КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Аднак гады ішлі, і прыносілі яны князю неадодьныя сумненні. Пустынскія манахі раіді жыць, не кдапоцячыся пра заўтра, і вырашань справы надзённыя. Сямён Альгердавіч пасдухаўся іх. У 1389 годзе наўгародцы запрасіді да сябе на княжанне Сямёна, і ён на некалькі гадоў пакінуў Мсціслаў. Правіць у наўгародцаў — значынь есні і спань у даспехах. Давядося паваявань і мірадюбіваму Сямёну Альгердавічу. У 1390 годзе ён вадзіў наўгародскія дружыны на Пскоў. Дзякуй Богу, канфдікт скончыўся прымірэннем. У 1392 годзе шведы абрабаваді вёскі па абодвух берагах Нявы. Князь Сямён выступіў супраць іх і на справе паказаў, хто ў наўгародскай зямді гаспадар. 14 чэрвеня 1394 года ў жыцці закаранедага халасцяка адбыліся змены. Саракагадовы князь нечакана для ўсіх прасіў рукі дачкі Дзмітрыя Данскога Марыі, якая ў наступным годзе нарадзіла яму сына Юрыя. Жонка Семёна Альгердавіча памерла ў 1399 годзе. Суровы ўдавец вырашыў выхоўваць сына сам, не думаючы больш аб шлюбе. Нялёгка гэта было. Таму што дзеля сына даводзілася Сямёну Альгердавічу берагчы сябе ў бітвах і паходах. Тым не менш у 1402-1403 гадах князь Сямён дапамагае Вітаўту ў яго барацьбе з разанскім князем Фёдарам Ольгавічам і смаленскім князем Юрыем Святаславічам. Зрэшты, наўгароднам гэтыя паходы не прынеслі ніякай асаблівай выгады. Яны вырашылі з Ноўгарада Сямёна ад граха падалей адправіць, а дань яму пад абарону наўгародскія крэпасці Старую Русу і Дадагу, пастаянныя мішэні для варожых удараў. Прыняў рашэнне наўгародцаў Сямён Альгердавіч, не пазбавіў іх свайго мяча. I працягваў служыць верай і праўдай Вялікаму Ноўгараду. Аднак апошнія гады ўсё часцей стаў наведваць Мсціслаў. Горад гэты падаваўся яму бодьш бяспечным, каб расціць тут сына. Да гэтага часу Пустынскі манастыр, пабудаваы Сямёнам Альгердавічам, ужо ператварыўся ў вядомую і ведьмі паважаную абінель. А ў 1407 годзе князь Сямён заснаваў недадёка ад Мсціслава яшчэ адзін манастыр, Ануфрыеўскі. Пасадзейнічада гэтаму зноў жа праяўленне Божае. Дванаццацігадовы княжыч адпрасіўся ў бацькі на паляванне, але заблукаў і гэтак жа, як некалі сам князь Сямён, знік на ідэлы тыдзень. Пошукі былі дарэмнымі, і адразу пастарэлы і пасівелы князь упаў у храме на калені перад абразам Збавіцеля і маліў яго толькі аб адным — каб не дадзена быдо яму перажынь сына. Бацькоўскае маленне было пачугае. Раніцай княжыч аб’явіўся, жывы і здаровы. I расказаў, як яго вывеў з лесу старац, які назваўся Ануфрыем. Думаючы, што гэта хтосьці з пустынскіх манахаў, Сямён Альгердавіч прыйшоў у Пустынку з багатымі дарамі. Але настаяцель заўпэўніў яго, што манаха Ануфрыя ніколі не было сярод браніі. Затое цудоўнае ўратаванне княжыча здарылася ў той дзень, калі Праваслаўная царква ўшаноўвае святога Ануфрыя. He інакш, менавіта гэты святы стаў абаронцам Юрыя. Так узнікла Ануфрыеўская абіцель, якая праславілася ў далейшым сваімі перапісчыкамі кніг. Мсціслаўская зямля насычалася святасню. Прайшло роўна трыццаць гадоў з таго дня, як князь Сямён пачуў прадказанне Багародзіны. Час яго выканання набліжаўся. У пачатку XV стагоддзя стала зразумела, што супрацьстаянне крыжаносцаў і славян непазбежна павінна скончыніда вялікай вайной. Да яе старанна рыхтаваўся пыхлівы і ганарысты магістр Тэўтонскага ордэна Ульрых фон Юнгінген. Яго мэтай было стварэнне Вялікай Тэўтоніі ад вострава Руген ў Балтыйскім моры да Фінскага заліва. Дзеля гэтага да ўладанняў Ордэна трэба было далучыць землі Каралеўства Польскага, Вялікага Княства Дітоўскага, Пскоўшчыну і Наўгародчыну. У пачатку студзеня 1409 года ў Берасці з’ехаліся Ягайла і Вітаўт, якія збірадіся абмеркаваць пытанне, як адбіць націск крыжакоў. Быдо вырашана выступіць супраць Ордэна сумесна і з усімі сідамі, якія ўдасца сабраць, даць рашучы бой. Яго вынік павінен вырашыць зыход усёй вайны. Арміі Карадеўства Польскага і Вялікага Княства Літоўскага сустрэліся і аб’ядналіся 30 чэрвеня 1410 года пад Чэрвенскам. Сюды ж падышлі і тры палкі, якія вёў Сямён Альгердавіч, — мсціслаўскі, аршанскі і смаленскі. Яны ведалі, што за бітва іх чакае, і радасна славілі Багародзіцу. Блаславенне пустынскіх манахаў на праведны бой і малітва ля іконы Пустынскай Божай Maui надавалі ім упэўненасні ў перамозе. Па закліку Семёна Альгердавіча на бітву з крыжаносцамі прыйшоў таксама вялікі атад з Ноўгарада. Вера князя Сямёна была такая моцная, што ўзяў ён з сабой на бітву нават пятнаццацігадовага сына. Вітаўт і Ягайла павялі войскі на сталіцу Тэўтонскага ордэна Марыенбург. Войскі сустрэліся на шырокім полі ля вёсак Таненберг і Грунвальд. Каго толькі не было ў абедзвюх арміях! У шыхтах 51 харугвы крыжаносцаў акрамя саміх тэўтонцаў ішлі свецкія рыцары практычна з усіх дробных дзяржаў Германіі, атрады ваяроў з Англіі, Франныі, скандынаўскіх краін, нават некалькі шатландцаў. Болып таго, Ордэн падтрымаў венгерскі кароль са сваім войскам. Сярод 50 польскіх харугваў 7 было з Заходняй Украіны. 40 харугваў пад кіраваннем Вітаўта былі сабраны з усёй Беларусі. Былі тут таксама воіны з Трок і Коўна, дружына з Валахіі, атрад чэхаў, татары хана Джэлал-ад-Дзіна. Напярэдадні і ў пачатку бітвы пад Грунвальдам бушавала навальніца. Гэта не спрыяла крыжаносцам. Іх цяжкія коні маглі загразнуць у брудзе. Тым больш, што Ягайла і Вітаўт занялі пазійыі ў пералесках. Таму крыжакі ўсяляк стараліся выманіць праціўніка на адкрытую мясцовасць. Нават прыслалі, па даўняй традыцыі, праз герольдаў два мячы як афіцыйны выклік, заяўляючы, маўляў, яны гатовыя нават адысні, каб даць больш месца праціўнікам. Аде палякі марудзіді. Ягайда доўга мадіўся, прасдухаўшы цэдых дзве месы. Вітаўт пайшоў у атаку. Яго сустрэў агонь артыдерыі і арбадетчыкаў. Атака захлынудася, і цяжкая ордэнская жадезная «свіння» рушыда наперад... Прайшда гадзіна. Стада падавацца, што перамога хідіцца на бок Ордэна. Войска Вядікага Княства пачадо адступаць. Некаторыя дічаць, што гэта быў хітры манеўр Вітаўта. Аде сучаснікі сцвярджаді, што вядікі князь беспаспяхова спрабаваў спыніць тых, хто бег, збіваў іх і крычаў на іх. I тодькі тры падкі князя Сямёна Адьгердавіча — мсцісдаўскі, аршанскі і смаденскі, цвёрда стаяді на месцы. Яны не сышді з пазіцый нават тады, каді крыжакі змяді подьскае войска, каді разгарнудася ўжо барацьба за вядікую подьскую харугву і сам Ягайда спадохана скамандаваў свайму акружэнню: «Панове, да дясу!» Амадь усе воіны Сямёна Адьгердавіча падягді, аде іх мужнаснь дада магчымасць Вітаўту перагрупаваць войска і зноў уступіць у бой. А чатыры рэзервныя харугвы Вядікага Княства вырашыді, нарэшце, дёс бітвы. Пыхдівы магістр Удьрых фон Юнгінген загінуў на поді бою. Смерць напаткада ўсіх комтураў. Мяркуецца, што з 700 знатных ордэнскіх братоў у жывых застадося тодькі 15. Папа Рымскі пісаў, што ўсяго пад Грунвадьдам загінуда 18 тысяч крыжакоў. Перамога быда поўная. Яна спыніда шматвяковую экспансію крыжаносцаў на сдавянскія земді. Як жа скдадася дадейшае жыннё гадоўнага героя Грунвадьдскай бітвы, камандзіра трох непахісных харугваў, абранца самой Багародзіцы? Князь быў сціпдым чадавекам і не ганяўся за зямной сдавай. Праз год пасдя Грунвадьдскай бітвы ён развітаўся з наўгароднамі, здзейсніўшы з імі апошні паход — на шведскія земді, і назаўжды ад’ехаў у Мсцісдаў. Тут ён жыў ціха і мірна, у гармоніі з Богам і самім сабой. Яшчэ раз жаніўся. Займеў у шдюбе яшчэ аднаго сына, Ярасдава. Яшчэ раз аўдавеў. Памёр Сямён Адьгердавіч у 1431 годзе, сямідзесяці шасці гадоў ад роду, манахам Пустынскай абіцеді. За некадькі гадоў да смерці герой Грунвадьда прыняў схіму і манаскае імя Адяксій. Дб’яднальніца Соф ’я Вітаўтаўна Восенню 1390 года ў сталіцу тэўтонскіх рыцараў Марыенбург прыбылі маскоўскія паслы — тры рускія баяры Аляксандр Поле, Балевут і Селіван. Яны прывезлі багатыя дары для магістра і просьбу адпусціць у Маскву, да яе жаніха, вялікага князя Васілія, паланянку крыжаносцаў князёўну Соф’ю Вітаўтаўну. Магістр сустрэў маскоўскіх баяр сурова. Ён ледзь даслухаў да канца іх просьбу і нават не глянуў на падарункі. Прысутны на прыёме бацька дзяўчыны Вітаўт, які добраахвотна аддаў усю сваю сям’ю ў заложнікі крыжаносцам, каб тыя дапамаглі яму ў барацьбе за вянец вялікага князя літоўскага, сумна апусціў галаву. Ен не сумняваўся, што пачуе рэзкую адмову. Але здарылася нешта нечаканае. Баярын Аляксандр Поле раптам адвязаў ад пояса маленькі аксамітны мяшэчак і зачарпнуў рукой яго начынне. У жмені баярына быў непраўдападобна буйны, вельмі роўны, зіхатліва-белы жэмчуг. «Мой ўладар загадаў сказаць табе, магістр, — прамовіў баярын, — што ён гатовы заплаціць за кожную слязінку сваёй нявесты, пралітую ў тваёй няволі, жамчужынай». I не ўстаяў магістр... Прыбыўшы ў Маскву ў канцы 1390 года, князёўна Соф’я Вітаўтаўна стала жонкай маладога маскоўскага правіцеля і вялікай княгіняй маскоўскай. У гэтай гісторыі была дзіўная перадгісторыя. Справа ў тым, што паланёным спачатку быў сам Васілій Маскоўскі. У трынаццацігадовым узросце яго захапілі татары і трымалі ў Залатой Ардзе цэлых тры гады. А потым бацька Васілія, Дзмітрый Данскі, зладзіў яму ўцёкі і прасіў Вітаўта, праз землі якога кружным шляхам вяртаўся на радзіму княжыч, сустрэць яго і праводзінь да граніц Масковіі. У палацы Вітаўта і пабачыліся ўпершыню Васілій і пятнаццацігадовая Соф'я. Пакахалі адно аднаго з першага погляду і вырашылі пажаніцца. Бацькі не сталі працівіша, аднак вяселле адклалі да часу. Але тут Вітаўт уступіў у барацьбу са сваім дваюрадным братам Ягайлам за ўладу і, не маючы дастаткова сіл для перамогі, звярнуўся да крыжакоў... Стаўшы жонкай Васілія, Соф’я ўсім сэрцам прыняла рускія традыцыі і культуру. Разам з мужам узводзіла Благавешчанскую царкву Крамля. Сама выбірала, каму распісваць гэты храм, аддаўшы перавагу пранікнёна-ўзвышанаму пісьму Андрэя Рублёва. Навучылася шыццю шоўкам па аксаміце і стварэнню карнін жэмчугам і бісерам па тканіне. А духоўнікам яе быў сам Сергій Раданежскі. Між тым з Вялікага Княства Дітоўскага прыйшлі весткі, што Ягайла вырашыў замірыцца з Вітаўтам і зацвердзіць за ім права на вялікакняжанкую карону — сам ён заставаўся каралём Польскім і сюзерэнам Вітаўта. Вітаўт пакінуў крыжакоў, і яны адпомсцілі яму, атруціўшы дваіх маленькіх яго сыноў ад Соф’інай мачахі, Анны Смаленскай. Са спадчыннікаў у Вітаўта засталася адна толькі Соф’я.