КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
— Ах, — летуценна паглядзела яна на яго. — Калі вы будзеце ў Кёльне, канечне наведайце нас! Дзяржаўны радца Цэзар фон Мук, прэзідэнт акадэміі пісьменнікаў і аўтар паўсюдна гранай драмы «Танэнбэрг», з рыцарскай асаністасцю пакланіўся: Палічу за вялікі гонар, васпані,Нават руку на сэрца паклаў. Прамысловічыха знайшла яго чароўным. — Якое шчасце будзе цэлы вечар слухаць вас, экселенц! — усклікнула яна. — Колькі ж бо ўсяго ўсякага вы пабачылі! Вы ж нават, здаецца, пабылі дырэктарам дзяржаўных тэатраў? Пытанне здалося нетактоўным як далікатнай фраў Бэле, так і аўтару «Танэнбэрга» — трагедыі. I ён досыць рэзка сказаў: — Так, вядома. Багачка з Кёльна нічога не заўважыла. Яна вяла сваё, з нейкай недарэчнай дураслівасцю: — Ужо крышку ці не раўнуеце вы, гер радца, да нашага Гендрыка, вашага наступніка? — і лёгенька пагразіла пальчыкам. Фраў Бэла не ведала, куды вочы падзець. Але Цэзар фон Мук даказаў, што свецкасць чалавека, калі яна даволі рассуддівая, можа сысці за арыстакратычнасць. Па яго «дрэварыце» прабегла ўсмешка, толькі на першы покід вока крыху гаркаватая, а насамрэч мяккая, лагодная, а тобта нават і мудрая. — Мне прыемна было несці гэты цяжар, так, я рабіў гэта ахвотна, ад шчырага сэрца, і з радасцю перадаў майму сябру Гёфгену, які, як ніхто іншы, па справядлівасці пакліканы несці яго далей. Голас яго дрыжаў; ён быў усхваляваны і паланёны шырынёй сваёй натуры і гожасцю помыслаў. На фраў Бэлу, гер-дырэктараву матулю, яго словы таксама зрабілі моцнае ўражанне. А жыццёвая спадарожніца гарматнага караля была аж так кранута манерамі і веліччу славутага драматурга, што мала слязы не пусціла. Несамавітым намаганнем волі яна праглынула гатовыя пырснуць слёзы расчуленасці, прамакнула вугалкі вачэй шаўковай хустачкай і ўсімі заўважаным кіўком атрэсла з сябе поўны мілажальнасці настрой. Перамагла ў ёй чыста рэйнская бадзёрасць, яна зноў жыццярадасна ўскінула вочы і весела сказала: — Якое цудоўнае свята! А свята і праўда ж было цудоўнае, што ні кажы. Як усё ззяла, пахла, шалясцела і цурчала! Аж і не сказаць, ад чаго было больш таго ззяння: ад брыльянтаў ці ад ордэнаў. Яўна неашчаджанае святло люстраў слізгатала і пералівалася па дэкальтаваных белых плячах, аголеных спінах і размакіяжаных тварах дам; па ўкормленых карках, накрухмаленых манішках і абшытых галунамі мундзірах тоўстых гергераў; па потных тварах лёкаяў, што снавалі з асвяжальнымі напоямі. Пахошчамі дыхалі кветкі, якімі быў густоўна аранжаваны ўвесь гэты рай; парыжскімі парфумамі духмянілі прамыслоўцы і станіста-юныя элеганты-эсэсаўцы ў сціпластрогіх уніформах; пахла прынцамі і прынцэсамі, шэфамі гестапа, рэдактарамі газэт, кіназоркамі, універсітэцкімі прафесарамі, якія ўзначальвалі кафедры расавых і ваенна-абарончых навук; дзе-а-дзе патыхала і яўрэйскімі банкфамі, чыё багацце і міжнародныя сувязі былі такія магутныя, што нельга было не дапусціць іх нават на гэта эксклюзіўнае мерапрыемства. Аблокі штучных пахошчаў быццам меліся перабіць іншы пах — тухлаваты, саладжавы, такі любасны пах крыві, якім прасмердла ўся краіна, — але пры сённяшняй далікатнасці нагоды і ў прысутнасці замежных дыпламатаў яго крыху саромеліся. — Неверагодна, — сказаў адзін высокі рэйхсверавец другому, — чаго толькі не дазваляе сабе трыбухач! — Пакуль мы патураем гэтаму, сказаў другі, і абодва накінулі на твары маскі зычлівай настраёвасці — іх фатаграфавалі. — На Лоце, кажуць, сукенка ў тры тысячы марак, — сказала кінаактрыса Гогенцолернаваму прынцу, з якім танцавала. Лота была жонка тытулаванага і магутнага прэм'ер- міністра, які святкаваў сваё саракатрохгоддзе, як казачны прынц. Лота была правінцыйная акторка і лічылася добрай, сціплай, шчыранямецкай жанчынай. У дзень вяселля казачны прынц загадаў пакараць смерцю двух пралетарыяў. Прынц Гогенцолерн сказаў: — Такой раскошы мая сям'я ніколі сабе не дазваляла... Калі ж, нарэшце, высокая пара зробіць гонар паявіцца? Наша чаканне таксама мае межы! — Лотхен ўмее падаць сябе, — дзелавіта сказала колішняя сяброўка маці краіны. Несумненна, свята ўдалося: усе госці, як ганарова запрошаныя, так і тыя, што заплацілі па пяцьдзесят марак, каб пабыць на бале, адчувалі гэта. Танцавалі, балбаталі, фліртавалі; захапляліся сабою і іншымі, але найбольш уладай, якая спамагаецца ладзіць такія дарагія пышнасці. У ложах, кулуарах, у буфетах з горамі ежы і пітва кіпелі гутаркі. Пра туалеты дам, пра багацце таго ці іншага магната, пра прызы ў розыгрышы дабрачыннай латарэі: самы каштоўны прыз, казалі, была свастыка з брыльянтамі, рэч занадта мілая і дарагая, каб насіць яе замест брошкі альбо як падвеску на дарагое калье. Дасведчаныя бажыліся, што будуць і адмысловыя забаўныя суцяшальныя прызы, напрыклад, танкі і гарматы з любекскага марцыпану, ну, як жывыя. Некаторыя дамы какетліва заяўлялі, што такія салодкія прылады смерці ім больш па душы, чым сама свастыка. Смяяліся радасна і сардэчна. Прыглушана абгаворвалі палітычныя матывы мерапрыемства. Кінулася ў вочы, што дыктатар адмовіўся прыехаць, што многіх відных партыйцаў не запрасілі і што, наадварот, нездарма, відаць, запрасілі так многа персаналіяў з княскіх сем'яў. 3 гэтай прычыны папаўзлі ўсялякія нашаптам перадаваныя цёмныя і поўныя падтэксту пагудкі. Хадзілі апошнія навіны і пра здароўе дыктатара; іх абмяркоўвалі ціхама і заўзята як у коле замежных журналістаў і дыпламатаў, так і сярод вайскоўцаў і прамыслоўцаў. — Значыцца, усё-такі, відаць, рак, — паведаміў, прыкрываючы хусцінкай рот, нехта з англійскай прэсы свайму парыжскаму калегу. Але відавочна даў пудлу: П'ер Ляру, агідны, падступны карлік, з вялікім апломбам нешта плёў пра гераізм, пра прыгожа уніфармаваных хлопцаў новай Германіі. Зрэшты, ён не быў ніякі не журналіст, а проста багаты чалавек, які папісваў усялякую лухту пра грамадскае, літаратурнае і палітычнае жыццё еўрапейскіх сталіц з адзіна важнай ддя яго мэтай — заводзіць знаёмствы са славутасцямі. Гэты паскудны гном, з вострым тварыкам і віскатлівым голасам старой хваравітай дамы пагарджаў дэмакратыяй уласнай краіны і кожнаму, хто хацеў яго слухаць, тлумачыў, што Клемансо нікчэмны прахвост, Брыян круглы ідыёт, а любы — вазьмі кожнага! — высокапасадны чыноўнік з гестапа для яго паўбог, а вярхушка новагерманскага рэжыму — сонмішча беспахібных небасельцаў. — Які смурод вы тут разводзіце, мой пане! — Гном глядзеў спалохана і зласліва; яго голас шабуршаў, як апалае лісце. — Стан здароўя фюрэра як нельга больш выдатны. Ён толькі крыху прастудзіўся. Здавалася, нікчэмнае пудзіла зараз пабяжыць і данясе куды трэба. Англійскі карэспандэнт занерваваўся, паспрабаваў выкруціцца: — Мой італьянскі калега даверліва намякаў... Але захлюстаны заўзятар туга нацягненых мундзіраў строга абарваў: — Годзе, мой пане! I слухаць не хачу! Усё гэта беспардонны паклёп!... Прабачайце, — дадаў крыху лагодней, — мне трэба павітацца з балгарскім экс-каралём. 3 ім прынцэса Гесэнская, я пазнаёміўся з яе вялікасцю пры двары яе бацькі ў Рыме. — I пабег, склаўшы на грудзях бледныя, вострыя рукі, з выразам ханжаскай інтрыгі на твары. Англічанін прамармытаў яму ўслед: — Damned snob’. Па зале прайшоў рух, пошум: увайшоў міністр прапаганды. Сённяшнім вечарам яго тут не чакалі, усе ведалі пра яго нацягненыя адносіны з тоўстым юбілярам, які, зрэшты, яшчэ не прыехаў, відаць, каб свайму ўваходу надаць большага эфекту. Міністр прапаганды — уладар дум мільёнаў немцаў — таропка пракульгаў праз экзальтаваны натоўп, які схіліўся перад ім. Здавалася, халадком праймала, дзе ён праходзіў. Быццам нейкае злое, небяспечнае, асамотненае і жудаснае божышча апусцілася ў ардынарнае роіва прагных да асалодаў, баязлівых і жалю вартых смяротных істотаў. Некалькі хвілінаў усё зборышча стаяла як спаралізаванае жахам. Хто танцаваў, застылі ў палётных па, спалоханыя позіркі, дагодлівыя і поўныя нянавісці адначасова, застылі на страхотлівым карліку. А той, галантнай усмешкай расцягваючы да вушэй худы, востры рот, спрабаваў крыху змякчыць і згладзіць жахлівае ўражанне, намагаўся прылагодніць і прымусіць свае глыбока-запалыя хітрыя вочы глядзець 'Пракляты сноб (англ.). зычліва. Грацыёзна падвалокваючы кульгавую нагу, ён упадлёт ішоў праз святочна ўбраную залу, паказваючы гэтаму дзвюхтысячагаловаму збою рабоў, прыпахлебнікаў, ашуканцаў і дурняў свой фальшыва-глыбакадумны профіль драпежнай птушкі. Хітра ўсміхаючыся, ён прашмыгнуў міма групы мільянераў, паслоў, ваенных і кіназорак. Каля каго ён спыніўся, быў дырэктар Гендрык Гёфген, дзяржаўны радца і сенатар. Яшчэ адна сенсацыя! Дырэктар Гёфген належаўда несумненных фаварытаў прэм'ер-міністра і генерала авіяцыі, які правёў у крэсла кіраўніка дзяржаўных тэатраў свайго вылучэнца насуперак волі міністра прапаганды, які пасля доўгай і зацятай барацьбы быў вымушаны паступіцца сваім уласным пратэжэ, паэтам Цэзарам фон Мукам. I вось цяпер ён дэманстратыўна ганаруе крэатуру свайго ворага асабіста, вітаецца, гутарыць. Ці не хоча падступны майстар прапаганды гэтым самым паказаць міжнароднай эліце, што ніякіх інтрыгаў і нязгодзіц сярод стаўпоў германскага рэжыму няма і што чуткі пра звады паміж шэфам рэкламы і генералам ад авіяцыі — не больш як пошлыя анекдоты? Альбо, можа, сам Гендрык Гёфген — адна з найбольш папулярных асобаў сталіцы — са свайго боку, быў аж такі тонкі хітрун, што здолеў прапхнуцца ў прыяцелі і да міністра прапаганды, і да генерала авіяцыі — прэм'ер-міністра? Ці не разыгрываў ён канкурэнтаў аднаго супроць другога, каб пратэжыравацца абодвума адразу? 3 яго легендарным спрытам — ніякага дзіва... Усё гэта страшэнна цікава! П'ер Лярутолькі глянуў на былога караля Балгарыі і тут жа патрухаў праз залу — змецены сваёй цікаўнасцю, як пёрынка ветрам — каб паглядзець сенсацыйны рэнкантрэ' зблізку. Сталёвыя вочы Цэзара фон Мука недаверліва звузіліся, мільянерка з Кёльна пажадліва застагнала ад асалоды, стаўшыся сведкаю такой незвычайнай падзеі. Тым часам фраў Бэла Гёфген, маці вялікага чалавека, усім, хто стаяў паблізу, ласкава і шчырадайна ўсміхалася, нібыта хацела сказаць: мой Гендрык вялікі, а я — яму богам дадзеная маці. He, не, не трэба гнуцца ў каленях. I ён, і я мы ж таксама з плоці і крыві, хоць, вядома, ва ўсім астатнім не такія, як усе людзі.