КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Савецкі народ у гераічнай барацьбе за свабоду і незалежнасць сваёй Радзімы панёс велізарныя ахвяры. Гэтага нельга забываць дзеля нашай упартай барацьбы за мір, якая немагчыма без горкай памяці аб бедствах мінулай вайны. [1958] АЎТАБІЯГРАФІЯ Я, Быкаў Васіль Уладзіміравіч, нарадзіўся 19 чэрвеня 1924 г. у в. Чарапоўшчына Ушацкага раёна Віцебскай вобласці. У 1939 г. пасля сканчэння 8 класаў Кубліцкай сярэдняй школы паступіў у Віцебскае мастацкае вучылішча. Восенню 1940 г. у сувязі з пагаршэннем матэрыяльнага становішча бацькоў і адменай дзяржаўных стыпендый пакінуў вучобу, вярнуўся дадому і пайшоў у дзясяты клас Кубліцкай с[ярэдняй] ш[колы]. Вясной 1941 г. зноў паехаў у Віцебск і ў пачатку Вялікай Айчыннай вайны быў мабілізаваны на абаронныя работы. У складзе інжынернага батальёна будаваў розныя інжынерныя збудаванні і адступаў ад Гомеля да Варонежа. Зіму 1941/42 г. жыў на ст[анцыі] Салтыкоўка і г. Аткарску Саратаўскай вобласці, дзе вучыўся ў чыгуначнай школе. Улетку 1942 г. быў прызваны у Савецкую армію, скончыў Саратаўскае артвучылішча і з 1943 г. удзельнічаў у баях на 2-м і 3-м Украінскіх франтах. Пасля сканчэння вайны дэмабілізаваўся ў 1947 годзе, прыехаў у Гродна і працаваў у рэдакцыі «Гродненской правды». У 1949 г. зноў быў прызваны ў Савецкую армію, у розных часцях якой праслужыў да апошняй дэмабілізацыі ў 1955 г. 3 1956 г. зноў працую ў рэдакцыі «Гродненской правды» на пасадзе стылькарэктара. 7 ліпеня 1958 г. НОВЫЕ ВЫСОТЫ МАСТЕРСТВА Государственное лздательство БССР в серлл блбллотечкл белорусского рассказа л очерка выпустлло новую кннжку лзвестного белорусского плсателя Янкн Брыля «Надплсь на срубе». Отллчлтельной чертой последннх рассказов Яшкл Брыля, как, впрочем, л всего творчества пнсателя, является понстнне горьковсклй гуманлзм нелстошлмая любовь к человеку, создателю прекрасного на земле. Какой бы темы нл коснулось перо плсателя, всюду сллой его таланта создаются обаятельные образы людей труда. Таков поднявшнйся до веллкого слмвола образ матерн лз однолменного рассказа, образ скромного л незаметного советского работнлка, в глубокой тайне, наедлне пережлваюіцего трагедлю первой болыпой любвл, наконец, поземному могучлй, как старый дуб, образ пожллого рыбака деда Вечеры этого оллцетворенля светлой, как небо, крестьянской правды жлзнл. Как глмн дружбе народов, лх трудовой соллдарностл, звучлт поэтлческлй рассказ «Двадцать», напечатанный недавно в «Правде», чудесным блеском радугл сляет небольшая детская новелла «Асколачак вясёлкі». В сборнлке нет звучных оплсанлй, громклх лсторлй, необыкновенных дел очень простую л честную жнзнь ведут герол рассказов Брыля. Но лменно в этой буднлчностл находлт плсатель полстлне веллкое двлжелле человеческлх душ, поступкл, обычность которых значлтельнее всяклх подвлгов. Даже необычная, геролческая смерть матерл, казненной фашлстамл, подана скромно, выразлтельно л точно. Без лзллшнлх нажлмов, ровно, подчас скупо, но нелзменно ярко л зрлмо рлсует автор этот незабываемый образ. Пожллая, надломленная жлзнью крестьянская мать, подавленная горем утраты сволх сыновей, снедаемая постояннымл тревогамл за последнего, непослушного л непоседллвого младшего, Васлля, нл млнуты не колеблясь, под угрозой смертл оказывает помоіць бежавшлм лз плена красноармейцам. Н вот, схваченная врагамл, она лдет к вырытой в бурьяне яме. «Свол худые, так мало в жлзнл целованные рукл она держала мозолямл к мозолям. Шептала свол совсем новые слова моллтвы. В утреннем свете родного солнца ясным было ее родное ллцо, хотя по моріцлнам невольно катлллсь слезы. Она л тут не думала о себе... й она делала одно: еіце как мать учлла, молллась. й за сволх сыновей, л за чужнх, л за себя...» Она не знала, что совершает в тот час, не думала, что «образ ее западет в сердца многнх мужчлн горьклм, неумолммым упреком, что глаза л рукй ее вспомннать будут даже слльные людн, нзгоняя пз душл последнмй страх перед ночной партнзанской атакой...» Небольшой этот рассказ, напнсанный в очень сдержанной, лаконнчной манере, огромнейшлм эмоцйолальным накалом действует на члтателя: множество глубоклх мыслей несет его богатый подтекст. Прекрасное гуманіістнческое начало обьеднняет образ матерл с образом деда Вечеры, несмотря на внешнее несходство сюжетов й тем этлх рассказов. Прожлвшлй долглх девяносто, «более каторжных, чем радостных, лет», дед на склоне жлзнл не утратлл светлого трудового оптнмнзма л полон забот о бллжнем. Ему, как жйвого, до болл жаль старого ГІереймовского бора, лстребляемого подсочкой, он возмуіцен дачной бездеятельностью академлка Васллля Ромаловлча, который обеіцал пресечь йстребленле леса, но так л не выполчлл своего обеіцання. Умудренный многймй годамн рыбачьего опыта, он помогает рыбакам, по-отцовскн заботлтся об овдовевшей с войны ложллой своей дочерл помогает «пересыпать хату». Созданный свободнымй жйвопйснымй мазкамн на фоне озерной прмроды, этот образ выслтся как граннтный сймвол народного труда, его мудростя л простоты. Большое лйтературное мастерство плсателя проявнлось в этом рассказе также н в внртуозностй слова. Подкупаюшнй лйрлзм повествовалля, бллзость к человеку, так характерные для пера Ялкл Брыля, здесь удлвлтельло сочетаются с глублной л совершенством характерлстлк. Такая же взволловаляость л жлвоплсанйе словом характерны л для рассказа «Двадцать». Этот весьма безыскуспый в своел фабуле лутевой очерк поднялся у Брыля до большой значймостл благодаря хорошей ллрлческой настроенностл, веллколеплому языку й той млогозначлтельностл, которую лесет полная большого смысла концовка. Средн чудесяой южнол прлроды Капрй, ла лазурлых воллах Неаполлтанского заллва прлходят к советскому человеку неотвратлмые мыслл о том, как в таком богатстве цветов л звуков, как на такой роскошлой, прекрасной земле могла зародлться такая до ужаса л смеха длкая гнйль фашлзм?! Н тут же суровая, поллая вчутренвего лафоса нсторля прлмер лз чедавней войлы, как 20 лтальянцев, заброшедных фашлзмом в Росслю, отказалнсь ублвать советсклх женіцлл л детей л былл самй расстреляны гнтлеровцамй. Н этй двадцать веселых южан навекн осталнсь там, на далеком зеленом Севере. «Сейчас над той могнлой шумят й чграют в солнце лйствой белорусскне пальмы березы; возле памятннка йз вечного камня яадозерных яолей цветут нашй цветы... А в серых деревйях... простые людй говорят о тех безымянных двадцатн, что не смоглй стрелять... не захотелн ценой невйнной кровя возвраіцаться даже сюда, в свою неповторнмо прекрасную страну...» Рассказ «Двадцать» это замечательный вклад лйтераторагуманнста в святое дело вародов борьбу за упрочемне мнра, это протест протав несправедлйвой войны. Прнятно сознавать, что замечательный талант художннка слова, талант, вышедшнй йз гупій народвой жйзнй, так іцедро пйтается ею й создает новые, все более совершенные вронзведення, свндетельством чего является новый сборннк пнсателя «Надпнсь на срубе». [1958] РЭЦЭНЗІЯ Ў ГАЗЕЦЕ Кніга з кожным годам усё мацней уваходзіць у жыццё народа. Творы палітычнай, спецыяльнай і асабліва мастацкай літаратуры цяпер чытаюць усе: вучні і дарослыя, даяркі і пастухі, рабочыя і служачыя. Варта йаглядзець, колькі людзей йрыходзіць штодня ў гарадскую або сельскую бібліятэку, і будзе зразумела яавулярнасць кнігі ў нашым жыцці. I калі яшчэ вялікія залежы тавараў у кнігарнях, дык тут вінаваты тыя, хто няўмела і без аніякай павагі да сваёй сйравы прадае кнігі. Павагу, любоў да кнігі, патрэбнасць йаглыбляцца ў сэнс жыцця трэба прапагайдаваць і выхоўваць, і ў гэтым сэнсе йемалаважную ролю можа адыграць мясцовая газета раённая і абласная. У сілу свайго глыбокага праяікнення ў масы і высокага аўтарытэту друкаванага органа газета саслужыць вялікую і карысную службу, йапулярызуючы і па-належнаму ацэньваючы усё вартае ўвагі, што выходзіць з вашых выдавецтваў. Для таго існуюць розныя формы, якія ўжываюць газеты. Тут і маленькае абвяшчэнне пад назвай «Кніжная паліца» з пералікам выпушчаных у апошні час кніг, і невялічкія анатацыі з беглым пераказам зместу твора, і змешчаныя на газетных старояках водгукі чытачоў аб ужо выдадзенай кнізе, і нарэшце, рэцэнзія кваліфікаванага ў літаратурных справах аўтара. Гэтая апошняя форма выступлення газеты аб кнізе мае самае абгрунтаванае ўздзеянне на чытача, бо яна ўжо не толькі прапагандуе той ці іншы твор, але і дае пэўную ацэнку яму, дапамагае глыбей асэнсаваць яго ідэйныя і эстэтычныя якасці. Усе нашы абласныя газеты ў поўнай меры ўжываюць гэтыя формы прапаганды і ацэнкі літаратурнага твора. Некаторыя з іх гэта робяць сістэматычна, пільна сочачы за выхадам у свет кожнай колькі-небудзь карыснай для іх кола чытачоў кнігі. Так, добра пастаўлена гэтая справа на старонках маладзечанскай і магілёўскай абласных газет, якія за апошнія 8 месяцаў (ліпень-люты) змясцілі па 17 рэцэнзій, разгорнутых анатацый або водгукаў чытачоў на кнігі. Змястоўныя і цікавыя рэцэнзіі напісалі ў мінулым годзе В. Крышталь на серыю кніжак беларускага нарыса і апавядання («Мінская праўда», 9 кастрычніка), В. Праскураў на зборнік вершаў Максіма Танка («Зара», 22 кастрычніка), П. Ахрыменка на зборнік беларускіх прыказак і прымавак («Гомельская праўда», 7 верасня), С. Дрозд на аповесць А. Карпюка «Дзяўчына з Ваўкавыска» («Гродзенская праўда», 4 снежня). Адзначаныя вышэй рэцэнзіі цікавыя тым, што побач з пэўнага роду прапагандай новай кнігі яны змяшчаюць і аналіз яе ідэйнага зместу, вобразаў, мастацкіх сродкаў. Правільна, прынцыпова ставячыся да таго ці іншага твора, аўтары гэтых рэцэнзій не абмінаюць і недахопаў, калі яны маюць месца, і адкрыта тлумачаць тое чытачу, некаторыя з іх не згаджаюцца з выступленнем іншых газет аб гэтым творы (напрыклад, рэцэнзія П. Ахрыменкі ў «Гомельскай праўдзе»), іншыя, не зважаючы на масцітасць аўтара, прынцыпова разбіраюць яго творчасць. Трэба, аднак, зазначыць, што справа рэцэнзавання твораў мастацкай літаратуры на старонках абласных газет патрабуе значнага паляпшэння. Гэтыя газеты яшчэ недастаткова ўдзяляюць увагі мастацкай, асабліва беларускай літаратуры. Літаратурныя рэцэнзіі за апоіпні час займаюць невялікі працэнт у агульным ліку надрукаваных газетамі рэцэнзій. Так, з 86 такога роду выступленняў абласных газет рэспублікі за 6 месяцаў мінулага і 2 месяцы гэтага года толькі каля палавіны рэцэнзій, водгукаў і анатацый прыпадае на творы мастацкай літаратуры. Нават тыя газеты, у якіх справа рэцэнзавання наогул пастаўлена лепш, чым у іншых (магілёўская, маладзечанская, віцебская), надрукавалі за ўказаны час па