КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Pesula on auki 9-18 kello yhdeksästä kello kahdeksaantoista Пральня адчынена з 9 да 18 гадзін. Але ў размове часцей з указаннем часу ўжываецца аблатыў. У гэтым выпадку склон паказвае, ад якой гадзіны ідзе адлік часу: Kokous alkaa kuudelta. Сход пачнецца а шостай гадзіне. (ад шостай гадзіны). Лічэбныя назоўнікі Numeroiden nimet Лічэбнікі ад аднаго да дзесяці, а таксама дванаццаць маюць адпаведныя назвы і па сутнасці з’яўляюцца назоўнікамі: 1 ykkönen адзінка 2 kakkonen двойка 3 kolmonen, kolmikko тройка 4 nelonen чацвёрка 5 viitonen, viisikko пяцёрка 6 kuutonen шасцёрка 7 seitsemän, seiska сямёрка 8 kahdeksikko, kasi васьмёрка 9 yhdeksikkö, ysi дзявятка 10 kymppi дзясятка 12 tusina тузін Апрача таго, маецца некалькі назоўнікаў, якія абазначаюць толькі колькасць тых або іншых прадметаў: tiu (два дзясяткі яек); toltti (тузін (12) дошак). Парадкавыя лічэбнікі Järjestysluvut kuinka mones? monesko? Парадкавыя лічэбнікі на пісьме звычайна абазначаюцца лічбамі з кропкай: 3. = kolmas (трэці). Парадкавыя лічэбнікі ўтвараюцца ад адпаведных колькасных і дапасуюцца да назоўнікаў, як звычайныя прыметнікі. Парадкавыя лічэбнікі ensimmäinen (першы) і toinen (другі) скланяюцца, як назоўнікі з канчаткам -пеп. Яны маюць галосную аснову адзіночнага ліку на se-: ensimmäise-llä, ensimmäise-stä; toise-lta, toise-lla i г. д. Зычная аснова адзіночнага ліку гэтых лічэбнікаў на s-: ensimmäistä, tois-ta. Аснова множнага ліку набывае выгляд si-: ensimmäisi-llä, ensimmäisi-stä; toisi-lta, toisi-lla i г. д. Апрача гэтых форм лічэбнікі першы і другі маюць вытворныя формы yhdes ад yksi і kahdes ад kaksi, якія ўжываюцца толькі для ўтварэння складаных парадкавых лічэбнікаў: адзінаццаты — yhdestoista, дваццаты — kahdeskymmenes і г. д. Парадкавыя лічэбнікі ад аднаго да дзесяці ўтвараюцца шляхам далучэння да слабай ступені галоснай асновы суфікса -s: 1. ensimmäinen першы 2. toinen другі 3. kolmas трэці 4. neljäs чацвёрты 5. viides пяты 6. kuudes шосты 7. seitsemäs сёмы 8. kahdeksas восьмы 9. yhdeksäs дзявяты 10. kymmenes дзясяты Узор скланення простых парадкавых лічэбнікаў: viides — пяты kymmenes — дзясяты Склоны Sijamuodot Адзіночны ЛІК Yksikkö Множны ЛІК Monikko Nominatiivi viides kymmenes viidennet kymmenennet Genetiivi viidennen kymmenennen viidensien kymmenensien Akkusatiivi viidennen, viides kymmenennen, kymmenes viidennet kymmenennet Partitiivi viidettä kymmenettä viidensiä kymmenensiä Inessiivi viidennessä kymmenennessä viidensissä kymmenensissä Elatiivi viidennestä kymmenennestä viidensistä kymmenensistä Illatiivi viidenteen kymmenenteen viidensiin kymmenensiin Adessiivi viidennellä kymmenennellä viidensillä kymmenensillä Ablatiivi viidenneltä kymmenenneltä viidensiltä kymmenensiltä Allatiivi viidennelle kymmenennelle viidensille kymmenensille Translatiivi viidenneksi kymmenenneksi viidensiksi kymmenensiksi Essiivi viidentenä kymmenentenä viidensinä kymmenensinä Komitatiivi viidenneltä kymmenenneltä viidensittä kymmenensittä Складаныя парадкавыя лічэбнікі ад 11 да 19 ўтвараюцца шляхам далучэньня да адпаведнага парадкавага лічэбніка партытыву слова другі — toista: 11. yhdestoista 12. kahdestoista 13. kolmastoista 14. neljästoista 15. viidestoista 16. kuudestoista 17. seitsemästoista 18. kahdeksastoista 19. yhdeksästoista ацзінаццаты дванаццаты трынаццаты чатырнаццаты пятнаццаты шаснаццаты сямнаццаты васямнаццаты дзевятнаццаты Пры скланенні гэтых лічэбнікаў змяняецца толькі першая частка, другая ж застаецца нязменнай: yhdentoista, neljäntenätoista і г. д. Парадкавыя дзясяткі, сотні і тысячы ўтвараюцца пры дапамозе складання адпаведных лічэбнікаў: 20. kahdes/kyinmenes дваццаты 21. kahdes/kymmenes/yhdes kahdes/kymmenes/ensimmäinen дваццаць першы (два варыянты) 22. kahdes/kymmenes/kahdes kahdes/kymmenes/toinen дваццаць другі (два варыянты) 23. kahdes/kymmenes/kolmas дваццаць трэці 30. kolmas/kymmenes трыццаты 50. viides/kymmenes пяцідзясяты 100. sadas соты 168. sadas/kuudes/kymmenes/kahdeksas сто шэсцьдясят восьмы 1000. tuhannes тысячны 10 000 kymmenes/tuhannes дзесяцітысячны 100 000 sadas/tuhannes стотысячны 1 000 000 miljoonas мільённы Пры скланенні такіх лічэбнікаў змяняецца кожная частка: kahdennenkymmenennen (дваццатага); neljäntenäsadantenayhdentenä (чатырыста першым) і г. д. Дробавыя лічэбнікі Murtoluvut Дробавыя лічэбнікі на пісьме звычайна абазначаюцца адпаведнымі лічбамі з колькасным лічэбнікам зверху і парадкавым — знізу (лічнікам і назоўнікам). Такія лічэбнікі могуць чытацца як без указання лічэбніка, так і з указаннем. Тады назоўнік (парадкавы лічэбнік) ставіцца ў партытыве. Ніжэй прыводзяцца прыклады напісання і прамаўлення дробавых лічэбнікаў: He называючы лічэбніка Называючы лічэбнік 1/2 puoli (палова) yksi kahdes/osa (адна другая (частка)) 1/3 kolmannes (трэць, траціна) yksi kolmas/osa (адна трэцяя) 1/4 neljännes (чвэрць) yksi neljäs/osa (адна чацвёртая) 1/5 viidennes yksi viides/osa (адна пятая) 1/6 kuudennes yksi kuudes/osa (адна шостая) 1/7 seitsemännes yksi seitsemäs/osa (адна сёмая) 1/8 kahdeksannes yksi kahdeksas/osa (адна восьмая) 1/9 yhdeksännes yksi yhdeksäs/osa (адна дзявятая) 1/10 kymmenennes, kymmenes yksi kymmenes/osa (адна дзясятая) Пры скланенні змяняюцца абедзве часткі дробавых лічэбнікаў. Дзесятковыя дробы чытаюцца так (desimaaliluvut luetaan näin): 1,5 yksi pilkku viisi = yksi ja puoli = puolitoista (адзін, коска, пяць = адзін з паловай = паўтары) 2,3 kaksi pilkku kolme (два, коска, тры) 23,67 kaksikymmentäkolme pilkku kuusikymmentäseitsemän (дваццаць тры, коска, шэсцьдзясят сем) Даты Päivämäärät Даты могуць абазначацца і чытацца такім чынам: Tänään on 6. maaliskuuta = kuudes maaliskuuta (Сёння шостага сакавіка) Tänään on kesäkuun 6. päivä = kesäkuun kuudes päivä (Сёння шостага чэрвеня) Olen syntynyt 16. syyskuuta = kuudestoista syyskuuta (Я нарадзіўся 16 верасня) Olen syntynyt 16.9.1944 = kuudestoista yhdeksättä vuonna tuhatyhd eksänsataaneljäkymmentäneljä (Я нарадзіўся 16.9.1944) ЗАЙМЕННІК PRONOMINIT, АБОASEMOSANAT Займеннік — гэта часціна мовы, якая не называе прадмет, асобу або з’яву, а толькі указвае на іх. Разрады займеннікаў Pronominiryhmät Паводле свайго значэння займеннікі ў фінскай мове дзеляцца на такія разрады: Асабовыя займеннікі Persoonapronominit minä, sinä, hän — я, ты, ён/яна/яно (граматычны род у фінскай мове адсутнічае) me, te, he — мы, вы, яны Äiti ei ole kotona. Hän tulee kohta (Маці няма дома. Яна хутка прыйдзе). Указальныя займеннікі Demonstratiivipronominit tämä, tuo, se — гэты, той, гэта nämä, nuo, ne — гэтыя, тыя, гэта tämä talo — гэты дом; nämä talot — гэтыя дамы tuo kirja — тая кніга; nuo kirjat — тыя кнігі se puisto — гэты парк; ne puistot — гэтыя паркі Пытальныя займеннікі Kysymyspronominit kuka? mikä? kumpi? — хто?; што? які?; які? (з двух) Kuka voi auttaa minua? (Xnio можа дапамагчы мне?) Mikä katu tämä on? (Якая гэта вуліца?) Kumpi heistä on vanhempi? (Xmo з ix старэйшы?) Адносныя займеннікі Relatiivipriniminit Joka — які Talo, jossa Jukka asuu, on kaksikerroksinen (Дом, y якім жыве Юкка, двухпавярховы). Tämä kirja on parasta, mitä koskaan olen lukenut (Гэта самая лепшая кніга, якую я толькі чытаў). Няпэўныя займеннікі Indefiniittipronominit joku, jokin; eräs; yksi — нехта, хто-небудзь, нейкі; нешта, нейкі, што-небудзь; нехта, адзін jokainen, kaikki, joka, kukin — кожны, усякі; увесь, уся, усё; кожны; усялякі, кожны kumpikin, molemmat, jompikumpi — абодва; адзін з двух, абодва; той або іншы (ei) kukaan, (ei) mikään, (ei) kumpikaan — ніхто; нічога; ніводны moni, usea — многія, шмат хто; muutama, harva — некаторыя, некалькі; нямногія, рэдка хто toinen, muu, sama — другі, іншы, той самы Joku soitti sinulle (Нехта тэлефанаваў табе). Pidän kaikista eläimistä (Мне падабаюцца ўсе жывёлы). Kumpikin halusi tulla mukaan (Абодва хацелі прыйсці з ім). Kukaan ei muistanut Jukan osoitetta (Hixmo не памятаў Юкаў адрас). Monet suomalaiset puhuvat englantia (Многія фіны размаўляюць па-англійску). Harva eurooppalainen osaa kiinaa (Рэдкі еўрапеец ведае кітайскую мову (Рэдка хто з еўрапейцаў ведае кітайскую мову). Osaatko sanoa tämän toisella tavalla? (Ты можаш сказаць гэта іншым чынам?). Зваротны займеннік Refleksiivipronomini itse — сам, сябе Tein tämän paidan itselleni (Гэтую кашулю я пашыў сабе сам). Узаемазваротныя займеннікі Resiprookkipronominit toiset + posessiivisuffiksi другі, іншы toinen — toinen + posessiivisuffiksi — другі, іншы Missä te tapasitte toisenne7. (Дзе вы сустракаецеся (адзін з адным)?) Разрад прыналежных займеннікаў у фінскай мове адсутнічае. Гэту функцыю выконвае родны склон адпаведнага асабовага займенніка. Hän on minun vanha tuttuni (Ён мой стары знаёмы) (minä — minun = я — мой). Прыклады скланення і ўжывання займеннікаў Pronominien taivutus ja käyttöä Асабовыя займеннікі Persoonapronominit minä, sinä, hän; me, te, he — я, ты, ён/яна/яно; мы, вы, яны Усе гэтыя займеннікі ўжываюцца толькі тады, калі гаворка ідзе аб чалавеку або прадметы і жывёлы адушаўляюцца ў казках. Ва ўсіх астатніх выпадках у дачыненні да нежывых прадметаў і жывёл ужываецца займеннік se (той, тая, тое). Асабовыя займеннікі minä, sinä (я, ты) не ўжываюцца у сказах, калі не падкрэсліваецца іхняе асаблівае значэнне. У такім выпадку на асобу ўказвае форма дзеяслова. Ostin kirjan (Я купіў кнігу); Asumme Helsingissä (Мы жывем у Хельсінках). Minä ostin kirjan (Гэта я купіў кнігу). Займеннікі не маюць склонаў інструктыва і камітатыва. Склоны Sijamuodot Адзіночны лік Yksikkö Множны лік Monikko Nominatiivi minä sinä hän me te he Genetiivi minun sinun hänen meidän teidän heidän Akkusatiivi minut sinut hänet meidät teidät heidät Essiivi minuna sinuna hänenä meinä teinä heinä Partitiivi minua sinua häntä meitä teitä heitä Translatiivi minuksi sinuksi häneksi meiksi teiksi heiksi Inessiivi minussa