КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
— Ой не! — схамянуліся сябры-суседзі. — Без гэтага. Але зрабіцца добрымі ды спагадлівымі сапраўды вельмі-вельмі хочам... — Дык за чым жа справа? — А парай ты нам, суседзік, ці ж няма на свеце такіх чараўцудаў, каб у адзін момант... — Узяў ды зрабіўся добрым. I ўсё тут! Пачухаў патыліцу палявы валадар. Як жа гэта, каб раптоўна ды паласкавець. Асабліва вадзяніку ды лесавіку. Што ж тады, і на палеткі яго сквапна пазіраць не будуць? He можа так стацца. Але ж просяць, ледзьве не плачуць... — Ты ж, палевічок, свет бачыш, усё ведаеш-чуеш. Дык ты ж нам падкажы. А мы ўжо ў даўгу не застанёмся... Значыць, цвёрды ў іх намер. Дапамагчы ці што? Але як толькі падумаў пра дапамогу палявік, зрабілася яму крыўднакрыўдна... Суседзікі-братачкі, ці бачаце, лепшымі хочуць быць, а ён што, за іх горшы? He, зусім не горшы! Хоць і валадарства небагатае, ды такое вялікае. — I я хачу зрабіцца добрым! Чаму гэта толькі вы? — паказаў сваю крыўду палявік. — Чаму гэта ты? — не саступіў лесавік. — А чаму ты? — насупіўся палявік на вадзяніка. — А чаму я? Га? — перапытаў вадзянік у лесавіка. — Таму што ты самы разумны, — не міргнуўшы, адказаў лесавік. — Каму ж, як не табе? — А вы чаго да мяне прылаўчыліся? Думаеце, што я стану добрым, і вы за мною? — адчуў павагу да сябе вадзянік, тупнуў мокрай нагой, выбіўшы лужынку. Яе адразу глынула перасохлае поле, як папрасіла яшчэ. — Што ты гразі мне напускаеш! — не стрымаўся палявік. — Якой такой гразі? Глеба стала, што камень. Дажджу просіць, — паважна адказаў вадзянік. — Дык дажджу, а не вады! — фыркнуў катом палявік. — Браточкі, суседзікі, — усхапіўся лесавік. — Навошта ж нам зноў сварыцца? Да таго ж вядома даўно, што дождж — гэта таксама вада... — Алеж, вада, — упэўнена мовіў вадзянік. — Гэтая, вадзяны валадар, табе кажу. — Ну, можа, і вада, — пагадзіўся палявік, ужо зразумеўшы, што трохі даў маху... Трэба было ў чым іншым вадзяніка звінаваціць. Ці лесавіка. Ці абодвух. А самому, пакуль тое ды сёе, зрабіцца добрым і шчырым. Ах, не дакумекаў! Шкада, шкада! — Слухайце, браточкі-суседзікі, — вёў між тым далей лесавік. — А давайце ўсе трое зробімся і ласкавымі, і спагадлівымі. Так яно і лацвей, і цікавей... “Ага, лацвей, — падумаў вадзянік. — Захапіць лесу палявое валадарства. Зашумяць сасёнкі з бярозкамі...” “Ага, цікавей, — упэўніўся палявік. — Захапіць лесу вадзяное валадарства. Дачыста выпіць, а на тым месцы бярозы з сасёнкамі вырасціць". — He можа быць, каб мы на тры галавы ды такую справу не здужалі! — лесавік пляснуў у далоні. — Ат, чаго там, здужаем, — плюхнуў і вадзянік мокрымі рукамі, апырскаўшы і палевіка, і лесавіка. — Ды толькі як? Як? — Можа, так... He! — А можа... He! — I не думай! — Ды я і не думаю! — Вось і не думай! — А я ведаю, ведаю! — He, не ведаеш! — He ведаеш! — А вось жа ведаю! — аж падскочыў ад радасці палявік. — Нездарма ж я чаго толькі не бачыў, чаго толькі не чуў! — Ну! Кажы! — Кажы! — Ходзіць-вандруе па белым свеце непрыкметны цёмныцёмны чарадзей, — распачаў палявік, зручна ўладкаваўшыся ў высыхлай траве, а лесавік і вадзянік слухаюць, утаропіўшыся. — Але не злы, не помслівы. — Цёмны чарадзей, вох. — Цёмны-цёмны, буль-буль. — Зоры ў ягоных вачах, — аж паказаў на неба палявік. — Зоры ў вачах, вох. — Зоры, буль-буль. — Вецер у ягоным сэрцы, — шырока гайдануўся палявы валадар, як бы спрабуючы паказаць вецер, але толькі выцягся патыліцай аб зямлю. Праўда, тут жа падхапіўся. — Вецер у сэрцы, вох-вох, — прыцмокнуў ад захаплення лесавік. — Вецер, вецер, буль-буль-буль, — зачаравана ўсхадзіўся вадзянік. — Анікім нязведаныя, анікім няходжаныя шляхі пад нагамі, — аж прыўстаў заўзяты бай. — Нязведаныя шляхі, вох. — Нязведаныя шляхі, буль, — Прыходзіць цёмны чарадзей туды, дзе болей за ўсё патрэбны цуд-дзіва... — Цуд, вох. — Дзіва, буль. — Нечакана з’яўляецца там, дзе плач, дзе гора. — Плач, вох. — Гора, буль. — Зайграе той чарадзей на незвычайнай скрыпцы. Кажуць, дарунку самога вялікага Сварога. — Скрыпка, вох. — Дарунак, буль. — Як толькі дакранецца да струн чарадзей, адразу станецца ўсё чыста гэтак, як ён захоча. — Box. — Буль. — Ну, чаго вы, боўдзілы, вочы прыжмурылі? Вось і ўвесь сказ, — жвавы палявік лёгка ўсхапіўся на ногі. — Box? — Буль? — Box, буль, — перадражніў палявік. — Падумайце лепей, як нам гэтага чарадзея ды перастрэць... — Ці злавіць, — прыемна ўсміхнуўся “вох”. — Ці змусіць нам служыць, — з веданнем справы пацёр рукі “буль”. — Няхай на скрыпцы дзень і ноч іграе, робіць усё, як мы захочам... — У палон узяць, — знайшоўся і красамоўны бай, які пакуль што пагаджаўся хоць бы дзеля таго, каб зрабіць усё пасвойму. — Box, — узрадаваўся лясун-лесавік. — Я ж ведаю, як... — Буль, — як не пагадзіўся вадзянік. — А я ведаю? — Ведаеш, ведаеш... Чаго тут ведаць! — рашуча махнуў рукой палявік. — Я дык пэўна ведаю. Але рабіць усё прыйдзецца вам... — Чаго гэта нам? — азваўся лесавік. — Чаму гэта мне? — прабурчэў вадзянік. — Ну, тады я нічога не ведаю, — палявік сабраўся пайсці прэч, не азірнуўшыся. — Стой! Куды? Добраўжо, зробім, вох... — Стой! Хай сабе, было б што рабіць, буль... — Дык слухайце, — палагаднеў палявік ад такой суседскай згоды. — Валадарствы свае чынна ў руку заганіце, не спіце, не ешце, а каб усё сталася так: няхай лес не падорыць людзям ані грыбоў, ані ягад... — Ані трэсачкі дроў, — задаволена ўсміхнуўся лесавік. — Якія дровы летам? — здзівіўся вадзянік. — Дровы ж саннай дарогай возяць. — А ты не лезь у тое, чаго не ведаеш! — лясун-лесавік звысоку зірнуў на нейкага там вадзянічка. — Няхай возера не падорыць людзям ніводнай, нават самай маленькай, рыбінкі, — працягваў, як нічога не чуў, палявік. — Hi аеру, ні ціны, — задаволена ўсміхнуўся вадзянік. — Ды каму твой аер, твая ціна наогул патрэбныя? — знайшоўся лесавік. He чапаюць іх ні зімой, ні летам. — He суй носа ў чужое проса! — вадзянік пераможна зірнуў на лесуна. — Мне лепей ведаць справы свайго валадарства. — Ды якое ў цябе, вадзяніла, проса? — аж засмяяўся лесавік. — Ці ты з вялікага розуму проса пасеяў? — А што, можна? Вырасце проса ў возеры? — шчыра зацікавіўся вадзянік. — Вось зраблюся добрым, ласкавым, дык і проса ў мяне будзе, нібы ў полі, красаваць... Лясун, пагардліва зірнуўшы, гэтым разам нічога не сказаў, a палявік не суняўся: — Але і проса. Грэчка, авёс, а галоўнае, жыта, жыта. I так я добра падсушыў. — Бо не гаспадар, — прашаптаў лесавік. — He гаспадар, — аднымі вуснамі прамовіў вадзянік. — А так, перакаці-поле. — Ага, толькі б спаў. — Лынды біў. — Сказы-показкі непатрэбныя баяў, — вадзянік як забыўся, што толькі-толькі сам показку слухаў, за вушы не адцягнеш. — Добра падсушыў, а цяпер пастараюся яшчэ болей... Прападзе ўсё дашчэнту! — палявік прытупнуў нагой. — Заплачуць людцы, забядуюць. — З’явіцца да іх чарадзей, — весела падскочыў лесавік. — А мы яго тут і схопім! — здагадаўся пра ўсё вадзянік. — У палон возьмем! — не адступіўся ад сваёй задумы палявік. — I прымусім зрабіць нас і добрымі, і спагадлівымі, — зацягнулі ў адзін голас лесавік і вадзянік. — Слухайце, вы, “вох” ды “буль”... — раптоўнаперамяніўся палявік. — Чаго? — у непаразуменні лыпнулі вачыма тыя. — Напачатку прымусім чарадзея зрабіць мяне добрым, спагадлівым, чулым. А пасля ўжо вас добрымі, спагадлівымі. Вось так! — А чаму гэта цябе і добрым, і спагадлівым, і чулым, a нас толькі добрымі ды спагадлівымі? — перапытаў лесавік. — Пакрыўдзіць мяне хочаш? — надзьмуўся вадзянік. — А таму што вас, калода і лужына, чулымі не зробяць аніякія чарадзействы на ўсім белым свеце! — пераканана выгукнуў бай. — Тут і казаць няма чаго! — Як? Box. — Чаму? Буль. — Навошта ж так? — А можа, дарадзіш чаго? — Дараджу, дараджу. Толькі вунь той узлесачак няхай на маё поле цянёк кідае. I возера вады мне дае, колькі захачу. — Згода, чаго там. — Чаго там, згода. — Ну, за справу! — зухавата падскочыў палявік. — Валадарствы — у руку! Гопнулі лесавік, вадзянік, палявік ды пабеглі ладзіць парадак у сваіх валадарствах. Лесавік, вадзянік, палявік I навялі добры лад сябры-суседзі. Моцнымі аказаліся ў іх рукі, доўгімі, учэпістымі. Пакаціўся глухі пошчак па лесе, пайшло высокімі хвалямі возера, гулам-водгуллем азваліся палі, напалохалі калючую ігрушыну, чаго раней не здаралася ніколі. — Вох-вох-вох, — гнеўна стагнаў на ўвесь лес чарадзейны голас. I беглі напалоханыя зайцы з вавёркамі збіраць ягады, грыбы. Усё, усё дачыста, абы людзям не пакінуць. А ваўкі шчыравалі, бы ў тую Піліпаўку, выганялі з лесу скаціну. Мядзведзі трушчылі пчаліныя вуллі. Але не плакалі, цярпелі, трымаліся вясковыя... — А справа ў яго ідзе на добры лад, — зайздросна выглядаў-вынырваў з хваль вадзянік і стараўся яшчэ болей за суседа. Схавалася.ўся рыбка ў глыбокіх вірах. Паперакульвалі русалкі чаўны, распусцілі як не на ўсё возера свае доўгія зялёныя косы. I нават прыгожыя спадніцы з чырвонымі паяскамі, што дзяўчаты ў возеры мылі, з рук пахапалі. Засмуцілісязажурыліся, але ўсё ж не заплакалі, сцярпелі людцы... — А яны ж малайцы, — выглядаў з высокіх жытоў палявік. — Умеюць у сваіх валадарствах распарадзіцца як трэба... — і хуценька, каб не заўважылі, хаваўся назад. Так, павінна ўсё як найлепей атрымацца. Але гэтага ён ім не скажа, не. I так ганарыстыя “box” ды “буль”. А ён жа, палевічок-палявушка, зробіць яшчэ лацвей. He быў бы самым-самым... Стала чэзнуць высокае каласістае жыта. Змарнелі-змізарнелі грэчка, авёс, проса ды і ўсё поле. I гэтага няшчасця не вытрымалі людзі. Апусціліся ў іх рукі, адчайна забіліся сэрцы. Заплакалі, бедныя, уголас. Прызналі сваё гора... — Ага! — радасна гопнулі лесавік, вадзянік, палявік. — Цяпер чакацьмем... Галосяць вясковыя, жаляцца, не хаваюць сваёй скаргі ад свету. Чуе іх вялікі, але не спачувае, не адгукаецца. I тады, як ніхто ўжо не чакае, як усе паверылі, што знямеў белы зусім, вяртае да пакінутых у няшчасці сваё ратавальнае дыханне... Ахінае зямлю цёмная-цёмная ноч. Бяжыць мройнымі прывідамі, пакідае нязгасныя сляды. He знікае зусім перад ясным днём. Кінула на дол сваё покрыва з промняў зор, з таемнай цішы, з летуценных сноў. Скінулася покрыва, задрыжэла, растала. I паўстаў з яго, паляцёў драпежнай птушкай на золку, паімчаў белым аленем, стаўся чалавекам... нехта. Нехта.