КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
СЯРГЕЙ АБЛАМЕЙКА ЕбОІЗМЫ Vostraja Brama НАША HIBA 2004 Vostraja Brama 2004 СЯРГЕЙ АБЛАМЕЙКА EC ОІЗМЫ Vostraja Brama НАШАНІВА Вільня 2004 ISBN 9955-437-19-7 UDK 882.6(437.l/.2)-8 Ab-53 Сяргей Абламейка. Egoiзlяы. Канстатацыі. — «Наша Ніва» (Бібліятэка «Вострая Брама», 6). — 2004. 224 с. Рэдактар Сяргей Дубавец Мастак Генадзь Мацур Макет Віктар Корзун © Сяргей Абламейка, 2004 © Генадзь Мацур, 2004 © «Наша Ніва», 2004 Зьмест Васіль Быкаў. Прадмова, 7 MODUS VIVENDI - ЛАД ЖЫЦЬЦЯ, 9 FILUM VITAE - НІТКА ЖЫЦЬЦЯ, 65 RATIO VIVENDI - СЭНС ЖЫЦЬЦЯ, 137 VITA ARTIUM - МАСТАЦКАЕ ЖЫЦЬЦЁ, 161 VITA PUBLIC A - ГРАМАДЗКАЕ ЖЫЦЬЦЁ, 183 VITA ТАСІТА - МАЎКЛІВАЕ ЖЫЦЬЦЁ, 211 ULTIMA RATIO - АПОШНІ АРГУМЭНТ, 217 Індэкс паняткаў, 219 Гэта — унівэрсальная кніга чалавечай (хрысьці- янскай, але ня толькі) маралі, побыту і жыцьцёвай мудрасьці, якая ахоплівае ці ня ўсе бакі людзкога існаваньня. Вядома, што наша грамадзтва шмат дзесяці- годзьдзяў было пазбаўлена маральных набыткаў, выхоўвалася ў звыродлівых умовах камуністыч- най псэўдадэмакратыі — па сутнасьці, амараль- ным чынам. Пільная неабходнасьць спасьціжэнь- ня чалавечага досьведу і боскай мудрасьці, воль- ных ад татальнай камунізацыі людзкой сьвядо- масьці, была відавочнай. Каб упісацца ў сучасны эўрапейскі маральны кантэкст, найперш трэба яго спасьцігнуць. Аўтар зрабіў вялікую справу, так ці інакш асэн- саваўшы шматзначную складанасьць чалавечага жыцьця, зь якога ён утварыў высновы — лякані- чныя і ёмістыя сэнтэнцыі, багатыя значэньнем і сэнсам. He зважаючы на ўяўную даступнасьць, кнігу трэба чытаць нетаропка, з роздумам, як бы ўпершыню асэнсоўваючы кожны паварот лёгікі прапанаванага афарызму. Тады ён адкрыецца вам ва ўсёй глыбіні свае мудрасьці. Добра, што сабраныя ў кнізе сэнтэнцыі ў баль- шыні сваёй пазбаўленыя спрошчанай павуча- льнасьці, сумнеўнай навуковасьці, выкладзеныя даступна для разуменьня, добрай беларускай мо- вай. У прамежках між імі яны як бы запрашаюць чытача да роздуму ў паўзах, часам, можа, не вык- лючаючы і нязгоды ў высновах ці фармулёўках. Тое пераважна там, дзе сэнс прэтэндуе на заліш- нюю катэгарычнасьць або ўнівэрсальнасьць сьцьверджаньня. Маральны пагляд аўтара, часам бязьлітасны да чалавечай экзыстэнцыі, можа нават шакаваць. Але ўвогуле тое абгрунтавана, калі мець на ўвазе перажыты грамадзтвам час і набыты ім досьвед. Пракляты той досьвед яшчэ доўга будзе аказваць свой уплыў на ўсе бакі нашага існаваньня. Філя- зофія і мараль — у тым не выключэньне. Прапанаваную аўтарам сыстэматызацыю кнігі трэба лічыць умоўнай. Улічваючы рознабаковасьць і ўнівэрсалізм зьместу, дамагацца дасканаласьці яе структуры, мабыць, было б залішнім клопатам. Нязробленае аўтарам можа зьдзейсьніць чытач ад- паведна ўласным паглядам і густам. Галоўнае, што гэтая кніга — добрая і патрэб- ная для нашага грамадзтва, якое спрадвеку імкнец- ца зразумець сусьвет. Але чалавеку ў гэтай бязь- мерна складанай справе найперш трэба зразумець сябе. Васіль Быкаў MODUS VIVENDI лад жыцьця ЖЫЦЬЦЁ Дзе б вы ні спыніліся, вы заўсёды ста- неце ў некага на дарозе. • • • Сэнс і бессэнсоўнасьць жыцьця злуча- юцца ў боль па ім. Трагічнага ў нашым жыцьці значна болып, чым мы ад яго чакаем і гатовыя прыняць. Ведаць сваю будучыню ня дадзена ніко- му. Ствараць сваю будучыню — дадзена ўсім. Жыцьцё — гэта мастацтва лавіраваць сярод гаўна. Кажуць, палітыка — брудная справа. Ці разумеюць яны, што ўсё наша жыць- цё — палітыка? Мала хто хоча задаволіцца малым, але болыпасьці — давядзецца. Як добра магло б скласьціся нашае жыцьцё, калі б мы яшчэ дзецьмі ведалі, што людзі ня толькі памыляюцца, але й ня хочуць нічога ведаць аб гэтым. I якімі разумнымі мы былі б, калі б загадзя ведалі, што людзей ня толькі ня трэба клікаць пад свае сьцягі, але й самім нам ня трэба ўставаць пад чыесьці... Сутыкненьне інтарэсаў трэба было б назваць жыцьцём, а супадзеньне інтарэ- саў — сяброўствам ці каханьнем. Добра было б, калі б мы яшчэ ў мала- досьці разумелі, што да нас нікому няма справы. А калі й ёсьць, дык часьцей для таго, каб зрабіць сваю справу за наш кошт. Чым менш спадзявацца ад жыцьця, тым большым уявіцца тое, што ад яго атрымаем. У кожнага з нас — свае ўзьлёты. I ва ўсіх — адна памылка: мы чакаем вяр- шыні тады, калі стаім на ёй... Больш за ўсё мы памятаем і шкадуем аб тым, чаго хацелі, але гэтак і не атры- малі. Перш чым выказаць думку, добра па- думайце, ці сапраўды цікавіцца вашым меркаваньнем той, да каго вы зьвер- нецеся. Самае неабходнае ў жыцьці чалавека — спакой. Пры гэтым тыя, хто яго мае, усяляк імкнуцца яго пазбыцца. Чаму ён няшчасны, хай кожны запы- тае ў сябе. Гэта няпраўда, што існуе нейкая сусь- ветная энтрапія, якая ўраўнаважвае посьпехі і няўдачы кожнага. Але кожны асабіста павінен быць да гэтага гатовы. Нехта нечага ўсё жыцьцё хоча, а нех- та гэта ўсё жыцьцё робіць. Розьніца. Для пасьпяховага жыцьця трэба знач- на менш адукацыі, чым некаторыя ма- юць. Ня хочаце ісьці наперад — пойдзеце назад. Хаос вакол нас — уяўны. Насамрэч усё рухаецца наперад. Дабрыня да патрэбных людзей пры- носіць страты. Часьцей пытайце ў сябе, што заста- нецца па вас пасьля сьмерці. Гэта дапа- можа вам пазбавіцца ад некаторых жарсь- цяў і надасьць жыцьцю новы сэнс. Калі пасьля вас застануцца добрыя дзеці — гэта ня горшы варыянт. • • • Спыняцца і азірацца карысна. Бо пась- ля азіраньня можа аказацца, што "перад" стаў бокам альбо й задам. Ня ўсе ведаюць, куды ісьці. Таму тыя, хто ведае — карысныя для іншых. Бяда, што і першым, і другім уласьціва памы- ляцца: адзін не туды вядзе, другі не за тым ідзе. Чым хутчэй кожны зразумее, што ён — адзін, тым лепш і для яго, і для нава- кольных. Фатальнае спрацоўвае і дзейнічае ме- навіта там, дзе нам ня трэба і дзе мы яго менш за ўсё чакаем. Таму мы і называем яго фатальным. Умацоўвацца трэба не для таго, каб быць мацнейшым за ўсіх, але для таго, каб у патрэбным месцы і часе стаць мац- нейшым за астатніх. Хто хаваецца ў кусты, той там і за- стаецца. Праблемаў значна болып, чымся люд- зей, здольных іх вырашаць. Мары замінаюць будаваць рэчаіс- насьць. Той, хто не ўважае сябе больш вар- тым за іншых, лягчэй стрывае перамогу менш вартага. Перамагае ня той, хто мае рацыю, але той... хто перамагае. Нам заўсёды нечага не хапае, і менав- іта таму мы рухаемся наперад. Шукаем нястачу. Сыйшоўшы напаўдарозе з дыстанцыі, мы пазбаўляем сябе ня толькі радасьці перамогі, але й прыкрасьці паразы. He забывайце пра сябе. Асабліва тады, калі з усіх бакоў вас да гэтага заахво- чваюць тыя, хто не забывае пра сябе. He забывайце пра сябе і тады, калі з усіх бакоў навакольныя заклікаюць вас не забыцца пра іх. Небясьпекі бываюць гэткія нечаканыя і вычварныя, што нават асьцярожныя і прадбачлівыя людзі здагадваюцца пра іх, калі ўжо позна. Як лёгка радзіць і як цяжка парадзіць! Пляны бываюць зьдзяйсьняльныя і не. I гэта залежыць не ад плянаў, але ад таго, хто іх выконвае. Пачуцьцё бясьпекі часьцей за ўсё пад- манлівае і таму — небясьпечнае. Калі вам нехта сеў на галаву — ад- моўцеся ўдаваць фатэль. Прыкра, але мы патрэбныя тады, калі патрэбныя. Паміраюць усе бяз розьніцы. Затое жывуць — з розьніцай. Выйсьці знаходзяцца з усіх сыту- ацыяў. Проста знойдзенае выйсьце не ад- наўляе страчаных магчымасьцяў. Калі вас выкарыстоўвае мярзотнік, значыць, вы дазваляеце яму гэта рабіць. * • • • Мы моцна памыляемся, калі ня хочам назваць сёньняшні дзень жыцьцём, а даз- валяем гэтак звацца толькі ўчору і заў- тру. Праспаўшы час прыняцьця рашэнь- няў, мы вымушаныя прымаць лекі. Як часта мы не разумеем, ад каго сап- раўды залежыць наш лёс, і як проста тлу- мачацца многія складанасьці нашага жыцьця! • • • He чакайце, што вас убачыць той, хто бачыць толькі сябе. Гэта ж датычыць і вашых праблемаў. • • • Толькі самыя імпэтныя ды адчайныя паддаюцца імгненнаму інтарэсу на шко- ду інтарэсу сталаму. Але адвярніся ад нас фартуна, пакінь нас наш анёл-апякун, здарся з намі бяда, — і што тады той доў- гатрывалы інтарэс? Мы ўсё жыцьцё пась- ля будзем успамінаць інтарэс імгненны і тое, як удала мы яму паддаліся. Чалавек жыве сёньня і марнуе сябе сёньня ж. Шчасьлівы той, хто знайшоў балянс паміж імгненным і вечным. Незайздросная доля таго, хто сваю долю паставіў у залежнасьць ад чужой апініі. Бывае, мы вельмі добра робім зь пер- шага разу, і псуем пасьля, пачынаючы папраўляць. Як часта мы шкадуем аб тым, што некалі рабілі, не шкадуючы сілаў! Як часта жыцьцё сутыкае нас з цыні- чнымі асобамі, якія паводзяцца з намі паводле старога прынцыпу: "I б'юць, і плакаць не даюць..." Недаробленае — можна дарабіць, a вось нязробленае — часта пачынаць ужо няма сэнсу. Як горача мы, бывае, чакаем падтры- мкі ад таго, хто, як і мы, разумее прад- мет нашага абурэньня ці асуджэньня. I як наіўна пасьля зьдзіўляемся, калі за- мест падтрымкі чуем кан'юнктурную пахвальбу таму, што крытыкуем. Разу- мець і гаварыць аб гэтым — розныя рэчы. Мы псуем сабе жыцьцё не тады, калі крочым па ім, але тады, калі выбіраем свой шлях. Як часта мы шкадуем рэчы і не шка- дуем дзеля іх сябе! Цяжэй дапамагчы таму, хто сам віна- ваты. Адзін робіць сабе імя і грошы, а другі робіць сабе тое самае на ім. Падзеі, часам, ня трэба аналізаваць. У іх трэба браць удзел. Віну нельга выкупіць. Зробленае ёсьць зробленае. Лепш да віны справу не даводзіць. Мы заўжды не гатовыя да расплаты. Дэманстраваць свае пачуцьці — нера- зумна. Цяжка і сказаць, што лепш: зада- вальненьне ці незадаволенасьць. I тое, і тое маюць свае перавагі... • • • Цяжка быць ва ўсім вінаватым. Яшчэ цяжэй ня быць вінаватым у кожнай з праблемаў свайго жыцьця. Кожны з нас дасягае ў жыцьці кропкі, адкуль ёсьць шмат шляхоў: наперад і на- зад, да добрага і злога, да ўдачы і пара- зы... I многія, замест таго, каб вырашыць, куды пайсьці, шукаюць, дзе там пры- сесьці. Сказаць "не магу" значна прасьцей, чым зрабіць. Спадзявацца можна ня толькі на сябе. А вось пакладацца трэба толькі на сябе. • • • Ніхто ня можа быць гатовым да ўся- го, а здараецца якраз усё. Як выжыць не за кошт іншых у сыту- ацыі, дзе ўсе выжыць ня могуць? • • • Як часта мы імкнемся ў залатую клет- ку, а трапіўшы туды, пачынаем тужыць па волі. Калі ж дзьверы раптам адчыняюцца, мы разумеем, што з клеткі ня хочам...