Ix Мроя. Ix N.R.M.
Віктар Дзятліковіч
Выдавец: Сучасны літаратар
Памер: 320с.
Мінск 2005
Нечакана дырэктарка прыбіральні прыносіць са свайго ўласнага габінэту даволі падазроны кавалачак мыла і такі ж падазроны ручнік. Але я ўдзячны. Дасканала мыю рукі, потым выціраю ручніком. Дастаю з кішэні ўсю дробязь, якую маю, даю дырэктарцы. Яна адмаўляецца, але ня вельмі настойліва. Іду да сяброў, напэўна, мая замова ўжо стыне.
...Наш дывэрсанцкі рэйд па акупаванае тэрыторыі завяршаецца. Апошні горад. Камандзір мяйсцовага партызанскага атраду (лідар вячоркаўскага фронту) сустракае нас уласнай пэрсонаю. Для шарагоўцаў — гэта канцэрт, для яго — адказнае мерапрыемства. Адчувае дыстанцыю. Усё ж такі мы — адтуль, зь «Вялікай Зямлі», ад «Юстаса». Пасьля канцэрту — імпрэза. Чым болей п’ецца гарэлкі, тым інтымнейшай робіцца атмасфэра. Маладыя «санітаркі» зь цікавасьцю пазіраюць у наш бок. Часу на тое, каб азнаёміцца з тым, як выглядае «медсанбат», няма, таму іду з камандзірам на кухню. Бачу, што яго сьвярбіць нейкае пытаньне, але ён яшчэ не дасягнуў патрэбнае кандыцыі. Пасьля
чарговага келіха гарэлкі ён сам не вытрымлівае.
— Піт, — ён глядзіць на мяне, як на маленькае дзіця, якое безнадзейна хварэе, вядома, што памрэ, і нічога зрабіць нельга.
— Піт, прабач, калі ласка, але я чытаў у нейкай газэце, што ты, прабач... (Вялікая паўза, мне ўжо бачыцца, што недзе напісалі, што я — «блакітны». Цікава, як ён на гэта зрэагуе?) He, шчыра выбачаюся, але я чуў, што ты — рускі?!
Гэтага я не чакаў. Мы ж у Беларусі — самым лагодным і талерантным мейсцы ў сьвеце.
— А якая розьніца, ты ж ведаеш, што я раблю і як я жыву, — я нават абражаны за расейцаў.
— Дык гэта праўда?! — ягоны твар камянее.
Разумею, што тлумачыць сваю пазыцыю бессэнсоўна, таму мякка, каб не абразіць «брата па зброі», адказваю:
— He, я не расеец. Усё сваё жыцьцё лічыў сябе беларусам, нягледзячы на сваё прозьвішча і на сваю павагуда бацькі.
У камандзірскіх вачох зьяўляецца такая колькасьць цяпла, што я амаль фізычна адчуваю, як цяплее паветра паміж намі. Пасьля моцнага пацісканьня далоні сьпяшаюся да «санітарак». Ім, Hanada, усё роўна, што акрамя расейскае я маю яшчэ і жыдоўскую, і нямецкую кроў. Можа, яны пасьпеюць падлекаваць маю душу?»
тэксты
Мроя
1981-1986
Настальпя
Калі пагасьне сьвет ліхтарны
I ноч размые колер фарбаў, Адчуеш ты і боль, і смутак, Ды не пытай сябе: «Чаму так?»...
Рэфрэн:
Настальгія — няма зноў спакою Па зямлі той, што сталаўжо мрояй, Д?е жыве памяць продкаў і мова.
Толькі горыч... Толькі горыч...
3 прычын якіх жыцьця абставін У роднай хаце госьцем стаў ты, На абразах прарок маны, I твой гадзіньнікрух спыніў?..
Рэфрэн.
У вопратцы абагульненьняў
Ты існуеш, але дарэмна Згаджацца зь цемрай гэтай ночы, Бо ранак прыйдзе...
Ранак прыйдзе.
He згубі!
Mapy сваю сярод шэрых аблокаў, Сярод чужых твараў, далоняў, Блытаніны шляхоў, нават іў забыцьці He згубі., не згубі, не згубі!!!
Памяць, што нам засталася ад продкаў, I голас зямлі сваёй роднай
На стракатых палях незнаёмай зямлі He згубі, не згубі, не згубі!!!
Рэфрэн:
У шчасьці іў бядзе, Ад Радзімы далёка, На чужых дарогах He згубі сябе, He згубі сябе, He згубі сябеі!!
Надзеяў цемры дарогу асьветліць, Яе не пагасіць ветрам,
I калі ты надзею нарэшце здабыў, He згубі, не згубі, не згубі!!!
Мову сваю ў бясконцых вандроўках Сярод міліёнаў крокаў
На пыльных гасьцінцах далёкай зямлі He згубі, не згубі, не згубі!!!
Рэфрэн.
Чужы горад
Халодная зямля, засьнежаны вакзал. Тут цеплыні нямаў сэрцы іў душы. Здаецца, што ўлетку хапаеўсім цянла, Кле ня здолеў з вас ніхто яго зімою зьберагчы.
Рэфрэн:
Як хацеў я знайсьці цеплыні, каб хоць рукі пагрэць!
1 я бег без дарогі адсюль, прэч ад горада, прэч.
Але брамы зачынены, трапіў я раптам у палон. Я на плошчу выходжу, шурпатую, нібы далонь.
Гук цягніка ўначы, нібыўздых гаротны, Пануе холад злы, адзіны гаспадар.
У цёмным небе зоркі ня бачу я ніводнай, 1 нават маладзік схаваўся сярод хмар.
Рэфрэн.
А ў горадзе маім усё зусім ня так.
Там кожны сябар мой, там кожны мне ўсьміхнецца. Няма ўсьмешак тут на тварах, у вачах, Замерзьлі вокны., твары, сэрцы...
Рэфрэн.
Бэльвэдэр (сл. С. Сокалаў-Воюш)
Знаёмы новы да мяне
Прыходзіць кожны. дзень.
Адраньня бачуяў вакне Ягоны чорны цень.
Ужо пасьпеў маім сябрам Абрыдзець гэты тып — Аматар танных жорсткіх драм, Ён да мяне прыліп.
Рэфрэн:
Яго
Ня зьнішчыць скразьняком
I словам не забіць.
Калі б,
Калі б я быў чараўніком, Я б ведаў, што рабіць...
Ён мае дом шыкоўны свой На тысячу кватэр.
1 плюс яшчэ адзін пакой Складае бэльвэдэр.
Той бэльвэдэр здалёк відзён, Ды так, што будзь здароў!
Ён — візытоўка нашых дзён На мапах у сяброў.
Рэфрэн.
Пакуль зямля ляжыць у сьне
I цёмна на двары, Пакуль няма яго ў вакне I сьпяць мае сябры,
Я нашаптаў бы сто замоў
1 тысячай сякер
На даху кожнага з дамоў Узьвёў бы бэльвэдэр.
Рэфрэн.
Мая мяжа
Упарта ўперад бег мой шлях, Я шмат чаго зрабіць жадаў, Адкуль зьявілася яна — мая мяжа? I больш мне ў неба не ўзьляцець I не зрабіць чаго хацеў...
Такога лёсу для сябе я не чакаў.
Рэфрэн:
Маямяэка
Узьнялася доўгаю сьцяною на шляху. Якіжах!
Ніколі я згадзіцца з гэтым не змагу.
I для таго,
Жыцьцю іруху каб майму перашкаджаць, Стаіць яна —
He разбурыць, не абысьці, — Маяліяжа.
Няма ні сонца, ні жыцьця, Абмежаваны стаў мой шлях, Сябры мяне ня чуюць, голас мой ахрып. Мой шлях — зачараваны. круг.
Сьмяецца лёс, спыніўсярух.
Калі б я мог мяжу як-небудзь разбурыцьі
Рэфрэн.
Але, здаецца, выйсьце ёсьць, Хоць працінае змрок наскрозь, Здаецца, што адказ я ўсё ж такі знайшоў! Патрэбны моцны мне рывок!
Зрабіў я крок, яшчэ раз крок
I неўзабаве апынуўся за мяжой.
Рэфрэн:
Маямяжа
Стаяла на шляху маілі, як той міраж.
Ня ведаў я, Што доўгія гадыя самяе ствараў. Як часта мы
Самі абмяжоўваем сябе'.
Няма мяжы,
Якую ты ня здужыш і не разаб’еш.
Белы сьцяг
У сьвятле халодным
Зіхаціць рака.
Я ў жьа^ьці даволі Бедаў напаткаў.
Подых злога лёсу Твар мой апаліў, Ды. ня страціў моц я, Мэту не згубіў.
Рэфрэн:
Белы сьцяг He ўратуе.
Белы сьцяг — Ганьба штобня.
Белы сьцяг He падымуя. Белы сьцяг — Слабых штандар.
Бачыў сьмех і сьлёзы, Цемру і сьвятло.
I змагаўся зь лёсам, Колькі сіл было.
Падаў у сутоньні Мокры шэры сьнег.
He зважаў на стомуя I на крыўдны сьмех.
Рэфрэн.
Hi ўсьмешкі злыя, Hi варожы сьмех Рух ужо ня спыняць, Мой ня зьменяць сьвет.
Бедаю адно я:
У гэтай барацьбе Пераможа той, хто Берны быў сабе.
Рэфрэн.
1987-1990
ВлЙНА
Мы рушым на захад, ті крочым наўсход, Куды загадаюць нам.
Халодным паглядам сталёвых вачэй
У твары глядзіць вайна.
Ззаду вагонь, уперадзе дым, А.бвугленая вясна.
Мы крочым няспынна, напрамак адзін.
Напрамак адзін — вайна.
Пануе над выпаленай зямлёй, Цісьнеццаў думкі і сны.
Халодны бязьлітасны мэханізм, Тупая машына вайны.
Яна падначальвае нас сабе, Душы нішчыць яна.
Наш боль, нашароспач, наш жах — няўзнак: Тут гаспадарыць вайна.
Рэфрэн:
Паслухай, брат, мне б азірнуцца, Убачыць зна'ёмыя вочы.
Я ведаю, брат, Нам не вярнуцца з гэтае ночы.
Мне мая зброя рукі пячэ, Я б кінуў яе і пракляў. Але ў жаўнера на кожнай вайне Ёсьць абавязак страляць.
Ёсьць абавязак страляць у людзей,
I гэты закон не зьмяніць.
I ёсы^ь у нас права, права на сьмерць У сьнезе, гразі ціў вагкі.
Рэфрэн.
Паляваньне на вядзьмарак
Сёньня мэта апраўдвае сродкі, Дык сьцеражыся, вар’ят.
Ты сабе незалежнасьць дазволіў, Мы. сабе дазваляем гвалт.
Рэфрэн:
Паляваньне на вядзьмарак!
Паляваньне на вядзьмарак!
Паляваньне на вядзьмаракі Паляваньне...
Мы ня здольны спакойна ўспрымаць
Думкі твае і выгляд.
Час прыйшоў, і сёньня наш дзень, Мы прынялі твой выклік.
Рэфрэн.
Уздымем нашыя лёзунгі ў неба., Нас апраўдаюць законы.
Сёньня суд над непатрэбнымі, Мы не кранаем спакойных.
Рэфрэн.
ХТО ВЕРНЕ?
Можна скласьці жалосны рэквіем і апрануцца ў чорнае. Аы жыцьцё абарванае стрэлам, Хто верне? Хто верне?
Можна не турбаваць сумленьня іўсё сьпісаць начас. Кле згвалтаваную веру Хто верне? Хто верне?
Ьелае сонца лунае над горадам, Чырвань фіранак.
&ень сустракаю белым позіркам У шэры бязглузды ранак.
Можна забыцца на крыкі птушак, Можна прыняць дасканаласьць кратаў.
Можна забыцца на крыкі птушак, Нельга прыняць дасканаласьць кратаў.
Казалі, што йілях вядзе да сьвятла, А шлях залікнуўсяў кола.
Мы паверыліў рай на зямлі, Ды зведалі лютасьць законаў.
Мы самі сабе сапсавалі зрок, Паверыўшыў новага бога. Мыўспрымалі словы праліоў, Ды былі глухія да стогнаў.
Адчынены дзьверы, дыяня чую Словаў і галасоў.
Час вяртае толькі імёны.ў рэквіем Газэтных радкоў.
Бечая вежа
Белая вежа — ліур перамог, Край і пачатак вечных дарог.
Белая вежа — страты і боль, Ты іў бядзе засталася сабой.
Белая вежа як запавет, Ааўніх вякоў незаглушаны шэпт. Белая вежа, хай не настане Дзень твашо скону ды руйнаваньня.
Белая вежа — мур нашай веры, He пахіснуць цябе здрады і ветры. Белая вежа — прэч стары боль, Золак разгорне свой сьцяг над табой.
ГОРАД
Думкі закавалі ў асфальт Надзейна.
Думкі закаваліў асфальт.
Слухайце кантаты сірэн, Балдзейце.
Слухайце кантаты сірэн.
Горад! Горад! Горад!
Горад! Горад! Горад!
Гвалт люмінесцэнтных залеў Так звыклы.
Гвалт люмінесцэнтных залеў.
Зьдзеклівыя твары вітрын
Як выклік.
Зьдзеклівыя твары вітрын.
Горад! Горад! Горад!
Горад! Горад! Горад!
Чэргі за чырвоным віном.
Хто крайні?
Чэргі за чырвоным віном.
Вас задавальняе жыцьцё — Бог з вамі.
«У сувязі з правядзеньнем сьвята гораду
рух транспарту па Аенінскім прашпэкце забаронены.».
ЗОНДЭРКАМАНДА
Вачамі б’юць, як салдаты з гарматы. He трапляй пад прыцэл, небарака.
Твар усьміхаецца губной памадай, Нават слова пад слоем лаку.
Яе мужчыны маюць машыны, А ў гіябе ні граша за душой.
Яе цікавіць усё, што зараз ліодна, Яна б магла пайсьці з табой.
Рэфрэн:
Зондэркаманда — армія любові.
Зондэркаліанда — службаўначы.
Зондэркаманда — жалезная лёгіка. Зондэркаліанда — зграя жанчын.
Ёй падабаюцца іншаземцы, Янаўсім целам змагаецца за мір.
Yamaha, Black Horse, Winston, Seyko — Яна не заблытаецца ў назвах фірм.
Яна штодня пры поўнымузбраеньні, Усё што трэба, знаходзіцца пры ёй.
У яе вачох зьяўляецца натхненьне, Калі апускаецца ноч над зямлёй.
Рэфрэн.
ЗВАНЫ
Ты жадаў салодкіх сноў, Ты хаваўся ад залеў У хаце, дзе шыкоўны спгол 1 гарэлка на спіале.