9-ы чытальнік. На вяршынах сумна сосны Зашумелі ціха, Невясёлыя іх вёсны, Бо наўкола ліха. Бо наўкола пні, магілы, Гора і няволя, Вецер нішчыць рэшту сілы, Рвуцца буры з поля. Усё злягло. Зіма гарцуе На спусцелым полі, Шуму іх ніхто не чуе, Плачуць сосны з болю'... Хай жа сосны з болю млеюць, Сэрцы ўзрушаць людзям, Бо хто плач іх зразумее, Мёртвых тоіі абудзіць!.. Плачце, родныя, няўііешна, Плачце на ўсе грудзі! Мо абудзіце памершых Iрадаснеіі будзе... Ф. Багушэвіч. Шумяць сосны 10-ы чытальнік. Ідуць гады. Мяняецца аблічча свету. Людскія душы прагнуць шчасця, дабрыні. У беларуса ёсць магчымасць мець 502 сваё імя, свой голас. I беларус мае гонар назваць сваіх герояў — вялікіх сыноў Бацькаўшчыны. I сярод іх — Вікенцій Кастусь Каліноўскі. Пе-рад чалавечым лёсам Кастуся Каліноўскага, перад сілаю яго духу, перад любоўю да Бацькаўшчыны схілім галовы... Гучыць жыццесцвярджальная мелодыя. Літаратура Беларуская мінуўшчына. 1994. № 2. С. 36. Сыны і пасынкі Беларусі / уклад. С. Барыс. — Мінск, 1997. Беларуская мова і літаратура ў школе. 1988. № 1; 1989. № 2. Роднае слова. 1993. № 2,4; 1994. № 3, 4. Змест Генадзь Кісялёу За праўду і Бацькаўшчыну.............................. 5 Да беларускага люду.................................................. 14 Кастусь Каліноўскі. ВЕРШЫ, ПУБЛІЦЫСТЫКА ............................. 16 «Марыська чарнаброва, галубка мая! ..» .............................. 16 «Бывай здаровы. мужыцкі народзе...».................................. 16 «Мужыцкая праўда» ................................................... 17 Да беларускага люду. Лісты з-пад шыбеніцы ........................... 28 ВЯДЗІ НАС НА АХВЯРНУЮ СЯЎБУ ......................................... 34 Эдуард Акулін. Сляза па Кастусю Каліноўскаму. Верш .................. 36 Мікола Арочка. Інструкцыя Каліноўскага. Верш ........................ 37 Наталля Арсеннева. Песня каліноўцаў. Верш ........................... 39 Святлана Багданкевіч. Дзень закаханых. Верш ......................... 40 Раіса Баравікова. Кастусь Каліноўскі. Верш........................... 41 Рыгор Барадулін. Вершы Каліновец ........................................................... 43 1863 год........................................................... 44 Якушоўка ............................................................ 44 «Певень першы раз прапяяў...»........................................ 45 Маладыя.............................................................. 46 Фелікс Баторын. Балада пра паляванне. Верш .......................... 47 Данута Бічэль. Вершы На пляцы пятлі....................................................... 48 Супольна............................................................. 49 Вера................................................................. 49 Сваяцтва .................,.......................................... 50 Здалеча ............................................................. 50 Белавежская пушча ................................................... 51 Вулка Паўстання ..................................................... 52 Замест запавету ..................................................... 52 Якушоўка ............................................................ 54 Пятрусь Броўка. Кастусь Каліноўскі. Верш ............................ 56 Генадзь Бураўкін. Каліноўскі. Паэма ................................. 58 Анатоль Вольны. 3 паэмы «Кастусь Каліноўскі» ........................ 64 Ларыса Геніюш. Вершы «Кажуць — добра, а мне нядобра...»................................... 66 Кастусь Каліноўскі................................................... 66 Тры дарогі........................................................... 67 «Адвечныя шляхі маёй Айчыны...»...................................... 68 504 Ніл Гілевіч. Папярэджанне. Верш ..........................................69 Сяргей Грахоўскі. «Больш за сябе я Беларусь люблю...». Верш.............. 69 Анатоль Грачанікаў. Экскурсія. Верш ..................................... 70 Алесь Давыдаў. 1864. Верш ............................................... 72 Уладзімір Дарагуж. Плач па Беларусі. Верш................................ 73 Павел Дзмітрук. Тры вершы Кастусю Каліноўскаму. Верш..................... 74 Алесь Дудар. Кастусь Каліноўскі. Верш.................................... 76 Анатоль Дэбіш. Кастусь Каліноўскі. Верш ................................. 77 Васіль Дэбіш. Маналог Кастуся Каліноўскага. Верш ........................ 79 Мікола Ерйаловіч. «Як верыцца цяжка...». Верш ........................... 80 Алесь Жалюйцін. Вершы Кастусь Каліноўскі....................................................... 81 Дудка між кайданаў........................................................ 90 Балада пра ўцалелых паплечнікаў Каліноўскага ............................. 92 Васіль Жукоеіч. Вершы Праўда Кастуся Каліноўскага.............................................. 93 ...Пятлю здымаючы з паўстання............................................. 93 Яўген Замерфельд. Балада пра Каліноўскага. Верш ......................... 94 Таццяна Зіненка. Беларусы. Верш.......................................... 95 Янка Залак. Тысяча васямсот шэсцьдзесят трэці. Верш...................... 96 Васіль Зуёнак. Вершы Развітанне Каліноўскага ................................................. 98 Няўжо..................................................................... 98 Зянон. Дзень жалобы. Верш............................................... 100 Анатоль Іверс. Родная мова. Верш ........................................ 101 Сяргей Кавалёў. 1863. Верш................................................ 102 Міхась Калачынскі. Дарога на Вільнюс. Верш ............................. 103 Казімір Камейша. Вуліцы Вільнюса. Верш.................................. 106 Іван Капыловіч. Пісьмы Караліне. Апавяданне............................... 108 Уладзімір Караткевіч Прарок. Верш............................................................ 126 Нявесце Каліноўскага. Верш ............................................... 127 Кастусь Каліноўскі: Смерць і неўміручасць. Трагедыя....................... 128 Алесь Каско. 1862 год. Слова Каліноўскага. Верш ........................ 211 Кастусь Кірэенка. Кастусь Каліноўскі. Верш................................ 212 Валяшрна Коўтун. «Каліноўскі, адзіны, Кастусь...». Верш .................. 214 Аркадзь Куляшоў. Хамуціус. Паэма.......................................... 215 Мікола Купрэеў. Вершы Чэрап Каліноўскага ..................................................... 334 1864 ..................................................................... 335 Вольга Куртаніч. Кастусю Каліноўскаму. Верш............................... 336 Пятро Ламан. Паўстанец. Балада 1863 года. Верш ......................... 338 505 Іван Летка. Каліноўцы. Паэма .......................................... 340 Віктар Лужкоўскі. Кліч з-пад шыбеніцы. Верш............................ 356 Янусь Малец. Вершы «Іду я на мітынг...»................................................... 357 «Вісяць асеннія дажджы...» ............................................. 357 Вольга Малініч. Гарачае сэрца. Верш ................................... 358 Адам Мальдзіс. Восень пасярод вясны. Урыўкі з аповесці................. 359 Валеры Маракоў. Чуеш, Беларусь? Верш................................... 402 Павел Марціновіч. 1864. Апошні паўстанец. Верш......................... 404 Ніна Мацяш. Маналог каханай Кастуся Каліноўскага. Маналог.............. 405 Камілы Марцінкевіч. Песня касінераў. Вершы............................. 408 Вячаслаў Міхасёнак. Вершы Над плітой, дзе толькі дата «1863» .................................... 409 Адамарына .............................................................. 409 Мікола Мятліцкі. Незалежнасць. Верш ................................... 411 Сяржук Паляшук. Вершы Покліч Кастуся Каліноўскага............................................ 412 Слова з-пад шыбеніцы.................................................... 412 Сяргей Панізьнік. Вершы У радню сабрацца ...................................................... 413 Натхненне............................................................... 413 У абдыме................................................................ 414 Зорыстая памяць ........................................................ 415 Рамуальд Траўгут........................................................ 415 Вялікае Княства Беларусь................................................ 416 Пшен Панчанка. Трое. Верш.............................................. 418 Алесь Пісьмянкоў. Кушлянская балада. Верш ............................. 420 Мікола Пракаповіч. 1863 год. Верш ..................................... 421 Алесь Разанаў. Арышт Кастуся Каліноўскага. Верш........................ 422 Іван Ралько. Пісьмо на волю. Верш...................................... 424 Іван Рубін. 1863. Верш ................................................ 425 Людміла Рублеўская. Вершы 1864 .................................................................. 426 Лірнік ................................................................. 427 Рыгор Семашкевіч. Вершы Кастусь Каліноўскі..................................................... 428 Апошняя ноч Каліноўскага................................................ 429 Янка Сіпакоў. Пятля Кастуся Каліноўскага. Верш ........................ 431 Міхась Скобла. Балада-рэквіем. 1864 год. Верш ......................... 432 Сяржук Сокалаў-Воюш. Вершы Маналог Кастуся Каліноўскага, альбо «Мужыцкая праўда» № 8............... 433 «Твой кожны крок хай будзе мной апеты...» .............................. 434 Алесь Ставер. Мой народ. Верш.......................................... 435 506 Віктар Стрыжак. Памяць. Верш......................................... 436 Анатоль Сыс. Вячэра перад Купаллем. Верш ............................ 437 Максім Танк Вільня. Верш ........................................................ 438