КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Дакумент складаецца з двух аркушаў (памерам 300 х 215 мм), якія ўтвараюць адзін разварот. На краях абодвух аркушаў надрукавана «...SP.WYTW.-HANDL. WILNO. TROCKA 7». Старонкі раздзелены вертыкальнымі лініямн на калонкі рознай шырыні; ёсць круглыя адтуліны для падшыўкі. Відавочна, гэта бланкі часоў Другой Рэчы Паспалітай. Аркушы складзены ў чацвёра. На вонкавым баку напісана кірыліцай: «Дестамент245 Александры Адамовнча Мйлы246 Мядельского». Тэкст тастамента займае адзін аркуш па 27 і 28 радкоў на старонцы. Значную частку тэксту складаюць цытаты з Карана на арабскай мове з перакладам: некаторыя аяты цытуюцца з перакладам на расійскую мову паводле Г. Саблукова, некаторыя з перакладам на польскую мову паводле Я. Шынкевіча, некаторыя пераказваюцца. Адзін аят перакладзены на польскую з рускага перакладу Г. Саблукова (с. 1:22-25). Сам Каран пры спасылках названы «Запаведзямі» (с. 1:2) або «Запаведзямі Аллага» (с. 1:2, 13). Ужыванне цытатаў з працы Я. Шынкевіча Wersety z Koranu дазваляе датаваць гэты дакумент перыядам пасля 1935 г. году выхаду ў свет перакладу. У тэксце сустракаюцца характэрныя для А. Адамовіча арфаграфічныя асаблівасці: 1) пазначэнне пачатковага [е] знакам гамзсг. 'ewl «Эвы» (с. 2:12), 'etT «гэтыя» (с. 1:26); 2) спецыфічнае выкарыстанне літары (і): bOdiiit «будуць» (с. 1:27), ne‘Qznajiiit «не зазнаюць» (с. 2:1), biideit «будзе» (с. 2:3), poidniata «падняты» (с. 2:23), poid «пад» (с. 2:24). 245 Так у дакуменце. 246Відавочна, А. Адамовіч напісаў замест кірылічнай літарыу лацінскую (польскую) й Старонка 1. Транслітарацыя 1. surata ’az-zamra247 grupa Ійзі werset 14 *** Al д^і jl ^І J3 2. й?‘.'-°" Jj' j dwAl <1 A w zapowejah 3. powe3ana nam ’abTs mi bill persimi muzulmanamT ’allahu najwissim[u] w ser- 4. сй nasim cin[i]libT248 ’allahu psikazi A w ’islame A werset 71 5. LuAI j-o 1-4 ijj u-A Vj SjAVI jIAI Al AU Lajj UJj J* 6. Al LA staraj sen zasluzic A co dal ’allah 7. na zicce psesle A nezapominaj ‘o swojim ’йзаіе w ziccu tereznejsim 8. A cin dobre A jak bil dobrecmnl w stosunku do cebe ’allah A j 9 UAi jc JjAA *** darQj mne zli[j]e249 ’йсіпкі 10. ’uprowas do raju A ^І aIjL^. jjj 1 ] . Al Jj—J Al A J' <^4c._5 Xoa-o 1 н1 \j IjJjaji 12. rozjel treci ’ali Al Jj—j Al VI <11 V A (Amij 4-llt 13. ‘imrane zapowe3i ’allaha werset 139 A O' cAA JA L>j 14. Lg-La1LISS Al jju VI 15. LH^biJl Lj-Lo cj^VI gjIjj jjj A nlkt ne ’й 16. mera jak tilko za pozwolenem ’allaha A zgodne ze ks[engo] ‘o [’u]stalo- 17. case A kto pragne nagrodT na hetim swece damT mu A ’a kto pragni 18. na tamtim swece tez dam! mu A za pefnoscon wmogro3eml W3en 19. cnih A surata ’an-nasi251 werset 8 8252 A °>Al LA;’ 20. hdie nT budietie wT smert postihnie[t]251 was hotie 21. bi wT bili na wisokih basniah A surata ‘ankabuti ра’йк werset 4 22. (■»4*" oV Al Jaki (jli Al Ail Ijzkjj (jlS A hto 23. hce spodkac ’allaha dla tego nastompT cas naznaconT ’allaham 24. ‘on slisonci znajonci A ’ida waqa‘ati-l-waqi‘a werset 10 ‘anhelT... 25. jjALJl jjljLJlj A ’i stojascije na peredT kto ‘on! sto 26. jascije na peredT A ‘anhelT A u^jAJI AsVjl A 'etT pri 27. blTzennT kbohu A A ^Аа. Д ‘om buduit w rajskih 247 Скажоная назва 39-й суры (павінна быць ’az-zumar). 248 У рукапісе cinlibl. 249 У рукапісе памылкова zllne. 250 У рукапісе ksong ‘ostalonim. 251 Скажоная назва 4-й суры (павінна быць ’an-nisa’). 252 Памылкова замест «80». 253 У рукапісе postihnien. Старонка 1. Пераклад 1. Сура аз-Зумар «Група людзей»254, верш 14: qul ’іпгіі ’umirtu ’an ’а‘buda-llaha 2. muhlisan lahu-d-dina wa-’umirtu li’an ’акйпа ’awwala-l-muslimina. У «Запаведзях» 3. сказана нам, каб мы былі першымі мусульманамі Аллагу найвышэйшаму ў сэр- 4. цы нашым; выконв[а]лі б Аллага загады255. (У ісламе)256. Верш 71: 5. wa-’ibtagifima ’ataka-llahu-d-dara-l-’ahirata wa-la tansa nasibaka min ’addunya 6. wa ’ahsin kama ’ahsana-llahu [’ilayka] «Старайся заслужыць (тое), *** што даў Аллаг 7. на жыццё прышлае. He забывай пра свой удзел у жыцці цяперашнім. 8. *** Чыні дабро, як быў дабрачынны ў стасунку да цябе Аллаг»257. *** wa9. natagawazu ‘an sayyi’atihim fl ’ashabi-l-gannati «Даруй мне злыя ўчынкі. 10. Прывядзі да раю»258. peygamber muhammad mustafa dun salawat ’allahumnia salla 11. ‘ala sayyidina wa-nabiyyina muhammadin wa ‘ala alin muhammadin *** salla-llahu rasulu-llahi 12. ‘alayhi wa-sallam *** la 'ilaha ’illa-llahi muhammad rasulu-llahi2'9. Трэці раздзел «Алі 13. Імран»260, «Запаведзі Аллага», верш 139: wa la kana linafsin ’an tamiitu 14. ’ilia bi’idni-llahi kitaban mu’aggalan wa man yurid tawaba-d-dunya nu’tihi minha 15. wa-man yurid t_awaba-l-’ahirati nu’tihi minha wa-sanagzl-s-sakirlna «Ніхто не па- 16. мірае, як толькі за пазваленнем Аллага; згодна з кніг[ай; у вы]значаны 17. час. Хто прагне ўзнагароды на гэтым свеце, дадзім яму. *** А хто прагне 254 Назва 39-й суры і пераклад (аўтарскі?) назвы. У Ур’яша б. Ісмаіла яна названа ’о piilkah (тафсір X. Юзэфовіча); у так званым Каране Бучацкага 1858 г. «Рбікі»; у К. Нікалаева і Г. Саблукова-«Толпы». 255 Цытата з Карана на арабскай мове аят 39:14 (11) і яе пераказ. 256 Тэматычная заўвага? Параўн.: «анёлы» (с. 1:24, 26). 257 Аят 28:71(77). Параўн.: «Staraj si? zasluzyc dzi?ki temu, co ci dal Bog, na zycie przyszle, lecz nie zapominaj o swoim udziale w zyciu terazniejszym. Cyn dobro, jak byl dobroczynny w stosunku do ciebie Bog» y: Wersety z Koranu u'A" <>• ^У). Nakladem Muftiatu na R. P. 1935 R.1354 H.-S. 151. 258 Цытата з Карана на арабскай мове аят 46:15(16) і яе пераказ. 259 Тэкст на турэцкай і арабскай мовах без перакладу. Наш пераклад: «Ад (пра?) прарока Мухамада-Мустафы салават: Божа, блаславі спадара нашага і прарока нашага, Мухамада, і сям’ю Мухамада, блаславенне Божае (пасланнік Аллага) яму і мір. Няма Бога акрамя Бога, Мухамад пасланнік Бога». Няўдала інтэрпаляваная фраза rasulu-llahi «пасланнік Аллага» разрывае тэкст. 260 Назва 3-й суры. 18. на тым свеце таксама дадзім яму. Напэўна ўзнагародзім удзяч- 19. ных»261. Сура «Ан-Ніса», верш [80]: ’аупата takumi’yudrikkumu-1-mawtu wa-law kuntum 20. fi buriigin musayyadatin «Дзе не будзеце вы, смерць дасягне вас, хоць 21. бы вы былі на высокіх башнях»262. Сура Анкабут «Павук», верш 4: 22. man kana yargii’ liqa’a-llahi fa’inna ’agala-llahi la’atin wa-huwa-s-samVul‘alimu «Хто 23. хоча спаткаць Аллага, для таго наступіць час, прызначаны Аллагам. 24. Ён чуе, ведае»263. «Іза вакааты-ль-вакыя»264, верш 10. (Анёлы)265 25. wa-s-sabiquna-s-sabiqiina «I тыя, хто стаяць наперадзе, хто яны, тыя, хто ста- 26. яць наперадзе?» (Анёлы)266. ’йіа’ ika-1-muqarrabuna «Гэтыя, на- 27. бліжаныя да Бога»./7gannati-n-na‘imi «Яны будуць у райскіх Старонка 2. Транслітарацыя 1. sadah *** X? е+АA ne’uznajuit nistrahu nipicalT A 2. surata ’al-’insana iP J* makka werset 15 A i Luc *** 3. Д pic tiekucej wodT A ’allah budeit po 4. jit cistim pitjem ja ’aleksadra ’adamowic blwsi ’imam sorak 5. cetire hoda A ’astawlaju wasijjat prarocki ’a prikaz bozT A hacu pra 6. sic prascenja hetim swetam jasnim prascacca A na toj swiet sobiracca 7. suda bozeho spasewacca A na gun ‘arasat doline A sam panbug 8. dasonse wTjic A kaho pamilujic ’a kaho pahanbic *** panbug poweje A 9. do Ійзі A A pozdrowene warn luji miloserje 10. ’allaha A prarokT ’i mQc[e]nniki bendo wazic hrehi ’i harcicnoje zerno pa 11. zuc na wesi *** kriwdi nikomu nebujfe]267 ’a panbug zatwerje ja ‘alej ’adamo 12. wic sin ’adamow ’a matki 'ewT *** ja warn ’usim prascaju zene merjeme ’i sinu kubu 13. ’i hasanu ’i docce ’ewe A hetim swetam ’i tim swetam *** ’i wT mne ’use pra 14. scajce A ’i prasice prascenja ’й boha neh nas pannug powelbe *** 261 Аят 3:139(145). Параўн.: «Nikt nie umiera, jak tylko za pozwoleniem Allaha, zgodnie z ksi^gq o ййаіопуш kresie. Kto pragnie nagrody na tym swiecie damy mu, a kto na tamtym tez damy. Z pewnosciq wynagrodzimy wdzi^cznych» y: Wersety z Koranu ulA" °У). Nakladem Muftiatu na R. P. 1935 R. 1354 H. S. 39. 262 Аят 4:80(78) i пераклад Г. Саблукова: «Где нн будете Вы, смерть постнгнет вас, хотя бы вы былн на высокнх башнях». 263 Аят 29:4(5) і яго пераклад на польскую мову з перакладу Г. Саблукова: «Кто чает сретнть Бога, для того наступнт срок, назначенный Богом: Он слышатяй, знаюгцнй». 264 Назва 56-й суры па першых словах. 265 Тэматычная заўвага. Параўн.: «Анёлы» (с. 1: 26) і «У ісламе» (с. 1: 4). 266 Гл. папярэднюю заўвагу. 267 У рукапісе пеЬйз. 15. was na hetim swece *** ’a mine na tim swece *** sinom harod dwum budujce hati 16. ’i ziwice sboh[am]268 *** zlih slow ninariisajce sajtan pri zlih slawah *** 17. ’a matke nehaj hatu stawic sabe ’i siroti pri macce *** ’a jewe zemla ’й baja 18. rah dwa ’aktari ’iscecwercu *** nihaj matke wla3eje *** ja ’aleksandra 19. ’ademowic ’usih swajih krewnih prasu prascajce mne hetim ’i tim 20. swetom *** ’i ja warn prascaju *** ja ’imam parafiji ma3o’lskaj 21. prasu ’useho gama‘atu prascajce majo ’ime ’Tmamowa *** bo na su 22. dm зеп kazdi gama‘at Ьйзе ’isci ’iswajim ’imamam na gura 23. ’arasat daline g3e poidniata znamen bela muhammad Ьйзе 24. wziwac poid horonga bala *** swoj ’ummet *** ’a rizwan 25. rajske bramT Ьепзе ’odmikac *** ’a panbQg rostsigne sprawl 26. ’i da3onse wl3ec na guri ‘arafat doline ’i w raju *** prasu 27. ’u[se]ho269 gama‘atu wspominac ’imama dac sadagi hoc pu’ljabki koran 28. swiedkem *** tammat tarn am Старонка 2. Пераклад 1. садах»270. la hawfa ‘alayhim wa-la hum ya‘zaniina «He зазнаюць яны ні 271 страху, ні смутку» 2. Сура «Аль-Інсан, hal ’ata...»272, Мекка, верш 15: ‘аупап fiha tusamma salsabilan 3. wa-saqahum rabbuhum saraban tahUran «Піць цякучай вады; Аллаг будзе па4. іць чыстым піццём»273. Я, Аляксандар Адамовіч, які быў імамам сорак 5. чатыры гады. Пакідаю васыет274 прароцкі і загад Божы. Хачу пра- 6. сіць прабачэння. (3) гэтым светам ясным развітацца, на той свет збірацца, 7. суда Божага спадзявацца на гары Арасат, даліне275. Сам Пан Бог 8. з’явіцца; каго памілуе, а каго зганьбіць. Пан Бог паведае 9. людзям: salamun qawlan min rabbin rahimin «Прывітанне вам, людзі, міласэрнасць