954—91 кіраўнік Беларускага Вызвольнага Фронту.
Катковіч Анеля (1914—82), беларуская грамадзкая дзяячка, удзельніца беларускага нацыянальнага руху. Скончыла Віленскі Ўнівэрсытэт па спэцыяльнасьці «гісторыя». Была сябрам Беларускага Студэнцкага Саюзу, рэдагавала дзіцячы часопіс «Пралескі» (1935—36). У 1939—41 настаўнічала ў Будславе. Падчас нямецкай акупацыі была перакладчыцай у менскай гарадзкой управе. Зь лета 1944 на эміграцыі. У 1945—48 працавала ў польскай вайсковай місіі ў Бэрліне. У 1949 арыштаваная й разам зь сястрой В. Катковіч прысуджаная да 10 гадоў канцлягераў. У 1956 згодна з амністыяй вызваленая, выехала ў Польшчу. Жыла ў Варшаве, працавала ў Міністэрстве Замежных Справаў ПНР, была сябрам Беларускага Грамадзка-Культурнага Таварыства.
Катковіч (у замустве Клентак) Вэраніка (нар. 1918), дзяячка СБМ. Падчас нямецкай акупацыі вучылася ў Менскай Мэдычнай Школе. У 1943—44 ачаляла менскую дзявочую арганізацыю СБМ, была намесьніцай Надзеі Абрамавай. Зь лета 1944 на эміграцыі. У 1945—48 працавала ў польскай ваеннай місіі ў Бэрліне. У жніўні 1949 арыштаваная ва Ўроцлаве й перададзеная савецкім уладам. Асуджаная на 10 гадоў канцлягераў. У 1956 згодна з амністыяй вызваленая, выехала ў Польшчу. Сястра А. Катковіч.
Катковіч Францішак (нар. 1925), дзеяч СБМ. Падчас нямецкай акупацыі жыў у Менску. У 1944 пакінуў Беларусь. Некаторы час жыў у Італіі, Нямеччыне. У 2-й пал. 1940-х арыштаваны савецкімі органамі бясьпекі, прысуджаны да колькіх год пазбаўленьня волі. Пакараньне адбываў у Сібіры. У 1956 вызвалены, вярнуўся ў Будслаў. Праўдападобна, выехаў у Польшчу. Брат A. і В. Катковіч.
Каханоўская (дзявоч. Шабуня) Яніна (нар. 1909), беларуская грамадзкая дзяячка. Жыла ў Менску, з 1944 на эміграцыі. Жыла ў Нямеччыне, з 1950 у ЗША. Працавала на радыё «Свабода». Маці Ю. Андрусышынай, бабуля Б. Андрусышына.
Кіпель Вітаўт (нар. 1927), беларускі грамадзкі дзеяч, гісторык, бібліёграф; доктар геалёгіі (1955). Сын беларускага навукоўца й грамадзкага дзеяча Яўхіма Кіпеля. Быў сябрам СБМ. Зь лета 1944 на эміграцыі. Скончыў Лювэнскі Ўнівэрсытэт (Бэльгія) й Ратгерскі Унівэрсытэт (ЗША). У 1962—85 працаваў у Нью Ёрскай Публічнай Бібліятэцы. Цяперашні старшыня БІНіМ. Аўтар працаў з гісторыі Беларусі й беларускай эміграцыі.
Кіпель (дзяв. Савёнак) Зора, (нар. 1927), беларуская грамадзкая дзяячка, літаратуразнаўца, публіцыстка. Была сябрам СБМ. Скончыла хімічны факультэт Лювэнскага Ўнівэрсытэту (Бэльгія) і факультэт параўнальнага літаратуразнаўства Ратгерскага Ўнівэрсытэту (ЗША). Працуе ў Ныо Ёрскай Публічнай Бібліятэцы. Рэдагавала газэту «Беларус». Аўтарка працаў з гісторыі Беларусі, старажытнай літаратуры, асьветы. Жонка В. Кіпеля.
Кіркевіч Антоні (1871 —1937), праваслаўны сьвятар. У 1920— х служыў у менскім катэдральным саборы, потым у царкве сьв. Марыі Магдалены. Адзін з ініцыятараў стварэньня Беларускай Аўтакефальнай Праваслаўнай Царквы. Арыштаваны за контрарэвалюцыйную дзейнасьць і расстраляны ў Менску.
Кіркевіч Яўген, беларускі грамадзкі дзеяч. Сын Антонія Кіркевіча. Падчас нямецкай акупацыі жыў у Менску, актыўна ўдзельнічаў у аднаўленьні царкоўнага жыцьця, быў старэйшым бугальтарам Цэнтралі БНС. Зь лета 1944 на эмігоапыі.
Кіт Барыс (нар. 1910), удзельнік нацыянальна-вызвольнага руху, доктар філязофіі (1983), акадэмік астранаўтыкі ў Парыжы (1991). 3 1931 выкладчык, у 1939 — дырэктар Віленскай Беларускай Гімназіі. Падчас нямецкай акупацыі займаўся арганізацыяй беларускага школьніцтва, заснаваў настаўніцкія сэмінарыі ў Маладэчне й Паставах, гандлёвую школу ў Маладэчне. Зь лета 1944 на эміграцыі. У 1945—48 вывучаў мэдыцыну ў Мюнхэнскім Унівэрсытэце, выкладаў матэматыку ў мясцовых беларускіх гімназіях. 3 1948 у ЗША. 3 1950 працаўнік амэрыканскай фірмы ракетных і касьмічных досьледаў, браў удзел у стварэньні міжкантынэнтальных сыстэмаў. 3 1972 жыве ў Заходняй Нямеччыне.
Клішэвіч Уладзімер (1914—78), беларускі паэт. У 1930-я вязень сталінскіх канцлягераў. Падчас нямецкай акупацыі жыў у Слуцку, рэдагаваў «Газэту Случчыны», займаўся літаратурнай творчасьцю. Зь лета 1944 на эміграцыі, з 1948 у ЗША. Неаднаразова наведваў СССР.
«Конадні», літаратурна-мастацкі часопіс БІНіМ; выходзіў у 1954—63 у Нью Ёрку. Друкаваліся паэтычныя творы, проза, літаратурная крытыка, зьмяшчаліся рэпрадукцыі твораў беларускіх мастакоў.
Коўш Сьвятаслаў (1916—97), беларускі грамадзкі й рэлігійны (праваслаўны) дзеяч, пісьменьнік. Скончыў факультэт права Віленскага Ўнівэрсытэту. У 1938 рукапаложаны ў сан дыякана. Падчас нямецкай акупацыі — бурмістар Клецкага павету. Зь лета 1944 на эміграцыі. Быў камэндантам беларускага лягеру ў Ватэнштэце, выкладаў у Беларускай Гімназіі імя М. Багдановіча. 3 1949 у ЗША. У 1968 высьвячаны; служыў у беларускай царкве ў Саўт Рывэры (Нью Джэрзі, ЗША).
Крушына (сапр. Казак) Рыгор (1907—79), беларускі пісьменьнік. Скончыў Слуцкія агульнаадукацыйныя курсы (1925). Арыштоўваўся па справе Ю. Лістапада. Падчас нямецкай акупацыі друкаваўся ў беларускай прэсе. Зь лета 1944 у Нямеччыне. Жыў у Мюнхэне, працаваў на радыё «Свабода». У 1960-я выехаў у ЗША, адзін з заснавальнікаў БІНіМ, рэдагаваў часопіс «Конадні», займаўся літаратурнай творчасьцю.
Кубэ Вільгельм (1887—1943), кіраўнік нямецкай цывільнай адміністрацыі на Беларусі ў 1941—43. 17.07.1941 прызначаны А. Гітлерам на пасаду генэральнага камісара Генэральнай Акругі Беларусь. У сваёй палітыцы рабіў стаўку на беларускіх нацыянальных дзеячоў, спадзеючыся знайсьці прыхільнасьць і падтрымку сярод беларускага насельніцтва, спрыяў разьвіцьцю беларускага нацыянальнага руху. Загінуў 22.09.1943 падчас тэрарыстычнага акту, зьдзейсьненага, верагодна, савецкімі дывэрсантамі.
Кульчыцкі Стафан (1879—1937), праваслаўны сьвятар. Удзельнічаў у зьезьдзе беларускага праваслаўнага сьвятарства ў Маскве ў 1917. У 1918 абраны ў Раду БНР. Служыў у менскай Петрапаўлаўскай царкве (2-я пал. 1920-х) і царкве сьв. Марыі Магдалены (1930-я). Адзін з ініцыятараў абвешчаньня аўтакефаліі Беларускай Праваслаўнай Царквы. Абвінавачаны ў контрарэвалюцыйнай дзейнасьці й расстраляны ў Менску.
Кушаль Франц (1895—1968), беларускі вайсковы дзеяч. Афіцэр польскага войска. Зь верасьня 1939 у савецкім палоне, у 1941 вызвалены. Падчас нямецкай акупацыі — начальнік падафіцэрскай школы паліцыі ў Менску (1942), кіраўнік афіцэрскіх курсаў пры Беларускай Самаахове, рэдактар часопіса для беларускіх паліцыянтаў «Беларус на варце». Са студзеня 1944 сябра БЦР, шэф Галоўнага Кіраўніцтва БКА. У ліпені 1944 пакінуў Беларусь. Заснаваў у 1947 у Заходняй Нямеччыне Аб'яднаньне Беларускіх Вэтэранаў. Адзін з заснавальнікаў газэты «Бацькаўшчына» (1948), кіраваў Беларуска-Амэрыканскім Задзіночаньнем (1952—54), браў удзел у выданьні газэты «Беларус», уваходзіў у Раду БНР, друкаваўся ў эміграцыйнай пэрыёдыцы на гістарычныя тэмы.
Лебяда Тодар (сапр. Пятро Шырокаў; 1914—70), беларускі паэт, драматург, журналіст. У 1930-я рэпрэсаваны савецкімі ўладамі. У 1943 ягоная драма «Загубленае жыцьцё» была пастаўленая на сцэне менскага гарадзкога тэатру й карысталася вялікім посьпехам. Зь лета 1944 у Нямеччыне. У 1945 вярнуўся на Беларусь, быў арыштаваны органамі МДБ і асуджаны на 25 гол кашілягепаў.
Лістапад Юры (1897—1938), дзеяч беларускага нацыянальнага руху. Браў удзел у Слуцкім збройным чыне, у 1922 нелегальна вярнуўся на Беларусь, настаўнічаў у школе, выкладаў на слуцкіх настаўніцкіх курсах, быў стыльрэдактарам Дзяржвыдавецтва БССР. Арыштаваны ў 1925 ДПУ БССР як кіраўнік контрарэвалюцыйнай арганізацыі. Асуджаны да 5 гадоў пазбаўленьня волі, але праз колькі месяцаў вызвалены. У 1930 асуджаны паўторна па справе Саюзу Вызваленьня Беларусі, праз колькі месяцаў вызвалены. У 1933 асуджаны па справе Беларускага Нацыянальнага Цэнтру да 8 гадоў пазбаўленьня волі; пакараньне адбываў у БАМлагу. Расстраляны. Рэабілітаваны па справах 1930 і 1933 гг.
КНІГІ ОНЛАЙН
