КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
— Па-студэнцку гэта як? — цягнуў час Аспірант. — Па-студэнцку — гэта лежачы! — зарагатаў хлопец. — Хутка твая апранецца? A то ноччу ў інтэрнат не пускаюць, днём — ва ўласны пакой. У гэты момант выйшла Ірына з такім выглядам, нібыта яна забягала толькі на хвіліну. I кінула на развітанне: — Да пабачэння, Ас-пі-рант! Кава была дужа смачнай! — Во гадаўка! — вымавіў у захапленні Валера. — А зараз ты мне скажаш, чыя гэта была ідэя — падкінуць у мой ложак слоўнік, га? — Мы разлічылі так, што іншым спосабам нам не даведацца, ці не будзеце вы валяцца ў нашых ложках. Можа, табе ў тваім кахацца сумна, га? — Ну, то вы ўсё зрабілі, каб было смешна! — Спадзяюся, што самай адказнай часткай ты на яго не напароўся? — зацікаўлена спытаў Валера. — Калі будзе твая чарга начаваць, я табе ў ложак вожыка вашывага падкладу. Будзеіп з Аленай усю ноч вошак давіць! — раззлаваўся Аспірант. — 3-за чаго, хлопцы, сварыцеся? — матэрыялізаваўся з паветра сусед па блоку Юра-Трасянка. — Паненку не падзялілі? Ці пана? — Йдзі, як ішоў, — Аспірант не мог настроіцца на жартаўлівы лад веселуна. — Стоп, стоп, Аспірант! Ноч была няўдалая? Хлопец зразумеў, што ягоныя сум і злосць могуць сапсаваць ягоную мужчынскую рэпутацыю, і як мага гучней адказаў: — Так, ноч была няўдалая... у Валеры. I не таму, што Аленка кастлявая, а таму, што лаўка рабрыстая. Хлопцы разрагаталіся і пачалі жартаўліва апісваць ноч і пакуты Валеры, які бессаромна дадаваў падрабязнасці. Ірына хуценька збегла паверхам ніжэй і ўляцела ў свой пакой. Таня заўважыла: — Бачу, дыскатэка атрымалася, калі прыходзіш раніцой. — Таня, я сёння ў яго ноч правяла, у яго пакоі. Божа мой, як ён падобны да твайго Стаса! — Да Стаса? — Таня не змагла схаваць здзіўлення. Ірыніна заўвага была нечаканай, асабліва калі памятаць, як халодна ставілася яна да Стаса пры жыцці. Адкуль жа такое незвычайнае ўзрушэнне ад падобнасці Стаса і Аспіранта? Іра зразумела, што ляпнула нешта не тое, і крыху змяніла тэму: — Ведаеш, я зноў не змагла прызнацца Максіму, што не цярплю французскую мову. — Трэба альбо сказаць пра такое сваё стаўленне, альбо прымусіць сябе палюбіць тое, што любіць ён, — тонам вопытнага псіхолага параіла Таня. — Я ніколі не змагу прызнацца, бо для яго гэта вельмі істотна. Я нават думаю, што мая нянавісць з-за таго, што ён трызніць Францыяй, а не мной. — А табе мала кахання, табе абавязкова патрэбна трызненне? — Хацелася б. Калі б Таня распытвала, цікавілася падзеямі мінулай ночы, Іра дыпламатычна выкруцілася б, але знешняя Таццяніна абыякавасць падштурхнула дзяўчыну да падрабязнасцяў, а можа, яна расказвала менавіта таму, што хацела сваім нібыта шчасцем падкрэсліць становішча і стан сяброўкі. Іра са смехам пераказала эпізод з Данікавым вершам, але Таня такі жарт не ўхваліла: — Нашто ты зводзіш іх, і без гэтага хлопцы цкуюць Данілу. А яму самому не абараніцца. Яны жорсткія, а ён чуйны, ён занадта адчувае жыццё, і тое, што не пакрыўдзіць футбаліста Валеру ці твайго Аспіранта, можа давесці Даніка да дэпрэсіі. — Данік твой прызвычаіўся, што ты яго абараняеш, і выяўляе з сябе Шклянога-Прынца-ТкніРазаб’юся. А ягоны Санька штоночы новую дзеўку цягне, каб паэтычныя пачуцці былі заўсёды свежымі, а дзяўчат сваіх ён так і называе — свежына. А ты кажаш: чуйны! паэт! Таня не сказала Ірыне пра фотаздымак, ды і не збіралася гаварыць, сама для сябе яна дзяўчат апраўдала. Гэты сакрэт ведалі толькі яна, Валік і, магчыма, забойца. Але Таня забылася, што пяшчотны і ласкавы Валік языком менціць не горш за любую дзяўчыну. Валік прыпёр з дому дзве вялізныя торбы з бульбай, салёнымі агуркамі, морквай, капустай. Валера і Юра-Трасянка з радасцю кінуліся разбіраць прывезенае. А Валік як бы між іншым спытаў, ці не знайшла Таня забойцу. Калі хлопцы здзіўлена паднялі галовы, Валік уздыхнуў з палёгкай: не ведаюць, значыць, можна даваць сваю інтэрпрэтацыю. Але як ён ні намагаўся выставіць Таніна падазрэнне як прымхі цяжарнай, хлопцы зразумелі, што нешта не так у гэтай выпадковай смерці. Валік пакрыўджана змоўк, калі зразумеў, што хлопцы не падтрымліваюць ягонай пазіцыі. Валера, стоячы пасярод пакоя з банкай салёных гуркоў, якую ён нават забыўся паставіць, ціха сказаў: — Але ўсё будуецца на нейкіх фантазіях, хісткіх уліках. Стас мог з тыдзень таму выкінуць той фотаздымак... А магчыма, мы, як звычайна ў такіх выпадках, не верым у смерць сябра, не хочам яго адпускаць і таму чапляемся за розную дробязь. Хутчэй за ўсё так. Юра-Трасянка свайго меркавання не меў, але ён заўсёды адчуваў, што трэба сказаць у пэўнай сітуацыі, таму ён сказаў Валіку: — Канешне, ты нікому, акрамя нас, гэта не расказваў і не раскажаш? Валік баязліва пасунуўся ад яго і спытаў сваім высокім голасам: — Як жа так, хлопцы... I Аспіранту не скажам? — Я бачыў, як ён да люка таго на наступны дзень хадзіў. Ён начэй не спіць з-за Стасавай смерці, ды я і сам, калі вочы заплюшчу, Стаса бачу, жывога. А здавалася б, што мне Стас? Hi брат, ні сябра, ні сваяк, — дадаў Валера. Жартаўлівы, няпэўны, неканкрэтны ў кожным штодзённым слове, Валера ў цяжкіх сітуацыях пе- ратвараўся ў камень, валодаў сітуацыяй і заўсёды быў упэўнены, што ўсё робіць правільна. I зараз ён разумеў, што Аспірант, як і Таццяна, кінецца шукаць забойцу. Гэта толькі ў кіно ўсе дэтэктыўныя гісторыі маюць happy-end. А ў жыцці забойца часта бывае разумнейшым за іншых, — і Валера хітра ўсміхнуўся сваім думкам. — He, хлопцы, Таня, калі трэба, сама Аспіранту скажа. Мы тут ні пры чым. Мне здаецца, Таня зразумее, што ўсё гэта лухта... Валік, а яна не збіралася пайсці ў міліцыю і расказаць пра фотку?— як бы між іншым спытаў Валера. — He, яна сказала, што не хоча, каб з яе рабілі вар’ятку, — паслужліва паведаміў Валік. — Першая прыкмета розуму! Яна сама бачыць, што міліцыя наплюе на такую ўліку, і збіраецца паціху вар’яцець у адзіноце. Бо Аспіранта мы ёй не аддадзім. А Тане трэба прапанаваць культурную праграму прыкладна на пару тыдняў, а потым пачнуцца практычныя заняткі, і наша любімая «завучка» будзе больш улягаць у навуку, чым у свае фантазіі. Юра-Трасянка быў уражаны гэтым маналогам да такой ступені, што нават выказаў уласнае меркаванне: — Валера, а калі там сапраўды нешта было? Можа, хай шукае? — Ці шмат адшукае цяжарная дзяўчына, якая цяжка перажывае смерць свайго каханага? А калі забойца даведаецца, заб’е і Таню таксама? Стас загінуў, дык давайце хоць выратуем яго дзіця! Згодны, Юрык? Ну... — Што «ну», Юрык? Я ж цябе не прымушаю, ідзі і скажы Аспіранту! Ён спачатку дасць табе добра за тое, што адразу яму не расказаў. А потым будзе кожнага з нас падазраваць! Вось глядзі, ты ўчора казаў, што калі Данік пра цябе яшчэ адзін верш напіша, ты яго заб’еш. — Казаў, але ж я не меў на ўвазе... — пачаў апраўдвацца Юра. — Гэта ў міліцыі раскажаш, што менавіта ты не меў на ўвазе, калі паэт выпадкам паслізнецца і загіне! — пераможна выдаў Валера. Юра-Трасянка вырашыў у гэтыя справы больш не мяшацца, спаслаўся на нейкае спатканне і выйшаў з пакоя. Валіку не хацелася заставацца там з Валерам, і ён выйшаў, адзначыўшы, што хоць сам ён паводзіць сябе дзіўна, але паводзіны Валеры насцярожваюць яшчэ болей. Агульная тайна, якую незразумела чаму яны вырашылі захаваць, раз’яднала іх. Хлопцы баяліся, што застаўшыся сам-насам, яны зноў пачнуць закранаць тую балючую тэму. Разважыўшы, кожны вырашыў, што сапраўды, лепш трымаць язык за зубамі. Гэты цяжар ціснуў, і хлопцы стрымліваліся з апошніх сіл. Нават Юра-Трасянка, які не змог бы не тое што чалавека забіць, а нават слова супраць сказаць, і той адчуваў сябе забойцам. Але яны не маглі пазбягаць адзін аднаго: жылі разам, наведвалі адныя і тыя ж лекцыі, хадзілі на адныя і тыя ж дыскатэкі. Валік, нягледзячы на сваю фігуру, вельмі любіў танчыць, вага не дазваляла яму рухацца па вертыкалі, і таму ўсю душу ён укладаў у гарызантальнае перамяшчэнне. Цела яго калыхалася, усё на ім уздрыгвала, але хлопец нічога не заўважаў і не саромеўся. Ірына заўсёды станавілася ў кола насупраць яго, каб потым вечарам у сваім пакоі перадражніваць ягоныя скокі. Вераніка нават у лютым апранала на дыскатэкі самы мінімум адзення. Валера жартаваў, маўляў, што ж ты на факультэцкую дыскатэку адзяваешся, як на працу? На што Веранічка агрызалася: — Вось кіне цябе Аленка, я шчэ пагляжу, у чый ложак ты прасіцца будзеш! I Валера больш дзяўчыну не чапляў, бо гэткую сітуацыю яму было страшна ўявіць. Такім ульты- матумам Веранічка паставіла б яго на адзін узровень з Данікам. Увесь інтэрнат ведаў, што толькі Данік — персона non grata ў яе ложку. Валера не спадзяваўся ўсе студэнцкія гады пражыць з Аленкай, таму раней ці пазней прыйшлося б пасябраваць з Веранічкай ізноў. Рознакаляровыя агеньчыкі выхоплівалі з цемры твары, фігуры, і ў гэтай мітусні Веранічка выпадкова заўважыла Даніка і паказала на яго Ірыне. Данік не танцаваў, ён прыхіліўся да сцяны і моўчкі назіраў. Дзяўчаты пачалі шаптацца: — Іра, я яго запрашу на наступны танец! — Веранічка, не трэба! — Можа, й не трэба, бо ён адразу скончыць. — Таня цябе заб’е, калі даведаецца. — Яна ж у нас абаронца братоў нашых меншых. — А ў рэшце рэшт, запрашай, ён закахаецца, ажэніцца з табой. I ты станеш жонкай вядомага паэта! Ён не будзе табе здраджваць, бо вольны час будзе ахвяраваць вершам. — Іра, ён мне і так здраджваць не будзе, але і са мной спаць не зможа. Так што лепей я запрашу твайго Аспіранта. — Ну! Рызыкні здароўем! — адначасова ваяўніча і жартаўліва прамовіла Іра. Яны забыліся на Даніка, а ён, адшукаўшы вачамі Вераніку, пільна ўглядаўся ў яе фігуру. Пасля таго выпадку, калі ён ратаваў яе ад перапою і пабачыў яе голай, ён нібы захварэў. I нельга, канешне, сказаць, што ў той момант яна была дужа эратычнай, але Данік зацыкліўся і нічога не мог з сабой зрабіць. Санька смяяўся з гэтага сляпога кахання і спрабаваў расказваць пра Веранічку брудныя гісторыі. Але дарма, бо Данік сам ведаў іх на памяць. Яму нават падабалася, калі ён чуў пра яе ўсё горшыя і непрыстойнейшыя аповеды. I Санька, каб не падтрымліваць ягоны мазахізм, вырашыў больш Вераніку не ўспамінаць. У апошняй спробе задушыць гэтае ненармальнае пачуццё Санька усё расказаў Таццяне, каб яна неяк паўплывала. Яна паназірала і заўважыла, што Даніку проста патрэбна дзяўчына, якой ён будзе прысвячаць вершы, якую ён будзе нібыта кахаць. Але ў вершах найбольш прывабна выглядае няшчаснае каханне, і Данік, мабыць, быў упэўнены, што пачуццё да Веранічкі, якая грэбавала ім, будзе дакладна няшчасным. Паспрабуй зразумей гэтых паэтаў!