Энцыклапедыя прыроды Беларусі
У 5-і т. Т. 1.
Выдавец: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі
Памер: 575с.
Мінск 1983
ліндрычныя, пераважна цёмныя, гладкія або бародаўчатыя ці шыпаватыя. Глеба спачатку белая, пры выспяванні базідыяспораў набывае іх колер. Паміж камерамі застаюцца праслойкі бясплоднай тканкі — трамы, якая ў часткі відаў (напр., у дажджавікоў) да моманту выспявання пладовага цела ператвараецца ў валакністае ўтварэнне — капіліцый. Ніці капіліцыя з гіграскапічнымі ўласцівасцямі, пры разрыве пладовага цела разрыхляюць масу спелых базідыяспораў і садзейнічаюць іх рассейванню. Часам (напр., у зорачнікаў) глеба ўтварае шэраг дробных яйцападобных цельцаў — перыдыёл. у сярэдзіне якіх выспяваюць споры. Г.— хуткарослыя грыбы. Звычайны перыяд росту і развіцця пладовага цела ад моманту закладкі на міцэліі да выспявання— 10 — 14 дзён (у залежнасці ад т-ры. вільготнасці глебы і паветра і інш. фактараў).
Гастэрыя бародаўчатая.
Літ.: Гарнбова Л. В. Группа порядков Гастеромнцеты.— У кн : Жнзнь растеннй. Т. 2. Грнбы. М., 1976; Соснн П. Е. Определнтель гастеромпцетов СССР.— Л.. 1973. Г. I. Сяржаніна.
ГАСТЭРЫЯ БАРОДАЎЧАТАЯ (Gasteria verrucosa), расліна сям. лілейных. Радзіма — Паўд. Афрыка. На Беларусі вырошчваецца ў аранжарэях і пакоях.
Вечназялёны сукулент. Сцябло кароткае з 2 радамі мясістых, скурыстых, укрытых белымі бародаўкамі лісцяў. Цвіце летам ружавата-зялёнымі кветнамі. Размнажаецца лісцем і бакавымі парасткамі. якія ўтвараюцца на карэнішчы і ў пазухах лісця. Ценевынослівая, пепатрабавальная да ўмоў вырошчвання. ГАСЦІНЕЦ, возера ў Расонскім р-не, у бас. р. Нішча. Пл. 0,14 км2. Даўж. 0,55 км, найб. шыр. 0,42 км. Катлавіна круглаватая. Схілы выш. да 10 м, умерана стромкія, пад хмызвяком, месцамі разараныя. Берагавая лінія (даўж. 1,5 км) слабазвілістая.
СІІІС ІЛЮСТРАЦЫІІ HA АСОБПЫХ АРКУШАХ
Агароднінныя расліны — 14 іл. (160—161); Агнёўкі — 10 іл. (160—161); Агрэст — 6 іл. (160—161); Азеляненне — 7 іл. (80—81); Азёры — 11 іл. (80—81); Акварыумныя рыбы — 27 іл. (160—161); Антракнозы — 4 іл. (160—161); Аранжарэі— 4 іл. (80—81); Асака — 9 іл. (160—161); Асвейскае возера — 2 іл. (80—81); Асінавыя лясы — 3 іл. (80—81); Асіповіцкае вадасховішча — 3 іл. (80—81); Аскахітозы — 4 іл. (160—161); Аўсянкавыя — 4 іл. (160—161); Ахова прыроды — 8 іл. (80—81); Ахоўныя жывёлы— 39 іл. (384— 385); Ахоўныя лясы — 3 іл. (80—81); Ахоўныя расліны — 40 іл. (160—161); Бактэрыяльныя хваробы раслін —11 іл. (160—161); Балота —4 іл. (80—81); Бародаўчатабярозавыя лясы — 3 іл. (288—289); Батанічныя заказнікі — 10 іл. (288—289); Батапічныя помнікі прыроды — 6 іл. (288—289); Батанічныя сады —
7 іл. (288—289); Белавежская пушча — 10 іл. (288— 289); Беспазваночпыя— 41 іл. (384—385); Блакітпыя азёры —4 іл. (288—289); Брэст — 3 іл. (288—289); Бульба —5 іл. (160—161); Бэз — 5 іл. (288-289); Бяроза — 3 іл. (288—289); Бярэзіна — 3 іл. (496—497); Бярэзінскі біясферны запаведнік—10 іл. (496—497); Валасяпкавыя — 4 іл. (160—161); Вілейскае вадасховішча — 3 іл. (496—497); Вірусныя хваробы раслін — 7 іл. (160—161); Віцебск — 3 іл. (496—497); Вішня — 6 іл. (160—161); Водныя расліпы — 19 іл. (384—385); Вольха —2 іл. (496—497); Вусачы—11 іл. (160—161); Выганаўскае возера — 3 іл. (496—497); Вышэйшыя расліны —36 іл. (384—385); Вяз — 4 іл. (496—497); Вярба — 2 іл. (496—497); Галаўня — 7 іл. (160—161); Галубы — 13 іл. (384—385); Рэкі —12 іл. (80—81, 288— 289); Рэльеф — 10 іл. (80—81, 288—289, 496-497).
СШС КАЛЯРОВЫХ КАРТ НА ЎКЛЕЙКАХ
Ахова прыроды (8—9); Беларуская ССР, палітыкаадміністрацыйная карта (8—9); Брэсцкая вобласць, ландшафтная карта (224—225); Віцебская вобласць,
лапдшафтная карта (224—225); Геалагічная карта антрапагенавых адкладаў (336—337); Тарфяныя балоты (336-337).
СУПРАЦОУНІКІ ВЫДАВЕЦТВА
«БЕЛАРУСКАЯ САВЕЦКАЯ ЭНЦЫКЛАПЕДЫЯ»
ІМЯ ПЕТРУСЯ БРОУКІ,
ЯКІЯ УДЗЕЛЬНІЧАЛІ У ПАДРЫХТОУЦЫ
I ВЫДАННІ 1-га ТОМА
Навукова-галіновая рэдакцыя біялогіі, хіміі і медыцыны
Заг. рэдакцыі — кандыдат біялагічных навук Н. А. Дзісько; ст. навук. рэдактары: Л. М. Гаршанава, Б. М. Прусакова, А. У. Ўсцінава; навук. рэдактары: В. К. Мазоўка, Н. М. Сямашка, Л. М. Шастакова.
Навукова-галіновая рэдакцыя геаграфіі, геалогіі і геафізікі
Заг. рэдакцыі — Я. А. Якубоўскі; ст. навук. рэдактары: I. Я. Афнагель, В. М. Вераценнікава; навук. рэдактары: М. М. Курловіч, Я. П. Цупа, A. А. Шаўрова; рэдактар Л. К. Калошына.
Рэдакцыя навуковага і літаратурнага кантролю
Заг. рэдакцыі — С. П. Самуэль; ст. навук. рэдактары: М. А. Кулікава, С. В. Курач, Н. П. Саламевіч, Е. П. Фешчанка; рэдактары: Р. А. Ларчанка, Л. I. Паўловіч; малодшы рэдактар A. А. Грушакевіч.
Рэдакцыя слоўніка, алфавітнага паказальніка і бібліяграфіі
Заг. рэдакцыі — Н. А. Русак; навук. рэдактары: В. I.
Вярцінская, Н. А. Ясінская; рэдактары: М. В. Стральчзпя, Т. А. Кароткіна.
Рэдакцыя ілгострацый і картаграфіі
Заг. рэдакцыі — С. П. Русак; ст. навук. рэдактар Н. М. Махавікова; навук. рэдактары: Г. I. Емец, Т. I. Нішт, Г. Р. Шыкунова.
3 іншых рэдакцыіі удзелыіічалі: ст. павук. рэдактары А. Дз. Зубар, В. П. Варанцова; навук. рэдактары Г. I. Раманава, Н. В. Шаўрук.
Ілюстрацыі на ўклейках і ў тэксце выканалі мастакі А. ГІ. Бажэнаў, В. Ф. Грынкевіч, I. А. Дзямкоўскі, А. Г. Званароў, М. С. Макарапка, П. П. Мартынчык, Ю. II. Рафаловіч, С. П. Русак, В. В. Сіманенка, A. Р. Федзін, A. М. Хількевіч.
Карты ў тэксце выканалі картограф П. П. Явід, чарцёжніца Л. А. Панцялеева.
У томе змешчаны фотаздымкі В. I. Алешкі, В. А. Бараноўскага, П. М. Захаранкі, Я. С. Мяцеліцы, В. В. Сасноўскага, А. Б. Спрынчана, М. А. Шарая.
Энцыклапедыя прыроды Беларусі: У 5-і т. Т. 1.
Э 68Ааліты — Гасцінец/Рэдкал.: I. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.— Мн.: Беларус. Сав. Эпцыклапедыя, 1983.— 575 с., іл., 39 л. іл.
У пер.: 8 р. 90 к.
5000000000-002 . ББК 20я2
ЭМ 318(05)—83 Падчісное 5(03)
ЭНЦІІКЛОПЕДНЯ ПРІІРОДЫ БЕЛОРУССЛН
ТОМ 1
На белорусском языке
Мннск, нздательство «Белорусская Советская Энцнклопедня» нменн Петруся Бровкм
У томе змешчана: 21 уклейка каляровага высокага друку (148 ілюстрацый), 12 уклеек афсетнага друку (317 ілюстрацый), 6 уклеек каляровых карт. Каляровыя карты надрукаваны на фабрыцы ГУГК. Папера для тэксту друкарская № 1, высокаглянцаваная, выраблена на Нотласкім цэлюлозна-папяровым камбінаце імя 50-годдзя ВЛКСМ.
Афармленне мастака A. К. Шэверава. Мастацкія рэдактары Г. I. Емец, С. П. Русак. Тэхнічныя рэдактары М. I. Грыневіч, А. У.
метавец. Карэктары: В. 1. Багдановіч, Р. Р. Блашко, JI. I. Кароткіх, A. А. Федасеева, М. К. Хадыка.
ІБ № 26
Здадзена ў набор 26.11.81. Падпісана да друку 07.01.83. AT 14766. Фармат 84х100’/іб. Папера друк. № 1. Гарнітура звычайная новая. Друк высокі. Фіз. друк. арк. 36 + 4,875 укл. Ум.-друк. арк. 56,16 + 7,61 укл. Ум. фарб.-адб. 163,41. Ул.-выд. арк, 107,7. Тыраж 10 000 экз. Зак. 2163. Цана 8 р. 90 к.
Выдавецтва «Беларуская Савецкая Энцыклапедыя» імя П. Броўкі Дзяржаўнага камітэта Беларускай ССР па справах выдавецтваў,. паліграфіі і кніжнага гандлю. 220600. Мінск, вул. Акадэмічная, 15а. Мінскі ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга паліграфкамбінат МВПА імя Я. Коласа. 220005. Мінск, вул. Чырвоная, 23.
Заўважаныя намылкі і недакладнасці
Старонка
Калонка
Радок
Надрукавана
Трэба чытаць
18
правая
9—15 зверху
катаныя (гл. Абкатанасць) і вуглаватыя. рыхлыя і сцэментаваныя гліністымі часцінкамі. вуглякіслым ных магматычных і метамарфічных горных парод у выніку выветрыванняі/ і інш. знешніх (экзагенных) працэсаў. На Беларуеі пашыраны аб-
яых магматычных і метамарфічных горных парод у выніку выветрывання і інш. знешніх (экзагенных) працэсаў. На Беларусі пашыраны абкатаныя (гл. Абкатанасць) і вуглаватыя, рыхлыя і сцэментаваныя гліпістымі часцінкамі, вуглякіслым
37
правая
28 зверху
ўвесны
ўвесну
138
правая
11 знізу
шэйхуэрыі
шэйхпэрыі
145
сярэдняя
10 зверху
банітэт 1,9
банітэт I, 9
146
левая
10 знізу
купальнік чорны
купальнік горны
153
левая
21 зверху
за 22 км па Пя
за 15 км на У
168
левая
24 знізу
30—40 мм
30—40 мкм
170
сярэдняя
19 зверху
род недасканалых грыбоў сям. мані
род шапкавых базідыяльных грыбоў
173
правая
6 зверху
лігах
лугах
213
правая
44 звсрху
бразідыяспоры
базідыясгюры
левая
15—19 знізу
хуткім цячэннем. Ікру адкладвае яа ле — даўж. цела 16—20 і масе 80—130 г, у самак — у 5 гадоў пры даўж. цела 18—22 см, масе 100— 200 г. Нсраст у 2-й пал. крас. яа поймавых перакатах з
даўж. цела 16—20 і масе 80— 130 г, у самак у 5 гадоў пры даўж. цела 18—22 см, масе 100—200 г. Нераст у2-йпал. крас. на яоймавых псракагах з хуткім цячэннем. Ікру адкладвае на ле-
347
сярэдняя
10 зверху
Саніга
Сані та
394
правая
7 знізу (подпіс пад ілюстрацыяй)
кваквы
краквы
394
правая
3—4 знізу (подпіс пад ілюстрацыяй)
чэрвеці
чэрнеці
440
левая
12 зверху
рачанскай. у рэках бас. Дняпра, Нё-
эачанскай груны, у рэках бас. Дняпра, Нё-
443
левая
6 знізу
шэры саракапут
шэры саракуш
484
левая
7 зверху
0,11 км
J, 11 км2
Зак. 2163.
ЭНЦЫКЛАПЕДЫЯ
ПРЫРОДЫ БЕЛАРУСІ
ААЛІТЫ ГАСЦІМЕЦ
Энцыклапедыя прыроды Беларусі (ЭПБел) — самы грунтоўны даведнік аб прыродзе нашай рэспублікі, першая ў гісторыі рэспублікі шматтомная галіновая энцыклапедыя. У 5 тамах гэтага выдання будзе змешчана каля 18 тысяч артыкулаў, пабудаваных выключна на рэгіянальным матэрыяле, пра найважнейшыя аб'екты і з’явы, геалагічнае мінулае, фауну і флору, абагульнены асноўныя канцэпцыі, вынікі і праблемы навукі аб прыродзе Беларусі. Выданне багата ілюстравана. Яно прызначана для спецыялістаў, выкладчыкаў і студэнтаў ВНУ, настаўнікаў і вучняў сярэдніх школ, краязнаўцаў, шматлікіх аматараў прыроды.
Вашы заўвагі і прапановы па зместу, прынцыпах пабудовы, абагульнення і падачы інфармацыі, дадатковыя і новыя звесткі аб цікавых прыродных аб'ектах і з'явах на тэрыторыі Беларусі будуць улічаны пры падрыхтоўцы наступных тамоў.
Просім таксама прысылаць свае пажаданні наконт новых выданняў па прыродазнаўству рэспублікі.
8 р. 90 к.
Выдавецтва «Беларуская Савецкая Энцыклапедыя» імя Петруся Броўкі за 15 гадоў свайго існавання выпусціла ў свет наступныя кнігі, што змяшчаюць інфармацыю аб прыродзе Беларусі:
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя ў 12 тамах. 1969—75;
Беларуская ССР. Кароткая Энцыклапедыя. Том 2. Прырода. Эканоміка. Народны дабрабыт. 1979 (на беларускай і рускай мовах);
КНІГІ ОНЛАЙН
