КНІГІ ОНЛАЙН

Невядомая вайна супраць Беларусі

Сакрэтная старонка сучаснай гісторыі

Віктар Сіўчык

Памер: 83с.

Мінск 1992

52.19 МБ

ароу	настаўнікаў Імкнуліся пвратварыць яго V "яствнно пусгкмй"
Аднак, нягледзячы на такія ўпартыя нахаганнГ з шчына паранейшаму заставалася бвларускай у кнізв А Капэвы "ві ленская губернія”. выдадзвнай у ів^ г. , а^нача^' штТнаселі'
4
5
ніцтва ад Вільні да Трокаў гаворыць пабеларуску.
Але найбольш злачынныя захады ў адносінах да Віленшчыны былі зроблены ў савецкі час, калі крамлёўскія ўладары ператварылі беларускія землі ў разменную манету дзеля дасягнення сваіх палГтычных мэтаў. Масква пры гэтым не пакрыўдзіла I сябе, прыхапіўшы заходнія Смаленшчыну і Браншчыну, паабяцаныя БССР пры яе абвяшчэнні ў 1919 г. У ліку іншых разбазараных бальшавікамі беларускіх зямель аказалася 1 Віленшчына, аддадзеная ЛІТве. Але, адабраная ў 1920 г. Польшчай, яна разам з Іншымі заходнебеларускімI землямі да 1939 г. знаходзілася ў складэе апошняй. Пры раздзвле Польшчы паміж Масквой і Берлінан Віленшчына спачатку была ўключана ў склад БССР, аднак у хуткім часе яна зноў стала разненнай манетай Масквы I была прададзена ёю Літве за права ўвесці на тэрыторыю апошняй савецкія войск 1.
У пасляваенны час летувісі’кі савецкі ўрад, добра бачачы, што беларусы складаюць асноўную частку насельніцтва Віленшчыны 1 што яны на працягу стагоддзяў асімілёўвалі літувісаў, усё стаў рабіць, каб 1х этнічна растварыць. He наючы магчынасці аблетувіць беларусаў, летувісцкія ўлады адчынілі шырокую дарогу для іх паланізацыі і русіфікацыі, разунеючы, што прышлы элвнент менш небяспечны, чын карэнны. Адчыняліся ў Вільні I на Вілемшчыне польскія і рускія школы, выдаваліся польскія 1 рускія газеты, аднак усё гэта не дазвалялася беларусак. Так беларуская Віленшчына апынулася адначасова пад ціскам трох сіл Сапернічаючы 1 варагуючы паміж сабою, яны былі адзіныя ва ўдушэнні ўсяго бвларускага. На жаль, бвларусам В1леншчыны не нагла прыйсці на дапамогу 1х адз1накроўная Беларусь. бо яна сама знаходзілася не ў лепшын становішчы, стаўшы арэнай агалцелай русіфікацыі, якую, выконвапчы волю Масквы, пахаЛуйску праводзілі адданыя ёй бвларускія ўлады.
Так, гэта сапраўдная трагедмя. I ўсё ж яна не бясконцая. Той апраметны час, які спарадзіў яе, нінуў, I, трэба думаць, беззваротна. А тым самым наспяваюць 1 ўмовы для справядлівага вырашэння віленскага пытання. Але толькі не Шляхам патрабавання перадачы Віленшчыны ў склад Беларусі. Гэта ножа пацягнуць за сабой бясконцы крывавы канфлікт накшталт карабахскага. А беларусы, як было слушна заўважана ў канцы мінулага стагоддзя, рабіл! сваю гісторыю без шуму і гвалту. Tax няхай будзе I надалей. Як ні зжывалі беларусаў стагоддзямі 1 асабліва апошнімі дзесяц1годдзямI, яны захавалі сябе як народ, абуджаецца 1 расце Іх самасвяломасць. 1 не толькі на Беларусі, але 1 на Віленшчыне. I гэта дасць 1н магчынасць пазбавіцца ад той маны, якой 1х так доўга труцілі 1 тын самым адрывалі ад свайго народа. 1 пробліскі такога абуджэння ўжо ёсць. А яно  галоўнае, бо прывядзе Віленшчылу да ўсведанлення сваёй поўнай еднасці з усін сваім народан. I яе тады ўжо не зногуць разарваць ніякія межы, як бы яны балюча ні праходзілі па жывым цвЛе народа. Усяму гэтаму ў значнай меры будзе спрыяць 1 гэтая кніга В. Сіўчыка, своечасовы выхад якой трэба тольк! вітаць.
Мікола Ермаловіч, лаўрэат Лзяржаўнай прэміі Беларусі.
Праўда векуі Зрабі нас дужымі
Перарваная повязь пакаленняў (Замест уступу)
П. Панчанка
У гэтым эпіграфе  прызнанне дзяржаўнай слабасці, _______ Выказана і прычына слабасці сучаснай гісторыі.
.. нашай нацыянальнай, палітычнай і зафіксаванае чуллівым сэрцам выдатнага паэта лабасці  няпраўда" аб нашай старадаўняй I
юцца аднесці да славутых беларускіх
Наша сучаснае грамадства чалавека, ■ “
злодзей),
трагедыі
„		 палітыкі спяша
талерантнасцI і лагоднасці"
(ЛіМ. 21.8.92).	У свеце . с. Язерскі  псіхатзрапеўт
кага і Жамойцкага стрымлівала ВЯЛІКага іншых месіянераў на ўсход, мужнасці, высокім ратным майстэрстве кая перамога над татарамі пад Грунвальдам 1 хаскоўскага войска пад поршая
«... "«Т™^	"Х."’"™ г,р6г І'*”— "«•₽»"
стрымаць".	’ ЯКУЮ не спыніць, не разбіць, не
княства Літоўскага Русна працягу стагоддзяў рух крыжакоў і маскавітаў  на захад. дб пап'^Йай 1аш™ пР°Дкаў сведчыць вялід Сіняй Вадой, разгрон крыжакоў пад са пад Воршай.	* д
і паўночных
l	■— сваіх машта
Р„Л.1наму ўпль,вУ на далейшы лёс
можна
___	ы	3 ВЯДОМЫМ славянскай цывілIзацыі. Бене
ал ЬаРУсГЬ’руУйн7в^^^	прымуГа ^Р—^
бах. UpS3eia« жХкГсй 14	""^^’ "а
^Lro^ р^Х; усх^4 т—
Маскоўскае Русі, але была зломлена 7xviu стаг™4”1?* нашчадкаУ 3 жаўнасці 1 гвалтоўнае далучэнне ў канцы ^cvttt г 1 СтРатаДзяр
:xf\“
русь 4анов4,я	ЦЯПер ужо ка^ніял
нУх дз^пжаУ РЭНаЙ ДЗВЮХ сУсаетных вой дзяржаў. Аднак нясе яна v война»
ноўным не дзеля абароны сваёй най цэласнасці.
шлясам
.  	^J грамаду.
М« 7ЛЫМ. нашага гнаР°яа  ВЫТОКІ ягонай 'ь абароны нацыянальных іняльная 1 бяспраўная Бела _сЯн і полем бітваў суседзначныя людскія страты С
Не! удзел у войнах'бй^ям1’ свабоды 1 тэрытарыяль1 падпарадкаваны агульна 1"в ўваходжан"е« У Тдз ССС« Яе ВЯЛІК<« ахвяры згаралй ГДЗЯРЖаўНММ кожны раз па сканчэннГЖы беХуск^этнаГ^ ГЭТа.
этнас і ЯЮ землі разраза
склад імперыі мэтам Расіі, а жых палітычных
полым і чутым, што
7
6
юцца па жывым целе новымі межамі паміж былымі краінаміваярам1. Лдбываўся чарговы падзел беларускіх земляў як пры паражэнні Расійскай імперыі ў першай сусветнай вайне (па БрэстЛітоўскаму дагавору Польшчы аддаецца Заходняя Беларусь), так і пры перамозе ў другой сусветнай (у 1945 г. аддаецпа Беласточчына). У кожным выпадку не застаюцца без увагі тэрытарыяльныя прэтэнзіі на гэтык зенлі і другіх сумежных дзяржаў. Атрымліваюць сваю долюпажыву Летува і Латв і я.
Іагачасныя адносіны да беларускіх пытанняў з боку Расіі, Германіі і Польшчы анаЛізуюцца болыв аб’ектыўна і глыбока сучасныні даследчыкамі. На жаль, паводэіны 1ншых "менш прыкметных" суседзяў амаль не пераасэнсоўваюцца. Гэтаму спрыяюць устойлівыя стэрзатыпы аб тым, што адзінымі віноўнікамі ўсіх злачынстваў j гэтым краі былі бальшавікі і Сталін. Аднак былі 1 іншыя. Дастаткова нагадаць, што патрабаванні аб перадачы Гродна 1 Вільні ў 1921 і 1939 гадах эыходзілі не ад Расіі, а ад урада яшчэ незалежнай маленькай Летувы, для якога закулісная дамова з Расіяй э’явілася "пераможным" фіналам ідэалагічнай, палітычнай і дыпламатычнай агрэсіўных кампаній, якія палітыкі і ўрад Летувы вялі на працягу амаль паўстагоддзя.
Вядома, як пільна захоўвалі бальшавікі сакрэты свае 1 сваіх партнёраў па пагадненнях. Таму дадзенае ў 19391940 гадах крамлёўскімі кіраўнікамі "абгрумтаванне" перадачы Вільні і краю Літве, як ''уз'яднанне з Літвой акупаваных раней Польшчай літоўскіх этнічных зямель”, ніхто не меў права аспрэчваць. А для ўмацавання гэтае тэзы яна з усялякай нагоды шнатразова паўтаралася 1 дадаткова " абгрунтоўвалася" савецкай "навукай" 1 прапагандай амаль 50 год.
У гэтай кніэе аўтар робіць адну з першых спроб даць адказ на некаторыя пытанні гістарычных падзяў, сведкамі якіх былі нашы бацькі 1 дзяды. He змаГлі яны ў тыя часы, ва ўмовах тэрору, і, на жаль,не паспелі цяпер расказаць кам  сваім дзецям 1 ўнукам праўду аб трагічнай 1 сакрэтнай, " дзякуючы'' НКУС і цэнзуры, старонцы нашай гісторыі.
Аднак у больш вольнай ( чым савецкая) заходнебеларускай прэсе  газетах, што выходзілі ў Вільні ў 2030я гады, аператыў .іа друкавалася аб'ектыўная і ўсебаковая інфарнацыя пра тагачасныя падзеі. Гэтая Інфармацыя супярэчыла бальшавІцкаму тэзісу, і таму "антысавецк1я" заходнебеларускія газеты былі схаваны ў Нінску на многія дзесяткі гадоў ( аж да 90х гадоў) . у ''спецфонды'' бібліятэк.
Працуючы над асноўным матэрыялам кнігі, аўтар спачатку не быў знаёмы з поглядамі па акрэсленаму колу пытанняў заходнебеларускай гранадскасці 2030х гадоў. I толькі пазней да мяне трапілі газеты таго часу. Я быў прыемна здзіўлены супадзеннем канцэпцый, да якіх прыйшоў самастойна (Голас Радзімы < 2023, 1990 г. ), з поглядамі палітыкаў 1 публіцыстаў, надрукаванын 1 ў віленскіх газетах
таго перыяду.
Водгукан заходнебеларускай (пераважна віленскай) прэсы на спробы новага перадзелу беларускіх зямель прысвечаны раздэел Перарваная повязь часоў".
Спадзяюся, шго прапанаваная кніга паспрыяе аднаўленню шэрагу заходнебеларускіх палітычных традыцый, актуальных 1 ў наш час.
Хочацца верыць, што перарваная расстрэламі і "спецхранамі" эстафета беларускай палітычнай думкі дойдзе да нашых сучаснікаў, на што спадзяваліся і ў чым ніколі не сумнявалісн многія пакаленні
беларускіх адраджэнцаў.
Вітаўт сіўчык. 24. 8. 92 г. Нінск
"The truth of centuryl Make us strong " Broken Connection between Generations, instead of introduX" litica? апГв^Г^п^еХсЬ hTT^ °f °Ub ^ — l, Positive heart of a great poet There Ьа^к dee₽ly felt by the of this weakness  a lie about our old a expreE3ed the reason and life.	about our old and contemporary history
terest™ o^XliXi^	VieWS' hostile ^ national in
that in a sovereign state people6and ^he^V ^^ consciousness, monstrate a fear of struaale for n^Lth i P°lltlcal leaders deand lack of will! To console thems^0”31 interests, uncertainty these features of our policy as known « ^ ?Urry to classify gentleness."	P y known Belarusian "tolerance and
who together wit^hir'LighiXs^with^vim	wounded person
S^^ '"’^ ““ “ ^ «.^“.^^ »™«~ІІГІшў:5’Х,!‘" f«₽err..«„„s r„ that lead to limitation	e Princ^Ple of "busing up"
nentSLetl;YrerSV " P^chotherap^utisXiM^^ °f °P₽°' centre of Europe, between Pol and^nd^3™513 ?ituated in the very centuries since the time of the Polatsk*^ ^or.the sPace of many had to hold back the movement of vik^L a°f^lthUa Principality the East, Tatars and Russians  to Л ^ °ther "^ionaries to
A^t”""? ’IS “Ч’1 ”№' ""«"“«“.“.to"' "'" яякг^^^н. .xr^u6"^^^^ ^^^^^natsly	w
Belarus. collapse of cities вІ=ЛХ °enturies good luck leaves
Of Belarus. At that time lllorue^tl™ ^е^ ^E further life ^olian invasion and for several	ended itself from mon
attacks of their political successors fr^n м WaS holdln9 back the naily Belarus was broken down bv them In 
<1234567891011...2021>


   

	
2007-2025
	
Калі шукаеце нейкую пэўную кнігу 
або хочаце каб быў апублікаваны ваш скан,
 пішыце ў кантакты