Яны не ведалі
Леанід Маракоў
Выдавец: ГА БелСаЭС “Чарнобыль”
Памер: 192с.
Мінск 2008
Яна лічыла так: інтэлігентны чалавек, безумоўна, павінен пачакаць, але не болей як чвэрць гадзіны, і пакрыўдзілася: «Не паявіўся! Усё ў яго не як у людзей. I ў такі дзень не змог без сюрпрызаў! Няўдачнік!» Завяла сябе, разнервавалася, падбегла да краю вуліцы, падняла руку.
Прыгожыя жанчыны прыварожваюць. Два шыкоўныя джыпы, ледзь не счапіўшыся, нібыта бычкі-трацячкі, рагамі-абярэгамі, рэзка затармазілі. Пашанцавала ўладальніку «Ленд Крузерв» — ён псршым адчыніў дзвсрцы:
— Прашу! — эфектна кінуў замест звычайнага «куды?».
Каця зірнула на ўсмешлівага маладога чалавека, хацела па інерцыі — у ёй яшчэ не астыла злосць — паслаць як мага далей задаволенага жыццём лавеласа, але, успомніўшы, як абышоўся з ёю Сяргей (сёшія яііы планавалі падаць у ЗАГС заяву), моўчкі села ў машыііу.
«Ленд Крузер» амаль імгненна ўліўся ў агульную плыііь транспарту.
Маладзён з тіахам «Кельвіна Кляйна» не лез з роспытамі. Убачыўшы, што незпаёмка чымсый ўзрушана, паспрабаваў яе супакоіць:
— Тут паблізу квсткавы магазін. Прапаную зазірнуць. Такая шыкоўная дзяўчына не павінна заставаіша бсз ружаў ні хвіліны! Думаю, акурат чырвоныя дапасуюць да вашай дзівоснай сукенкі.
— Дзякуй вам, канешнс, за клопат і ўвагу, алс я спяшаюся дадому, — устаяла супраць першых кампліментаў Каця. Аднак у ейігым тоне не было катэгарычнасці. Ружы дарылі ёй толькі аднойчы — лстась, на выпускным. Сусед па парце адважыўся. Дык то ж — аднакласнік, свой... — Дамовіліся аб сустрэчы, і мяне чакаюць, — спрабавала ўпэўпіць яна незнаёмца і самую сябе, — і хацелася б...
— Ага-ага, — мякка спыніў яе красуіі, бачачы, што дзяўчына кажа неяк няўпэўнена. — I мне хацелася б... зрабідь вам прысмнас!
«Можа, ва ўсім гэтым і няма нічога страшнага ці кспскага. чалавск жа быццам культурны», — здавалася, правільна вырашыла Каця, але ўголас па-ранейшаму адмовілася:
— Я праўда не магу...
— He дык не, — нязмушана пагадзіўся гаспадар джьгпа. — Прынята. Але мы ўжо на месцы. Хвілінку, я мігам.
Толькі цяпер, калі малады чалавек выйшаў і накіраваўся да магазіна, Каця ўбачыла, які ён станісты, падцягнуты, энергічны.
«Нават вельмі энергічны, — без аніякай іроніі падтрымаў унутраны голас, — ве-ельмі». — «Ну і што?» — спрабавала яма запярэчыць. Але голас настойваў: «Забудзься на свайго няўдачніка, што заў-
сёды спазняецца, паглядзі, які прынц вока на цябе паклаў, не пазбаўляй сябс прыемнасці, адзін раз жывём».
3 букетам пунсовых ружаў красун выпльгў з магазіна. Каця адчула, як бярэ яе ў палон бслазубая ўсмешка, як усліся ў яе светла-шэрыя вочы, як затрапяталася, закалацілася яе сэрцайка.
«Няхай будзе што будзе, — прашаптала, уздыхнуўшы. — I сапраўды, нармальны, здаецца, хлопец».
Ён сапраўды быў нармальным хлоппам, алс нс проста хлопцам, а сынком «новага рускага» (яна з самага пачатку так падумала — і не памылілася). У свае маладыя гады паспсў нс толькі звсдаць слодыч усёдазволснага жыцця, але і аб’ссціся ім. Надакучылі яму і даўганогія жрыцы кахання. I хвалявалі, вабілі хіба што такія вось «зялёныя» і нявопытныя, даверліва-чыстыя і, вядома ж, прыгожанькія маладыя дурніцы, якім вельмі лёгка закружыць галаву, абязволіць бязмернай галантнасцю і шчодрасцю, а пасля завалодаць і нацсшыцца. I не проста нацешыцца, а па-крутому, з жорсткасцю, здзекуючыся з малалеткі, робячы ёй балюча (па-іншаму ён ужо й не ўзбуджаўся). Пры гэтым лічыў, што робіць дзяўчыне ласку, адорвае шчасцем: маўляў, калі б не ён, дурніца ніколі б і не давсдалася, што ёсць зусім ііішас, чым яс звычайііас і шэрае, — багатае, захапляючае, асаблівае жыццё. Жыццё без мср і межаў...
Вось для такіх малышак ён і ўмеў паказаць сябе нармальным, нават больш чым нармальным хлопцам.
Сеў у машыііу і пяшчотна, з прыдыханнсм пражурчэў:
— Гэта для самай вабнай і чароўнай, для. . Mary я даведацца, як зваць прыгажуню?
— Каця... Кацярына, — спахапілася, асуджаючы сябе: «Хутка ж у мяне да знаёмства дайшло».
— Ал-лік, — шчоўкнуў языком элегантны ўладальнік джыпа. — Для вас Алік, а для ўсіх ішпых — Аляксалдр, — адчаканіў апошнія тры літары і перайшоў ла іншы тон: — Цялср — расслабляемся, выдаю серыю апошніх анекдотаў...
Серыя аказалася ўдалай, добра падабранай, і гэта Кацю канчаткова сулакоіла.
Спыніліся каля новага цаглянага дома з агароджаю, якая ад вуліцы праставала ў лясок і хавалася ў ім. Алік набраў уваходны код. Пачулі: «Open the door»1 — і рушылі да яйкападобнага, з белага металу ліфта. Той падышоў без выкліку — «атрымаў камапду» ад уваходпых дзвярэй. Прамурлыкаў: «Назавіце код, калі ласка». Улавіўшы патрэбны набор лічбаў, рушыў угору. He паспела Каця агледзець сябе ў люстраных дзвярах, як тыя адчыніліся; прысхалі.
«Дзівосы, — уздыхнула з палёгкай. — Адно слова — фірма».
— Заходзьце, лэдзі, у мой сціплы прытулак, — падаў ёй Алік дыстанцыйны пульт. — Налісідде, калі ласка, на зялёную кнопачку.
«Нішто сабе — сціллы! — заўважыла сама сабе Каця. — Ліфты на дзвюх мовах размаўляюць, дзверы скураю абабітыя і з пульта адчыняюпца, кнопка званка пазалочаная. Наколькі ж шыкоўна такая кватэра лавінна быць абстаўлсна ўсярэдзіне?»
Усярэдзіне да названых аксесуараў дадаліся цёплая, яўна з ладагрэва.м падлога, якая да таго яшчэ й свяцілася, фактурныя сцсны з тоўстага, колеру
1 Дзверы адчынены.
марской хвалі шкла, стыльная, ажно б’е па вачах, араюкава-лімонная сталовая, змеепадобныя храміраваныя люстры-падсветкі. Такога супердызайну Каця пс бачыла і ў галівудскіх кінафільмах.
Алік запрасіў госцю лрысесці, але апамятацца не даў:
— Каву, гарбату, джус? Раю орандж — апельсінавы. Гатую сам. Спецыяльнай машынкай выціскаю. А можа, пу іх, гэтыя сокі, асвяжымся халодненькім, з лёду, шампанскім? Ёсць «брут».
«Піядзі ты, усс ў яго ёсць. Шчасліўчык, не тос што некаторыя», — зрабіла Каця выснову. Рашылася, выдала па-англійску:
— Please, orange with ice1.
Нечаканая паўза Каіцо збянтэжыла, і яна псрайшла на родную мову:
— Калі можна, канешне...
— He можна, а трэба, — падтрымаў гаспадар. — I прапанаваў: — Паглядзшс пакуль гэтыя прыгожыя часопісы, я хутка...
Каця не прагартала да канца першы ж «Плэйбой», што трапіўся пад руку, як вярнуўся Алік з падпосам. Да джусу ён прьпіёс танюткія сандвічы з сырам, фаршыраваныя чымсьці чырвоньш — пэўна, моркваю — аліўкі і мяккас псрсікавас марожанае.
Ад такога сервісу насцярожанасць і недавер, якія яшчэ таіліся нсдзе на дпс душы, канчаткова зніклі, настрой узняўся. «Ва ўсім вышэйшы клас!» — з захаплешіем падумала Каця.
Алік пазіраў на яе пераможцам, усміхаўся. Першая дзея прайшла — лепей не трэба: дзяўчына завялася і, значыць, усё рухаецца па плану...
Каця ўзяла высокі бакал з утоплспай у залатой вадкасці пластыкавай саломінкай, пацягнула-пакаш-
1 Калі ласка, апельсінавы <сок> з ільдом (англ.)-
тавала — казка! Захапіўшыся, не заўважыла, як асушыла палову бакала. Па целе пракацілася хваля прыемнай цеплыні. Капі зрабілася хораша і супакойна. Яна засынала...
Праз гадзіну яе разбудзіў пранізлівы холад.
— Ачомалася? — пачула знаёмы голас.
Расплюшчыла вочы.
— Дзе я?
— Можа, у гасцях, а можа, і дома, — у залежнасці ад паводзінаў.
Каця ўбачыла псрад сабою вузкія шчыліііы светла-шэрых вачэй. Цяпср япы пс свяпіліся дабрынёю, як раней, а запыталыіа ўзіраліся. Пераканаўшыся, што Каця апрытомнела, ён не стаў пічога тлумачыць, пайшоў да выхаду. Каля дзвярэй на хвіліну затрымаўся:
— Сама разумееш, даводзіцца перастрахоўванца. Хоць, мажліва, ты і не брыкалася б, але рызыкаваць — сабе на шкоду.
Калі дзверы зачыніліся, Каця прьтаднялася, агледзелася. Пусты пакой. Яна — на падлозе, у куце, ггрыкаваная наручнікамі да батарэі. Успомніла і жахнулася: «А мама ж усе вушы пратрубіла: не загаворвай на вуліды з незнаёмцамі, не загаворвай...»
«Ратавацца! —усё больш уключалася свядомасць. — Пакуль не забілі, не знявечылі. He спі, вазьмі сябс ў рукі, не надта шмат аранжавай атруты глыііула. Зрэшты, у яго, відаць, тут усё на наркотыках настоспа. Запаслівы. 1 глядзі ты, сволач, у якой кватэры жыве! У фільмах маньякі па сутарэнііях шастаюць, а гэты... Уліпла, дурніца! Што ж рабіць, як вырвацца? Спакойна, здаецца, ён ідзе...»
— Галубка, што ў нас з настроем? Як будзеш сябе паводзіць: слухацца ці капрызіць, дадатковыя праблемы стварапь?
— Капрызіць нс буду, я ж не вораг свай.му здароўіо, — намагалася Каця быць спакойнай. — Толысі не магу я рабіць гэта без настрою і не прывёўшы сябс ў парадак. Уключы паволыіую музыку і дазволь прыняць душ.
— Санітарыя і гігісна? Добра, задаволім запаветнае жаданне. У крэдыт. зразумела, — гаспадар расшчапіў кайдапкі, дапамог устаць.
Ванны пакой быў пусты — ні паліцаў, ні люстэрка, пі іпшых звычных прадметаў: зубных пастаў, шчотак, пральных парашкоў, нажніцаў. «Нажніцы часам спрацоўваюць пры абароне не горш за нож, а парашок — не горш за мянтоўскую “Чаромху”, — успомніла Каця вядомы дэтэкгыўііы ссрыял. — Але тут... Ванна, бідэ — і ўсс. Відаць, яшчэ не абставілі як след... Адпак жа павінна быць выйсце, павінпа! Можа, узяць і заехаць яму з усяс сілы пагою ў пахвіну, а потым учапінца ў гада пазіюгцямі, зубамі, ірваць, крычаць, кусацца? Чытала, для такіх гэта пайпсршыя лскі... He, сілаю яго не возьмеш, дубіна пад два метры, адньгм ударам заб’е. Стоп! Што ж гэта я?! А акно?»
— Можа, выйдзеш? — папрасіла Каця жаласна. — Саромеюся...
— Люблю, калі мяне саромеюцца. Т яіпчэ больш люблю памагаць распранацца.
— Паможаш, якія пытанні. Толькі цяпер дай мнс, калі ласка, пабыць адной, настроіцца. Так будзе лепей.
— Добра, схаджу прынясу ручнік, — адпусціў яс запясце. — Але не ўздумай жартаваць, усякія падкопы строіць, не раю...
«Ды плявала я на твас парады, маньяк чортаў, — асмялела Каця, калі дзверы зачыніліся. Успомніла: — Акно’ У ім паратунак».
Паспрабавала адчыніць раму, але з жахам усвядоміла: «Не дам рады! Зняты ручкі. Разбіць? Няма чым. А голымі рукамі такое шкло не возьмеш. Можа, як у дзяцінстве, калі з моста давала нырца ў ваду — рыбкаю? На якім я павсрсе? He павшпа быць занадта высока. Падымаліся на ліфце пядоўга, пэўна, не вьппэй за трэці. I як на бяду — іііводнага ліхтара на двары: хоць вока выкалі».
Імгненні адляталі, Капя не рашалася скочыць, a ён мог зайсці ў любую хвіліііу.
Зноў успомніла маму, яе заўсёднае: «Кацечка, ні з кім і нікуды, ты ж дзяўчынка, пакрыўдзіць могуць».
КНІГІ ОНЛАЙН
