Гарадзенскі палімпсест 2010
Дзяржаўныя і сацыяльныя структуры, XVI-XX стст.
Выдавец: Зміцер Колас
Памер: 507с.
Мінск 2011
1 Rachuba, A. Wielkie Ksi^stwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczypospolitej w latach 1569-1763. Warszawa, 2002. S. 72.
2 Pawinski A. Rzqdy sejmikowe w Polsce 1572-1795 na tie stosunkow wojewodztwkujawskich. Warszawa, 1978. S. 120.
3 Pawihski A. Rz^dy sejmikowe w Polsce 1572-1795 na tie stosunkow wojewodztw kujawskich. Warszawa, 1978.
4 Kriegseisen W. Sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej (do 1763 roku). Warszawa, 1995. S. 167.
5 Лаппо, 14.14. Велмкое княжество Лмтовское во второй половнне XVI столетяя. Лнтовско-русскяй повет м его сейммк. Юрьев, 1911.
6 Wisner Н. Przedsejmowy sejmik nowogrodzki w latach 1607-1648 // Przegkjd historyczny. T. LX1X. Z. 4. 1978. S. 677-693.
7 Zakszewski A.B. Sejmiki Wielkiego Ksi^stwa Litewskiego XVI-XVIII w. Ustrbj i funkcjonowanie: sejmik trocki. Warszaw, 2000; Rachuba, A. Wielkie Ksi^stwo Litewskie...
" Laszewski R. Sejmiki przedsejmowe w Polsce Stanislawowskiej. Problemy organizacji i porz^dku obrad 11 Acta universitatis Nicolai Copernici. Prawo. XV Nauki humanistycznospoleczne. Z. 83. 1977. S. 103
9 Zakszewski A.B. Sejmiki Wielkiego Ksiystwa Litewskiego XVI-XVIII w... S. 131.
10 Ibid. S. 131-132.
11 Ibid. S. 131.
12 Konopczyhski W. Chronologia sejmow polskich 1493-1793. Krakow, 1948. S. 168.
13 Акты Вяленской археографйческой комнссмн. Т. VII. Акты Гродненского гродского суда. Внльна, 1874. С. 270.
11 Тамсама. С. 384.
15 Konopczyhski W Chronologia sejmow polskich... S. 160-169.
16 Ibid. S. 163.
17 Анішчанка Я. Чатырохгадовы сойм 1788-1792 // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 6. Кн.2: Усвея-Яшын; Дадатак. Мн., 2003. С. 159.
18 Deputaci Trybunalu Glownego Wielkiego Ksiystwa Litewskiego (1697-1794); spis I pod red. Andrzeja Rachuby; oprac. Andrzej Rachuba i Przemyslaw P. Romaniuk przy wspolpr. Andreja Macuka i Jegenija Aniszczenki. Warszawa, 2004. S. 94,155.
19 Анішчанка Я. Чатырохгадовы сойм 1788-1792... C. 159.
20 Konopczyriski W. Chronologia sejmow polskich... S. 166-167.
21 Archiwum Glowne Akt Dawnych w Warszawie. Archiwum Radziwillow, dz. V, sygn. 2184, k. 15-16.
22 Koscialkowski S. Antoni Tyzenhauz podskarbi nadworny litewski. T. 1. Londyn, 1970. S. 109.
25 Ibid. S. 109.
24 Urzydnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku: Spisy / Pod red. A. G^siarowskiego. Kornik, 1994. T. 11: Urzydnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Ksi^stwa Litewskiego XIV -XVIII wieku. Spisy I Oprac. H. Lulewicz, A. Rachuba; PAN. Bibi. Kornicka. S. 100.
25 AGAD. Archiwum Radziwillow, dz. V, sygn. 2184, k. 24.
26 Ibid., sygn. 9338, k. 118.
27 Акты, мздаваемые Внленскою археографнческою комнссмею (далей АВАК). Т. VII. Акты Гродненского гродского суда. Вяльна, 1874. С. 293, 331.
28 Тамсама. С. 340-341, 381-383.
29 Анішчанка Я. К. Збор твораў У 6-ці т. Т. 5. Абывацелі правінцыі: Інструкц. шлях. сеймікаў бел. земл. ВКЛ (Літ. правінц.) канца XVIII ст. 36. дакум. / Я. К. Анішчанка. Мінск, 2009. С. 185.
30 Lityriski A. Sejmiki ziemskie 1764-1793. Dzieje reform. Katowice, 1988. S. 112-113.
31 Ibid.S. 113.
32 Zakszewski A.B. Sejmiki Wielkiego Ksiystwa Litewskiego... S. 60.
33 Ibid. S. 61.
34 ABAK. T. VIL Вмльна, 1874. C. 369, 371.
35 Urz^dnicy Wielkiego Ksi^stwa Litewskiego. Spisy. T. II. Wojewddztwo Trockie XIVXVIII wiek / pod red. Andrzeja Rachuby. Warszawa, 2009. S. 269-271.
36 Віцько 3. Супрацьстаянне палітычных груповак у Гарадзенскім павеце ў 1696-1700 гг. (падчас грамадзянскай вайны) П Гарадзенскі палімпсест. 2009. Дзяржаўныя ўстановы і палітычнае жыццё. XV-XX ст. Пад рэдакцыяй А. Ф. Смаленчука, Н. У Сліж. Гародня, 2009. С. 206, 208.
37 Urz^dnicy Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego. Spisy. T. II... S. 269-270.
38 AGAD. Archiwum Radziwillow, dz. V, sygn. 96, k. 4.
39 ABAK. T. VIL Вяльна, 1874. C. 381, 388.
40 Тамсама. C. 251, 279, 321.
41 Тамсама. C. 283, 299.
42 Olszewski H. Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii 1652-1763. Prawo-praktyka-teoria-programy. Poznan, 1966. S. 76; Kriegseisen W. Sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej (do 1763 roku). Warszawa, 1995. S. 171.
43 Palkij H. Sejmy 1736 i 1738 roku. U pocz^tkow nowej sytuacji politycznej w Rzeczypospolitej. Krakbw, 2000. S. 217-228.
44 ABAK. T. VIL Внльна, 1874. C. 299.
45 Urz^dnicy Wielkiego Ksi^stwa Litewskiego. Spisy. T. II... S. 329; Сьліж H. Лава ў капліцы Маці Божай Студэнцкай у фарным касьцёле Гародні П Arche Пачатак. Другая Гародня. 2010. № 1,2. С. 70-71.
46 Konopczynski W. Chronologia sejmow polskich... S. 169.
47 AGAD. Archiwum Radziwilldw, dz. VI, sygn. II-51a, k. 123.
48 ABAK. T. VII. Вяльна, 1874. C. 243.
49 Pami^tniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody minskiego (1666-1721) wydane z oryginalnego r^kopismu i opatrzone przypiskami przez Juliana Bartoszewicza. Warszawa: 1862. S. 350; Zieliriska Z. Massalski Michal Jozef II PSB. T. XX. Wroclaw etc., 1975. S. 141.
50 ABAK. T. VII. Вмльна, 1874. C. 270.
51 Zielinska Z. Massalski Michal Jozef... S. 141.
52 AGAD. Archiwum Radziwilldw, dz. VI, sygn. 11-54, k. 1.
53 Zielihska Z. Massalski Michal Jozef... S. 141.
54 Звесткі Андрэя Мацука Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі, ф. 1711, воп. 1, адз. з. 22, арк. 658-658 адв.
55 ABAK. Т. VII. Впльна, 1874. С. 278.
56 Zielinska Z. Massalski Michal J6zef... S. 141.
57 ABAK. T. VII. Внльна, 1874. C. 280.
58 Тамсама. C. 285.
59 Тамсама. C. 294.
60 Тамсама. C. 304.
61 Тамсама. C. 311.
62 Звесткі Андрэя Мацука AGAD. Archiwum Radziwilldw, dz.V, sygn. 13075, cz. 5, k. 55: гл. яго артыкул Барацьба магнацкіх груповак на гарадзенскім сойміку ў панаванне Аўгуста III у гэтым жа зборніку.
63 AGAD. Archiwum Radziwilldw, dz. II, sygn. 2712, k. 1.
64 ABAK. T. VII. Внльна, 1874. C. 318.
65 Тамсама. C. 323.
66 Мацук A. Эліта Гарадзенскага павета ўперыяд праўлення Аўгуста III. 1733-1763 гг. // Гарадзенскі палімпсест. ХІІ-ХХ стст. Матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі (Горадня, 7 лістапада 2008 г.) / Пад рэдакцыяй А. Ф. Смаленчука, Н. У Сліж. Горадня; Беласток, 2008. С. 60.
67 Тамсама. С. 62.
68 ABAK. Т. VII. Внльна, 1874. С. 332.
69 Мацук А. Паслы ад Вялікага княства Літоўскага на сойм Рэчы Паспалітай 1761 г. // Парламентскія структуры ўлады ўсістэме дзяржаўнага кіравання Вялікага княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай у XV-XVIII стагоддзях: Матэрыялы міжнар. навук. канф. (Мінск-Наваградак, 23-24 лістапада 2007 г.) Навук. рэд. С. Ф. Сокал, A. М. Янушкевіч. Мінск, 2008. С. 323.
70 Звесткі Андрэя Мацука НГАБ, ф. 1730, воп. 1, адз. з. 35, арк. 1906-1906 адв.: гл. яго артыкул у гэтым жа зборніку.
71 ABAK. Т. VII. Впльна, 1874. С. 337.
72 Тамсама. С. 345.
73 Тамсама. С. 351.
74 Тамсама. С. 361.
75 Тамсама. С. 369, 371.
76 Тамсама. С. 374.
77 Анішчанка Я. К. Збор твораў У 6-ці т. Т. 5... С. 160.
78 Filipczak W. Sejm 1778 roku. Warszawa, 2000. S. 346.
79 ABAK. T. VII. Внльна, 1874. C. 384.
80 Анішчанка Я. K. Збор твораў У 6-ці т. Т. 5... С. 186.
81 Тамсама.С. 190.
82 Тамсама. С. 195.
83 Тамсама. С. 200, 204.
84 Тамсама. С. 208.
85 Bondyra W. Reprezentacja sejmowa Rusi Czerwonej w czasach saskich. Lublin, 2005. S. 99.
86 Zielinska Z. Massalski Michal Jozef... S. 141.
87 Ibid. S. 141.
88 AGAD. Archiwum Radziwillow, dz. VI, sygn.11-54, k. 28.
89 Zieliriska Z. Massalski Jozef Adrian 11 PSB. T. XX. Wroclaw etc., 1975. S. 140.
90 Ibid. S. 141-143.
91 Ibid. S. 140.
92 Schlemiiller W. Dyaryusz podrozy polskiey na seym Grodzieriski roku panskiego 1752 odbytey 11 Litwa i Rus. Miesi^cznik poswi^cony kulturze, dziejom, krajoznawstwu i ludoznawstwu. T. II. Z. I. Wilno. S. 19-20.
93 Filipczak W. Sejm 1778 roku. Warszawa, 2000. S. 193.
94 Dybas B. Sejm pacyfikacyny w 1699 r. Rocznik towarzystwa naukowego w Toruniu. Rocznik 84. Zeszyt 2. Torun: Zaklad Malej Poligrafii TNT, 1991. S. 239.
95 Ibid. S. 115.
96 Lityhski A. Sejmiki ziemskie 1764-1793... S. 32.
97 Ibid. S. 33.
98 Olszewski H. Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii 1652-1763... S. 76-77.
99 Volumina Legum. Przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarow w Warszawie, od roku 1732 do roku 1782, wydanego T. V. Petersburg, 1860. S. 314.
‘“’Konopczynski W. Chronologia sejmow polskich... S. 164.
101 AGAD. Archiwum Radziwillow, dz. II, ks. 45, k. 1-3.
102 Ibid. S. 1.
103 Ibid. S. 2-3.
104 Palkij H. Sejmy 1736 i 1738 roku... S. 217-228.
105 ABAK. T. VII. Вяльна, 1874. C. 270.
‘""Тамсама. C. 278.
107Тамсама. C. 304.
І08Тамсама. C. 311.
109Тамсама. C. 318.
““Тамсама. C. 323.
111 Тамсама. С. 332.
1І2Тамсама. С. 351.
“’Тамсама. С. 369.
1нТамсама. С. 374.
115Litynski A. Sejmiki ziemskie 1764-1793... S. 29.
116 Анішчанка Я. К. Збор твораў У 6-ці т. Т. 5... С. 200.
I17AGAD. Archiwum Radziwillbw, dz. V, sygn. 9340, k. 21.
“"Ibid., sygn. 9340, k. 21.
119 Анішчанка Я. K. Збор твораў У 6-ці т. Т. 5... С. 197.
1МА ВАК. Т. VII. Вмльна, 1874. С. 231-389.
121 Анішчанка Я. К. Збор твораў У 6-ці т. Т. 5... С. 151-211.
122 Zakszewski А.В. Sejmiki Wielkiego Ksi^stwa Litewskiego... S. 126.
123Bondyra W. Reprezentacja sejmowa Rusi Czerwonej... S. 35.
124 Ibid. S. 100.
125 Kurek J. U schylku panowania Augusta II Sasa. Z dziejow wewn^trznych Rzeczypospolitej (1729-1733). Katowice, 2003. S. 26, 73, 78.
126 Konopczynski W. Dzieje Polski nowozytnej. Wydanie czwarte krajowe. Warszawa, 2003. S. 544.
127ABAK. T. VII. Внльна, 1874. C. 278.
128 Laszewski R. Instrukcje poselskie w drugiej poiowie XVIII wieku II Acta universitatis Nicolai Copernici. Prawo. XV Nauki humanistyczno-spoleczne. Z. 56. 1973. S. 71-72.
129 Ibid. S. 77-78.
130ABAK. T. VII. Внльна, 1874. C. 277-279, 322-331.
131 Kurek J. U schylku panowania Augusta II Sasa... S. 103.
132Гардзееў Ю. Тызенгаўз Антоній 11 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 6. Кн. 1. Мн.,2001. С. 547.
133 Паўлоўская Г. Апісанне гарадзенскіх соймікаў у хроніках бернардзінскага кляштара П Гарадзенскі палімпсест. 2009. Дзяржаўныя ўстановы і палітычнае жыццё. XV-XX ст. Пад рэдакцыяй А. Ф. Смаленчука, Н. У. Сліж. Гародня, 2009. С. 224-225.
134 АВАК. Т. VII. Впльна, 1874. С. 247, 249, 251.
'“Тамсама. С. 274-275.
‘“Тамсама. С. 282.
137Тамсама. С. 306, 307.
13“Тамсама. С. 330.
І39Тамсама. С. 366.
140 Анішчанка Я. К. Збор твораў У 6-ці т. Т. 5... С. 177.