Кантакты
Сіла прыцягнення Бацькаўшчыны
Лявон Юрэвіч, Наталля Гардзіенка
Выдавец: Кнігазбор
Памер: 280с.
Мінск 2016
што беларусы могуць зрабіць нешта лепш за расейцау ці ўкраінцаў, і таму ён сумняецца, ці рэпрадукцыі ёсьць сапраўды факсіміле. Дык можаш сказсіць яму, што дакладна адказваюць атрыманым арыгіналам, уключна з колерамі й некаторымі недакладнасырші (у каляровай паштоўцы сярэбраная частка не зусім дакладна пакладзена на чырвоную).
Будучы нядаўна ў Мюнхэне, я чуў, што вы ўжо перадавалі празрадыё праграму пра «Лысую гаруЛУ Ці можаш прыслаць мне тэкст гэтай праграмы й то як найхутчэй?
Ты, напэўна, хочаш ведаць, чагомяне насіла аж у Мюнхэн. Дык вось, езьдзіў я туды. каб дамовіцца канчаткова аб выданьні беларускай анталёгіі на нямецкай мове. Каліўсё пойдзе добра, анталёгія выйдзе з друкуў наступным годзеж. Яна будзе часткай сэрыі «Слявістыш Байтрэгэ»ж, што выходзіць пад агульнайрэдакііыяй др. П. Рэдэраз Мюнхэнскагаўнівэрсытэту.
Як у Цябе справыЎ Спадзяюся, ійто здароўе Тваёй жонкі паправілася. Перадсій мае прывітаньні ёй, а таксама ўсім знаёмым.
Твой а. Алесь Надсон.
11 сакавіка 1981.
Дарагі Янка,
Дзякую залісты, «Запісы » (вельмі добры нумар!)2*2 і касэтку з запісам «Лысай гары». Учора Уладыка Часлаў / я слухачі яе і рагаталі да ўпадку. Заўтра даклад Джыма Дынглея2ІЗ: капі
Згуртаванне беларусаў у Вялікабрытанн выдала гэтыя паштоўкі друкам і стала распаўсюджваць на Захадзе.
279 Маецца на ўвазе паэма Францішка Ведзьмака-Лысагорскага «Сказ пра Лысую гару» (1980).
280 Weissrussische Anthologie: ein Lesebuch zur weissrussischen Literatur (mit deutschen Ubersetzungen) / Ferdinand Neureiter. Mimchen: O. Sagner, 1983,—230 p.
281 Slavistische Beitrage. Bd. 162.
282 Відаць маецца на ўвазе «Запісы БІНіМ» № 16 (Ныо-Ёрк, 1978), паколькі наступны № 17 выйшаў толькі ў 1983 г.
283 Джэймс (Джым) Дынглі (анг James Dingley, нар. 1942), брьгтанскі беларусіст, шматгадовы старшыня Англа-беларускага таварыства.
астанецца крыху вольнага часу, трэба будзе даць паслухаць «Гаруяўсім прысутным.
Прафэсар Адамовіч піша, што тэкст «Гары»ўжо набраны да брукўЧ Гэта вельмі добра. Чакаем з нецяртівасы/ю.
Ты хібаўжо дастаў высланы Міхалюком ліст Беларускага Грамадзка-Культурнага Таварыстваж сакратару польскай камуністычнай партыі Станіславу Кашж\ Паколькі гэта не «саміздат», мы яго не распаўсюджваем масава, а толькі пасылаем у розныя міжнародныя й дзяржаўныя ўстановы, a таксамаў арганізацыі, якія займаюцца абаронай людзкіх правоў Ня шкодзіла-б выкарыстаць лісту «Беларусе». Толькі не адкладайце вельмі: трэба рабіць, пакульусё сьвежае. Для нашых на Беласточчыне гэта будзе вялікая маральная падтрымка.
У нас цяпер на чарзе прыезд паэты Яна Чыквіна1^1 ймастака Аляксандра Хомчыка. Думаем запрасіць іх на канецмая або пачатак чэрвеня.
Уладыка Часлаў кажа, што мне трэба зноў адведаць вас у Амэрыцы. Ня думаю, аднак, што мне гэта ўдасца зрабіць раней, як у кастрычніку.
Як здароўе Тваёй жонкі? Вітайяе ад мяне.
Дык пакуль што бывай здароў. Дзякую яшчэ раз за усё.
Твой а. Алесь Надсон.
284 Маецца на ўвазе выданне: Сказ пра Лысую Гару, Роздум ля параднай брамы: ананімныя самавыдавецкіяпаэмы. Анатапыі Ант. Адамовіча. Нью Ёрк: Выдавецтва газэты «Беларус», 1985. -—27 с.
285 Беларускае грамадска-культурнае таварыства — грамадская арганізацыя беларусаў у Польшчы, заснаваная ў 1956 г.
~№ Станіслаў Каня (пол. Stanislaw Kania, нар 1927), польскі камушстычны партыйна-дзяржаўны дзеяч, у 1980-1981 гг. быў першым сакратаром ЦК Польскай аб’яднанай рабочай партыі
28/ Ян Чыквін (нар. 1940), беларускі пісьменнік і літаратуразнаўцаў Польшчы, докгар гуманітарных навук, прафесар. Старшыня літаратурнага аб’яднання «Белавежа».
17.5.1982 Даражэнькі Янка,
Вельмі дзякую за добрае слова пра маю бібліяграфію. Прызнаюся, што я не спадзяваўся, каб яна васмагла цікавіць: каб ведаў, то прыслаў бы яе сам. Безумоўна, бібліяграфічная інфармацыя справсі вельмі важная, хоць, на жаль, многія недацэньваюць яе значэньня. Я стараюся зрабіць маю беларускую бібліяграфію як найболыа зьмястоўнай у межах магчымасьцяў даных мне рэдактарамі выданьня. На жаль, ня ведаю, як доўга змагу яе весьці, бо пасьля сьмерці Ўладыкі ЧаславсР* мае іншыя абавязкі падвоіліся. Хачу перабаць яе Шырын Акінэр2Ю. Безумоўна, буду старацца пайагаць ей, чым магу. Маченькая папраўка: «Дэ Ірс Уорк і Модэрн Лангуіч Стадыс »290 выдаецца не ў Амэрыцы, але ў Англіі, і выдаўцом зьяўляецца «Дэ Модэрн Гюманітыс Рэсэрч Ассоцыейшн »291.
Апошнім часам я быў вельмі заняты царкоўнымі й бібліятэчнымі справамі292. Спадзяюся, што цяпер будзе крыхулягчэй. На бібліятэчны фонд ужо сабралі 13 тысяч фунтаў. Яшчэ шмат прыйдзегріа папацець, пакуль зьбярам патрэбную нам суму, але наогул будучыня выглядае больш радаснай. Думаем хутксі выдаць скромны бюлетэнь, каб паінфармаваць аб тым, што новага ў Бібліятэцы, ну й, безу.моўна, падзякаваць ахвярадаўцам.
Паколькі мне ведама, у Вас у гэтым годзе будзе сустрэча беларусаў на якой хочаце адсьвяткаваць стагодзьдзе з дня
288 Біскуп Часлаў Сіповіч памёр 4 кастрычніка 1981 г.
289 Шырын Акінэр (анг. Shirin Akiner, нар. 1943), брытанская даследчыца-усходазнаўца, Выкладчыца ў Школе ўсходніх і афрыканскіх даследаванняў пры Лонданскім універсітэце, навуковы супрацоўнік Каралеўскага інстытута міжнародных адносін. Займалася вывучэннем беларускіх кітабаў, цікавіцца славянскімі літаратурамі.
290 The Year's Work in Modern Language Studies.
291 The Modern Humanities Research Association
292 Маюцца на ўвазе справы Беларускай бібліятэкі імя Ф. Скарыны ў Лондане, якой а. Аляксандр Надсан стаў кіраваць пасля смерці біскупа Часлава Сшовіча.
нараджэньня Купалы йКоласс^93. Напішы мне больш дакладна пра Вашы пляны, падаючы дакладна месца й дату; хто ведае, магчыма, прыеду.
Што з Праф. Адамовічам? Я даўно ня меў ад яго вестак. Вітай ад мяне яго, а таксамаўсіх іншых прыяцеляў і знаёмых.
Твой а. Алесь.
31 студзеня 1983.
Даражэнькі Янка,
Вось табе вершы Янішчыц294 (што Ты хацеў) іяшчэ некалькіх іншых паэтаў; можа, яны Табе прыдадуцца.
Вярнуўся з падарожжа змучаны й застуджаны. Ня шкодзіла-б паляжаць некалькі дзён у ложку, але на гультайства няма часу. Наогул я рады, што мне ўдалося паехаць у Аўстралію. Цяпермаю лепшаеўяўленьне аб беларускім жыцьці ў заходні.м сьвеце. Пацяшальна тое, што беларусы яшчэ трымаюцца разам і выказваюць нямала ініцыятывы і ахвярнасыр. Гэта было відавочча на сустрэчы ў Сыднэі29\ якая мне вельмі спадабалася. Сумна аднак, штолепшыя адзінкі адыходзяць ад нас вельмі хутка. Вось у Сыднэі чекалькі дзён пасьля сьмерці Аркадзя Качача-96 пайшлаў шпітачь cn-ня Карачеўская191. Вы-
293 Маецца на ўвазе 15-я Сустрэча беларусаў Паўночнай Амерыкі, што адбывалася 4—6 верасня 1982 г у Ныо-Джэрсі і была прысвечаная 100-годдзю ад нараджэння Янкі Купалы і Якуба Коласа
294 Яўгенія Янішчыц (1948-1988), паэтка.
295 Маецца на ўвазе Пятая Сустрэча беларусаў Аўстраліі, што абдывалася 29 снежня 1982 г. — 2 студзеня 1983 г. у Сіднэі.
296 Аркадзь Качан (1921-1982), грамадскі дзеяч. Жыў у Сіднэі (Аўстралія). Адзін з заснавальнікаў і доўгагадовы сакратар Беларускага аб’яднання ў Новай Паўднёвай Валіі. Сябра Беларускага культурнаграмадскага клуба і Федэральнай рады беларускіх арганізацый у Аўстраліі. Пры канцы 1970-х гг. — беларускі прадстаўнік у Выканаўчым камітэце Этнічнай рады ў Новай Паўднёвай Валіі. Адзін са стваральнікаў і каардынатар Беларускага радыё ў Сіднэі.
297 Аўгіння Каранеўская (1919—1983), грамадская дзяячка, Жыла ў Сіднэі (Аўстралія). Распаўсюджвала беларускую прэсу, была сталай аўтаркай газеты «Беларус». Сябра Беларускага кулыурна-грамадскага клуба. Ад 1976 г. — супрацоўніца Беларускага радыё ў Сіднэі.
явіўся р<лк. Лекары надзеі на паправу не даюць. Ня ведаю, што цяпер будзе з радыёперадачамі, бо Лужынскі™ сам ня дасьць рады. Тут у Лёндане сустрэлі мяне з другой сумнай весткай: Павал Навара таксама безнадзейна хворы на рака.
Ну але гэта ўсё не ад нас залежыць. Пакуль Бог дае сілы й здароўе, нам трэба рабіць сваё. Бяда толькі, што гэтага «свайго»робіцца болый і больш.
Калі крыху спраўлюся са справамі, якіх назьбіралася падчас маёй адсутнасыр напійіу больш. А тымчасам вітайусіх.
Твой а. Алесь Надсон.
2 травеня 1983. Дарагі Янка,
Вось яшчэ невялікі дадатак да Тваёй анталёгіі.
Вы, здаегціа, атрымліваеце «Голас Радзімы». У но. 15 ад 14 красавіка йа стар. 7 ёсьць артыкул Казыры «I нясе яна сьвету свой дар . ». Палова артыкулу — рэцэнзія на выданую намі кніжку «Пэ імаджэс суорм фры»299. Калі верыць аўтсіру артыкула, гэта «паэтычны зборнік твораў М. Багдановіча, 3. Бядулі і іншых». Цікава бы.іо-б ведаць, хто гэта «іншыя» і чаму яны так баяцца ўспомніць прозьвітча Алеся Гаруна, асабліва, што тытул кнігі — ангельскі перакладрадка «Снуецца зданяў рой» зь вершу гэтага паэты «Людзям». Забыўся таксама Казыраўспомніць, хто выдаў кнігу. Ці ня варта было-б памясьціць аб гэтым невялікую зацемкуў «Беларусе»?
298 Міхась Лужьінскі (1926-2011), грамадскі дзеяч. Жыў у Сіднэі (Аўстралія). Быў сакратаром Беларускага культурна-грамадскага клуба, а ў 1982-1986 і 1988-2011 гт.— яго старшыня. Ад 1976 г. быў сябрам Беларускага радыёвага камітэта, а ад 1983 г на працягу дзесяцігоддзя быў фактычна адзіным стваральнікам беларускіхрадыёпраграму Сіднэі. У 1976-1980 гг. — сакратар Федэральнай рады беларускіх арганізацый у Аўстраліі.
299 The Images swarm free: a bi-lingual selection of poetry by Maksim Bahdanovic, Ales Harun and Zmitrok Biadula / translated by Vera Rich; edited with an introduction by Arnold McMillin. London: Anglo-Bvelorussian Society, 1982. — 135 p.
На днях атрымаў ліст ад Адама Мальдзіса, у якім дзякуе праф. Адамовічу за дапамогуўрасшыфроўцы некаторых псэўданімаў. Апісвае псмаваньне Ларысы Геніюш™, наякім ён быў і прамаўляў. Пахаваньне было царкоўнае. Прычына сьмерці — рак. Таксама адракапамерла жонка Ўладзіміра Караткевіча®1, які цяпер «у цяжкім псыхалягічным і фызычным стане». Між іншым, увесь архіў і бібліятэку Ларысы Геніюш закупіла Акадэмія навук. Мальдзіс асабіста дагледзіў каб нічога не прапала.
Мне прыкра, што гэтымразамумяне толькі сумныя весткі, але дзялюся тым, што маю.
Жадаю табе, Тваёй жонцы і ўсёй сям 7 добра й радасна сустрэць і правесьці сьвяты Вялікадня.
Твой а. Алесь.
14 лютага 1984.
КНІГІ ОНЛАЙН
