Гаспода
Леанід Дранько-Майсюк
Выдавец: Мастацкая літаратура, Зміцер Колас
Памер: 382с.
Мінск 1998
3 апоўначы мне ўспамінаць да дня, П’янеючы ад акварэльнай скрухі, — Як да мяне прыходзіць чысціня
I як яна мае цалуе рукі, —
I просіць расказаць пра хараство...
Я новых таямніц не адкрываю, Нібыта свой чытаю гараскоп, Калі сурдзінным шэптам паўтараю
Вядомае: «Стамляецца метал...
Святло стамляецца, і Апалон стамляецца, Арлы стамляюцца, вартуючы амфал, А хараство ніколі не стамляецца».
28 кастрычніка 1991
ж ж ❖
Мне шчасце дадзена магчымае
I з ім такое адкрыццё, — Што толькі з гэтаю жанчынаю Спазнаю поўнае жыццё;
Што толькі з ёю мне адкрыюцца Глыбіні, цёмныя дасюль, I думкі чысцінёю ўмыюцца, I стане светла адусюль...
I толькі гэтак жыць мне хочацца, — 3 вясёлым страхам цераз край!
Няхай душа мая заходзіцца I задыхаецца няхай;
Няхай пачуцці вінаватыя, Сваёй збаяўшыся віны, Папросяць радасці эладнае У вечна юнай даўніны...
У даўніны — не крык анафемны, А суцяшэнне для мяне: «Няма ні грэшных і ні праведных, А ёсць каханыя і не...
I што ж тут кепскага здараецца, Калі пад знакам адкрыцця, Жанчына любая з’яўляецца 3 чужога нейчага жыцця?!»
9 лістапада 1991
ж «« ❖
Я ведаю цябе ад хрызантэм
I да радзімкі, самай патаемнай, — Ад чыстых ненапісаных паэм I да заўсёднай музыкі багемнай.
Ты — з глыбіні віёлавых садоў!
I, снежань упрыгожыўшы сабою, He закрываешся ад халадоў Hi хустачкай і ні маёй журбою.
Як хрызантэма, мокне галава... Халодны дзень у кожную хвіліну Цалуе і не кіне цалаваць Твае пялёсткі, лісце і сцябліну.
Непаслухмяная, — ты йдзеш туды, Дзе нават мілаваннем не сагрэцца; Дзе чысціня кастальскае вады Бярэцца ў лёд і ў лёдзе застаецца.
Я ведаю, што хараству твайму He падабае выгляд местачковы, Ды каб лягчэй перацярпець зіму — Хоць паўтары за мной такія словы:
Да хаты Майсюковай
Іду я па сняжку
У хустачцы пуховай, У белым кажушку.
25 лістаішда 1991
* « *
Мы дажылі да першае зімы, Да першай радасці марознай, — Пакуль яшчэ крывёй сагрэты мы Артэрыяльнай і вянознай.
Да старасці, як да князёўства нам, Далёкі шлях — дай, Божа, ногі; На золата і срэбра нашым снам Яшчэ хапае добрай змогі.
Усё ў нас ёсць. Каханы гэты год Свяціў нам свечкай венецыйнай. Нас не палохае валютны лёд У магазінах камерцыйных.
Мы ведаем, што не пакрыўдзіць лёс; Што нас агорне, не пакіне Парнаскі снег, а першы наш мароз Падорыць белыя вяргіні...
У школьны ранак мы дзяцей сваіх, Пацалаваўшы, выпраўляем, I недаедзены сняданак іх Мы даядаем, дапіваем;
I Блок-дзіця нам асвятляе твар, I засмучаюць нас харыты, Якім не падабаецца пясняр Акіянічнай Кармэнсіты...
Ты ў горадзе, і мой раўнівы зрок Эпохі блытае, няйначай — Я не хачу, каб у трамваі Блок Цябе, прыгожую, убачыў.
У рэўнасці маёй жыве сакрэт, 3 якім — не трэба славы большай. Я не хачу, каб любы мой паэт Табою павялічыў боль свой.
10 снежня 1991
ж * «
Адкрыюся эндакрынолагу: «Яна ў маё нырнула цела I ў горле залатою голкаю Спынілася і зазвінела.
Я дыхаю арганнай шчырасцю — Яе дыханнем каталіцкім, Ды на аптэчную нішчымніцу Усё ж я змушаны маліцца.
Дзе лекі тыя, што вясёлкаю Гаюча ў жылах разальюцца.
Мяне пакінуць з гэтай голкаю I не дадуць мне задыхнуцца?
Дзе тое простае і вечнае, Што, узышоўшы бальзамінам, Жанчыну любую вылечвае, Як пацалункам, успамінам?
Што прадчуваннем слова новага Мяне і ў старасці азорыць...» He чую я эндакрынолага, А ён нічога й не гаворыць.
Ён апранае футра штучнае, Ідзе з Траецкага прадмесця Сюды — дзе ззяе ў ноч аптэчную Кафэ «Сем пятніц» на праспекце.
4 студзеня 1992
* * «
У стомленасці ёсць тваё імя. Стамляючыся, ноч тваю сустрэну... Ты кветкі сніш, якія сню і я — Лілею каралеўную й вербену.
Мяне ў Парыж ты правяла, у дым, Якім я дыхаў і якім я плакаў.
Гітара тэлефонная аб тым Званіла, што няма журбы ніякай.
Цяпер я веру: сапраўды няма...
Сівы скрыпач у Люксембургскім садзе Іграе пра вясёлае імя
Са стомленасцю любай у паглядзе...
Я заблудзіўся ў радасці чужой. Я заблукаў на дарагой чужыне, Упэўнены: з апошняю струной Парыжскі дым у сэрцы не астыне.
Я надламаў фантанныя слупы, Каб не ўцякла скрыпічная саната, Каб монпарнаскі небадом сляпы Убачыў яснасць неба і Сената.
Адпачывай, нядзельны мой Сенат, Курантамі нагадвай, што заўсёды Каханых прыме Люксембургскі сад I да скрыпічнай прывядзе лагоды.
У той лагодзе я знайшоў яе — Хвіліну галубінага спакою.
Мая душа не плача, а пяе, Бо стомлена не лёсам, а табою.
3 лютага 1992, Парыж
ж * *
Ты праплывай заўсёды нада мной I ў ружу завівай маё дыханне, Здзіўляй мяне парнаскаю цаной, Стамляй парнаскім хваляваннем.
I з таямніц, незразумелых мне, Адкрый мне тую таямніцу, Што ў гэтым хваляванні і цане Класічным мармурам іскрыцца.
0 не, не раскрывай яе да дна, А растлумач мне толькі тое — Калі мая каханая адна, Што робіцца з яе душою?
Здагадка забірае мой спакой, Бо ў той здагадцы навіна благая: Каханая парой такой 3 маёй паэзіі знікае.
Ты ў мармур апранаеш малады Яе зыход. I я бездапаможны!
У вусны мармуровыя тады
Яе цалуе кожны падарожны...
Скажы, што ўсё не так, што ўсё не так, Што я здушыў сябе маною.
Накрэслі мне супакаення знак
I заставайся нада мною.
/5 сакавіка 1992
& * «
Я прачытаў: адзін мастак, Што золатам пісаў дыханне, Тлумачыў жоўтае як знак Найпранікнёнага кахання.
Раней падумаў бы: мана, Бо жоўты ж колер на разлуку I ў жоўтай радасці няма Hi кроплі радаснай, ні гуку.
Але цяпер са мною ты, Твой цвет вядомы мне і колер — Ён поўны сонечнай вады, Якой не высахнуць ніколі.
I я паверыў мастаку, У лёс ягоны самагубны, Што звон магільнага пяску Дадаў у колер непадкупны.
Мастак той ведаў, што лягчэй Магчыма жыць, але ці трэба?
I з пастарскіх яго вачэй, Нібы з турмы, глядзела неба.
Спакоем кінуты і сном, Ад самагубства раіў шчыра Лячыцца хлебам і віном I правансальскім жоўтым сырам.
Тут і ўзышла сляза твая Над патаемным нашым садам, Табе здалося, што і я Той карыстаюся парадай;
Табе здалося, што жыву Як не жыву — адно чакаю,
Дзе б гэта скласці галаву, Зняверыўшыся ў міг адчаю, —
I самагубства па мяне, Як па даступную ахвяру, У канапляным лахмане Ідзе, падобнае на Мару...
Павер, павер, — усе не так, А ў тым, што расказаў такое, Магчыма, вінен той мастак, Што закахаўся ў жоўты колер.
Прабач, каханая, цябе Сваёю кніжнаю трывогай Я напалохаў і цяпер — Я варты кары самай строгай.
Я ні душой, ні галавой He адчуваю адцвітання, Бо адчуваю колер твой — Найпранікнёнага кахання.
А на яе — слязу тваю — Гляджу і цешуся нямала;
Пяецца лёгка салаўю Там, дзе яна ўзышла-упала.
12 чэрвеня — 20 чэрвеня 1992
* * «
Каханая, мне трыццаць пяць — Век віртуознае ігры!
I я хачу цябе кахаць, Струну выводзячы з імглы...
Твас мужчыны, што былі, Mae жанчыны, што былі, — У незваротнасць адплылі, У незваротнасць адплылі.
Хвіліны лепшыя мае —
Калі, заўседы малады, Мой госць пяшчотны спазнае Твае галіны і плады.
I ты мне шэпчаш: «...трыццаць пяць, Каханы мой, а хоць і сто...
Я буду так цябе кахаць, Як не кахаў цябе ніхто!
Твае жанчыны, што былі, Mae мужчыны, што былі, — У незваротнасць адплылі, У незваротнасць адплылі...
Хвіліны лепшыя мае
Цвітуць адна перад адной, Калі глыбокае пяе
Твае дыханне нада мной».
Каханая, жыццё ў жыцці, — Як местачковая краса...
I нашым коўрыкам цвісці, I нашай мальве не згасаць;
I нашым ластаўкам прасцей Цяпло шукаць у снах чужых, Калі афінская пасцель, Як сад, не выпускае іх.
19 жніўня — 27 жніўня 1992
* * ❖
Улагоджаны «Батлейкаю», Смехам лялечных каляд — За цябе, сваю верленінку, П’ю шампанскі далягляд.
3 нечаканасцю шляхетнаю, Забягаючы ў мой верш, Ножку мне сваю балетную Пры сустрэчы падаеш...
На струне сямейнай рызыкі, — На пакутлівай струне, — Столькі кветак, столькі музыкі Адкрываеш для мяне!
Ты гаворыш, белай флёксаю Атуляючы няўзнак:
«Мы — шчаслівыя па-восеньску, Гэта лепей, чым ніяк».
Ты гаворыш, паслухмяная Той лагодзе, што не раз 3 простай ніткі канаплянае Ткала восеньскі атлас...
Мы — шчаслівыя, я ведаю,
I шчаслівы гэты свет,
I навокал з’явы светлыя — To батлейка, то балет.
25 верасня 1992
* & *
Я перамог антычную галечу
I выплакаў вясёлую слязу, Таму слязой Авідзія засведчу, Што страціў найвысокую красу.
Аб закаханасці, такой лагоднай, Аб радасці, з якою жыў раней, — He расказаць мне мовай сваёй роднай, Hi дыялектам, што яшчэ радней.
Дзіця гарода — на гарод забыўся, У прывідныя кінуўся сады.
Маё дыханне, поўнае мелісы, Ляўконія плыве ў мае сляды.
He праведнік, але яшчэ й не злодзей, Я — той, каму пашчасціла спазнаць: Жанчына адыходзіць, як стагоддзе, I я хачу стагоддзе затрымаць.
I вось адплата мне — расчараванне, Дыханне ўкрыта пыльнаю мукой, I я асуджаны на вечнае выгнанне У ноч душы, у кніжны неспакой.
Я спадзяюся, што мяне ўлагодзіць Авідзій сумны выракам сваім: «Жанчына адыходзіць, як стагоддзе, — Кахай яе і ў вобразе такім».
18 снежня 1992
* » «
1
Вось тэлефон. Дзяўчынцы пазвані, — I з’явіцца настрой эліністычны, I менскія запаляцца агні, Адчуўшы неба агарод сферычны.
Ты малады, але як той мудрэц, Што ў стане атараксіі глыбокай, — На ўласным сэрцы сонечны рубец Убачыш, поўны пачуццёвым сокам...
Сям’я сям’ёю. Вольга і Васіль
Занятыя прасодыяй французскай. Ты вернешся з еўропы назусім, Калі пакліча сон дамоўкі вузкай.
Твой лёгкі лёс і ў семдзесят гадоў Святлейшы будзе за граду настурак, I пчолы з плачам маладых удоў Зламаюць крылцы аб глухі падмурак.
Спакой губляючы, ты ўсё бяжыш Ад вуснаў і да вуснаў, і над імі Ты бачыш свой вясёлы звонкі крыж, Аплецены павоямі густымі.
Наперадзе — пражытыя гады
I плеціва павойнага дрыготка, На старажытнагрэцкія лады, He на ваду, твая ўзбягае лодка.
Ты быў бы першы ў чарадзе мужоў
Па сціпласць, каб не твой бульварны вецер: «Век пацалункаў шчэ не надышоў, Усё наперадзе яшчэ, паэце!»
Цябе хвалюе не жыцця нахіл, Што з ворывам чарнобыльскім нароўні, Цябе хвалюе аравійскі пыл, Што сыплецца ў афінскія жароўні.
Ты спісваеш блакноты да лістка Уздыхамі наіўных джульецінак, I лічбаў тэлефонная луска
На ўсіх тваіх кашулях і прасцінах...
У пацалунку ззяюць ланцужкі, Пярсцёнкі, завушніцы не згасаюць, I хлюпаюць кулонныя бажкі Будыйскімі блакітнымі насамі.
I ранішнія ходзяць скавышы,
I ранняй старасці спяваюць струны,
I ты баішся юнае душы,
I плачу юнага, і грозьбаў юных.
КНІГІ ОНЛАЙН
