КНІГІ ОНЛАЙН
Прыняць удзел у вычытцы распазнанага тэксту Падрабязней
заканчэнне святла і тым больш канец свету не палохае — цемру глытаем, як дым цыгарэтны, а выгнаннік Іосіф дакладна меў рацыю: хай у прорву ляціць і бурыцца цывілізацыя — і ўжо неістотна, што паміж намі — далёкасць ці блізкасць — я б застацца хацеў у абдоймах тваіх, засыпаны новым прыскам 07.01.2012 ад Р.Х. ...і апоўначы ў вокнах тваіх не патухне святло дзесь на ўсходзе сталіцы, на сёмым паверсе трое ў белых адзеннях збяруцца ў цябе за сталом, як сказана ў адной з распаўсюджаных версій звяжуць рукі за спінаю, і, невядома чаму, на пытанне імя ты адкажаш: марыся дадасі, што іосіф сышоў роўна як год таму — не паверыў, што сын ад святога з’явіўся; і цябе забяруць на малочна-чырвоным аўто, бо такую адну пакідаць небяспечна... па-ранейшаму ў вокнах тваіх не патухне святло й будзе лялька ў калысцы спяваць: «Святы вечар...>> Бурштынавыя вершы Верш — імгненне, выхапленае ў вечнасці і застыглае на паперы, нібы закрышталізаваная ў бурштыне кузурка, травінка ці каменьчык. Першыя вершы пісаліся менавіта бурштынам, ён надта ўдала вычапляў вобразы і аблямоўваў іх у непаўторную форму, метафарычна спалучаў немагчымае. Яго ўдасканальвалі і рэдагавалі марскія хвалі, і вершы, давершаныя імі, мы бачым цяпер, праз тысячы тысяч гадоў. I напрыканцы я не стаўлю кропку, бо я за давершанасць бурштынавых вершаў. МІКОЛА КАНДРАТАЎ Нарадзіўся 20 мая 1957 года ў вёсцы Замосце на Талачыншчыне. 3 1981 года жыве і працуе ў Мінску. Аўтар паэтычных кніг «Возера Рудакова» (2002) і «Вершы і зоркі» (2008). НЦ sn± ±«4 %5 W Ж Што можна новага сказаць у свеце, што стары, як мора? Калі пагас былы азарт, калі прамоўлена так многа слоў, што згарэлі на кастры ці патанулі ў водах Стыкса... Магчыма толькі паўтарыць з таго, што свет паспеў забыцца. ж rtf rtf rtf Белыя змеі паўзуць па скаванай марозам зямлі, служкі зімнай завеі. Белыя змеі шыпеннем сягаюць да голых галін, снежных дахаў і весніц. Белыя змеі замерзлае ссуць малако з вымя рэк і азёраў. Белыя змеі імкнуць паасобку, то цэлым клубком у халодныя норы. Белыя змеі над кожнаю згубленай летам душой непадзельна ўладараць. Белыя змеі шукаюць за нозняй начною мяжой цёплай ахвяры. Чалавек-крыніца Памяці Віталя Скалабана Хай нехта не захоча тое слухаць. Але ці можа сэрца памыліцца, што ў чалавека, велічнага духам, ёсць на зямлі не дрэва, а крыніца? Крыніцы паміраюць, як і людзі, з вякоў, даўнейшых ад часоў Элады: іх моўкнуць галасы, цішэюць грудзі — бы нітачкі знікаюць Арыядны, што нас лучылі з роднаю зямлёю, нібыта карані, душу жывілі, ад смагі ратавалі неўцямлёнай, каб людзі ў тлумным свеце не забылі мар пра глыток крыштальны, як аб цудзе адрозніваць сваё ад чужаніцы. I Беларусь заўжды жывою будзе, пакуль яе не высахнуць крыніцы. Без велічнасці ж воля не прысніцца — брысці натоўпам зноўда вадапою... Калі сыходзіць чалавек-крыніца, яго не ажывіць жывой вадою. Паэт-камікадзэ Вымагае эпоха глынуць мухамораў сухіх, каб зайсціся ў шчаслівым экстазе. I на змену ямбічна-харэйнаму культу прыходзіць паэт-камікадзэ. Ён гатовы ўзарваць гэты свет састарэлы, чуллівы і рытмізаваны, і ідуць праз пустэльні стагоддзяў былых дзёрзкіх вершаўяго караваны, Бы павук — павуту, ён звівае са слоў маладых чорна-белае дзіва. Нібы з Ніла, з яго выплывае драпежна зялёная здань кракадзіла да Венеры з аголеным станам, што лашчыцца ў хвалях атласных. Зараз шчоўкне зубамі — і кроў афарбуе сусвет у вачах ашалелых і жарсных. Рым стары задрыжыць, заімгляцца шляхі, што вядуць да яго, і дарогі. Засмяецца злавесна з глыбіняў прадоння спадар казланогі — перамозе чарговай сваёй і часова прыніжанай праўдзе, калі крыкне — уласнаму лёсу — «Банзай!», нібы зомбі, паэт-камікадзэ. Заблішчаць купалы на Купалу ад высокіх паганскіх касгроў, нібы з даўніх стагоддзяў паўсталых, каб сагрэць нашу кволуіо кроў. I ў глыбінях душы адгукнецца патаемнае нешта, як звон. Сэрцу некуды будзе падзецца, сэрца мусіць скакаць праз агонь. Вусны вуснаў крануцца няамела, сэрцы смеласці вуснам дадуць. А пасля, распрануўшыся, целы у купальскую ступяць ваду.. У сучаснай заблытанай драме нібы краты над намі вісяць. Толькі наша спрадвечная памяць прагне Папараць-Кветку шукаць. Скарпіён вакол суму майго запляліся галіны ў вянок. А Сыс Кастрычніка кастрамі не сагрэеш — і застаецца думаць пра экстрым. А неба так марозна ружавее і пасыпае шэранню з кайстры. Такой парой прыспела нарадзіцца, калі лістоту скінулі лясы на Пакацігарошкавай радзіме, і бедны свет ад холаду азыз. Цяпер для ўсіх нібыта аксіёма, што лёс яго маланка апякла, загартаваўшы джала Скарпіёна, што прабівала сэрцы, як страла. Быў час нядоўгі — дні яго мінулі — гучалі з вуснаў словы ад багоў. А ў горычы пустой з імпэтам кулі хандра змяёй уджаліла яго. Такім, як ён, лягчэй у цемру скону сысці, чым жыць у звыклай тут журбе. Кароткі часам век у Скарпіёна, што ў роспачы палюе на сябе. ж ж 3,5 Вясновая струна, аблашчаная залай, бы ў келіху віна, у сэрцы загучала. I голас ёй услед, памкнуўшы слоў падковы, рассыпаў весялей алюр французскай мовы. I трэснуў лёд журбы ў душы, што за імгненне успомніла нібы былое ўвасабленне, калі, забыўшы страх ад вечара да ранку, глядзеў, нібыта ў рай, я ў вочы парыжанкі... I вось — о, цуд дальбог! Як развітання водгук на мосце Мірабо, убачыць тыя ж вочы — з недасягальных мар, што прарасталі снамі — у іх шумеў Манмартр і зіхацеў агнямі... I быў гатовы зноў я тым вачам адкрыцца, ды толькі ў скронях кроў сцвярджала: «Ты — не рыцар!..» «4 Ж ДО Пагляды размаўлялі пяць хвілін, нібы гайдалі лёгкія арэлі, на мове, зразумелай толькі ім. Калі і пазнаёміцца паспелі? Вялі гаворку, бы ў краіне кроз, крыху наіўна і амаль узнёсла. He замінаў ім розны наш узрост, нібыта не было зусім узросту. Яе пагляд імкнуўся да майго, нібы не абяцаючы расстання: нямыя словы — лёгкія, як здані — ляцелі, нібы мятлікі ў агонь... Карціна юнацтва Гарэзлівая, быццам кацяня, нібы з клубком, гуляецца са светам. Свае пачуцці шчырыя яна, нібыта птушак, выпускае з клетак Зіма ці восень для яе — вясна, асветленая сонейкам ружовым, мкнуць ручайком, які не знае дна, усмешкамі аздобленыя словы. Яна з сябрамі ў свой маленькі рай не замінае вокнам расчыняцца... За ёю так прыемна назіраць, бы смакаваць глыткі з крыніцы шчасця. set Mae развязка быць простай: розум з душой памірыцца. Узрост вымагае прозы, як дараванай ісціны. На скразняках позняй восені першым павеяла холадам. Зоркі ў нябесным возеры — кроплі застылага волава. Дзень уладарыў над лёсамі, ноч плача белымі росамі... Пэўна, для прозы бяскрозавай мне не хапае цвярозасці. Бо, як на споведзь да Бога, кожнай спяшаецца раніцай сэрца дзяўчынкаю босай — і не баіцца параніцца. НАТАЛЛЯ КАПА Нарадзілася ў 1973 годзе ў Мядзеле. Скончыла філалагічны факультэт БДУ. Жыве ў Мінску. Працуе ў часопісе «Нёман». Аўтар некалькіх зборнікаў паэзіі. Копша На сумных могілках — асенняя маркота. Пакрыўся дол пажоўклаю лістотай. Спакой і ціпіа. Толькі асцярожна ўздыхае ля разбуранай капліцы Копша. Нішто спакою мёртвых не трывожыць — за краем могілак глыбокі роў. Да жудасць цішыні сышлася над кладамі і быццам цісне непражытымі гадамі, і мёртвы холад студзіць ўжылах кроў. Калі ты прыйдзеш на маю магілу, дзе ціша днюе і начуе, пагавары са мной, о, дружа мілы, — я тут, і я цябе пачую. ІРЫНА КАРЭЛІНА Нарадзілася ў 1990 годзе ў Віцебску. Студэнтка Інстытута журналістыкі БДУ (друкаваныя СМІ). Ж zuf ж zfc Ты прагнеш кахання, я прагну спакою. Сышоў — запаліла святло у пакоі, завесіла вокны дрыготкай рукой — і стаў шчэ пусцейшым знямелы пакой. Ты пічырасці хочаш, а я — пагатоў, бо ў горле — камяк непрамоўленых слоў, якія загінуць ці вырвуцца вершам. Ты чуеш, вяртайся... На шостым паверсе пад коўдрай, нібы пад надзейнай бранёй, я знсў... захлынаюся... цііпынёй... Дарога з ліхтароў знікае ў небе, па ёй імчыцца прывідны трамвай. А мы стаім, прырослыя да глебы, і вабіць нас зіхоткі небакрай. Ты стомлена жартуеш: «Мы анёлы без крылаў, ну а значыць, без турбот». I тут жа апускаеш вочы долу, узгадваючы леташні палёт. Глядзі, увіпшы снежань беліць дахі, накідвае карункі на галлё... А між лапатак звыкла прагне ўзмаху ...радзімка, дзе раней было крыло. А зрэшты, не глядзі туды, не трэба, там жорны метюць снежную муку. Ты кажаш: «Ды нашто нам гэта неба», да болю мне сціскаючы руку НЦ iffi НЯ «Й V» Брукаванка са зліткаў золата у святле ліхтароў. I, начной цішынёй праколатая да глыбінь і асноў, я блукаю па зорных вуліцах, удыхаючы пыл. Мне здаецца, вось-вось перакуліцца у ваду небасхіл. Гэты горад на беразе вечнасці заканчэнне дарог. Там, дзе мора зліваецца з млечнасцю, пачынаецца Бог. Я іду па аблоках акацыі — сіфозь пялёсткавы рой. Нават тут, на цэнтральным пляцы, можна слухаць прыбой і адчуць — кожнай цела клетачкай, да скразной нематы: там, дзе мора зліваецца з млечнасцю, пачынаешся Ты. Я падаю ў бездань Наўмысна, няўмольна. Я падаю ў бездань — I гэта не сон. Глынаю сінечу, прапахлую соллю, I поўню, якая сцякае павольна На ціхі, працяты святлом Ланжэрон, Дзе бераг пяшчотна вылізваюць хвалі, Дзе месца няма ні самоце, ні жалю, Hi думкам — Вірлівым, скамечаным, змятым... Дзе водар у ветру Дурманліва-мятны. Дзе мы басанож па астылым жвіры — Туды, дзе ніколі не скончыцца жнівень. Людміле Рублеўскай Знікаю я ў бяздонны надвячорак, нібыта развучылася лятаць. Мяне шпурляюць пад чужыя зоры, мяне не навучылі іх чытаць. Пазбавілі нябёсаў, крылаў, мовы, ці я сама пазбавіла сябе... I паляць вусны словы, словы, словы, якія Вы прамовілі ў журбе. Пра хвалі, што працягваюць Вас гойдаць, пра тых, хто ўсё жыццё шукае шлях дадому А калі нарэшце знойдуць, то будуць пачувацца бы ў гасцях. Ha тым шляху няма дарожных знакаў, куды ні кроч — крыжы, крыжы, крыжы... Наўрад ці хтосьці дойдзе да Ітакі па гэтай, даўжынёй у смерць, шашы. Мы аб каменні родныя разбіцца не зможам. Аб чужыя — пагатоў. Нічога я не памятаю, быццам у галаве няма знаёмых слоў. I я іду ў натоўпе іншаверцаў, іду сярод бяскрылых і глухіх. Але складаю вершы, вершы, вершы... Таму што больш не пішуцца «стнхн». ІГАР КЛЕПІКАЎ Нарадзіўся ў 1971 годзе ў Варкуце. Зараз жыве ў Мінску. Працаваў у выдавецтве «Беларуская энцыклапедыя».