Падарожжа ў свет музыкі
Памер: 240с.
Мінск 2012
Лічылкай выбіраюць вядучага. Ён становіцца ў цэнтры кола побач са столікам з металафонам. Астатнія гульцы дзеляцца на пары і дамаўляюцца пра тое, хто ў пары будзе «птушкай», а хто — «гняздом». Дзеці«птушкі» выбіраюць сабе гульнявы вобраз: Bapony, вераб’я, салаўя, надзяваюць медальён з адпаведнай выявай і становяцца ў пару з дзіцём«гняздом» (як у гульні «Трэці лішні»), утвараючы кола. Вядучы гаворыць:
Раз, два, тры, чатыры, пяць!
Пачынаю я гуляць. Гукі зазвінелі, Птушкі паляцелі!
Затым вядучы іграе на металафоне імправізацыю на адзін гук пэўнай вышыні: нізкі (рэ), сярэдні (соль) або высокі (сі). Адначасова з гучаннем «вылятаюць» тыя дзеці« птушкі», чый гук іграе вядучы: на нізкі — «вароны», на сярэдні — «вераб’і», на высокі — «салаўі». Яны «лятаюць» да таго часу, пакуль вядучы не сыграе апошні гук імправізацыі з акцэнтам — найбольш гучна. Адразу ж пасля акцэнту дзеці«птушкі» бягуць да свайго «гнязда», а вядучы бяжыць да любога свабоднага «гнязда», каб яго заняць. Дзіця, якое не паспела заняць «гняздо», становіцца вядучым. Былы вядучы выбірае сабе медальён з вобразам птушкі і становіцца ў пару да «гнязда».
Пасля змены двухтрох вядучых дзеці«птушкі» мяняюцца месцамі з дзецьмі«гнёздамі», аддаюць ім свае медальёны, і гульня паўтараецца. Дзіця« птушку», якое вылецела з «гнязда» не на свой гук, пераводзяць на месца дзіцяці«гнязда».
50. Музычныя заняткі.
ВОБРАЗЫ МУЗЫКІ: УЯЎЛЕННЕ I ПЕРАДАЧА Ў ВІДАХ АДНАРОДНАЙ ТВОРЧАСЦІ
Змест
1. Музычны сюжэтнагульнявы комплекс «Плыві, караблік!». Гульні 1 —4. «Смелы капітан», «Давайце пазнаёмімся», «Чый радыст лепшы?», «Незабыўная сустрэча».
166
2. Вучэбны дапаможнік «Падарожжа ў свет музыкі» — с. 52—53.
3. Рабочы сшытак «Падарожжа ў свет музыкі» — с. 48—49.
4. Дадатковыя педагагічныя сродкі — індывідуальныя сшыткі:
1) «Я н музыка» — с. 25—26,
2) «В мнре музыкн» — с. 20—21,
3) «Прнключення Незнайкн в Музыкальном городе» — с. 8—9,
4) «Незвычайныя знаёмствы» — с. 15.
Форма музычных заняткаў: музычны сюжэтнагульнявы комплекс.
Тып музычных заняткаў: інтэграваныя.
Мэты
Развіць:
здольнасць цэласна ўяўляць музычнагульнявы вобраз і перадаваць яго ў песеннай, танцавальнай і інструментальнай творчасці.
Навучыць:
канструяваць са сродкаў музычнай выразнасці цэласны гульнявы вобраз і перадаваць яго ў індывідуальных і калектыўных імправізацыях;
пераўвасабляцца ў розныя ролі гульнявога сюжэта і выразна іх выконваць.
Выхаваць:
жаданне актыўна праяўляць сябе ў відах аднароднай творчасці.
ХОД МУЗЫЧНЫХ ЗАНЯТКАЎ
Педагог залучае дзяцей у актыўныя музычнатворчыя дзеянні па сюжэце гульняў 1—4 сюжэтнагульнявога комплексу «Плыві, караблік!» і канструюе цэласную музычную кампазіцыю з іх апавяданняў і імправізацый, а таксама са знаёмага музычнага рэпертуару. Дзецям паведамляецца, што кожны з іх будзе перадаваць той ці іншы вобраз і трэба падабраць для яго самыя выразныя гукі, рытмы, інтанацыі, рухі — тады і агульны музычны вобраз — цэласная музычная кампазіцыя пра капітанаў і іх падарожжы — будзе цікавы.
Пасля заканчэння кампазіцыі абмяркоўваюць, які музычнагульнявы вобраз атрымаўся найбольш выразным, што дапамагло яго перадаць (вышыня гукаў, рытм, дынаміка і г. д.), які фрагмент кампазіцыі спадабаўся, што атрымалася добра, што трэба дапрацаваць пры перадачы гульнявога вобраза.
Затым педагог прапануе дзецям знайсці ў музычнай кнізе «Падарожжа ў свет музыкі» любы вобраз і адказаць, як кніга дапамагае скласці пра гэты вобраз музычнае апавяданне (піктаграмы з музычнай сімволікай, карцінкі і г. д.).
167
люты
51. Музычныя заняткі.
ВОБРАЗЫ МУЗЫКІ: АРКЕСТР I ЯГО МАПЫМАСЦІ
Змест
1. Музычны сюжэтнагульнявы комплекс «Плыві, караблік!». Гульня 5 «Збяры аркестрі».
2. Вучэбны дапаможнік «Падарожжа ў свет музыкі» — с. 36—37.
3. Рабочы сшытак «Падарожжа ў свет музыкі» — с. 34—35.
4. Дадатковыя педагагічныя сродкі — індывідуальныя сшыткі:
1) «В ммре музыкм» — с. 28,
2) «Прнключення Незнайкм в Музыкальном городе» — с. 23,
3) «Незвычайныя знаёмствы» — с. 22—23.
Форма музычных заняткаў: музычны сюжэтнагульнявы комплекс.
Тып музычных заняткаў: дамінантныя (інструментальная творчасць).
Мэты
Развіць:
цікавасць да ўспрымання музыкі, музычных інструментаў дзіцячага і сімфанічнага аркестраў.
Навучыць:
адрозніваць па знешнім выглядзе і тэмбры музычныя інструменты дзіцячага і сімфанічнага аркестраў, правільна называць іх; разумець функцыі дырыжора аркестра;
запамінаць мелодыю твора, выдзяляць сваю партыю, пачатак яе выканання на дзіцячым музычным інструменце, узгадняць свае дзеянні з іншымі гульцамі ў аркестры, аркестраваць мелодыі індывідуальна і ў мінігрупе;
прыдумваць і прапаноўваць свае варыянты подбору дзіцячых музычных інструментаў для аркестроўкі мелодыі.
Выхаваць:
жаданне актыўна праяўляць сябе ў гульні на дзіцячых музычных інструментах, у індывідуальнай і калектыўнай інструментальнай творчасці.
Музычны рэпертуар +
Ё. Гайдн. Детская спмфоння, I ч. (фрагмент).
ХОД МУЗЫЧНЫХ ЗАНЯТКАЎ
Гучыць фанаграма: Ё. Гайдн. Детская снмфоння, I ч. (фрагмент). Пасля заканчэння гучання музыкі педагог гаворыць:
168
— Дзеці! Вы пазналі гэту музыку? Як яна называецца? Правільна, гэта «Детская снмфоння *, якую напісаў кампазітар Ё. Гайдн (ставіць на фартэпіяна яго партрэт). Якія аркестры выконваюць «Детскую снмфонню»? (Адказы. дзяцей.)
— Паглядзіце на с. 36—37 музычнай кнігі «Падарожжа ў свет музыкі» і вы ўбачыце гэтыя аркестры. Дык вось, 3637 «детсКуЮ снмфонню» кампазітара Ё. Гайдна выконваюць два аркестры: сімфанічны аркестр, у якім іграюць дарослыя, і дзіцячы аркестр. Паглядзіце на музычныя інструменты абодвух аркестраў, успомніце, як яны называюцца і як гучаць. Якія музычныя вобразы, на вашу думку, могуць перадаць асобныя музычныя інструменты, а якія — цэлы сімфанічны або дзіцячы аркестр?
Педагог выслухоўвае думкі дзяцей, нагадвае ім асобныя музычныя інструменты розных аркестраў, паказвае іх выявы ў музычнай кнізе «Падарожжа ў свет музыкі», у іншых індывідуальных дапаможніках; называе музычныя інструменты, вобраз, які яны могуць перадаць, суправаджае апавяданне музычнымі фрагментамі. Напрыклад, вобраз мора перадае ўвесь сімфанічны аркестр (М. РымскіКорсакаў. Mope — фрагмент з музычнага сюжэтнагульнявога комплексу «Плыві, караблік!»), а вобраз каралевы Музыкі — асобны інструмент — арган (I. Бах. Таката — фрагмент з музычнага сюжэтнагульнявога комплексу «Гучыце, ноты!»), вобраз прынцэсы Мелодыі — скрыпка (М. РымскіКорсакаў. Шехеразада — фрагмент з таго ж комплексу) і г. д.
Затым гаворыць:
— 3 даўніх часоў кожнага хлопчыка, які рыхтаваўся стаць марскім афіцэрам, вучылі іграць на якімнебудзь музычным інструменце. I дзяўчынкі ад іх не адставалі. Яны добра ігралі на фартэпіяна, скрыпцы, флейце, арфе і іншых інструментах. Часта дарослыя музыканты ігралі ў аркестры разам з дзецьмі. Каб вызначыць, хто з вас можа пазнаць больш музычных інструментаў сімфанічнага і дзіцячага аркестраў, мы правядзём гульню «Збяры аркестр!».
Гульня 5. «Збяры аркестр!»
Задачы
Навучыць дзяцей хутка вызначаць музычны інструмент па гучанні, знаходзіць картку з яго выявай, выкладваць карткі ў паслядоўнасці
169
гучання інструментаў; аркестраваць мелодыю і выконваць аркестроўку па фразах, папярэдне дамовіўшыся адзін з адным пра паслядоўнасць выканання.
Аснашчэнне
1. Партрэт Ё. Гайдна.
2. Карткі з выявамі інструментаў сімфанічнага і дзіцячага аркестраў.
Гульнявыя правілы і методыка правядзення
Выбіраюць «дырыжора», астатнія дзеці дзеляцца на дзве каманды. Па жэрабі або жаданні каманды вызначаюць від аркестра, які яны будуць збіраць, і бяруць адпаведныя карткі. Па сігнале «дырыжора»: «Раз, два, тры, аркестр збяры!» уключаецца музыка; каманды, слухаючы яе, вызначаюць, якія музычныя інструменты іх аркестра прагучалі, і выкладваюць карткі з выявамі гэтых інструментаў (яго склад). Падчас паўторнага слухання гэтага ж фрагмента дзеці пад кіраўніцтвам «дырыжора» правяраюць адпаведнасць картак інструментам, якія прагучалі; дзве каманды дзяцей дзейнічаюць па чарзе. «Дырыжор» паказвае жэстам момант саліравання музычнага інструмента, дзіця — з каманды гэтага аркестра — выкладвае на фланелеграфе картку з выявай саліруючага інструмента, а астатняя каманда хорам называе яго. Дзеці другой каманды дзейнічаюць такім жа чынам, выкладываюць карткі з інструментамі ў наступным радзе. Пераможцам «дырыжор» называе тую каманду, якая з заканчэннем музыкі вызначыла па слыху большую колькасць музычных інструментаў, сабрала аркестр з картак і правільна назвала вызначаныя музычныя інструменты.
Калі інструмент назвалі няправільна, «дырыжор» пасля заканчэння гучання музыкі дае яго правільную назву і замяняе картку з яго выявай.
Затым дзеці дамаўляюцца пра тое, хто і на якіх дзіцячых музычных інструментах будзе імправізаваць (пад той самы фрагмент мелодыі), і выконваюць аркестроўку па камандах або агульным аркестрам.
Пасля заканчэння аркестроўкі педагог удакладняе ў дзяцей, якія музычныя вобразы яны стварылі ў сваіх індывідуальных імправізацыях і які агульны музычны вобраз яны перадалі ў выкананні аркестра. Звяртаецца ўвага на розніцу ў перадачы вобраза адным інструментам і цэлым аркестрам, падкрэсліва
170
ецца значэнне магчымасцей аркестра і асобнага інструмента. Затым педагог удакладняе ў дзяцей, як яны зразумелі ролю дырыжора аркестра.
ШПедагог прапануе дзецям разгледзець у музычнай кнізе «Падарожжа ў свет музыкі» на с. 36—37 два аркестры і 3637 назвацЬ вобраз, які яны могуць перадаць у сумесным выкананні; у групе падабраць вобразы, якія могуць найбольш выразна выканаць кожны з аркестраў паасобку і сумесна, і расказаць аб гэтым сваім сябрам і бацькам.
52. Музычныя заняткі.
ВОБРАЗЫ МУЗЫКІ: УЯЎЛЕННЕ I ПЕРАДАЧА Ў АДНАРОДНАЙ I СІНТЭТЫЧНАЙ ТВОРЧАСЦІ
Змест
1. Музычны сюжэтнагульнявы комплекс «Плыві, караблік!». Гульні 1—5.
2. Вучэбны дапаможнік «Падарожжа ў свет музыкі».
3. Рабочы сшытак «Падарожжа ў свет музыкі».
4. Дадатковыя педагагічныя сродкі — індывідуальныя сшыткі:
1) «В мнре музыкн» — с. 29,
2) «Прпключення Незнайкн в Музыкальном городе» — с. 23,
3) «Незвычайныя знаёмствы» — с. 22—23.
Форма музычных заняткаў: музычны сюжэтнагульнявы комплекс. Тып музычных заняткаў: інтэграваныя.
КНІГІ ОНЛАЙН
