Пісьмовая спадчына татараў Вялікага Княства Літоўскага і яе гісторыка-культурны кантэкст
Выдавец: Беларуская навука
Памер: 205с.
Мінск 2024
Словарь русского языка XI-XVII вв. М.: Наука, 1987. Вып. 12. 381 с.
Тарэлка, М. У. Мінскі Тафсір 1686 г. Вынікі апошніх даследаванняў / М. У. Тарэлка // Poznanskie Studia Slawistyczne. Seria j^zykoznawcza. 2017. Wol. 24 (44), № 2. C. 163-175.
Тарэлка, M. У. Некаторыя асаблівасці графіка-арфаграфічнай сістэмы Мядзельскага хамаіла / М. У. Тарэлка // Беларус. лінгвістыка. 2018. Вып. 81. С. 61-70.
Тарэлка, М. У. Пераклады Карана ў рукапісе часоў II Рэчы Паспалітай з Мядзельскага музея / М. У. Тарэлка // Tatarskie dziedzictwo kulturowe. R^kopismienne ksi^gi religijne. 50 lat kitabistyki. Torun, 2019. S. 134-151.
Тафсіры, кітабы i хамаілы з прыватных кнігазбораў Беларусі: каталог / склад. М. У. Тарэлка. Мінск : Беларус. навука, 2020. 203 с.
Тарэлка, М. Беларускататарскія рукапісы пастаўскага паходжання са збору Якуба Адамовіча/ М. Тарэлка// 3 рукапіснай спадчыны татараў ВКЛ : тэксты і даследаванні. Мінск : Беларус. навука, 2022. С. 98-177.
Турэцка-беларускі размоўнік 1836 году з збораў Нацыянальнага музэю Літоўскай Рэспублікі ў Вільні = Turkish-Belarusian phrase-book of 1836 = Tiirk^e-belaruspa kilavuz yil = 1836/ прадмова, трансьлітарацыя, падрыхтоўка тэксту, публікацыя й камэнтары: Г. Александровіч-Мішкінене, С. Шупа. Нью-Йорк, 1995. 62 с.
Grek-Pabisowa, I. Wspolczesne gwary polske na Litwie i Bialorusi. Fonetyka 11. Grek-Pabisowa. Warszawa : Slawistyczny osrodek wydawniczy, 2002. 163 s.
Kalam sarTf e^). Kazan, 1914. 574 c.
Koran (Al-Koran). Z arabskiego przeklad polski Jana Murzy Tarak Buczackiego, tatara z Podlasia. Warszawa, 1858. T. II. 759 s.
Stieber, Z. Rozwdj fonologiczny j^zyka polskiego / Z. Stieber. Warszawa : PWN, 1952. 96 s.
Wersety z Koranu дІД!' u^U). Nakladem Muftiatu na R.P. 1935 R1354 H. [Sarajevo, 1935.] 185, IV s.
Аляксандр (Алі) Адамовіч (?—1945), імам мядзельскай мячэці ў 1925-1945 гг. Малюнак. Мядзельскі музей народнай славы
Stiadzt cf
Мядзельская мячэць. Малюнак. 1923 г.
Мядзельская мячэць. Фотаздымак. 1932 г.
Скураная аправа рукапісу I
Першая старонка рукапісу I
Першая старонка рукапісу II
Першая старонка рукапісу IV
Першая старонка рукапісу VI
Першая старонка рукапісу VIII
Апошняя старонка ліста Аляксандра (Алі) Адамовіча да сына, на якой месціцца нататка пра дату нараджэння сына
Тастамент (дэстамент) Аляксандра (Алі) Адамовіча ў складзеным выглядзе
Ліст імама г. Мядзела Аляксандра (Алі) Адамовіча да намесніка муфтыя II Рэчы Паспалітай Якуба Рамановіча
ЗМЕСТ
Прадмова 3
Фйлатпова Е. Н. Яков Давіідовнч Юзефовнч начальннк штаба Днкой днвнзнн в годы Первой мнровой войны 6
Грйбова С. В. Документы Гродненского государственного музея нсторнн релнгнн как нсточніікн по нсторнн Некрашунской парафнн 11
Александровіч-Туфкрэо Р. А. «Яков Степанов Якубовскнй руку прнложнл...» 22
Міскевіч С. А. Генеалагічны кантэкст рукапіснай спадчыны татараў былога ВКЛ 29
Несцяровіч В. I. Фразеалагізмы ў творы «Мірадж»: сляды ўсходняй ідыяматыкі 35
Сеўрук Д. Э. «Джаўагіру-ль-іслам» («Сутнасці ісламу») помнік асманскай рэлігійнай літаратуры XVII ст. у перакладах беларуска-польска-літоўскіх татараў 40
І.Уводзіны 40
1.1. Кадызадэ Мехмет Эфендзі і катэхізіс «Джаўагіру-ль-іслам» 40
1.2. «Джаўагіру-ль-іслам» у рукапіснай традыцыі мусульман ВКЛ (ліпкаў) 43
2. Тэхнічныя заўвагі і сістэма транслітарацыі 45
3. Пераклады на беларускую мову 47
3.1. Рукапісы з перакладамі катэхізіса на беларускую мову 47
3.2. Варыянт А (тэкст) 49
3.3. Варыянт В (тэкст) 70
4. Пераклад на змешаную беларуска-польскую мову 85
5. Пераклады на польскую мову 86
5.1. Рукапісы з перакладамі катэхізіса на польскую мову 86
5.2. Варыянт С (тэкст) 90
6. Рэлігійная лексіка татараў ВКЛ. Суадносіны беларускіх і польскіх перакладаў «Джаўагіру-ль-іслам» 105
7. Заключныя заўвагі 109
Сынкова I. А. Знахарскія тэксты з архіва Аляксандра (Алі) Адамовіча ў кантэксце пісьменства татараў ВКЛ 114
Тарэлка М. У Рукапісы Аляксандра (Алі) Адамовіча імама мядзельскай мячэці: праблемы каталагізацыі і навуковага апісання 123
1. Рукапісы Аляксандра Адамовіча імама мядзельскай мячэці: апісанне ... 123
1.1. Уводзіны 123
1.2. Крыніцы, выкарыстаныя А. Адамовічам пры напісанні рукапісаў II—VIII 125
1.2.1. Каран, польскія і рускія пераклады Карана; пераклад Карана А. Адамовіча 125
1.2.2. Пратограф рукапісаў II (15-га фрагмента), IV і хамаіла Мядзельскага музея 128
1.2.3. Назвы структурных адзінак каранічнага тэксту 129
1.3. Унікальныя элементы ў арфаграфіі рукапісаў II—VIII 131
1.3.1. Пазначэнне мяккасці і іншыя функцыі літары (і) 132
1.3.2. Пазначэнне галоснага [е] на пачатку слова знакам гамза з фатхай 137
1.3.3. Пазначэннеў нескладовага 138
1.4. Час напісання рукапісаў 1-V1I1 140
1.5. Месца напісання рукапісаў I—VIII 142
1.6. Катэгарыяльная прыналежнасць рукапісаў I—VIII 145
2. Рукапісы Аляксандра Адамовіча імама мядзельскай мячэці: каталог 147
2.1. Рукапіс I. Хамаіл (джамейны) 147
2.2. Рукапіс II. Фрагменты хамаілаў і зборнікаў цытат з тафсіраў 153
2.3. Рукапіс III. Хамаіл 159
2.4. Рукапіс IV. Зборнік цытат з тафсіраў 161
2.5. Рукапіс V. Зборнік цытат з тафсіраў 164
2.6. Рукапіс VI. Зборнік цытат з тафсіраў 165
2.7. Рукапіс VII. Зборнік цытат з тафсіраў 166
2.8. Рукапіс VIII. Зборнік цытат з тафсіраў 167
3. Тэматычны паказальнік 167
3.1. Фрагменты Карана 167
3.2. Гісторыі пра прарокаў і вядомых асоб ісламскай гісторыі 167
3.3. Малітоўныя тэксты 168
3.3.1. Ніеты 168
3.3.2. Дуаі 169
3.3.3. Просьбы 171
3.3.4. Аяты 171
3.3.5. Зікры 171
3.3.6. Таспіхі 172
3.3.7. Вірыды 172
3.3.8. Іманы 172
3.3.9. Малітоўныя тэксты без вызначэння жанравай прыналежнасці 172
3.4. Хутбы 174
3.5. Каляндарныя тэксты 174
3.6. Рытуальныя тэксты 174
3.7. Знахарскія тэксты 176
3.7.1. Замовы супраць хвароб чалавека і жывёлы 176
3.7.2. Іншыя замовы 179
3.8. Знакі транслітарацыі літар арабскага алфавіта і дыякрытычных знакаў для галосных 180
3.9. Спіс арыенталізмаў 181
Дадатак 1. Дакументы Аляксандра (Алі) Адамовіча 183
Рукапіс IX. Ліст імама г. Мядзела Аляксандра (Алі) Адамовіча да сына... 184
Рукапіс X. Ліст імама г. Мядзела Аляксандра (Алі) Адамовіча да намесніка муфтыя II Рэчы Паспалітай Якуба Рамановіча 188
Рукапіс XI. Тастамент Аляксандра (Алі) Адамовіча, імама г. Мядзела... 193
Дадатак 2. Фрагменты рукапісаў невядомых капіістаў 199
Рукапіс XII. Фрагмент хамаіла (9 арк.) 199
Рукапіс XIII. Фрагмент хамаіла (3 арк.) 200
Рукапіс XIV. Фрагмент хамаіла (2 арк.) 201
Рукапіс XV. Фрагмент хамаіла (1 арк.) 201
Рукапіс XVI. Выпіска з хамаіла (1 арк.) 201
Навуковае выданне
ПІСЬМОВАЯ СПАДЧЫНА ТАТАРАЎ ВЯЛІКАГА КНЯСТВА ЛІТОЎСКАГА I ЯЕ ГІСТОРЫКА-КУЛЬТУРНЫ КАНТЭКСТ
Зборнік навуковых прац
Рэдактар М. I. Рэменіца
Мастацкі рэдактар I. Т. Махнач Тэхнічны рэдактар М. В. Савіцкая Камп'ютарная вёрстка I. У. Счаснюк
Падпісана да друку 30.07.2024. Фармат 70x100’/16.
Папера афсетная. Друк лічбавы. Ум. друк. арк. 16,74 + 0,65 укл. Ул.-выд. арк. 14,3. Тыраж 300 экз. Заказ 152.
Выдавец і паліграфічнае выкананне:
Рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства «Выдавецкі дом «Беларуская навука». Пасведчанні аб дзяржаўнай рэгістрацыі выдаўца, вытворцы, распаўсюджвальніка друкаваных выданняў № 1/18 ад 02.08.2013, № 2/196 ад 05.04.2017.
Вул. Ф. Скарыны, 40, 220084, г. Мінск.
ISBN 978-985-08-3174-3
9 789850 831743
КНІГІ ОНЛАЙН
