КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Адсюль горача, адтуль боляча. — Па што, воўча, ідзеш? — Па апошняе. He да пугаўя, а з пугаўя. — He прыбывае, а ўбывае. На кім скрупіцца, а на мне змелецца. Каму па каму, а мне два камы. — Ком, камы — жамерыны з канаплянага семя. Пакуль цэп, патуль хлеб. Мая кабыла ўгразла. — Гавораць і папраўдзе, і жартам, калі спрачаюцца, хто каго павінен частаваць. He я плачу, бяда плача. Адна бяда не бяда. Бяда, як дуда: зачне дуць, аж слёзы набягуць. — У музыкідудара слёзы калі ідуць, дык ад цяжкага надзімання, у няшчаснага чалавека — ад бяды і гора, якія наваліліся на яго. Бяда па бядзе, як па нітцы ідзе. Чорт адну бяду перабудзе, адна міне, дзесяць будзе. День мой — век, гадзіна — век с хвосцікам. Маёй пугай па маёй кабыле. Дабрата і гасціннасць Прысядзьце ж у нас, суседзі, каб пчолкі садзіліся. — Гавораць людзям, якія раптам завіталі на хвілінку. Пчалярства давала калісьці вялікі даход жыхарам нашага краю. У гэтых словах і захаваліся народныя звычкі і вераванні ў тое, што за добры прыём госця Бог узнагароджвае поспехамі ў развядзенні пчол. Рады ў гады. — Да рэдкага госця. Пры госцю і гаспадар пажывіцца. Чым хата багата, тым і рада. Усяго было, да прынукі не было. Душа мая не крывая, яна ўсё прымае. — Заўвага госця ў час частавання. У хворага пытаюцца, а здароваму даюць. — Заўвага свайго блізкага госця. Пачуццё задаволенасці Калі ем, то глух і нем. Як не еў — не мог, як пад’еў — ні рук, ні ног. Чаму казак гладак, бо пад’еўшы — на бак. Дома хоць не ўежна, да ўлежна. Для п’яніцы і капля дорага. Смаку, як у пячоным раку. Каб панам быў, у масле б плаваў, сырам папіраўся. Пасаліўшы, ясі. Пар касцей не ломіць. — Вельмі ж любяць цёплыя памяшканні, спяць у моцна натопленых восецях, дзе аж дух зацінае. Зло ў душы He ўзяўшы на душу, не хадзіць у кантушу. — У добрых людзей гэта прыказка — заўвага назіральнікаў, у нядобрых — закон жыцця (правіла). Воўк блізка шкоды не робіць. — Звычка, якая датычыць і злодзея. Па маёй смерці воўк траву еш. — Звычка і правіла самалюбаў. Прыказкі розныя Што было, на мора паплыло. Як хто хочаць, па сваім бацьку плачаць. Мысль за гарамі, смерць за плячамі. Будзець калі кірмаш і на нашай вуліцы. У кабылы вялікая галава — няхай яна сабе думаець. — Бесклапотнасць. Без паджогі дровам не гарэць. Галоднай куме хлеб на ўме. Усё можна, толькі асцярожна. Даць аблупленае яечка. Гэта толькі цвет — ягады яшчэ будуць. — Прадбачанне большай бяды. У голад намруцца, у вайну налгуцца. Багатыр дзівіцца, чым худак жывіцца. Нач, хоць з чужой жонкай прач. Аддай другому жонку, а сам у саломку. — Калі хто аб чым просіць і чаго дзяліць нельга. Дзіва, што ў караля жонка хараша. — Зайздросная пахвала якой-небудзь рэчы. Пайшоў сабакам сена касіць. — Ляпнуць нешта такое... не зусім прыемнае. Хочаш з лаўкі зваліцца і не разбіцца. Што летам ножкай топ, то зімой ручкай хоп. На табе, нябожа, што мне нягожа. Вялікая кабыла, да худая. — Пра вялікае багацце, але ўжо спажытае або не дагледжанае. Дуб вялікі, да дуплаваты. — Унутраныя недахопы і слабасць, прыхаваныя за знешняю сілаю і паказнымі дадзенымі. He купіў бацька шапкі, няхай вушы мерзнуць. — Для тых, хто шукае дапамогі і падтрымкі ў чужых, абмінаючы сваіх, родных. Дзесятая вада на кісялю. — Далёкая радня. Каб не дзірка ў роце, хадзіў бы ў злоце. Горка з’есці і жаль пакінуць. Узяў чорт кароўку, няхай бярэць і вяроўку. Чым чорт не араў, тым і сеяць не будзе. — Невялікае жаданне прыдбаць нешта новае. Шавеліцца, як верабей у веніку. Або: Верціцца, як верабей у мятле. Гэта не абаранак. — Калі адмаўляюцца выканаць нейкае дадзенае раней даручэнне. Хоць ты мяне капут, дык я табе ні галом. — 3 1812 г., адказ мужыка французу, які просіць паказаць дарогу. Гэта яму, як лапці плясці. Гэта не пальцам паківаць. Цераз сілу і конь не скачаць. Ад прыбытку галава не баліць. Старцу сяло не накладам. — Калісьці старцы, няздольныя да працы, хадзілі ад сяла да сяла з малітвамі, разносілі розныя звесткі, навіны і заходзілі вельмі далёка. Гэта былі зусім не жабракі. Яны не жабравалі. Іх сустракалі са словамі: «Чым хата багата, тым і рада». Гэтым жа тлумачыцца і тое, як, якім чынам песні далёкіх ускраін прыходзілі да нас і чаму ў іх шмат агульнага з нашымі песнямі. 3 песні слова не выкінуць. — Калі гаворыцца пра нешта занадта смелае або недазволенае. Можа, тут і мне спатрэбіцца яшчэ апраўдваць свае думкі гэтаю прыказкаю. Язык да Кіева дапытаецца. — Пытаючыся ў людзей, шмат аб чым даведаешся. Пераначуем — болей пачуем. — Счакаўшы, праз нейкі час можна і больш даведацца аб чым-небудзь. Прыказкі пра гандаль Гандаль — з’ява добра знаёмая ў народзе. Важнейшыя правілы гандлю перайшлі ў прыказкі. За морам вол па грошу. — Адказваюць тым, хто гаворыць, што тавар дарагі і ў іншых месцах нібы можна купіць танней. Час плоціць, час траціць. Да абеду лыжка дарага. — Калі попыт меншы, зніжаецца цана. Ката ў мяху не купляюць. He там траціш, дзе прадаеш, а там, дзе купляеш. — Хто дорага купляе, той мусіць са стратаю для сябе прадаваць. У пужлівага купца ні грошай, ні тавару. He сто коп заробіш, не сто страціш. Няўжо ж, баючыся воўка, у лес не ісці. Дзе капачы капалі, там і грошы прапалі. Зарабіў, як Заблоцкі на мыле. Першага торгу не мінай. — Гэта датычыць і дзяўчат, каб не надта перабіралі, не адпраўлялі сватоў ні з чым. Што то за торг, калі не ў шапцы. — Свая воля, як хачу, так і прадаю. Плоціць не багаты, а вінаваты. Таннае мяса сабакі не ядуць. Кароўка па ўдою не лічыцца. — Гавораць з мэтай збіць цану. За свае грошы ўсюды харошы. — Даюць зразумець, што за такія грошы (цану) і ў іншым месцы можна купіць гэты тавар. Ведаць купцу і прадаўцу. — Абыдземся без пасрэднікаў. Як той казаў: павязу сваю матку прадаваць. Чы ты ашалеў? Як задаражыш, то і сам чорт не купіць. — Рэпліка на незвычайна высокую цану. За грошы толькі бацькі і маткі не купіш. Грош круглы. У анучцы грошы вядуцца. Хатку крытую, а адзежку шытую добра купляць. Земляробчыя прыказкі Некаторыя земляробчыя прыказкі маюць дваякае значэнне: адно літаральнае, другое пераноснае, напрыклад: «Дзе урода, там умалот» — адносіцца і да людзей з пэўнымі фізічнымі задаткамі, па якіх можна меркаваць аб сіле і г. д. Глыбокія думкі, закладзеныя ў гэтых прыказках, хацелася б зверыць з жыццём. Яны для нас сёння і прадпісанне, як весці гаспадарку, і назіранні над прыродаю, кліматам, выбар часу для сяўбы, уплыў на ўраджай месячыка і інш. Спачатку трэба было б уважліва прааналізаваць гэтыя прыказкі, потым, калі што не так, не пацвердзіцца, можна будзе і надрываць жываты, і пасмяяцца. 3 лубкі жывём. — Край наш земляробчы. Пакінь стрэльбу і вуду, то і я ў цябе буду. — Так нібы сказаў аднойчы хлеб гаспадару, які нядбала адносіўся да сваёй асноўнай земляробчай працы. Дай зямлі, яна табе дасць. — Угнаенне. He ўважай на ўраджай, а жыта сей. — Гаворыцца ў такім выпадку, калі хто каго заахвочвае на нейкую справу, ад якой могуць быць і прыбытак і страты. Пакланіся кусту, а ён дасць хлеба лусту. — Раскарчоўка лесу для ворнага поля. Дзе араты плачыць, там жняя скачаць. — Араць на раскарчоўках вельмі цяжка. Калі будзеш мець сілу, знойдзеш і за мяжой ніву. — Знойдзеш і за надзелам зямлю. Ужываецца ў пераносным сэнсе. Калі не нажнём, то назбіраем. — Калі шмат пасеяна. Сеяць у свіны голас. — У веснавыя халады дамашняя жывёла крычыць у хляве. 3 12 жніўня пачынаецца так званая красная сяўба, ранейшая называецца «хвашчавая». Хто з календара сеець, той мала веець. Хто глядзіць на месяц, той у дзяжы не месіць. — Адны прытрымліваюцца ў гаспадарцы пэўных назіранняў, іншыя не звяртаюць на гэта ўвагі. Званец, хлеба канец. — Званец — зеллейка сярод жыта. Мятліца — хлеба палавіца. 3 касой пагоды не ждаць. Калі вясной запяець удод, тады сей боб. Будзець пара, будзець і трава. — Ужываецца ў пераносным значэнні, калі хто скардзіцца на затрымку чаго-небудзь. Хто коні мяняе, у таго хамут гуляе. Калі не выліняў конь да святога Яна, няхай ідзець да другога пана. Калі выйдзець рой перад святым Янам, будзець зямец панам. Хто маець статак, той маець і ўпадак. — Сусед суцяшае суседа, калі даведаецца пра яго страту. Працуець, як вол чорны. Саламяным валом не араць, сенным канём не ваяваць. Сава не ўродзіць сакала. — Якасць патомства шмат у чым залежыць ад самкі. Тут пра коней. Арабскіх коней, напрыклад, высока цэняць. Першыя шчаняты за плот. — Больш паддаюцца шаленству. Кармі парсюка мукой, калі хочаш, каб пайшоў рукой. — Прыказка сялян, якія не хочуць звяртаць увагі на забабоны. Што ў лесе родзіцца, у хаце знадобіцца. Лес лесам, а бес бесам. — Паводле гэтых правіл, без меры знішчаюцца лясы. Іван зрабіў, Іван з’еў. — Непрыбытковая гаспадарка. Калі дало рабіць, то дасць і з’есць. — Калі сенакос, пачынаючы з апошніхдзён чэрвеня, без дажджу, мяркуюць (варожаць), што зіма будзе доўгая і халодная. Які сакавік, такі і красавік. — Калі сок бярозавы спачатку добра ідзе, а потым ад халадоў спыняецца, мяркуюць, што гэта нядобра для красавання позняга жыта і наадварот. Калі на святога Пятра пойдзець дождж, будзець жыта, як хвошч. — Будзе ненамалотнае жыта. Марцінава гусь па вадзе, Божае Нараджэнне на лёдзе. — Мясцовая. Грамніца — зімы палавіца. Святая Варвара ночы ўварвала. На святога Мацея зіма пацее. Ад Каляд тры разы па пяць — пастушкі ў полі ліпяць. — Ад Божага Нараджэння адлічваюць 15 тыдняў; тады жывёла можа ўжо пайсці ў поле. Асьмак для сабак, сямачок на абрачок. — Пра сяўбу аўса. Юр’я сказаў: жыта ўраджу, Мікалай адказаў: пачакай, пагляджу. Да Юр’я корму і ў дурня. Май — каню сена дай, а сам на печ уцякай. Мей сена да Міколы і не бойся зімы ніколі. На Міколу нету ні зімы, ні лета. Мікола — правая зіма і правае лета. Прыйшоў Пятрок — адпаў лісток; прыйшла Ілля — адпала два. Да Іллі хоць адным зубам падзяры. — Забарануй параніну. На Іллю перапечку налью. — Перапечку — малую булачку хлеба. Ілля наробіць гнілля. Да Іллі ксёндз просіць дажджу, а пасля Іллі і баба хвартухом нагоніць. Спас — усяму час. Брушніца белабока, і парабак прыспаў сабе вока. — Даўжэйшыя сталі ночы. К. Тышкевіч