КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Кннжный знак прйвлекал своймй неогранйченнымй возможностямй й обшенйем с йнтереснымй людьмй. Он участвовал в конкурсах й был прйзером многйх йз ййх. Акварель нравнлась ему своймй валернымй переходамй, прозрачностью красок, возможностью всякйх технйческйх фокусов, до которых он был большой охотнйк. Генрйх неоднократно участвовал в творческйх поездках, встречах й выставках акварелйстов СССР. Все это получйло прйзнанйе графйков в разных уголках СССР, его работы йскэлй коллекцйонеры, прйобреталй музей. Можно с уверенностью сказать, что подобные акварелй под Сйлу создать только кйстй незаурядного мастера. Неподдельный йнтерес вызывают работы сына Генрйха — Яна Тяхановйча (1975-2000). Трагйческн ушедшйй йз жйзнй два года назад, он как бы прйзывает обратйть внйманйе на то, о чем говорят его работы. Окончйв Мйнское художественноеучнлнше йм. А. Глебова, он поступйл в Белорусскую театрально-художественную академйю, где отучйлся трй года й был по непонятным прйчйнам йсключен с четвертого курса. Желая получнть хорошее художественное образованйе, он уехал в Барселону, где был прйнят на третйй курс Художественной академйй, одной йз лучшйх в Йспанйй. Судя по пйсьмэм, которые юноша пйсэл домой до последнйх дней, перед намй — молодой художнйк, прйнятый художественным сообшеством, йіцушйй свое место в йскусстве, стараюшяйся понять секреты йскусства велйкйх мастеров. Мне вспомннаются встречй с нйм в мастерской, где он работал вместе с отцом й дедом. Нравйлось в нем все: пытлйвый ум, талант, его чудесные копйй с картан мастеров. Он мог бы достйчь многого, й его раннйй уход — это укор его учйтелям, тем, кто йзгнал талант йз стен белорусской академнн (кстатн, нз девятн студентов, прннятых на первый курс, закончнлн вуз только трм). Грустная арнфметнка — достаточно вспомннть йсачева, так м не получмвшего днплом художннка. йнтересны нспанскме работы Яна, где он предстает в новом качестве жнвопнсца. йная манера, йная композйцйя, новые цветовые решенйя, жйвость воспрйятйя. Ошушенйе утраты таланта не дает покоя. Удйвйло открытае выставкй: нй одною офйцйального лйцэ йз Мйнйстерства культуры, нй поздравйтельных адресов юбнляру Евгенню Ннколаевнчу Тнхановнчу — нмчего! й это вновь навевает мысль о ролн чнновннков от культуры в художественной жмзнй страны. Олег Судленков КАМЕНТАРЫ 1 Галубок Уладзіслаў (сапр. Уладзіслаў Язэпавіч Голуб; 1882, в. Лясная ў Баранавіцкім раёне — 1937, Мінск) — беларускі драматург, рэжысёр, акцёр, мастак, тэатральны дзеяч. Адукацыю атрымаў у царкоўнапрыходскай школе, здаў экстэрнам экзамены за курс Мінскага гарадскога вучылішча (1906), скончыў мастацкія курсы, пачаў друкавацца ў перыёдыках як паэт і празаік. Выдаў зборнік «Апавяданні» (Пецярбург, 1913). У 1917-1920 гг. — акцёр і рэжысёр Першага таварыства беларускае драмы і камедыі. 3 1920 да 1922 г. — загадчык мастапкага аддзела ў Народным камісарыяце асветы БССР. 3 1917г. выступаў як драматург. У 1968 годзевыйшаўзборнік«П’есы», у 1982 г. — «Творы». Аўтар публіцыстычных і тэатразнаўчых артыкулаў. Вядомы як мастак-дэкаратар і пейзажыст. Першы народны артыст Беларусі. Звольнены з усіх пасадаў, у 1937 г. быў зняволены і, паводле афіцыйнай версіі, памёр ад гіпертанічнай хваробы. Трупа Трэцяга беларускага дзяржаўнага тэатра Уладзіслава Галубка была арыштаваная ў поўным складзе і расстраляная. Рэабілітаваны ў 1957 г. Вярхоўным судом БССР. Замкавец, У. Жыццё, абарванае куляй / Уладзімір Замкавец//Полымя. 1993. №8. С. 138-145. 2 Тэкст пісаўся аўтарам у сярэдзіне 1990-х гг. Адпаведна, тут вядзецца пра падзеі 1970-х гг. — Аўт. каментара С. X. 3 Савіцкаму, Данцыгу, Вярсоцкаму. Мастакі, савецкія і партыйныя дзеячы, фукцыянеры Саюза мастакоў БССР. Міхаіл Андрэевіч Савіцкі (1922, в. Звянячы Талачынскага раёна — 2010, Мінск) — народны мастак Беларусі (1972), народны мастак СССР (1983), правадзейны член AM Расіі, акадэмік Нацыянальнай АН Беларусі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1973), Герой Беларусі (2006). Пасля вайны вучыўся ў Мінскім мастацкім вучылішчы, затым у Маскоўскім мастацкім інстытуце імя В. I. Сурыкава (1957). Працаваў ў галіне станковага і манументальнага жывапісу. У цыкле карцін «Лічбы на сэрцы» побач з нямецкімі карнікамі выўленыя, як іх памагатыя, людзі ў лагернай форме з характэрнымі яўрэйскімі рысамі і зоркай Давіда на грудзях. Ад мастака запатрабавалі прыбраць зорку, аднак ён адмаўляўся, але ў выніку па асабістай просьбе Машэрава змушаны быў саступійь. Узнагароджаны ордэнам Францыска Скарыны, у 2006 г. прысвоена званне «Герой Беларусі». Май Вольфавіч Данцыг (1930, Мінск) скончыў Мінскае мастацкае вучылішча (1952), Маскоўскі дзяржаўны мастацкі інстытут імя В. 1. Сурыкава (1958). Выкладчык Беларускай акадэміі мастацтваў (з 1958), прафесар (1980), з 2001 г. узначальвае кафедру жывапісу як адзін са старэйшых педагогаў мастацкага факультэта акадэміі. Віктар Іванавіч Вярсоцкі (1923, Мінск — 2004, Мінск) — мастак-пейзажыст і педагог, заслужаны дзеяч культуры і заслужаны настаўнік Беларусі. Заслужаны дзеяч культуры Польшчы (1980). Да 1941 г. займаўся ў гомельскай студыі ў вядомага пейзажыста Б. Звінагродскага. Па вайне скончыў Мінскае мастацкае вучылішча і Беларускі тэатральна-мастацкі інтстытут (1968). Орлова М. Нскусство Советской Белорусснн.Очеркн. Москва: РІздательство Академнн художеств СССР, 1960; Белорусское нзобразнтельное нскусство. Москва: Советскнй художннк, 1950; Мастацтва Савецкай Беларусі. Мінск: Дзяржаўнае выдавецтва БССР, 1955. 4 Аладава. Аладава Алена Васілеўна (1907, г. Пружаны Брэсцкай вобл. — 1986, Мінск) — мастацтвазнаўца, дзяячка культуры і асветы. Скончыла БДУ (1928). 3 1944 да 1977 г. дырэктар Дзяржаўнага музея мастацтваў БССР. Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1966). Аўтарка некалькіх кніг. У 1921 г. стала адной з першых студэнтак Белдзяржуніверсітэта. У 1930 г. бацьку расстралялі ў Оршы паабвінавачванніўконтррэвалюцыйнай дзейнасці. У 1937 годзе Алена Аладава стала навуковым супрацоўнікам групы па стварэнні першай у Беларусі Дзяржаўнай карціннай галерэі, якая адкрылася ў 1939 г. 3 1944 г. ўзначаліла ў Мінску Музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны і Дзяржаўную жывапісную галерэю. Цягам 30 гадоў Алена Аладава збірала для Найыянальнага мастацкага музея Беларусі шэдэўры мастацтва, вяла перапіску мастацтвазнаўцамі і мастакамі. 3 1966 г. — член праўлення Саюза мастакоў БССР. Узнагароджана званнем заслужанага дзеяча мастацтваў БССР, ордэнамі «Дружба народаў», «Знак пашаны» (двойчы), медалямі «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне», «За працоўную доблесць», «30 гадоў перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне», «За доблесную працу ў азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння У. I. Леніна», а таксама дзвюма ганаровымі граматамі Вярхоўнага Савета БССР, ганаровымі граматамі Вярхоўных Саветаў Украіны і Літвы, медалём «За заслугі перад польскай культурай». Алена Васілеўна Аладава // Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Пружанскага раёна. Мінск: БелЭн, 1992. С. 416—417. 5 Янка Брыль і Васіль Вітка. Брыль Янка (Іван) (1917, Адэса — 2006, Мінск) — пісьменнік, публіцыст, перакладчык. У 1922 г. разам з бацькамі вярнуўся на іх радзіму, у вёску Загора (Польшча, цяпер Карэліцкі раён Гродзенскай вобласці). У 1939 г. прызваны ў Войска Польскае, служыў у марской пехойе. Пасля пачатку Другой сусветнай вайны, у верасні таго ж года, трапіў пад Гдыняй ў нямецкі палон, у 1941 г. уцёк, браў удзел у партызанскім руху. Па вайне працаваў рэдактарам раённай газеты ў Міры, загадваў аддзелам рэдакцыі часопіса «Вожык». Я. Брыль быў намеснікам рэдактара часопісаў «Маладосць» і «Полымя», працаваў рэдактарам Дзяржаўнага выдавецтва Беларусі, быў сакратаром праўлення Саюза пісьменнікаў БССР, старшынёй Беларускага таварыства «СССР — Канада», выбіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т. 1. Мінск: БСЭ. 1984. С. 474-475. Васіль Вітка (сапр. Цімох Крысько) (1911, в. Еўлічы Слуцкага раёна Мінскай вобл. — 05.07.1996, Мінск) — паэт, перакладчык, крытык, публіцыст, педагог; класік беларускай дзіцячай літаратуры. Заслужаны дзеяч культуры Беларускай ССР (1970). Скончыў Слуцкую прафтэхшколу (1928), працаваў у рэдакцыях газет. Удзельнічаў у савецкім паходзе ў Заходнюю Беларусь і да вайны працаваў сакратаром Беластоцкага абласнога аддзялення СП БССР. 3 пачатку Вялікай Айчыннай вайны — у рэдакцыі газеты «Савецкая Беларусь», а з 1942 г. — у аддзеле прапаганды і агітацыі ЦК КПБ, рэдактар масавых выданняў для акупаваных раёнаў. 3 1951 г. галоўны рэдактар газеты «Літаратура і мастацтва». У 1957-1974 гг. — галоўны рэдактар часопіса «Вясёлка». У 1974-1987 гг. — член сцэнарна-рэдакцыйнай калегіі кінастудыі «Беларусьфільм». Перакладаў творы рускіх, украінскіх, латышскіх, балгарскіх і польскіх пісьменнікаў. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР (197 2). У 1978 г. узнагароджаны дыпломам Міжнароднага журы па прэміяхХ. К. Андэрсена (1978). Энцыклапедыя літаратуры і мастантва Беларусі. Т. 1. Мінск: БСЭ, 1984. С. 631-632. 6 «справа Кіпніса». Цфанія-Гэдалія Якаўлевіч Кіпніс (1905, Жытомірская вобл., Украіна — 1982, Тэль-Авіў, Ізраіль) — мастак тэатра, графік і скульптар. Член Саюза мастакоў БССР. 3 юнацтва ўключыўся ў сіянісцкі рух, быў арганізатарам камітэтаў «Гашомэр Гацаір» і «Гехалуй» у гарадах Украіны. Калі ўлады забаранілі ў 1922 г. сіянісцкую дзейнасць, працягваў працу нелегальна. Вучыўся ў Кіеўскай яўрэйскай мастацка-прамысловай школе Культур-лігі, вучань графіка, жывапісца, скульптара і тэатральнага мастака Майсея Эпштейна (1899, Бабруйск — 1949, Масква). Удзельнік вайны, вызвалення Мінска, меў чатырнаццаць узнагарод, ордэнаў і медаляў. Неаднаразова спрабаваў пакінуць СССР. У 1972 г., цягніком Мінск — Вена даехаў толькі да Брэста, дзе яго арыштавалі і пратрымалі паўгода ў турме мінскага КДБ. У Мінску адбыліся шматлікія ператрусы, допыты, прывозілі сведак з Брэста, Жытоміра, Кіева, Пінска, Хабараўска. Кіпніса вінавацілі ў наступным: «Стварэнне і кіраўніцтва падпольнай сіянісцкай антысавецкай арганізацыяй; незаконнае выкладанне мовы іўрыту, выраб і распаўсюджванне падручнікаў; актыўны ўдзел у антыўрадавых дэманстрацыях; актыўная дзейнасць у нелегальных сіянісцкіх арганізацыях...». Гэты выпадак стаў адной з яскравых падзей халоднае вайны. 3 кнэсэта Ізраіля матэрыялы аб Кіпнісе перадалі ў Вашынгтон Генры Кісінджэру, той — у Маскву Андрэю Грамыку. Справа супраць мастака была закрытая. Кіпніс з жонкай прыбыў у Ізраіль.