КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Дзеяслоў sanoa (казаць): Адзіночны лік Yksikkö Множны дік Monikko Асоба Persoona Форма дзеяслова Асоба Persoona Форма дзеяслова minä sano-isi-n me sano-isi-mme sinä sano-isi-t te sano-isi-tte hän/se sano-isi he/ne sano-isi-vat Дапаможны дзеяслоў-злучнік olla (быць) ва ўмоўным ладзе спрагаецца так: Адзіночны лік Yksikkö Множны лік Monikko Асоба Persoona Форма дзеяслова Асоба Persoona Форма дзеяслова minä ol-isi-n me ol-isi-mme sinä ol-isi-t te ol-isi-tte hän/se ol-isi he/ne ol-isi-vat Адмоўная форма прэзенса ўмоўнага ладу ўтвараецца з дапамогай адмоўнай дзеяслоўнай часціцы еі ў асабовай форме і асновы ўмоўнага ладу адпаведнага дзеяслова. Дзеяслоў sanoa (казаць): Адзіночны лік Yksikkö Множны лік Monikko Асоба Persoona Форма дзеяслова Асоба Persoona Форма дзеяслова minä en sano-isi me emme sano-isi sinä et sano-isi te ette sano-isi hän/se ei sano-isi he/ne eivät sano-isi Пытальная форма прэзенса ўмоўнага ладу ўтвараецца звычайным шляхам: далучэннем пытальнай часціцы -ko, -kö да асабовых формаў. Функцыя гэтай часціцы нагадвае функцыю беларускай пытальнай часціцы ці: Saisinko sanoa? (Ці можна мне сказаць?); Sanoisitteko? (Можа вы сказалі б?) і г. д. Пытальна-адмоўная форма таксама ўтвараецца па агульнаму прынцыпу: пытальны суфікс -ko, -kö далучаецца да асабовай формы адмоўнай дзеяслоўнай часціцы еі: Enkö minä sanoisi? (Хіба ж я не сказаў бы?) Прыклады ўжывання прэзенса ўмоўнага ладу: Sanoisin, jos tietäisin (Я сказаў бы, калі б ведаў). En lähtisi mukaan, vaikka pyytäisitkin (Я з табой i не паехаў бы, хаця б ты і прасіў). Складаны прошлы час умоўнага ладу перфект Konditionaalin perfekti Сцвярджальная форма перфекта ўмоўнага ладу ўтвараецца з дзеяслова olla (быць) ва ўмоўным ладзе і дзеепрыметніка незалежнага стану прошлага часу. Дзеяслоў sanoa (казаць): Адзіночны лік Yksikkö Множны дік Monikko Асоба Persoona Форма дзеяслова Асоба Persoona Форма дзеяслова minä olisin sanonut me olisimme sanoneet sinä olisit sanonut te olisitte sanoneet hän/se olisi sanonut he/ne olisivst sanoneet Адмоўная форма перфекта ўмоўнага ладу ўтвараецца з дапамогай адмоўнай дзеяслоўнай часціцы еі ў асабовай форме і асновы ўмоўнага ладу дзеяслова olla (быць) ды дзеепрыметніка незалежнага стану прошлага часу асноўнага дзеяслова. Дзеяслоў lähteä (адпраўляцца, пайсці): Адзіночны лік Yksikkö Множны лік Monikko Асоба Persoona Форма дзеяслова Асоба Persoona Форма дзеяслова minä en olisi lähtenyt me emme olisi lähteneet sinä et olisi lähtenyt te ette olisi lähteneet hän/se ei olisi lähtenyt he/ne eivät olisi lähteneet Пытальная форма перфекта ўмоўнага ладу ўтвараецца шляхам далучэння да асабовай формы дзеяслова olla (быць) ва ўмоўным ладзе пытальнага суфікса -ko, -kö. Olisitko sinä lähtenyt? (Ці пайшоў бы ты?) Olisimmeko me lähteneet? (Ці пайшлі б мы?) і г. д. Пытальна-адмоўная форма перфекта ўмоўнага ладу ўтвараецца з дапамогай пытальнай часціцы -ko, -kö, якая далучаецца да адмоўнай дзеяслоўнай часціцы еі ў асабовай форме і асновы ўмоўнага ладу дзеяслова olla (быць) ды дзеепрыметніка незалежнага стану прошлага часу асноўнага дзеяслова. Enkö minä olisi syönyt? (Ці ж я не з’еў бы?) Emmekö me olisi syöneet? (Ці ж мы не з’елі б?) Прыклады ўжывання перфекта ўмоўнага ладу: Olisitko lähtenyt matkaan, jos Maria olisi tullut mukaan? (Ці паехаў бы ты ў падарожжа, калі б Марыя паехала разам з табой?) En olisi päässyt tentistä läpi, ellen olisi opiskellut ahkerasti (Я не здаў бы іспыт, калі б не займаўся старанна). Магчымасны лод Potentiaali (mahtotapa) Магчымасны лад дзеяслова азначае магчымасць, верагоднасць дзеяння. Па большасці магчымасны лад ужываецца ў пісьмовай мове, у газетных навінах, палітычных дакумантах і да т. п. Замест магчымаснага ладу заўсёды можна ўжыць абвесны лад з адпаведным словам, якое выражае няўпэўненасць, верагоднасць, магчымасць. Магчымасны лад мае два часы: прэзенс і перфект. Паказнікам магчымаснага ладу з’яўляецца суфікс -ne-, які далучаецца да адпаведнай асновы дзеясловаў цяперашняга часу. Асабовыя канчаткі — агульныя для ўсіх станаў, ладоў і часоў. Minä sanone-n (Я, магчыма, скажу); Sinä sanone-t (Ты, магчыма, скажаш) і г. д. Дзеясловы, якія маюць канчатак I інфінітыва на -da, -dä; -na, -nä далучаюць суфікс -neда зычнай асновы: I інфінітыў Зычная аснова Аснова патэнцыялу nähdä näh- nähne- tehdä teh- teh n e- mennä men- menne- У дзеясловаў, якія заканчваюцца на -ta, -tä, калі перад ім маецца -s-, а таксама ў дзеясловаў на -la, -lä; -ra, -rä паказьнік патэнцыялу -пенабывае адпаведна форму -se-; -le-; -ге-. Дзеясловы juosta (бегаць), nousta (уставаць), tulla (прыходзіць), surra (бедаваць), purra (кусаць) набываюць такія асновы: I інфінітыў Зычная аснова Аснова патэнцыялу juosta juos- juosse- nousta nous- nousse- tulla tul- tulle- surra sur- surre- purra pur- purre- Такім чынам, сцвярджальная форма прэзенса магчымаснага ладу (патэнцыялу) ўтвараецца шляхам далучэння асабовых канчаткаў да асновы патэнцыялу. Трэцяя асоба адзіночнага ліку не мае адмысловых канчаткаў і ўтвараецца шляхам падоўжання канцавой галоснай. Дзеясловы puhua (размаўляць), tehdä (рабіць), nousta (уставаць), tulla (прыходзіць), vastata (адказваць) у магчымасным ладзе спрагаюцца так: Асоба puhua tehdä nousta tulla vastata minä puhunen tehnen noussen tullen vastannen sinä puhunet tehnet nousset tullet vastannet hän puhunee tehnee noussee tullee vastannee me puhunemme tehnemme noussemme tullemme vastannemme te puhunette tehnette noussette tullette vastannette he puhunevat tehnevät noussevat tullevat vastannevat Адмоўная форма магчымаснага ладу ўтвараецца пры дапамозе адмоўнай дзеяслоўнай часціцы еі з адпаведнымі асабовымі канчаткамі і асновы дзеяслова магчымаснага ладу: en vastanne (магчыма, я не адкажу), et vastanne (магчыма, ты не адкажаш) і г. д. Пытальная форма ўтвараецца шляхам далучэння да асновы дзеяслова магчымаснага ладу пытальнага суфікса -ko, -kö: lähtenenkö? (можа, я паеду?) і г. д. Пры ўтварэнні пытальна-адмоўнай формы магчымаснага ладу пытальны суфікс -ko, -kö далучаецца да асабовых формаў адмоўнай дзеяслоўнай часціцы еі: Enkö minä lähtene? (Можа, я не паеду?) Etkö sinä lähtene? (Магчыма, ты не паедзеш?) і г. д. Увага! Патэнцыял заўсёды можна замяніць апісальнай канструкцыяй адпаведнага ладу і часу, ужываючы такія прыслоўі: todennäköisesti (відавочна), luultavasti (верагодна), melko varmasti (вельмі магчыма), ilmeisesti (напэўна), varmaakin (мабыць): Johtaja puhunee kokouksessa = Johtaja luultavasti puhuu kokouksessa (Магчыма, кіраўнік выступіць на сходзе). Прыклады ўжывання прэзенса магчымаснага ладу: Presidentti tavannee kuningattaren (Прэзідэнт, напэўна, сустрэнецца з каралевай). Pääministeri palannee kahden päivän kuluttua (Магчыма, што прэм’ер вернецца праз два дні). Перфект магчымаснага ладу Potentiaalin perfekti Перфект магчымаснага ладу ўтвараецца з дапамогай дзеяслова olla (быць) у магчымасным ладзе і дзеепрыметніка незалежнага стану прошлага часу асноўнага дзеяслова. Пры тым, дзеяслоў olla (быць) у магчымасным ладзе набывае такія формы: Адзіночны лік Yksikkö Множны лік Monikko Асоба Persoona Форма дзеяслова Асоба Persoona Форма дзеяслова minä lienen me lienemme sinä lienet te lienette hän/se lienee he/ne lienevät Такім чынам, сцвярджальная форма перфекта магчымаснага ладу выглядае так (дзеяслоў lähteä (адпраўляцца, пайсці)): Адзіночны лік Yksikkö Множны лік Monikko Асоба Persoona Форма дзеяслова Асоба Persoona Форма дзеяслова minä lienen lähtenyt me lienemme lähteneet sinä lienet lähtenyt te lienette lähteneet hän/se lienee lähtenyt he/ne lienevät lähteneet Адмоўная форма магчымаснага ладу ўтвараецца пры дапамозе адмоўнай дзеяслоўнай часціцы еі з адпаведнымі асабовымі канчаткамі і асновы дзеяслова olla (быць) у магчымасным ладзе — lienee — і дзеепрыметніка незалежнага стану прошлага часу асноўнага дзеяслова. Дзеяслоў lähteä (адпраўляцца, пайсці); Адзіночны дік Yksikkö Множны лік Monikko Асоба Persoona Форма дзеяслова Асоба Persoona Форма дзеяслова minä en liene lähtenyt me emme liene lähteneet sinä et liene lähtenyt te ette liene lähteneet hän/se ei liene lähtenyt he/ne eivät liene lähteneet Пытальная форма ўтвараецца шляхам далучэння да асабовых формаў дзеяслова olla (быць) у магчымасным ладзе пытальнага суфікса -ko, -kö: Lienenkö minä lähtenyt? Lienetkö sinä lähtenyt? i г. д. Пытальна-адмоўная форма магчымаснага ладу ўтвараецца пры дапамозе пытальнага суфікса -ko, -kö, які далучаецца да асабовых формаў адмоўнай дзеяслоўнай часціцы еі: Enkö minä liene lähtenyt? Etkö sinä liene lähtenyt? i г. д. Прыклады ўжывання перфекта магчымаснага ладу: Hän lienee ollut matkalla (Ён, магчыма, быў у паездцы). Ette liene kuulleet tätä (Вы, напэўна, не чулі аб тым). Lienenkö ymmärtänyt asiaa? (Можа, я зразумеў, у чым справа?) Загадны лад, або імператыў Imperatiivi (käskytapa) Загадны лад выказвае загад, просьбу або пажаданне. Загадны лад мае два часы: прэзенс і перфект. У прэзенсе загадны лад мае ўсе формы, за выключэннем формы першай асобы адзіночнага ліку. У пэрфэкце загадны лад ужываецца толькі ў форме трэцяй асобы адзіночнага і множнага ліку. Імператыў другой асобы адзіночнага ліку Imperatiivin yksikön 2. persoona (sinä-imperatiivi) Імператыў другой асобы адзіночнага ліку (sinä-imperatiivi) супадае з галоснай асновай прэзенса абвеснага ладу. Утвараецца шляхам усячэння канчатка першай асобы -п. Адмоўная форма другой асобы адзіночнага ліку загаднага ладу ўтвараецца пры дапамозе адмоўнага паказальніка älä і формы імператыва другой асобы. Ніжэй прыводзіцца табліца ўтварэння загаднага ладу другой асобы адзіночнага ліку (sinäimperatiivi): Тып дзеяслова Інфінітыў 1. ас. адз. ліку (я) Імператыў Адмоўная форма 1. antaa (даваць) nukkua(спаць) аппа-п (я даю) nuku-n (я сплю) anna! (дай!) nuku! (спі!) älä anna! (не давай!) älä nuku! (не спі!) 2. juoda (піць) tehdä (рабіць) juo-n (я п’ю) teen (я раблю)