КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
3 гэтымі словамі наглядчыца апусцілася на крэсла, зноў падперлася рукамі на стол і задумалася пра свой адзінокі лёс. Маленькі чайнік і самотны кубачак абудзілі ўспамін пра містэра Корні (які памёр усяго нейкіх дваццаць пяць гадоў таму назад), і гэта вельмі падарвала сілы місіс Корні. — Ніколі больш не вазьму такога! — з прыкрасцю сказала місіс Корні. — Ніколі. Незразумела, датычыла гэтая заўвага мужа або чайніка. Хутчэй за ўсё апошняга, бо, прамаўляючы гэтую фразу, місіс Корні глядзела на яго, а потым прыбрала яго наверх. Толькі яна рассмакавала першы кубачак, як ціхі стуку дзверы перабіў ёй смак. — О, хто там? — злосна сказала місіс Корні. — Заходзьце. Зноў нехта з гэтых старых памірае, няйначай, — яны заўсёды прымяркуюцца паміраць, калі я сядаю есці. Ды не стойце там — дзверы насцеж, не напускайце мне холаду, ну. Дык што там зрабілася? — Нічога, мэм, нічога, — адказаў мужчынскі голас. — Вось гэта дык прыемнасць! — нашмат больш салодкім тонам усклікнула місіс Корні. — Няйначай гэта містэр Бамбл? —Да вашых паслугаў, мэм, — сказаў містэр Бамбл, які запыніўся быў, каб пачысціць чаравікі і стрэсці снег з паліто, а цяпер з’явіўся ва ўсёй велічы, несучы у адной руцэ трохкутку, а ў другой клунак. — Мне зачыніць дзверы, мэм? Лэдзі цнатліва марудзіла з адказам, абдумваючы, ці варта ёй мець сустрэчу з містэрам Бамблам пры зачыненых дзвярах. Містэр Бамбл вытлумачыў няпэўнасць на сваю карысць, акрамя таго, ён вельмі замёрз, таму ён зачыніў дзверы без дазволу. —Ну і надвор’е, містэр Бамбл, — сказала нагдядчыца. —Сапраўды, мэм, — пацвердзіў кур’ер. — Гэта антыпрыходскае надвор’е. Сёння папалудні мы раздалі дваццаць чатырохфунтавых буханак хлеба, паўтары галавы сыру, а гэтыя беднякі ўсё яшчэ незадаволеныя. —А як жа. Калі яны наогул задаволяцца, містэр Бамбл? — сказала наглядчыца, сёрбаючы гарбату. — Насамрэч, калі? — у тон ёй падхапіў містэр Бамбл. — Аднаму тут перапала, дзеля ягонай жонкі і вялікай сям’і, бохан хлеба на чатыры фунты і добры фунт сыру, усё як належыць. Дык што вы думалі, мэм, ён быўудзячны, га? Hi на фартынг, вось што! Ён замест гэтага стаў прасіць вугалю, хоць як у насоўку насыпаць — так ён сказаў! Вугалю! Што ён рабіў бы з вугалем? Падсмажваў бы на ім свой сыр, а потым прыйшоў бы прасіць яшчэ. Вось такія гэта людзі, мэм: насып яму сёння вугалю поўны фартух — заўтра ён зноў прыйдзе і будзе выпрошваць яшчэ. Наглядчыца выказала поўную згоду з такой вобразнай інтэрпрэтацыяй, і кур’ер працягваў. — Ніколі не думаў, — сказаў містэр Бамбл, — што можа дайсці да такога. Пазаўчора мужчына — вы, мэм, былі замужам, і вам можна сказаць, — мужчына, якому ледзьве хапала сродкаў на тое, каб прыкрыць сваю галоту (тут місіс Корні цнатліва апусціла вочы), падыходзіць да дзвярэй нашага інспектара і кажа, што яму патрэбная дапамога, місіс Корні. Паколькі ён у іншым выпадку застаўся б і распалохаў усю кампанію, наш інспектар загадаў даць яму фунт бульбы і паўпінты аўсянай мукі. «Ах, Божа мой, — кажа няўдзячны нягоднік. — Што толку мне ад гэтага? Гэта для мяне тое самае, каб калі вы далі мне жалезныя акуляры». «Вельмі добра, — кажа наш інспектар, забіраючы ў яго ўсё, што яму далі. — У такім выпадку ты наогул нічога не атрымаеш!» «Тады я памру дзе-небудзь на вуліцы,» — адказвае валацужнік. «Не, не памрэш,» — кажа інспектар. — Ха-ха-ха! Вось дык добра! Гэта ў духу містэра Гранета, праўда? — уставіла сваё наглядчыца. —Так, мэм, — пацвердзіў кур’ер. — Ён пайшоў, і ён насамрэч памёр на вуліцы. Вось упарты жабрак! — Ніколі не паверыла б! — узрушана заўважыла наглядчыца. — Але ці не думаеце вы, містэр Бамбл, што гэта не зусім добра — дапамагаць людзям з вуліцы? Вы дасведчаны чалавек, вы павінны мець сваю думку. Дык як? —Місіс Корні, — адказаў кур’ер, усміхаючыся як чалавек, іпто валодае інфармацыяй больш высокага кшталту, — калі арганізаваць як належыць, але толькі як належыць, мэм, то дапамога людзям з вуліцы — гэта паратунак прыходаў. Галоўны прынцып, на якім грунтуецца такая дапамога, — гэта даваць не тое, іпто просяць, а тое, штбне патрэбна. Тады беднякам надакучвае прасіць, і яны болып не прыходзяць. —Ах, Божачка мой! — усклікнула місіс Корні. — Вось гэта дык прыдумалі! •’ —А як жа. Кажучы толькі паміж намі, мэм, — працягваў містэр Бамбл, — гэта вельмі важны прынцып. Калі вы прыгледзіцеся да выпадкаў, якія апісаны ў гэтых нахабных газетах, вы адразу заўважыце, што бедным сем’ям даюць як міласціну кавалачкі сыру. Гэтае правіла ўсталявалася ва ўсёй краіне, місіс Корні. Але гэта афіцыйныя таямніцы, пра якія нельга расказваць абы-дзе, мэм. Нам вось, прыходскім супрацоўнікам, паміж сабой, дык можна, а дзе яшчэ — ні-ні, — працягваў кур’ер, нахіляючыся да клунка і развязваючы яго. — Гэта вось партвейн, мэм, які рада замовіладля бальніцы. Самы сапраўдны, чысты партвейн, толькі што з бочкі, чысты, як сляза, аніякага асадку! Містэр Бамбл патрымаў першую бутэльку перад вачыма, патрос яе, каб засведчыць выдатную якасць віна, потым паставіў абедзве бутэлькі на камоду, склаў хустку, у якую яны былі закручаныя, беражліва засунуў яе ў кішэню і ўзяўся за капялюш, нібыта збіраючыся ісці. —Вы мусіці ісці ў мароз, містэр Бамбл, — сказала наглядчыца. — Так, вецер пранізвае, мэм, — азваўся містэр Бамбл, падымаючы каўнер, — так дзьме, што вушы гатовыя адмерзнуць і адваліцца. Наглядчыца перавяла позірк з малога чайніка на кур’ера, які рухаўся да дзвярэй, і калі кур’ер пракашляўся, каб пажадаць добрай ночы, яна сарамліва спыталася, ці... ці не хацеў бы ён выпіць кубачак гарбаты? Містэр Бамбл адразу апусціў каўнер, паклаў на крэсла свой капялюш і палку і падсунуў да стала другое крэсла. Нетаропка сядаючы, ён зірнуў на лэдзі. Тая неадрыўна глядзела на маленькі чайнік. Містэр Бамбл яшчэ раз кашлянуў і злёгку ўсміхнуўся. Місіс Корні ўстала, каб прынесці з буфета яшчэ адзін кубачак і сподак. Калі яна сядала, яе позірк яшчэ раз сустрэўся з позіркам галантнага кур’ера. Яна пачырванела і заглыбілася ў гатаванне гарбаты. Містэр Бамбл яшчэ раз пракашляўся — гэтым разам больш гучна, чым раней. — Містэр Бамбл, з цукрам? — запыталася наглядчыца, беручы цукарніцу. —Так, як мага саладзей, мэм, — азваўся містэр Бамбл. Ён казаў гэта і, не адрываючыся, глядзеў на місіс Корні; калі прыходскія кур’еры наогул могуць глядзець пяшчотна, то ў гэты момант містэр Бамбл быў менавіта такім кур’ерам. Гарбата была налітая і сэрвіраваная моўчкі. Містэр Бамбл, рассцяліўшы на каленях насоўку, каб крошкі не запэцкалі яго выдатных штаноў, пачаў есці і піць, час ад часу перамяжоўваючы гэтую любату глыбокім уздыхам, што, аднак, не прыгнятала яго апетыту, а наадварот, дапамагала яму разабрацца з гарбатай і смажанкамі. —Я бачу, мэм, у вас ёсць котка, — сказаў містэр Бамбл, гледзячы на азначаную істоту, якая грэлася ля цяпельца ў атачэнні сям’і, — а таксама яшчэ і кацяняты! —Я не магу на іх нарадавацца, містэр Бамбл, я так іх люблю, што вы і ўявіць сабе не можаце, — адказала наглядчыца. — Яны такія вясёлыя, такія непасрэдныя, так любяць гуляць! He магу сказаць інакш — яны мне сапраўдныя таварышы. — Мілыя істоты, мэм, — ухвальна заўважыў містэр Бамбл, — такія дамашнія. — О так, — з энтузіязмам падхапіла наглядчыца, — такія прывязаныя да свайго дома, што гэта проста адна радасць. — Місіс Корні, мэм, — разважліва зазначыў містэр Бамбл, адстукваючы такт чайнай лыжкай, — я мушу сказаць — мэм — што любая котка — або кацяня — якое жыве з вамі — мэм — і не любіць гэты дом — няйначай асёл — вось што, мэм. — О містэр Бамбл! — усклікнула місіс Корні. —У мяне няма падстаў утойваць праўду, мэм! — адрэагаваў містэр Бамбл, размахваючы чайнай лыжкай з выглядам закаханым і паважным, што падвойвала эфект ягоных слоў, — я сваімі рукамі ўтапіў бы такую котку. — Тады вы злы чалавек, — жыва падхапіла наглядчыца, працягнуўшы руку, каб забраць пусты кур’ераў кубачак, — і да таго яшчэ ў вас жорсткае сэрца. —Жорсткае сэрца! — азваўся містэр Бамбл. — Жорсткае! Ен без лішніх слоў аддаў кубачак, пры гэтым паціснуў місіс Корні мезенец, два разы пляснуў далонямі па сваёй камізэльцы з галунамі, глыбока ўздыхнуў і крышачку адсунуў сваё крэсла ад агню. Стол быў круглы; паколькі місіс Корні і містэр Бамбл сядзелі каля яго тварам да агню і, адпаведна, на невялікай адлегласці адно ад аднаго, то цяпер містэр Бамбл, які адсунуўся ад агню, але застаўся ля стала, аддаліўся ад місіс Корні. Гэты яго ўчынак без сумнення выкліча ў некаторых арыентаваных на маральнасць чытачоў схільнасць да захаплення, да ўслаўлення і гераізацыі; адзначым, што час, месца і збег абставінаў пэўным чынам спакушалі яго выказваць такія пяшчоты, якія зразумелым чынам маглі б зляцець з вуснаў легкадумніка і несур’ёзнага чалавека і якія, аднак, бязмерна ніжэйшыя за годнасць суддзяў гэтай краіны, чальцоў парламенту, міністраў, лорд-мэраў і іншых выбітных грамадскіх дзеячаў, але ж асабліва ніжэйшыя за годнасць і значнасць прыходскага кур’ера, які, як добра вядома, найсур’ёзнейшы і найнепахіснейшы з іх. Якімі б ні былі намеры містэра Бамбла, — а яны, без сумнення, былі найлепшымі — аднак, на жаль, здарылася так, што стол (пра гэта ўжо пару разоў згадвалася) быў круглы, і таму містэр Бамбл, перасоўваючы пакрысе сваё крэсла, неўзабаве пачаў набліжацца да наглядчыцы і з цягам часу, вандруючы ўздоўж акружнасці стала, апынуўся побач з крэслам, на якім сядзела наглядчыца. Ягонае крэсла ўперлася ў крэсла місіс Корні. Бамбл спыніўся. Калі б наглядчыца падсунула цяпер сваё крэсла ўправа, яе апаліла б агнём, калі б яна пасунулася ўлева, дык упала б у абдымкі містэра Бамбла, так што яна, як асоба адказная і прадбачлівая, засталася дзе была і ўручыла містэру Бамблу яшчэ адзін кубачак гарбаты. —Дык значыць, жорсткае сэрца, місіс Корні? — спытаў містэр Бамбл, размешваючы цукар, і паглядзеў лэдзі ў вочы. — У вас жорсткае сэрца, місіс Корні? —А божачкі! — усклікнула наглядчыца. — Што за пытанні ад нежанатага мужчыны. Навошта вам ведаць гэта, містэр Бамбл? Кур’ер выпіў усю да кроплі гарбату, даеў апошнюю смажанку, строс з каленяў крошкі, выцер вусны і без лішніх роздумаў пацалаваў наглядчыцу. — Містэр Бамбл! — шэптам усклікнула гэтая цнатлівая лэдзі, таму што яна так спалохалася, што страціла голас. — Містэр Бамбл, я закрычу!