КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Дітвінам ўдадася вярнуць сабе Мсцісдаў, Дуброўна і Крычаў, хаця Смаденск застаўся ў маскоўнаў. Смаденскія баяры на чаде з епіскапам Варсанофіем спрабаваді быді таемна адчыніць браму перад войскам Астрожскага, але змова іх была выкрыта. Наблізіўшыся да горада, гетман ўбачыў павешаных на гарадскіх сценах сваіх смаленскіх саюзнікаў. Перад гэтым іх спецыяльна апранулі ў дарагія адзенні, футры, павесілі на грудзі задатыя і срэбраныя ланцугі. Маскавіты думалі, што ўсё гэта — падарункі Жыгімонта, на якія смадяне і купіліся. Астрожскі зразумеў, што Смаденска без дапамогі верных дюдзей у горадзе яму не ўзяць і адышоў. Няўдадым стаўся і паход князя Канстанніна ў 1515 годзе на Пскоўшчыну. Крэпасць Апочка, якую пданавалі ўзяць, устаяда. 1 пры набдіжэнні вядікага войска маскоўцаў гетман адступіў. Тым часам ў Крыму памёр саюзнік Вядікага Княства Дітоўскага МенддіТірэй, яго змяніў на прастоде хан Махмат-Гірэй, і зноў пачадіся набегі. У 1518 годзе гетман разбіў татар на Кіеўшчыне. Дзейнічаў ён разам з украінскім шдяхціцам Астафіем Дашковічам, баявы атрад якога склададі казакі — адчайная і бесшабашная сіда. Аде ў наступным 1419 годзе Астрожскі прайграў бітву з татарамі пад Сокалем. Здарылася гэта з-за таго, што польскія паплечнікі не паслухаліся яго папярэджання і выйшлі супраць Bopara, сілы якога значна пераўзыходзілі іхнія. Да таго ж бой быў распачаты ў нязручным месны, і татары ўзялі перамогу. Князь Канстанцін пасля выказваўся, што казакі, ханя і ўзброены горш, але супраць мусульман дзейнічаюць лепш, чым палякі. Паны крыўдзіліся. Астрожскі ўзяў рэванш над татарамі ў 1520 годзе, арганізаваўшы ўдалую абарону ў мястэчку паміж Алескам і Залізніцамі. Яму было шэсцьдзясят год, але гетман заставаўся бадзёрым і ініцыятыўным, ды не толькі на полі бойкі. У 1521 годзе Дьвоўскае царкоўнае брацтва, у склад якога ўваходзіла нямала ўплывовых гараджан, звярнулася да Канстанпіна Іванавіча са слёзнай просьбай дапамагчы ім дабіцца ад караля справядліваспі для праваслаўных Галіччыны. Адзінаверцы малілі вярнуць адабранае права прыносінь прысягу ў цэрквах, яны вымушаны былі рабіпь гэта толькі ў каснёлах. Праваслаўныя не маглі выступаць сведкамі ў судах. Нават калі яны на ўласныя вочы бачылі забойцу ці рабаўніка за справай, іх паказанні не ўлічваліся, таму злачынца мог пазбегнуць пакарання. Святарам забаранялася з’яўляцца на вуліцах у святарскім уборы, нават калі ішлі яны ў лом да паміраючага, каб спавядаць і сабораваць яго, і калі суправаджалі памерлага на могілкі. Князь Астрожскі сам перадаў прашэнне Львоўскіх гараджан Жыгімонту. Ён доўга размаўляў з манархам наконт кожнага пункта, даказваючы неабходнасць вяртання гэтых праў адзінавернам. Кароль пагадзіўся і прыняў новы закон. У тым жа 1521 годзе лёс звёў князя Канстанціна з вучоным мужам Франныскам Скарынам. У Празе на грошы віленскіх сяброў сваіх — заможных гараджан — наладзіў ён друкаванне кніг Бібліі на старабеларускай мове. Канстанціну Іванавічу спадабалася задумка Скарыны. Ён дапамог друкару наладзіць выпуск патрэбных духоўных кніг у Вільні. Тут выйшлі «Малая падарожная кніжка» і «Апостал». Пазней Астрожскі адкрыў друкарню ў родным Астрогу, а пасля перадаў адпаведнае абсталяванне і ў Кіева-Пячэрскі манастыр. Пра гэта сведчыйь унікальны дакумент, знойдзены сучасным кіеўскім даследчыкам В. Ульяноўскім: «падараваў... буквы і ўсе надежныя сродкі ддя друкарскай справы з Астрожскай друкарні ў лета ад Нараджэння Хрыстова 1531. Лрукаванне кніг пачадося ў 1533 годзе». 1522 год стаўся годам узрушэнняў. Памёр мітрапаліт Кіеўскі і ўсяе Літоўскае Русі Іосіф II Солтан. Яго месца заняў мітрапаліт Іосіф III, былы епіскап Полацкі. Але ён як чалавек мяккі і далікатны наўрад ці доўга ўтрымаўся б на сваім месцы, каб не заступніцтва Канстанціна Іванавіча. Астрожскі дабіўся ад караля дазволу на кіраўніцтва маёнткамі Кіеўскай мітраполіі і да самай смерні сваёй нікому не даваў у крыўду праваслаўнае духавенства. Поспехі Астрожскага на шляху да вяртання праваслаўным іх правоў выклікалі варожасць з боку магнатаў-каталікоў. Больш за ўсё яго крыўдзіла тое, што самым заўзя- тым з іх стаўся былы паплечнік, рыцар Аляксандравага круглага стала Альбрэхт Гаштольд. Гаштольд лічыў каталінтва выйсцем для сваёй краіны і не разумеў Астрожскага. Але былым таварышам давялося сутыкнуцца не толькі на гэтым шляху. Напрыканцы 1521 года памёр яшчэ адзін з іх кола, князь Мікалай Радзівіл, ваявода віленскі і канцлер Вялікага Княства Літоўскага. Ваяводства віленскае было галоўным з усіх ваяводстваў краіны, а пасада канцлера — вышэйшай дзяржаўнай пасадай Вялікага Княства Літоўскага. Радзівіл сядзеў на пачэсным месцы на паседжаннях велікакняжаскай рады, і яго слова было рашучым у прыняцці любых пастаноў. Прэтэндаваць на пасады нябожчыка маглі толькі Альбрэхт Гаштольд, які ўзначальваў трокскае ваяводства (другое па значнасці ў краіне), і гетман Канстанцін Астрожскі. Жыгімонт больш схіляўся да кандыдатуры Канстанціна Іванавіча. Але пакрыўджаны Гаштольд узняў такі гвалт, што Астрожскі сам прасіў караля і вялікага князя аддаць пасады Радзівіла пану Альбрэхту. Жыгімонт пагадзіўся, але перадаў трокскае ваяводства князю Канстанніну. I спецыяльным указам, пэўна, каб правучыць фанабэрыстага Гаштольда, адзначыў, што на радзе першым быць усё роўна Астрожскаму. 3 тых часоў Гаштольд пачаў усяляк шкодзіць суперніку, нагаворваў на яго каралеве, настройваў супраць яго шляхту. Князь Астрожскі цяжка перажываў усё гэта. У ліпені ж 1522 года быў яшчэ ўдар — памерла яго добрая Таццяна. Гетман сумаваў, не разумеючы, як лёс забраў, яе такую моцную і здаровую? Канстанцін Іванавіч не думаў пра новую жаніцьбу. Але лёсы людскія не на зямлі вырашаюцца. Зусім нечакана да сівога рыцара прыйшло каханне, позняе, шчымлівае. Васямнаццацігадовая Аляксандра Алелькавіч, сястра князя Юрыя, завалодала сэрцам гетмана. Ён па запрашэнні Юрыя наведаў Слуцк. Паважна размаўляў з маці Алелькавіча, аўдавеўшай княгіняй Анастасіяй, расказваў ёй, як Юрый адважна біўся на чале слуцкай дружыны пад Оршай. I раптам сціх, спыніўшы зўдзіўлены позірк на з’явіўшайся ў пакой юнай князёўне... Гэта было каханне з першага погляду! Гетман Астрожскі прасіў рукі князёўны Аляксандры без усялякага спадзявання на прыхільны адказ. Але яна адказала згодай. Ен быў шчаслівы так, як ніколі раней. Удзячны Богу за такі падарунак, князь Канстанцін заснаваў у родным Астрогу СвятаТроіцкі манастыр. Вянчанне адбылося ў 1523 годзе ў храме гэтага манастыра. 1524 год быў адзначаны тым, што князь дабіўся ў Жыгімонта магдэбургскага права для Астрога, і новым паходам супраць татар. I зноў дапамагалі яму казакі Дашковіча. Самы ж удалы бой супраць татар Астрожскі правёў пад Альшаніцай, што на Кіеўшчыне. У студзені 1527 года татары зноў здзейснілі напад на Валынь і Галіччыну. Астрожскі, узяўшы харугвы Юрыя Алелькавіча і Альбрэхта Гаштольда, паспяшаўся з Вільні насустрач ворагу. Разбіў адзін з татарскіх загонаў пад Пінскам і рушыў да Кіева ў пошуках іншых. Неўзабаве да гетмана далучыліся сам Юрый Алелькавіч, Фёдар Сангушка, браты Вішнявецкія, Аляксандр Чартарыйскі і казакі Астафія Дашковіча. Трынцацітысячнае войска татар заспелі, калі тыя вярталіся з вялікім палонам. На іх напалі знянанку, ноччу, калі яны спыніліся на адпачынак. 24 тысячы татарскіх ваяроў палеглі на полі бою. Таксама забітымі былі іх водцы, ханскі сын Малай і яго саюзнік, турэйкі паша Ібрагім. 700 татар патрапілі ў палон. А іх ясыр — 40 тысяч чалавек атрымалі волю. Такая вялікая перамога гетмана Астрожскага была адзначана вялікімі ўшанаваннямі. Кароль у Кракаве наладзіў яму трыўмфальны ўезд, як сустракалі палкаводнаў у Антычнасні (дарэчы, так ужо было пасля перамогі пад Оршай). Наперадзе неслі ваенныя знакі, адабраныя ў ворагаў, і вялі палонных. Гэтых няшчасных Астрожскі памілаваў. Ён пасяліў татар у Астрогу за межамі горада. Пасяленне гэтае атрымала назву Татарскага ці Зэрванскага прадмесця. Татары працавалі на ўмацаваннях горада, займаліся рамёствамі і гандлем. служылі ў княжаскіх харугвах. Але галоўнай ўзнагародай для падкаводцаў стала нараджэнне сына ў гэтым жа 1527 годзе. Імем Васіль пажадаў ахрысціць мадодшага свайго спадчынніка стары князь. Аде закаханая княгіня Адяксандра настойвада на імені Канстанцін — у гонар мужа-героя. Як там яны паразумеліся і пад якім імем на самай справе хрысціді дзіця, цяпер цяжка дакдадна вызначыць. Аде ў розных сярэднявечных дакументах мадодшы сын Канстанйіна Іванавіча Астрожскага называецца і Канстанцінам Канстаннінавічам, і Васідём Канстанцінавічам. Апошнія гады гетман Астрожскі адкрываў шкоды і шпітаді, заснаваў ддя шдяхетных юнакоў Марсаву акадэмію — нешта накштадт кадэнкага вучыдішча. Гетман Астрожскі памёр 10 жніўня 1530 года ў Відьні. Першага рьшара Вядікага Княства Літоўскага апдаквада ўся дзяржава, дзедя якой ён не шкадаваў ні сіл, ні жыцця свайго і дзедя якой здабыў 66 вядікіх і мадых перамог. Цеда яго перавезді ў Кіеў і пахаваді ва Успенскім саборы Кіева-Пячэрскай даўры. Праз год побач з ім спачыда княгіня Адяксандра Сямёнаўна. Ненадоўга яна перажыда каханага мужчыну. На працягу чатырох стагоддзяў падомнікі падыходзіді да надмагіддя героя і східяді гадовы. 3 дістапада 1941 года Кіева-Пячэрскую даўру вырашыў наведаць саюзнік фашысцкай Германіі Ёзаф Ціса. Каді яго падвяді да надмагіддя і расказалі пра героя Канстанціна Астрожскага, ён прыйшоў у незразумелую ярасць і аддаў загад ўзарваць надмагілле, ды і сам храм... Але хіба можна ўзарваць людскую памяць? ДсВешніца 5 йстрога Лізавета Астрожская Мы звыкліся заўважаць у лёсе гэтай прыгожай жанчыны толькі любоўную трагедыю, збег нешчаслівых абставін, драматызм. Аде князёўна Лізавета (Гадьшка) Астрожская насамрэч быда зусім не такой істотай, пра якую можна казаць «ахвяра». Мужнасць, стойкасць, непахіснаснь — такімі быді асноўныя рысы яе характару. Яны дапамагді ёй перамагчы ўсе беды і нягоды і ўзняцца над тымі, хто прымушаў яе пакутаваць, на недасяжную духоўную вышыню. Князёўна з’явідася на свет 19 дістапада 1539 года. Яна нікоді не бачыда свайго бацьку, князя Іддю Астрожскага, бо ён памёр, так і не дачакаўшыся яе нараджэння. Перад канчынаю Ілдя, правасдаўны магнат, закдапочаны дёсам дзіцяці, якое мусіда стаць адзіным спадчыннікам роду, абумовіў абавязковае хрышчэнне яго ў правасдаўе. Хваляваўся князь Іддя недарэмна. Яго жонка Беата Касцядецкая быда ярай катадічкай — як і сышдіся гэтыя двое — незразумеда! Пазашдюбная дачка самога карадя Подьскага, вялікага князя Літоўскага Жыгімонта I Старога, пані Беата выхоўвалася пры двары, і духоўнікам яе, як і ва ўсіх каралеўскіх дзяцей, быў езуіт Пётр Скарга. Выдатны прапаведнік, красамоўства якога павярнула да каталінтва ўжо многіх і многіх іншавернаў. Ды, урэшце, і традыцыі тых часоў прадпісвалі вырашаць пытанне аб хрышчанні дзяцей