Пакаштуйце — смачна
Уладзімір Рэутовіч, Тамара Рэутовіч
Выдавец: Полымя
Памер: 319с.
Мінск 1993
ЯЯКІ, ФАРШЫРАВАНЫЯ СЕЛЯДЦОМ
4 яйкі, 150 г селядца, 1 яблык, 0,5 цыбуліны, 40 г белага хлеба, 1 ч. лыжка воцату, 1 ст. лыжка алею, 0,3 шклянкі маянэзу, перац.
Звараныя ўкрутую ачышчаныя яйкі разрэзаць напалам, выняць жаўткі. Селядзец вымачыць, аддзяліць філе, прапусціць яго праз мясарубку разам з яблыкамі, размочаным у вадзе або малацэ белым хлебам, цыбуляй, жаўткамі, заправіць алеем, воцатам і перцам.
Палавінкі яечных бялкоў запоўніць падрыхтаваным фаршам такім чынам, каб надаць кожнай форму цэлага яйка. Фаршыраваныя яйкі паліць маянэзам.
СЫРАКВАША
0,6 л кіслага малака, 0,4 л малака, 2 ч. лыжкі цукру. „
Кіслае малако паставіць у нагрэтую духоуку на нядоўгі час. Затым выняць, зліць сыроватку. У масу, якая засталася, дадаць малако, цукар, асцярожна перамяшаць драўлянай лыжкай.
Прыгатаваную такім чынам сыраквашу падаць да бліноў.
СЫР КЛІНКОВЫ
10 л малака, 1—2 ч. лыжкі солі, 2—3 ч. лыжкі кмену.
Кіслае незбіранае малако паставіць у цёплую (але не гарачую) печ на ноч. (Пры адсутнасці печы збанок з кіслым малаком можна змясціць у вядро з гарачай вадой.) Зліць сыроватку, якая ўтварылася. Дадаць соль, кмен, добра перамяшаць, выкласці масу ў палатняны мяшэчак (клінок), падвесіць яго. Пасля таго як уся сыроватка сцячэ, клінок звязаць, пакласці паміж дзвюма дошчачкамі і прыціснуць. Праз 12 гадзін клінковы сыр гатовы.
БАТОНЧЫКІ ТВАРОЖНЫЯ
500 г тварагу, 1 шклянка мукі, 1 яйка, 2 ст. лыжкі смятаны, 7 ст. лыжка цукру, 0,5 ч. лыжкі соды, 3 ст. лыжкі цукровай пудры, соль, тлушч для смажання.
Тварог добра расцерці, дадаць муку, яйка, смятану, соду, цукар, соль, перамяшаць. Атрыманую масу раскачаць тонкімі каўбаскамі, нарэзаць іх кавалкамі даўжынёй 8—10 см. Смажыць ў вялікай колькасці тлушчу да залацістага колеру.
Гатовыя батончыкі пасыпаць цукровай пудрай. Асобна можна падаць ягадны або фруктовы кісель.
«ДЗЬМУХАЎЦЫ» ТВАРОЖНЫЯ
400 г тварагу, 2 яйкі, 0,5 шклянкі мукі, 3 ст. лыжкі цукру, 0,5 ч лыжкі соды, 200 г белага хлеба, 1 ст. лыжка цукровай пудры або 700 г смятаны, соль, кулінарны тлушч для смажання.
У працёрты тварог дадаць яйкі, цукар, соль, соду, муку, усё старанна перамяшаць. 3 атрыманай масы сфармаваць шарыкі, укачаць іх у кубікі белага хлеба і смажыць у вялікай колькасці тлушчу да ўтварэння румянай скарынкі.
Пры падачы на стол «дзьмухаўцы» пасыпаць цукровай пудрай або паліць смятанай.
ЖУР ПА-ВЯСКОВАМУ
7 шклянка аўсяных круп «Геркулес», 4 шклянкі вады, скарынка чорнага хлеба, 150 г сала, 2 цыбуліны, 8 бульбін, соль.
У каструлю засыпаць аўсяныя крупы «Геркулес», заліць гатаванай вадой, дадаць скарынку чорнага хлеба і паставіць у цёплае месца для закісання. Набрынялыя крупы працадзіць, прамыць і зноў працадзіць. Атрыманае аўсянае малачко варыць да загусцення, увесь час памешваючы.
Жур падаць разам з падсмажанай на сале цыбуляй і адварной бульбай.
КРУХМАЛОЎКА (каша з бульбяной мукі)
2 ст. лыжкі крухмалу, 2 яйкі, 1 л вяршкоў (8% ), 50 г сала або 1 ст. лыжка сметанковага масла, 4 ч. лыжкі варэння, соль.
Яйкі злёгку ўзбіць з 0,5 шклянкі вяршкоў, дадаць крухмал, добра перамяшаць. Вяршкі, што засталіся, закіпяціць, тонкім струменьчыкам уліць у падрыхтаваную сумесь, пасаліць і, памешваючы, варыць на невялікім агні да загусцення. Заскварыць нарэзанае кубікамі сала, паліць ім гатовую кашу.
Крухмалоўку можна таксама падаць з маслам або варэннем.
КАША ПА-ВІЦЕБСКУ
1 шклянка ячных круп, 6 бульбін, 1 шклянка малака, 2 ст. лыжкі сметанковага масла, соль.
Абабраную бульбу зварыць у падсоленай вадзе, патаўчы, развесці гарачым малаком. Дадаць звараныя ячныя крупы, перамяшаць і паставіць у духоўку на 30—40 хвілін.
Гатовую кашу паліць распушчаным маслам.
МАННІК
760 г манных круп, 0,5 л кефіру, 2 ст. лыжкі цукру, 0,5 ч. лыжкі соды, 1 яйка, 1 ст. лыжка маргарыну, 7 ст. лыжка сметанковага масла або 150 г смятаны, соль.
У манныя крупы ўліць кефір, дадаць цукар, яйка, соль, перамяшаць і пакінуць на 2 гадзіны для набухання. Затым пакласці соду. Масу выліць на змазаную тлушчам гарачую патэльню і запячы ў духоўцы (да ўтварэння румянай скарынкі).
Маннік падаць з маслам або смятанай.
ВУШКІ
2 шклянкі мукі, 1 яйка, 0,75 шклянкі кіслага малака, 1 ст. лыжка цукру, 0,5 ч. лыжкі соды, 2 ст. лыжкі топленага масла, 3 ст. лыжкі смятаны, 3 ст. лыжкі працёртых ягад.
3 мукі, кіслага малака, соды, цукру і яйка замясіць цеста, тонка раскачаць яго, нарэзаць ромбамі. Супрацьлеглыя канцы ромбаў злучыць і зашчыпаць. Вушкі выкласці на бляху, змазаную тлушчам і выпечы ў духоўцы.
Падаць гарачымі са смятанай, змешанай з працёртымі ягадамі.
БЛІНЦЫ
1 ,25 шклянкі мукі, 2 шклянкі малака, 1 яйка, 0,5 ст. лыжкі цукру, 4 ст. лыжкі топленага масла, кавалак сала для падмазвання, соль.
:Яйка, цукар, муку і 1 шклянку малака добра вымешаць, каб не засталося камякоў. Затым уліць астатняе малако, перамяшаць.
Патэльню добра нагрэць, змазаць кавалкам сала, наліць тонкім слоем цеста. Гатовыя блінцы скласці напалам і яшчэ раз напалам, абсмажыць на масле з абодвух бакоў.
БЛІНЦЫ АЎСЯНЫЯ
2 шклянкі аўсяных круп. «Геркулес», 6 шклянак вады, 1 шклянка мукі, 1 яйка, 1 ч. лыжка цукру, 1 цыбуліна, 2 ст. лыжкі алею, кавалак сала для падмазвання, соль.
Аўсяныя крупы «Геркулес» пакласці ў каструлю, заліць вадой, даць закіснуць, пасля чаго працадзіць, прамыць і зноў працадзіць. На атрыманым аўсяным малачку прыгатаваць цеста для блінцоў, дадаўшы аўсяную або пшанічную муку, яйка, цукар і соль.
На добра нагрэтай патэльні, змазанай салам, выпечы блінцы, перакласці іх падсмажанай на алеі цыбуляй і прагрэць у духоўцы.
АЛАДКІ 3 ЯБЛЫКАМІ
2 шклянкі мукі, 2—3 яблыкі, 0,75 шклянкі кіслага малака (кефіру), 1 яйка, 1 ст. лыжка цукру, алей для смажання, 0,5 ч. лыжкі соды, соль.
Яблыкі (разам са скуркай) змяльчыць на буйной
тарцы, дадаць яйка, цукар, кіслае малако, соду, муку, добра вымешаць. Лыжкай выкладваць цеста на добра разагрэтую патэльню з алеем. Абсмажваць аладкі з абодвух бакоў.
САПОДКІЯ СТРАВЫ I НАПІТКІ
ЧАРНАСЛІЎ У МАЛАЦЭ
80 г чарнасліву, 4 шклянкі малака, 2 ст. лыжкі цукру.
Чарнасліў прамыць, заліць кіпячым малаком і настойваць 1—1,5 гадзіны. Затым пакласці цукар і паставіць у духоўку, каб на паверхні малака ўтварылася румяная пенка.
Чарнасліў у малацэ падаецца як гарачым, так і халодным.
ЧАРНДСЛІЎ, ФАРШЫРАВАНЫ ТВАРАГОМ
300 г чарнасліву, 100 г тварагу, 1 яйка, 2 ст. лыжкі цукру, 1 ч. лыжка сметанковага масла, 100 г смятаны.
Чарнасліў прамыць, заліць невялікай колькасцю гарачай вады, і пакінуць пад накрыўкай для набухання. Затым выняць з чарнасліву костачкі.
Працёрты тварог змяшаць з яйкам і цукрам. Чарнасліў напоўніць тварожнай начынкай, выкласці на патэльню, заліць смятанай і запячы ў духоўцы. Пры падачы на стол паліць распушчаным маслам.
КУЛАГА
400 г чарніц, 70 г мёду, 2—3 ст. лыжкі жытняй мукі.
Свежыя чарніцы (брусніцы, буякі, маліны) перабраць, прамыць, паставіць на агонь. Калі ягады разварацца, дадаць жытнюю муку, разведзеную ў невя-
лікай колькасці вады, мёд (або цукар), перамяшаць і варыць на слабым агні, пакуль страва не набудзе кансістэнцыю кісялю.
Кулагу падаць з блінамі (хлебам) і малаком.
ЧАРНІЦЫ 3 МАЯАКОМ
3 шклянкі чарніц, 1 л малака, 2 ст. лыжкі цукру.
У талеркі наліць халоднае малако, усыпаць прамытыя чарніцы.
Асобна падаць цукар (або мёд).
ЯБЛЫКІ, ПЕЧАНЫЯ 3 БРУСНІЦАМІ
8 яблыкаў, 1 шклянка брусніц, 0,5 шклянкі цукру, 2 ст. лыжкі цукровай пудры.
Яблыкі памыць, выдаліць асяродак. Паглыбленне запоўніць брусніцамі, змешанымі з цукрам. Падрыхтаваныя яблыкі пакласці на бляху, падліць трошкі вады, каб яблыкі не палопаліся, і запячы у духоўцы.
Пры падачы на стол пасыпаць цукровай пудрай. Да печаных яблыкаў можна падаць малако.
ЯБЛЫКІ, ФАРШЫРАВАНЫЯ ТВАРАГОМ
4 яблыкі, 100 г тварагу, 1 ст. лыжка цукру, 3 яйкі, 4 ст. лыжкі варэння, ванілін або карыца.
Яблыкі памыць, выдаліць асяродак. У працёрты тварог дадаць 2 яйкі, расцёртыя з цукрам, ванілін або карыцу, старанна перамяшаць. Гэтай масай запоўніць яблыкі, паверхню фарціу змазаць узбітым яйкам. Пакласці яблыкі на патэльню, падліць трошкі вады і запячы ў духоўцы.
Пры падачы на стол яблыкі паліць варэннем.
КІСЕЛЬ 3 ЖУРАВІН
250 г журавін, 6—8 ст. лыжак цукру, 4—б ст. лыжак крухмалу.
Журавіны перабраць, прамыць, працерці праз сіта, адціснуць сок. Жамерыны заліць гарачай вадой
(6—7 шклянак), давесці да кіпення, працадзіць. Частку адвару ахаладзіць, развесці ў ім крухмал. У адвар, што застаўся, пакласці цукар, закіпяціць яго, затым уліць разведзены крухмал, адціснуты сок і давесці да кіпення.
Гатовы кісель разліць у кубкі, пасыпаць цукровым пяском, каб не ўтварылася плеўка, і ахаладзіць.
БЯРОЗАВІК
5 л бярозавага соку, 30 г ячменю.
Бярозавы сок заліць у драўляную бочачку, паставіць у цёмнае халаднаватае месца. Праз 2—3 дні, калі сок трошкі закісне, дадаць ячмень, падпражаны на блясе, або жытнія сухары, даць пастаяць яшчэ суткі, працадзіць.
Аналагічным чынам гатуецца і кляновы квас — кляновік.
МЕДАВУХА
5 л вады, 300 г мёду, 10 г дражджэй.
Мёд разам з сотамі развесці ахалоджанай гатаванай вадой, заліць у невялікую драўляную бочачку. Дадаць дрожджы, разведзеныя ў цёплай вадзе, перамяшаць. Вытрымліваць у халаднаватым месцы 6— 8 дзён.
ЛІТОТСКНЯ КУХНЯ
Літоўская кухня, маючы шмат агульных рысаў з кухнямі народаў Прыбалтыкі, гістарычна цесна звязана з усходнеславянскай кулінарыяй, у прыватнасці з беларускай. Бульба і свініна разам са збожжавымі, агароднінай (галоўным чынам буракамі і капустай) і малочнымі прадуктамі складаюць аснову літоўскай кухні.
Ужо многа стагоддзяў назад літоўцы ўмелі памайстэрску вяліць і вэндзіць мяса. Вяндліна з дзіка ў літоўскай казне прымалася нароўні з грошамі.
Бекон у нацыянальнай кухні — і самастойная страва, і дабаўка да розных страў з агародніны, круп, мукі. Кумпіс (вэнджаны кумпяк) падаецца і смажаным, і вараным. 3 яго гатуюцца зразы і запяканкі. Свіны вэнджаны бачок тушаць з капустай. Смажанае парася, начыненае скрыляй, свіная грудзінка, фаршыраваная агароднінай, страўнік свіны, начынены надзёртай бульбай,— толькі пералічэнне гэтых страў пераконвае ў спажыўнасці і разнастайнасці літоўскай кухні.
He менш спажыўныя і смачныя стравы гатуюць з бульбы і круп. Тоўстыя свіныя кішкі, начыненыя надзёртай бульбай або ячнымі крупамі і запраўленыя салам, называюцца ведзярай. Ведзярай, цэпелінай, рагаўляй — тыповыя нацыянальныя літоўскія стравы. Любяць у Літве і галубцы, завезеныя сюды яшчэ вялікімі князямі літоўскімі з Усходу. Толькі замест вінаградных лістоў тут выкарыстоўваліся капусныя, бараніну замянілі свінінай і грыбамі, а гранатавы сок і курагу — смятанай. Так долма ператва-
КНІГІ ОНЛАЙН
