Кароткая граматыка фінскай мовы

Кароткая граматыка фінскай мовы

Выдавец: Выдавец Уладзімір Сіўчыкаў
Памер: 160с.
Мінск 2017
36.99 МБ
jatkaa (-koi) — працягваць
Jatkamme kurssia ensi vuonna. (P) Гэты курс мы працягнем у наступным годзе.
jatkua — працягвацца, доўжыцца, кіравацца
Matka jatkuu Hämeenlinnaan/Tampereelle. (111, Ali) Тут: Цягнік ідзе ў Хямеенлінну/Тампэрэ.
johtaa (johdan, johti) — весці, кіраваць, камандаваць
Tie johtaa taloon/Vantaalle. (111,AH) Дарога вядзе да дому/у горад Ванту. Hän johtaa suurta yritystä. (P) Ён кіруе вялікім прадпрыемствам.
joutua (joudun) — трапіць, апынуцца, мусіць
Hän joutui vankilaan. (111) Ён трапіў у турму. Robinson joutui autiolle saarelle. (Ali) Рабінзон апынуўся на бязлюднай выспе. Hän joutui lähtemään. (3. inf:n 111) Ён мусіў пайсці. Jouduin tekemään tämän työn. (3. infm 111) Я быў вымушаны выканаць гэтую працу.
juoda (joi) — піць
Juomme teetä. (P) Мы п’ем гарбату. Hän joi hiukan kupista. (El) Ён адпіў з кубка. Jouduin juomaan pohjaan. (111) Я мусіў выпіць усё да дна. Joimme ystävämme terveydeksi. (Tr) Мы выпілі за здароўе нашага сябра.
jäädä (jäi) — заставацца, пакідаць
Jään illaksi kotiin. (111) Я застануся дома на вечар. Jään pois seuraavalla asemalla. (Ad) Я выходжу на наступнай станцыі. Jukka jäi odottamaan junaa. (3. inf:n 111) Юкка застаўся чакаць цягніка. Pieni poika jäi isännäksi taloon. (Tr, 111) Малы хлопчык застаўся гаспадаром у хаце.
К
kaatua (kaadun) — падаць
Puu katui maahan. (111) Дрэва ўпала на зямлю. Lincoln kaatui murhaajan luodista. (El) Тут: Лінкальн загінуў ад кулі забойцы. Kaaduin liukkaissa portaissa. (In) Я ўпаў на слізкіх прыступках.
kannattaa (-tti) — трымаць, падтрымліваць, быць вартым
Oksa ei kannata raskasta painoa. (P) Галіна не вытрымае важкага цяжару. Kannattaa yritystä rahoilla. (P, Ad) Падтрымаць прадпрыемства грашыма. Teidän kannattaa ostaa se kirja. (G) Вам варта набыць гэтую кнігу.
kasvaa (-voi) — расці, вырастаць
Hän on kasvanut isoksi pojaksi. (Tr) Ён вырас y вялікага хлопца. (In) Mäellä kasvaa petäjä. (Ad) Ha пагорку расце сасна. Leenasta kasvoi tosi kaunotar. (El) Лена вырасла сапраўднай прыгажуняй. (Даслоўна: 3 Лены вырасла сапраўдная прыгажуня.)
kiinnittää (-tti) — прымацоўваць, прывязваць, засяроджваць
Mies kiinnitti hevosen puuhun.(Ill) Мужчына прывязаў каня да дрэва. Hän kiinnitti veneen laituriin köydellä. (Ad) Ён прывязаў човен вяроўкай да прычала. Teidän pitää kiinnittää huomiota tähän asiaan. (111) Вам трэба засяродзіць увагу на гэтай справе.
kirjoittaa (-tti) — пісаць, напісаць
Tyttö kirjoittaa kirjettä äidillensä. (P, Ali) Дзяўчына піша ліст да сваёй маці. Kirjoitan päätöksestä heti kun tiedän. (El) Я напішу аб рашэнні як толькі даведаюся. Hän kirjoitti koneella. (Ad) Яна пісала на машынцы. Kirjoittaa lehteen. (111) Пісаць у газету.
koskea (-кі) — дакранацца, чапаць, тычыцца
Älä koske minuun. (111) He чапай мяне. Koskeeko tämä asia sinua? (P) Ці тычыцца цябе гэтая справа?
kulua — траціць, праходзіць (у значэнні мінаць)
Ostoksiin kului valtavasti rahaa. (111) Ён патраціў на пакупкі вельмі шмат грошай. Kesästä on kulunut jo monta kuukautta. (El) Ад лета ўжо мінула шмат месяцаў.
kuulua — належаць, чуцца
Suomi kuuluu Eurooppaan. (111) Фінляндыя належыць да Еўропы. Mitä isälle kuuluu? (Ali) Як справы ў бацькі?
käydä — ездзіць, хадзіць (у значэнні наведваць)
Kävin kesällä Kreikassa/Rovaniemellä/Tampereella. (In, Ad) Улетку я ездзіў у Грэцыю/у Рованіемі/у Тампэрэ. Kävitkö teatterissa eilen? (In) Ты хадзіў учора ў тэатр?
käyttää (-ti) — карыстацца, выкарыстоўваць
Käytän titokonetta joka päivä. (P) Я карыстаюся камп’ютарам кожны дзень. Tyttö käyttää lasia maljakkona. (P, Es) Дзяўчына выкарыстоўвае шклянку як вазу. Mihin sinä käytät rahasi? (111) Куды ты траціш свае грошы?
L
laskea (-кі) — спускацца, лічыць
Lapset laskevat kelkalla mäkeä. (Ad, P) Дзеці на санках катаюцца з гары. (Даслоўна: Дзеці на санках спускаюцца з гары.) Aurinko laskee länteen. (111) Сонца саздіцца на захадзе (Даслоўна: Сонца спускаецца на захад.) Laske yhdestä viiteen. (111) Палічы ад аднаго да пяці.
laulaa (-loi) спяваць
Laula meille valkovenäläinen laulu! (Ali) Праспявай нам беларускую
песню. Hän laulaa rakkaudesta. (El) Ён спявае пра каханне.
liittyä (liityn') — звязвацца, адносіцца
Miten tämä liittyy asiaan? (111) Якім чынам гэта адносіцца да той справы? (Як гэта звязана з той справай?)
lisätä (lisään) — дадаваць, павялічваць
Lisäätkö kahviin maitoa? (111, Р) Ты дабаўляеш у каву малако? Mitä haluat lisätä esitykseen? (111) Што ты хочаш дадаць да выступлення? Hintaa lisättiin kaksi euroa. (P) Цану павялічылі на два еўры.
lukea (luen, luki) — чытаць
En lue sanomalehteä. (P) Я не чытаю газеты. Hän luki uutisen sanomalehdestä (El) Ён прачытаў навіны ў газеце. (Даслоўна: з газеты.) Luin hänelle kirjeesi. (АП) Я прачытаў ёй (яму) твой ліст.
luvata (lupaan, lupasi, luvannut) — абяцаць
Lupaan sinulle, että tämä on viimeinen kerta. (Ali) Я абяцаю табе, што гэта апоші раз.
lähettää (-etän, -tti) — пасылаць, адпраўляць
Äiti lähetti lapsensa kouluun. (111) Маці адправіла дзіцёнка ў школу. lähteä (lähden, lähti tai läksi) — выпраўляцца, адыходзіць
Huomenna me lähdemme matkaan. (111) Заўтра мы выпраўляемся ў падарожжа. Pääteasemalla kaikki lähtevät junasta. (El) Ha апошняй станцыі ўсе выйшлі з цягніка.
löytää (löydän, löysi) — знайсці
M
maata (makaan, makasi, maannut) — ляжаць
Jussi makasi sängyssä, ja Toivo istui sohvalla. (In, Ad) Юссі ляжаў на ложку, а Тойва сядзеў на канапе.
maksaa (maksoi) — каштаваць, плаціць
Mitä se maksaa? Колькі гэта каштуе? Maksoitteko jo liput mat­katoimistoon? (111) Вы ўжо заплацілі за квіткі турыстычнай канторы? Maksan laskun suoraan Liisalle (Ali) Я заплачу па рахунку непасрэдна Лізе. Maksatteko käteisellä vai pankkikortilla? (Ad) Вы будзеце плаціць наяўнымі або банкаўскай карткай?
mennä (menen, meni, mennyt) — пайсці, паехаць
Lapset menevät kotiin. (111) Дзеці ідуць дадому. Sunnuntaina me menemme maalle. (Ali) У нядзелю мы паедзем y вёску. Aamuin Toivo menee uimaan. (3. infm 111) Ранкамі Тойва ходзіць купацца.
merkitä (-itsen, -itsi, -innyt) — значыць
En tiedä, mitä se merkitsee venäjäksi. (Tr) Я не ведаю, што гэта значыць па-руску.
muistuttaa (-tti) — напамінаць
Muistutan sinua tästä asiasta huomenna. (El) Я напомню табе аб гэтай справе заўтра. Älä muistuta minua siitä! (P) He напамінай мне аб тым!
muuttaa — пераязджаць
Milloin muutitte kaupungista maalle? (El, Ali) Калі вы пераехалі з горада ў вёску? Pekka muutti Vantaalta Turkuun. (Abi, 111) Пекка пераехаў з Ванты ў Турку.
muuttua — мяняцца, змяняцца
Vihdoinkin ilmat ovat muuttuneet lämpimiksi. (Tr) Нарэшце надвор’е змянілася на цёплае.
myydä (myi) — прадаваць
Tyttö myy kalaa torilla. (P, Ad) Дзяўчына прадавала рыбу на рынку. Hän myi minulle vanhan kolikon. (111, Ali) Ён прадаў мне старую манету. En myy sormustani mistään hinnasta. (P, EL) Hi за якую цану я не прадам свой пярсцёнак.
määrätä (-rään, -ransi, -rännyt) — прызначаць, загадваць
Herra Virtanen määrättiin sihteeriksi. (Tr) Спадара Віртанена прызначылі сакратаром. Poika määrättiin kirjoittamaan lause 20 kertaa. (3. inf:n 111) Хлопчыку загадалі напісаць сказ 20 разоў.
N
narrata (narraan, narrasi, narrannut) хлусіць, падманваць
Hän narraa meitä (P) Ён падманвае нас.
euvoa — раіць
Voitko neuvoa minua vähän? (P) Ты можаш мне хоць крыху параіць штосьці? Kuka voisi neuvoa minua tässä asiassa? (In) Хто мог бы параіць мне што-небудзь у гэтай справе? Neuvoisin sinua tekemään työtä ajoissa. (3. inf:n 111) Я раіў бы табе выканаць работу своечасова.
neuvotella (-Ien, -li, -llut) — раіцца, крансультавацца
Minun pitäisi neuvotella asiasta esimiehen kanssa. (El) Аб гэтай cnpaве мне трэба было б параіцца з начальнікам.
nousta (-sen, ssi, -ssut) — падымацца, уставаць
Lapsi nousi tuolilta ylös. (Ab) Дзіцёнак устаў з крэсла. Sairas nousi
ylös sängystä. (El) Хворы падняўся з ложка. Nousimme bussiin. (111) Мы ўвайшлі ў аўтобус. Kissa nousi pöydälle. (АП) Кот ускочыў на стол.
nähdä (näen, näkee, näki, nähnyt) — бачыць
Hänestä näkee heti, että kaikki on kunnossa. (El) Па ім адразу бачна, што ўсё ў парадку.
näyttää (-tti) — паказваць, выглядаць (мець выгляд)
Näytä minulle autosi. (Ali) Пакажы мне свой аўтамабіль. Poika näytti sormella pohjoiseen. (Ad, 111) Хлопчык паказаў пальцам на поўнач. Näytät sairaalta. (Ab) Ты выглядаеш хворым.
0
odottaa (-tti) — чакаць
Kaikki odottavat isoja muutoksia. (P) Усе чакаюць вялікіх змен. Odota minua! (P) Пачакаймяне! Pekka odottaa häntä puistossa/asemalla. (P, In, Ad) Пекка будзе чакаць яе ў парку/на вакзале.
ojentaa (-ппап, -nsi) — працягнуць, аддаць
Hän ojensi minulle kätensä. (Ali, P) Ён працягнуў мне руку.
Ojensimme lahjan Liisalle. (Ali) Мы аддалі падарунак Лізе.
onnistua — удавацца, шанцаваць, спраўляцца
Hän onnistui ajokokeessa. (In) Ён удала здаў іспыт кіроўцы. Hän ei onnistunut pääsykokeissa. (In) Ён не здаў уступныя іспыты/Яму не пашанцавала на ўступных іспытах.
onnitella (-Ien, -li, -llut) — віншаваць
Me onnittelimme häntä syntymäpäivänään. (P) Мы павіншавалі яго з днём нараджэння. Onnittelen sinua menestyksestäsi! (El) Я віншую цябе з поспехам!
opettaa (-tti) — вучыць, выкладаць
Hän opettaa meille suomea. (AI) Ён выкладае нам фінскую мову. Kuka opettaa sinua ajamaan autoa? (3. infm 111) Хто вучыць цябе кіраваць аўтамабілем?
opiskella (-Ien, -li, -llut) — вучыць, вывучаць
Mitä sinä opiskelet? (P) Што ты вучыш? Opiskelen suomea. (P) Я вывучаю фінскую мову.
osallistua — удзельнічаць
Meidän täytyy osallistua kokoukseen. (111) Нам трэба ўдзельнічаць y сходзе.
ostaa (osti) — купляць, набываць
Hän ostaa elintarvikkeita kaupasta ja torilta. (P, El, Ab) Яна купляе харчовыя тавары ў краме і на рынку. Ostin paljon kirjoja halvalla. (Ad) (або: halvalla hinnalla (Ad), halvasta hinnasta (El), halvaan hintaan (111) — па невысокай (таннай) цане) Я танна набыў шмат кніжак.
ottaa (otti) — браць, прыймаць
Sairas ottaa lääkettä. (Р) Хворы прымае лекі. Poika pyysi: «Ottakaa minut mukaanne!» (Ak) Хлопчык папрасіў: «Вазьміце мяне з сабой!» Tyttö otti kirjan pöydältä. (Ab) Дзяўчынка ўзяла кнігу са стала.
Р
paeta (pakenen, pakeni, paennut) — уцякаць, збягаць