КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Г а р а ц ы о Пагаварыць патррбна, бо яна Пасеяць можа безліч крыватолкаў Сярод ліхіх людзей. Каралева Няхай увойдзе. П р ы д в о р н ы выходзіць. (Убок.) Гррх цісне мне душу, ірве на часці: Здаецца, набліжаецца няшчасце. Хацела б утаіць віну маю, Але сама міжвольна выдаю. Вяртаецца п р ы д в о р н ы з А ф е л і я й. А ф e л i я Ці тут прыгожая царыца Даніі? Каралева Чаго табе, Афелія? А ф е л і я (спявае) Як пазнаць, хто мілы ваш? Мой мілы — пілігрым: Капялюш і доўгі кій, Сандалі на ім. Каралева Што ты спяваеш, мілае дзіця? А ф е л і я Маўчыце, не перабівайце. (Спявае.) Панна, панна, ён памёр, У магілу лёг: На магіле той трава, Камень каля ног... Ага! Каралева Афелія! А ф е л і я Маўчыце, не перабівайце. (Спявае.) Саван бел, як белы снег.,. Уваходзіць к а р о л ь. Каралева Мой друг, ты бачыш? А фе л і я (спявае) У вянку ляжыць. Толькі панны не было Плакаць і тужыць. К а р о л ь Як маешся, дзіця маё? А ф е л і я Добра, дзякуй богу. Людзі кажуць, што сава была дачкою пекара. Божа мой, божа, мы ведаем, хто мы, але не ведаем, што з намі будзе. Хлеб-соль вам! К а р о л ь (убок) Намёк на бацьку. А ф е л і я Калі ласка, не будзем пра гдта гаварыць, але, калі ў вас, запытаюцца, што грта значыць, адказвайце так ( еплвае): Вось Валянцінаў дзень настаў, Дзень добры! — я твая, I Валянцінай пад акпом Цябе чакаю я. Ен запрасіў яе ў пакой, Дзяўчыне вельмі рад. Яна ўвайшла, але пайшла Нячэснаю назад. Каралева 0 мілая Афелія! А ф е л і я Ага, бачыце! He трэба ніякіх прысяг, я зараз скончу. ( Спявае.) 0, гора мне, о, ліха мне, I што ж ён нарабіў! Што ні хлапец — адзін канец: Дзяўчыну загубіў. Ты ж мне казаў, ты ж прысягаў: Вяселле будзе ў нас. Ён адказвае: «Клянуся сонцам, я б узяў цябе замуж, каб ты не валялася са мною ў пасцелі».— Ага! К а р о л ь Даўно яна такая? А ф е л і я Спадзяюся, што грта к лепшаму. Трэба пацярпець. Але я не магу не плакаць, калі ўспомню, што яго палажылі ў халодную зямлю. Мой брат павінен грта ведаць, дзякуй вам, што вы мне нараілі.— Падайце мой фаэтон! — Дабранач, мілыя людзі. Дабранач. Дабранач. Выходзіць. К а р о л ь Будзь ласкаў, выйдзі прыглядзі за ёю. Г a р а ц ы о выходзіць. Вось умярцвенне розуму ад гора; Крыніца— гібель бацькі. Ах, Гертруда, Гертруда, ліха не ідзе ўраздроб, А батальёнамі. Памёр Палоній; Галоўны звадыяш і пачынальнік, Наш любы пасынак пакінуў нас; Народ узбаламучан, наракае I строіць нездаровыя здагадкі Наконт забойства. Дррнна мы зрабілі, Што шыта-крыта справілі хаўтуры. Афелія-сіротка звар’яцела, Згубіла светач мыслі, без якога Мы толькі лялькі ці звяры. Нарэшце, I грта рршта варта усяго, Ларрт таемна з Францыі вярнуўся, Узрушаны блукае чорнай хмарай, Збірае чуткі пра забойства бацькі Пад пошасныя бррхі шаптуноў; Паколькі ж матар’ялу малавата, To падазронасць кінецца на нас, I ганьбаваць пачнуць персону нашу 3 канца ў канец. 0 любая Гертруда, Ўсё грта, як шрапнель, па ўсёй краіне Рыхтуе смерць маю. Шум за спрнай. Каралева 0 божа, што там? Уваходзіць другі прыдворны. К а р о л ь Дзе мае швейцарцы? Нікога не ўпускаць. Што там такое? П р ы д в о р н ы Ратуйцеся, ўладар! Сам акіян, заліўшы берагі, He пажырае так імпртна дол, Як малады Ларрт з мяцежнай зграяй Змятае варту! Чррнь ідзе за ім. I, нібы толькі што пачаўся свет, Стаптаны звычаі, забыта даўнасць — Апора і спвярджэнне слоў і дзей, Яны крычаць: «Ларрта абіраем, Ларрт — кароль!» Ляцяць угору шапкі, Лес рук і пошчак аж да неба ўзвіўся: «Ларрт—кароль! Ларрта каралём!» Каралева Бач, як заяхкалі, на след узбегшы; А не даждалі, дацкія сабакі! К а р о л ь Ўзламаны дзверы. Уваходзіць Л а э р т, узброены; за ім д а т ч а н е. Л а р р т Дзе той кароль? Чакайце, не ўваходзьце. Д а т ч а н е Пусціце нас. Л а э Р т Кажу вам, прэч. Я сам. Д а т ч а н е Мы пачакаем. Выходзяць за дзверы. Л а э р т Дзякуй. Стаць на варце. Ты, пакасны кароль, аддай мнс бацьку. Каралева Спакойна, друг. Л а р Р т Калі ва мне ёсць кропля Крыві спакойнай,— я не бацькаў сын; Няхай тады мой бацька рогі посіць, А маці на чале сваім бязгрэшным Кляймо блудніцы. К а р о л ь Што з табой, Ларрт? Чаго ты ўзбунтаваўся, як гігант? — Няхай ідзе; Гертруда, не пужайся, Асоба караля недатыкальна, Над ёю бог і здрада не памкнецца Падняць руку сляпую.— Што з табою? Чым ты распален? •— He трымай яго, Гертруда.— Што нам скажаш? Л а э Р т Дзе мой бацька? К а р о л ь Памёр. Каралева Але кароль тут ні пры чым. К а р о л ь Няхай пра ўсё пытае. Л а р р т Як памёр? Чмуціць я не дазволю, ў зман не дамся. Васальства к чорту! Абавязкі к чорту! У пекла к чорту веру і сумленне! Я не баюся кары. Заяўляю: Мне напляваць на той свет і на грты, Што мае быць, то будзе. Я адпомшчу За бацьку поўнасцю. К а р о л ь Ніхто не кажа, Хто можа затрымаць цябе? Л а э Р т Ніхто. Я сам. Мая дыктуе воля. А што да сродкаў — я іх скарыстаю, 3 малым даб’юся многага. Кароль Ларрт, Калі жадаеш ты праўдзівых вестак Аб смерці дарагога твайго бацькі, Няўжо ты будзеш помсціць без разбору, Зграбаць у кучу ворагаў і блізкіх, Абы-каго? Л а э Р т He, ворагаў адных. К а р о л ь А ты іх хочаш ведаць? Л а э р т Сяброў яго і прыяцеляў нашых Я абдыму магутнымі рукамі I, як самаахвярны пелікан, Аддам ім кроў сваю. К а р о л ь 0, ты гаворыш Як добры сын, як дваранін сапраўдны. Што я не вінаваты ў гртай смерці I ў смутку сам душой за ўсё хваррю,— Павінна ў мыслі увайсці твае, Як сонца ў вочы. Датчане (за сцэнай) Хай ідзе, пусціце. Л а э Р т Што там за шум? Уваходзіпь А ф е л і я. Агонь, спалі мяне! 0 слёзы, перасоленыя горам, Заліце вочы мне, каб я не бачыў! Клянуся небам, за тваё вар’яцтва Я так сышчу, што дрогнуць шалі праўды I стррлка перацягне у мой бок. 0 ружа майская, мая дзяўчына, Дзіця, сястра, Афелія мая! 0 неба, ці ж дзявочы светлы розум Згасае так жа, як згасае старасць? Якою шчырай можа быць прыхільнасць! Свой самы лепшы, самы дзіўны дар Яна навекі аддала таму, Каго любіла. А ф е л і я (спявае У труне ляжыць ён непакрыты,— Цім, цім, ці-ра-рым, весялей! Слёзы горкія над ім праліты... Бывай, мой голуб, Л а э Р т Каб мела розум ты і гаварыла: Адпомсці, брат,— лягчрй бы мне было. А ф е л і я Вам тррба спяваць: «Цім, цім, ці-ра-рым, весялей». Каб сюды калаўрот, вось бы круціўся! ЗлоДЗей цівун украў дачку ў свайго гаспадара. Л а э Р т Нікчэмнасць, але як хвалюе. А ф е л і я Весь размарын — грта для ўспамінаў; калі ласка, мой любы, успамінай. А вось браткі — грта для дум. Л а э р т Навука ў вар’яцтве: думы і ўспаміны разам. А ф е л і я Вось грта кроп для вас і казялец. А вось тут рута для вас і трошкі для мяне; яе можна назваць травою прабачрння ў нядзельку, але вы павінны насіць вашу руту іначай. Вось стакротачкі. Я б вам дала і фіялак, ды яны ўсе павялі, калі памёр мой тата; кажуць, ён хораша паміраў. (Спявае.) Прыгожы мой Робін, Радасць мая!.. Л а э р т Журбу і мысль, пакуты, нават пекла Япа ператварае ў хараство. Афелія (спявае) Няўжо ён не вернецца зноў? Няўжо ён не вернецца зноў? Ен мёртвы, ў труне, He вернецца, не, Ніколі не вернецца ён. Яго барада, як снег; Яго валасы, як лён. Ён пайшоў на той свет, Але плакаць не след,— Ратуй яго, божа, ратуй... J ўсе хрысціянскія душачкі.— Да пабачэння! Выходзіць. Л а э р т Вы чуеце? 0 неба! К а р о л ь Ларрт, я маю права і хачу Дагаварыцца з крыўдаю тваёю. Хадзем, збяры сяброў сваіх мудррйшых, Хай выслухаюць і рассудзяць нас. Калі яны нас проста альбо ўскосна Прызнаюць вінаватым, мы гатовы Аддаць карону, і дзяржаву нашу, I нашае жыццё, і ўсё, што наша, Табе ў задавальненне. Калі ж не, Згадзіся пацярпець, і мы з табою, Злучыўшы гнеў і душы у адно, Адпомсцім ворагу. Л а р р т Хай будзе так. 1 смерць яго, і пахаванне ўпотай, Без герба, без мячоў над дамавінай, Без пышнасці належнай і абрадаў, 3 нябесных высяў скаргаю грымяць. Пара мне разлічыцца! К а р о л ь Так, пара. Крыўдзіцель не ўцячр ад тапара. Прашу за мною. Выходзяць. С Ц Э н A VI Другі пакой у замку. Уваходзяць Гарацыо і с л у г а. Г а р а ц ы о Хто там мяне пытае? С л у г a ІІрыйшлі матросы; кажуць, ёсць лісты на ваша імя. Г а р а ц ы о Пусці іх. С л у г а выходзіць. He ведаю, хто і з якога краю Успомніў пра мяне, калі не Гамлет. Уваходзяць м а т р о с ы. П е р ш ы м а т р о с Благаславі вас бог, пане. Г а р а ц ы о I цябе таксама. Першы матрос Калі захоча, то і мяне благаславіць. Вам тут ёсць ліст, калі толькі вас завуць Гарацыо, як мне казалі. Грта ад пасла, які павінен быў ехаць у Англію. Г а р а ц ы о (чытае) «Гарацыо, прачытаўшы грта, дапамажы як-небудзь гэтым хлопцам атрымаць доступ да караля; у іх ёсць да яго лісты. He прабылі мы і двух дзён на моры, як за намі пагнаўся моцна ўзброены ваяўнічы пірат. Бачачы, што наш паруснік дае малы ход, мы нехаця набраліся храбрасці; калі была бойка, я пераскочыў да іх, і яны адразу адплылі ад нас; такім чынам, я апынуўся ў палоне адзін. Яны абышліся са мной, як добрыя разбойнікі; але яны ведалі, што ім тррба; я павінен быў зрабіць ім паслугу. Паклапаціся, каб кароль атрымаў мае лісты, а сам хутчрй, з усіх ног, быццам уцякаеш ад смерці, імчыся да мяне. Я скажу табе на вуха такое, што ты аслупянееш, і ўсё ж грта будзе дробязь у параўнанні з выключнасцю справы. Гртыя слаўныя хлопцы пакажуць табе, дзе я спыніўся. Разенкранц і Гільдрнстррн плывуць у Англію, пра іх я табе шмат чаго раскажу. Бывай. Твой друг Гамлет». Хадзем, вы аддасце свае лісты I мне паможаце знайсці таго, Хто вас паслаў сюды. Адкладваць нельга. Выходзяць. СЦЭНА VII Другі пакой у замку. Уваходзяць к а р о л ь і Л а э р т. К а р о л ь Цяпер ты ведаеш усё, нарршце. Я апраўданы. Прымацуй мяне Пячаткай дружбы да сваёй душы. Той, кім забіты твой шаноўны бацька, Рабіў замах на нас. Л а э р т Выходзіць так. Але скажыце мне, як вы цярпелі Такія абураючыя факты, Такія крымінальныя злачынствы: Ваш супакой, ваш розум, ваша годнасць, Усё вам дыктавала не маўчаць. К а р о л ь 0, дзве прычыны ёсць; табе яны Пакажуцца нязначнымі, аднак Я вымушдн лічыцца. Каралева Без сына жыць не можа, сам жа я (Загана грта, ці мая заслуга?) Прывязан да яе усёй істотай: