Кантакты
Сіла прыцягнення Бацькаўшчыны
Лявон Юрэвіч, Наталля Гардзіенка
Выдавец: Кнігазбор
Памер: 280с.
Мінск 2016
349 Вільгельм Кубэ (ням. Wilhelm Kube, 1887-1943), нямецкі палітычны дзеяч, генеральны камісар Генеральнай акругі Беларусь Рэйхскамісарыята Остланд (1941-1943).
350 «Пагоня» — беларускамоўная незалежная газета, што выдавалася ў Горадні ў 1992-2001 гг
351 «Народная газета» — грамадска-палітычная газета, заснаваная ў Мінску ў 1990 г. У першай палове 1990-х гт. выходзіла як афшыйнае выданне Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь
352 Маецца на ўвазе верш Ведзьмака Лысагорскага «Лука Мудзішчаў— Прэзідэнт».
353 Маюцца на ўвазе Дагавор аб дружбе, добрасуседстве і супрацоўніцтве паміж Расійскай Федэрацыяй і Рэспублікай Беларусь, падпісаны 21 лютага 1995 г.
дзяржаўнай мовы нідзе : ніколі не вырашалі п 'янюгі, зладзеі, прастытуткі, ды нават звыклыя працоўныя людзі, якім трэба хлеб сеяць, і ім не да палітыкі ці глыбокага вывучэння гісторыі. Яны чакаюць падсказкі ад газеты, якую перад сном чытаюць. Але ж калі і што друкаваць іўякім аб ’ёме вырашае галоуны рэдактар, і ёп не абавязаны праводзіць рэфэрэндум аб тым, калі і што яму друкаваць. Тым больш, што сп. Маркевіч^ сам дэпутат ВС і лепш замяне ведае абстаноўкуў гэтым воргане і тое, ці нашыя падсказкі паўплываюць нарашэнні дэпутатаў. Так што трэба лічыць, што друкуецца тое, што неабходна, хаця пішагіца значна больш.
Бачыш, у адносінах да «Беларуса» ў мяне іншая крыўда. Праўда, яны ж мяне не прасілі, каб я высылаў ім актуачьныя выразкі з газет, але я пісаў і.м, што я пенсіянер. I вось, каб яны не пісалі неабгрунтаваныя і зараз чя вельмі актуальныя лісты сваіх чытачоў, я вырашыў дасылаць ім самыя актуальныя выразкі з газет, ды не толькі беларускіх, але і рускіх. Ну што яны друкавалі, штомянераздражала: спачатку аб тым, што палякі незаконна акупавалі заходнюю частку Беларусі, а праз пару месяцаў аб тым, што палякі, сволачы, не ўсіх беларусаў, якія хацелі, узяліў войска ген. Андерса. Дык будзьце пасьлядоўнымі: калі акупацыя, нягледзячы на .міжнародную ўмову, якой, дарэчы, не былоў 1939 годзе пры вызваленні заходняй часткі — незаконная, дык чаго ж: вы хаваецеся за былое польскае грамадзянстааў незаконнай акупацыйнай зоне палякаў? Будзы^е ж пасьлядоўнымі: Сталін вызваліў з-пад панскай акупацыі, цярпі ад Сталіна ўсё! Нашто ж' ад вызбаліцеля хавацца пад крыло акупантаў! Альбо вазьмі артыкул Брылеўскага, адказ на які надрукаваяарэдакцыя «Беларуса», дзякуй ёйзагэта. Нунадаеў мне гэты праваслаўны бальшавізм, кто не с намй, mom npomue нас. У нас прэзыдэнт, урад ня хочуць гаварыць па-беларуску, войска слухае рускія каманды, і гэта найболый актуальна, a сп. Брылеўскі займае плошчу газеты апісаннем паланізацыі ў
Мікола Маркевіч (нар. 1962), журналіст, выдавец, палітык. Быў заснавальнікам і галоўным рэдакгарам газеты «Пагоня».
нас. Ты двойчы быў у Менску, дзе па апісаннях Ул. СыракамлР55 100 гадоў таму найболый было гебраяў і палякаў (бо беларусы былі на вёсках, і вёска нам захавала беларускасьць), а зараз Ты чуў польскую мову? Ці мо сталіца Беларусі зруфіцыкавана? Што зараз важней: ці тое, штоў Гародні ксёндз збірае 30-40 катачікоў і яны моляцца па малітоўнікам, выданьшу Польшчы на польскай мове, ці тое, што праваслаўны сьвятар збярэ на асьвячэнне неяк 4-5 тысяч праваслаўных гародзяйцаў і будзе ім гаварыць, а пасьля z пропаведзь чытаць выключна нарускай мове. Беларускую ён не прызнае і не вучыцца, каб гаварыць на ёй, няма такога загаду ад мітрапаліта Філарэта^6! Дык дзе ўплыў, уздзеянне большае? Яня вельмімеў надзею на тое, што мой артыкул абрэлігійнай талерантнасьці будзе надрукаваны без скаротаў, a то я напісаў бы трохі больш. Бо я прапусьціў такую тэму, як 200-годдзеўтварэньня Менскай епархіі летам 1993 года. Гэтае сьвяткаванне, урачыстыя званыўсіх цэркваў Менску мы назіралі разам з Надсанам і пагадзіліся, што Кебіч не пашкадаваў грошай на гэтую ўрачыстасьць і сай прысутнічаў на гэтым сьвяце, бо практычна адзначалася 200-годдзе далучэйня Менска і акругі даРасіі падчас другогаразбору Рэчы Паспалітай. Таму ніхто че выступаў супрайь гэтага сьвята, нават камуністы, бо адны сьвяткавалі такім чынам далучэнне Беларусі да Расеі, а другія двухсотгоддзе ўтварэння Менскай епархіі, прызнаючы тым самым, што да 1793 года такой епархіі не бьйо, бо не было z праваслаўных. Усе насельніцтва тагачаснага Менску было грэка і рыма каталікамі акрамя гебраяў z татар, безумоўна. Так што пан Кебіч фінансаваў сьвята пачатку вынішчэнняўніяцтва на Беларусі. He напісаўя таксама z аб сьвяткаваньні тысячагоддзя праваслаўя (ціўсё ж хрысьціянства?) на Беларусіў 1992 годзе. На паштовых марках
355 Уладзіслаў Сыракомля (сапр. Людвік Уладзіслаў Францішак Кандратовіч, 1823-1862), беларуска-польскі паэт, драматург, перакладчык, літаратурны крытык і краязнаўца.
356 Філарэт (свецк Кірыл Вахрамееў, нар 1935), рэліпйны дзеяч, архірэй Расійскай праваслаўнай царквы. У 1978—2013 гг. — мітрапаліт Мінскі і Слуцкі, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусі.
і паштовым блоку быўусё ж надпіс (надрук) такі: 1000-годдзе праваслаўнай царквы на Беларусі. А ці тое праваслаўе былоўнас тысяча гадоў таму? Бо была жрэформаНіксшаД якую вельмі падтрымаў цар Пятро Чаму ён быў такі заінтэрасаваны ў распаўсюджванні гэтайрэформы Нікана, што пасылаў войскі, каб знішчыць нават у лясах малельні (бажніцы) старавераў якіязгэтаюрэформаю не пагаджаліся. Забіты былі сотнітысяч, мо мільёны старавераў, частка іх сама сябе спаліла, абы не пагадзіцца з рэформамі Нікана ці Пятра, і цар сілаю навязваў народу гэтыя рэформы, чаму? Мо калі б не было разбораў Рэчы Паспалітай і панавання рускіх цароў, менавіта рускай праваслаўнай царквы, наша праваслаўе было б зусім іншым, мо яно было б падобнае да абраду старавераў, якія менавіта ў нас, пад Вільняю шукалі паратунку ад зьдзекаў цара Пятра I. Колькі раз я пытаў аб гэтым праваслаўнага бальшавіка Весялкоўскага, адказу не атрымаў. Дарэчы аб Весялкоўскім. Яведаў яго з 1942 года па Нясьвіжскай сэмінарыі. Гэта быў недалёкі, аче / нядрэнны хюпец. Нейк ля Бэльфорту359 ён трымаўся ля нас, мы неаднойчы будавалі разам адну палатку, і тады яў яго не заўважаў праваслаўнага фанатызму. Зараз бачу рэлігігшую нецярпімасьііь, і я, якмагу, вяду барацьбу з гэтым, ачевынікаў нешта не відаць. Мо ў вялікай капэрце, разам з выразкамі газэт, выйілю Табе копію якога ліста да яго, і Ты пабачыш, як я ваюю з гэтым фанатызмам, які я прыраўноўваю да фанатызйа балыйавіцкага. Аче ж я не павінен забываць і аб тым, што Весялкоўскі першы напісаўмне, прачытаўшы мойлісту «ЛіМ»е. Дзякуючы яму я пасьля знайшоў іншых, у тым ліку і Цябе. Бо адкуль мне было ведаць, што тсьменьнік Акула, які адведаў
357 Нікан (свецк. руск. Нйкйта Мйнйн, 1605-1681), Маскоўскі патрыярх у 1652-1681 гг. Быў ініцыятарам рэформаў расійскай Праваслаўнай царквы, якія справакавалі раскол
358 Пётр I (1672—1725), маскоўскі цар і першы шператар Расійскай імперыі.
359 Маецца на ўвазе Бельфор (фр. Belfort) — горад на паўночным усходзе Францыі.
Радзіму, гэта якраз той Качан360, што спаў побач з Баўдзеем. Так штоя пісаў і будуяму шсаць, хоць гэта некаму і не падабаецца. А вершы Надзі^ быліўдруку апублікаваныя пасьля праўкі ці рэдакцыі самога Юры. Ну, як жа, раз рэдактар, значыць і паэзію разумее. А высылала яму вершы не сама Надзя, а Вера, якая баіцца, што Надзя Дземідовіч пажыве нядоўга, і ніхто не даведаецца, чым яна жыла, аб чым марыла. Як-ніяк, Надзя мелаўжо тры вылівы крывіўмозг (інсульты), пасьля чаго была спараліжаваная, вось і кульгае. Параліч можа паўтарыцца, калі яна здэнэрвуецца, і тады яе ўжо ніхто не выратуе. Вось Вера і стараецца зрабіць ёй прыемнае і паказаць, што вершы яе добрыя, іх друкуюць часопісы і газеты. Мо Надзя і была б паэткаю, каб яна атрымала адукацыю, мела большы запас слоў большую начытанасьць. Але ж‘, калі пачалі арыштоўваць тых, хто вучыўся пры немцах, Надзяўцяклаў Сярэднюю Азію, Ташкент, калі не памыляюся. А ў чужым горадзе трэба было нейк жыць, тут было не да вучобы, як дома. Пасьля арышт, турма, допыты. Гэтаўжо іншая адукацыя. Усьцяпным лагеры Кенгіру362 наўрад ці была бібліятэка. А мо і бьта з балыйавіцкіх выхаваўчых брашур на рускай люве. Дзеўкі баяцйа старасьці, хочуць мець дзяцей, сям ’ю. А выйіла яча з лагеру маючы ўжо каля 29 гадоў. Тут трэба ўжо не вучыцца, а сьпяшацца завязаць сям ’ю, бо застанешся адной да канца жыцця. Гэта ж пасляваенны час, колькі хлопцаў загубіў Стаіін, каб паказаць свайму бьтому сябру «кузькіпу маць»? Вось так і жыве зараз пенсіянерка, у якойу газаве нешта складаецца, а для шліфоўкі напісанага няма ні практыкі, ні ведаў. А я толькі не вытрымаў, калі Юра калечыў сваёю рэдакцыяй верш аб Пагош, адрэдагаваў яго сам і выслаў Табе, усе астатніяяе вершыя так перарабляць не.магу, ямаю свае жыццёвыязадачы. Мяне пры жыцці трымае
360 Сапраўднае імя Кастуся Акулы — Аляксандр Качан.
361 Надзея Дземідовіч (нар. 1927), удзельніца Саюза беларускай моладзі, палітвязень, мемуарыстка.
362 Надзея Дземідовіч была ўдзельніцай паўстання ў Кенпрскім лагеры ў 1954 г
неабходнасьць здзейсьнення таго, штоя сам сабе вызначыў. Iя раблю гэта так, як разумею, вось і ўсё.
Але я адышоў ад тэмы і не закончыў пісаць аб сваім жачю дарэдакцыі штомесячніка «Беларуса». Дык вось, яны мяне не прасілі аб тым, кабя ім высылаў лісты ці выразкі з газет. Але ж яны бачылі, што атрымваюць ад пенсіянера па два лісты на тыдзень з неблагой інфармацыяй. Карацей, маючы тады пенсію 200 тысяч рублёў на месяц, я не пашкадаваў патраціць на гэтую імфармацыю 10 % свае пенсіі, бо я выслаў ня менш, як 12 лістоў па 1800 руб. За кожны, калі не лічыць расходаў на куплю газет. Аб тым, што з нашых зберажэнняў на старасьць застаўся «пшык», яны там павінны ведаць. Бо 2 тысячы рублёў у Збербанку дзесяць год таму — гэта ўсяго 1 % маёй месячнай пенсіі. А на кніжцы як было 2 тыс. руб. на сьмерць, так і засталіся 2 тыс. руб. I вось я патраціў 10 % заробку на інфармацыю газеты, аў рэдакцыі пашкадавалі 0,5 % свайго месячнага заробку, каб напісагіь мне толькі адзін ліст аб тым, што «Свабоду» яны атрымліваюуь і выразкі з яе высылаць не трэба. Я так і не ведаю, ці інфармацыя, перадрукаваная з «Народнай газеты» — гэта мая інфармацыя, ці рэдакцыя «Беларуса» атрымлівае «Народную» непасрэдна з Менску і без мяне? Аяж грошы траціў, мо і дарэмна. Думалі аб гэтым так занятыя людзі з рэдакцыі «Беларуса»? Альбо вазьмі апошні, 422 нумар газеты. Калі б Ты не быслаў мне гэты нумар, я б так і не ведаў іў надрукавалі мой палемічны артыкул, ці не. Дык што, я ча гу.манітарную дапамогу ад іх чакаю ці толькі нармальных адносін: выкарысталі напісанае — паведаміце аўтару! Я ж' ні ў адну газету не пішу для заробку, я не ганарар чакаю, а нармалычых адносін да чалавека, які не толькі працаваў але і меў матарыяльныя затраты на перасылку, паперу ленту. Я нават ад беларускіх газет на ганарары не чакаю, бо за ганарару 6 тыс. руб. урэдакцыю даедзеш, а назадусёроўна трэба ехаць за свае, з пенсіі. Так што тут не заробіш.
КНІГІ ОНЛАЙН
