Кароткая граматыка фінскай мовы

Кароткая граматыка фінскай мовы

Выдавец: Выдавец Уладзімір Сіўчыкаў
Памер: 160с.
Мінск 2017
36.99 МБ
Hän pakeni poliisia. (P) Ён уцёк ад паліцыі. Tästä vankilasta ei voi paeta. (El) Збегчы з гэтай турмы немагчыма. Heidän täytyi paeta naapurimaahan/ulkomaille. (111, Ali) Im трэба ўцякаць y суседнюю краіну/за мяжу.
painostaa (-ti) — націскаць, уздзейнічаць, прымушаць
Yritä painostaa häntä. (P) Паспрабуй уздзейнічаць на яго. Liisa painosti minua kysymään Pekalta. (3. inf:n 111) Ліза прымусіла мяне запытацца ў Пеккі.
panna (panen, pani, pannut) — пакласці, паставіць
Toivo panee kirjat kassiin/tuolille. (111, Ali) Тойва кладзе кнігі ў пакет/на крэсла. Sitten hän pani kirjat kassista/tuolilta laatikoon. (El, Ab, 111) Затым ён пераклаў кнігі з пакета/з крэсла ў шуфлядку.
pitää (pidän, piti) — падабацца, быць патрэбным, патрабавацца, трымаць
Pidän maidosta. (El) Я люблю малако. Hän pitää hiihtämisestä. Mitä pidät tästä asiasta? (El) Што табе падабаецца ў гэтай рэчы? Pidä minua kädestä. (El) Трымай мяне за руку. Pidän olutta jääkaapissa. (In) Я трымаю піва ў халадзільніку. Minun pitää lähteä. (G) Мне трэба ісці. Pidän puheen. (G) Я буду трымаць прамову.
puhua — казаць, гаварыць, размаўляць
Jukka puhui minulle tästä asiasta. (Ali, El) Юкка казаў мне пра тую справу. Tyttö puhuu suomea. (Р) Дзяўчына гаворыць па-фінску.
pyytää (pyydän, pyysi) — прасіць
Pyydän sinua lukemaan tämän. (P, 3. inf:n 111) Я прашу цябе прачытаць гэта. Pyydä lomake toimistosta. (El) Папрасі бланк y канцылярыі.
päästä (pääsen, pääsi, päässyt) — паступаць, дабірацца, трапляць
Pekka pääsi yliopistoon. (111) Пекка паступіў ва ўніверсітэт. Mihin aikaan pääset kotiin työstä? (111, El) Калі ты прыйдзеш дамоў з працы?
R
rakentaa (-ппап, -nsi, -nnuf) — будаваць
He rakentavat taloa Tampereella. (Ali) Яны будуюць дом y Тампэрэ. Orava rakentaa puuhun pesänsä. (111) Вавёрка будуе сваё гняздо на дрэве.
rakastaa — кахаць
Minä rakastan sinua. (Р) Я цябе кахаю. Rakastan sinua koko sydämelläni. Hän rakastaa Jumalaa kaikella sielullaan. (Ad) Ён любіць Бога ўсёй душой. (Даслоўна: ад усёй сваёй душы.)
rakastua — закахацца
Toivo rakastui erääseen tyttöön. (111) Тойва закахаўся ў нейкую дзяўчыну.
repiä (revin) — парваць
Hän repi kirjeen kappaleiksi. (Tr) Яна парвала ліст на шматкі. Repiä vihko kahtia. (P) Парваць сшытак надвае. Räjähdys repi aukon laivan kylkeen. (111) Выбух разарваў дзірку ў борце карабля.
riidellä (-Ien, -li, -Utit) — сварыцца
He riitelivät rahasta. (El) Яны пасварыліся за грошы/з-за грошай.
riippua (-ipun) — вісець, залежаць
Takki riippuu naulassa. (In) Паліто вісіць на цвіку. Nyt kaikki riippuu sinusta. (El) Зараз усё залежыць ад цябе.
rukoilla (-Ien, -li, -llut) — маліцца, упрошваць
Kirkoissa rukoillaan Jumalaa. (In) У царквах моляцца Богу. Rukoilin häntä tulemaan. (P) Я ўпрошваў яе прыйсці.
ryhtyä (ryhdyn) — пачынаць
Ryhdyin kirjoittamaan kirjettä. (3. inf:n 111, P) Я пачаў пісаць ліст.
S
saapua (saavun, saapuu) — прыбыць, прыйсці, прыехаць
Juna on juuri saapunut Helsinkiin/asemalle. (111, Ali) Цягнік толькі што прышоў у Хельсінкі/на станцыю. Maria saapuu matkalta lauantaina. (Ab) Марыя прыязджае з падарожжа ў суботу. Lentokone Japanista saapuu kohta. (El) Самалёт з Японіі хутка прыляціць.
sanoa — сказаць
Hän sanoi minulle «Terve!» (Ali) Ён сказаўмне «Здароў!» Tyttö sanoi häntä hölmöksi. (P, Tr) Дзяўчына сказала, што ён дурань.
sairastua — захварэць
Sairastuimme kaikki flunssaan Lapissa. (111) Мы ўсе захварэлі на грып у Лапландыі.
sekoittaa (-tti) — змешваць, блытаць
Ei kannata sekoittaa vettä viiniin. (P, 111) He варта змешваць ваду з віном. Älkää sekoittako minua tähän juttuun. (P, 111) He ўмешвайце мяне ў гэтую справу. Nämä kysymykset sekoittivat minut kokonaan. (Ak) Гэтыя пытанні зусім заблыталі мяне.
selittää (-iti) — тлумачыць, растлумачыць
Hän selitti asian minulle. (Ak, Ali) Ён растлумачыў мне, y чым справа.
seurata (-raan, -rasi, -rannut) — рухацца следам, вынікаць
Seuratkaa tuota autoa! (P) Едзьце следам за тым аўтамабілем! Entä mitä tästäkin seuraa? (El) I што з гэтага вынікае?
siirtyä (-rryn) — пераходзіць, пераязджаць, перамяшчацца
Siirryimme olohuoneesta keittiöön syömään. (111, 3. inf:n 111) Mu перайшлі з залы ў кухню, каб паесці. Siirtykäämme heti pääasiaan. (111) Давайце неадкладна пяройдзем да галоўнай справы. Siirry lähemmäksi! (Tr) Падыйдзі бліжэй! Lapset siirtyivät paikasta toiseen. (El) Дзеці бегалі з месца на месца.
sopia (sovin, sovittu) — падыходзіць, быць прыдатным
Sopiiko se sinulle? (Ali) Гэта падыходзіць табе? Sopiiko se huoneeseen? (111) Гэта пасуецца да пакоя? Sovimme asiasta eilen. (El) Аб справе мы дамовіліся ўчора. Tälläiset ehdot eivät meille sovi. (Ali) Такія ўмовы нам не падыходзяць.
suostua — згаджацца
Hän suostui pyyntöön. (111) Ён згадзіўся выканаць просьбу. Sen jälkeen minä suostuin lähtemään, сваім (3. inf:n 111) Пасля таго я згадзіўся пайсці.
syyttää (-tti) — вінаваціць, абвінавачваць
Miksi hän syyttää minua? (P) Чаму ён вінаваціць мяне? Tuomari syytti miestä varkaudesta. (El) Суддзя абвінаваціў мужчыну ў крадзяжы.
т
tapahtua — здарацца, адбывацца
Mitä sinulle on tapahtunut? (Ali) Што з табой здарылася? Mitä tapahtuu Suomessa/Valko-Venäjällä? (In, Ad) Што адбываецца ў Фінляндыі/на Беларусі?
tarkoittaa — мець на ўвазе, значыць, азначаць
Sinuako Matti tarkoitti? (Р) Ці цябе меў на ўвазе Матці? Mitä tämä sana tarkoittaa suomeksi? (Tr) Што гэтае слова азначае па-фінску?
tarvita (-itsen, -itsi, -innut) — мець патрэбу
Tarvitsen rahaa tietokoneeseen. (P, 111) Мне трэба грошы на камп’ютар. Me tarvitsemme apua. (P) Нам патрэбна дапамога. Sinun ei tarvitse huolehtia tästä asiasta. (G) Табе не трэба клапаціцца аб гэтай справе.
tehdä (teen, tekee, teki, tehnyt) — рабіць
Teen tästä kankaasta paidan. (El) Я зраблю (пашыю) з гэтай тканіны кашулю. Teit minut onnelliseksi. (Ak, Tr) Ты зрабіў мяне шчаслівай.
todeta (totean, totesi, todennut) — прызнаваць, упэўнівацца
Potilas todettiin kuolleeksi. (Tr) Пацыента прызналі памерлым.
toimia — працаваць, функцыянаваць, дзейнічаць
Hän toimi opettajana vuoden. (Es) Ён цэлы год працаваў настаўнікам. Kone toimii täydellä teholla. (Ad) Машына працуе на поўную моц.
tulla — прыходзіць, прыязджаць, станавіцца
Tulemme Ruotsista/maalta. (El, Ab) Мы прыехалі з Швецыі/з вёскі. Hän tulee Suomeen/Tampereelle. (111, Ali) Ён прыедзе ў Фінлндыю/Тампэрэ. Pekasta tuli hyvä merimies. (El) 3 Пеккі выйшаў добры марак. Äiti tuli surulliseksi. (Tr) Маці стала маркотнай. Tule meille pelaamaan jalkapalloa. (111, 3. inf:n 111) Прыходзь да нас пагуляць у футбол.
tuntea (tunnen, tunsi) — ведаць (быць знаёмым), адчуваць
Tunnetko hänet? (Ak) Ты яго ведаеш? Tunsin itseni täysin terveeksi. (Tr) Я адчуваў сябе цалкам здаровым.
tuntua — здавацца, адчуваць
Minusta tämä kirja tuntuu tylsältä. (Ab) Гэта кніга мне здаецца дурной. Miltä sinusta tuntuu? (El) Як ты сябе адчуваеш?
tuoda — прыносіць
Opettaja toi minut kotiin. (111) Тут: Настаўнік прывёў мяне дамоў. Tuo jokin kirja kirjastosta. (El) Прынясі якую-небудзь кнігу з бібліятэкі.
tykätä (tykkään, tykkäsi, tykkännyt) — любіць (падабацца)
Tykkäätkö sinä saunasta? (El) Ты любіш саўну?
työskennellä (-ntelen, -nteli, -nnellyt) — працаваць
Kaisa työskentelee siihterinä ministeriössä. (Es, In) Кайса працуе caкратаром y міністэрстве.
U
uhata (uhkaan, uhkasi, uhannut) — пагражаць
Rosvo uhkasi miestä puukolla. (P, Ad) Рабаўнік пагражаў мужчыне нажом. Kallio uhkaa sortua. (1. inf.) Скала пагражае абваліцца (абвалам). Vihollinen uhkaa linnoitusta mereltä. (P, Ab) Вораг пагражае крэпасці з мора.
uhrata (uhraan, uhrasi, uhrannut) — ахвяраваць
Kain uhrasi Herralle maan hedelmiä. (Ali, P) Kain ахвяраваў Госпаду плады зямныя.
ulottua (-tti) — дасягаць, пасцірацца, даставаць
Jono ulottuu ovelta lippuluukulle asti. (Ab, El) Чарга прасціраецца ад дзвярэй да білетнай касы. Hame ulottui polviin asti. (111) Спадніца дастае да каленяў.
unohtaa (-hdan, -hti) — забываць
Unohdin maksaa laskun. (1. Inf.) Я забыўся аплаціць рахунак. Tyttö unohti lompakon kotiin/pöydälle. (111, AI) Дзяўчына забылася кашалёк дома/на стале. Älä unohda minua! (P) He забывай мяне!
uskoa — верыць
Uskotko elämään kuoleman jälkeen? (111) Ты верыш y жыццё пасля скону? Minä en kyllä voi uskoa sinua. (P) Вядома ж, я не веру табе.
uskotella (-Ien, -li, -llut) — запэўніваць
Hän uskotteli minua olevansa rehellinen. (P) Ён запэўніў мяне ў сваёй чэснасці.
V
vaatia (vaadin) — патрабаваць
Mitä sinä minulta vaadit? (Ab) Што ты патрабуеш ад мяне? Hän vaati minua tekemään työn. (P) Ён патрабаваў, каб я выканаў работу.
vahtia (vahdin) — сцерагчы, сачыць, вартаваць
Koira vahtii taloa hyvin. (P) Сабака добра вартуе дом. He vahtivat miehen jokaista askelta. (El, Ab) Яны сачылі за кожным крокам мужчыны.
vaihtaa (-hdan, -htoi) — памяняць, змяніць
Jukka vaihtoi vanhan polkupyöränsä uuteen autoon. (111) Юкка памяняў свой стары веласіпед на новае аўто.
vaikuttaa (-tti) — уражваць, уплываць
Elokuva vaikutti minuun voimakkaasti. (111) Фільм моцна ўразіў мяне. Voitko vaikuttaa asiaan? (111) Ты можаш паўплываць на гэтую справу?
vaivata (-vaan, -vasi, -vannut) — турбаваць, трывожыць
Saisinko vaivata teitä? (P) Можна я вас патурбую? Häntä vaivaa epätietoisuus. (P) Яго трывожыць невядомасць.
vakuuttaa (-tti) — запэўніваць, страхаваць
Virkailija vakuutti minulle, että asiani hoidetaan. (Ali) Чыноўнік запэўніў мяне, што мая справа будзе разгледжана. Heidän talonsa on vakuutettu miljoonasta ruplasta. (El) Іхныя дамы застрахаваныя на мільёны рублёў.
valehdella (-htelen, -hteli, -llut) — хлусіць
Hän valehteli minulle. (AI) Ён схлусіў мне.
valittaa (-tti) — скардзіцца
Hän valittaa aina kaikesta. (El) Ён заўсёды на ўсё скардзіцца. Mihin/ kenelle tästä voi valittaa? (111, Ali) Куды/каму можна паскардзіцца на гэта?
vastata (vastaan, vastasi, vastannut') — адказваць
Poika vastasi kysymykseen. (111) Хлопчык адказаў на пытанне. Vastasin hänelle heti. (АП)Я зараз жа адказаў яму. Virtanen vastaa koulun ATK-opetuksesta. (El) Віртанен адказвае за камп’ютарнае навучанне.
viedä (vien, vei) — адносіць, экспартаваць
Vein kirjat kirjastoon. (111) Я аднёс кнігу ў бібліятэку. Suomesta viedään jäänsärkijöitä. (Р) 3 Фінляндыі экпартуюць ледаколы. Varkaat olivat vieneet kaikki tavarat huoneistosta. (N, El) Злодзеі вынеслі ўсе рэчы з кватэры.