Расійска-беларускі слоўнік
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 704с.
Смаленск 2014
р. — река
род. — родительный падеж
см. — смотрите
собир. — собирательное сов. — совершенный вид спорт. — спортивный термин ср. — 1) средний род; 2) сравните сравн. ст. — сравнительная степень сущ. — имя существительное твор. — творительный падеж театр. — театральный термин техн. — техника
тип. — типографский термин торг. — торговый термин уменъш. — уменьшительная форма уст. — устарелое слово (выражение) фарм. — фармакология, фармацевтика физ. — физика физиол. — физиология филос. — философия
хим. — химия
хир. — хирургия
церк. — церковное слово (выражение) част. — частица
юрид. — юридический термин
Сьпіс скарачэньняўу беларускім тэксьце
ан. т. — анатамічны тэрмін (Беларуская навуко вая тэрміналёгія. Вып. IX, вып. XIII. Nomina anatomica. Менск, 1926 — 1927 г.)
б. т. — батанічны тэрмін (Беларуская навуко вая тэрміналёгія. Вып. VI. Батаніка агульная і спэцыяльная. Менск, 1924 г.)
Бабр. — слова ўжываецца ў Бабруйшчыне В. кр. сл. — Віцебскі краёвы слоўнік, 1927 г.
В. Ласт. — Вацлаў Ластоўскі. Падручны расійска крыўскі (беларускі) слоўнік. Коўна, 1924 г. в. т. — вайсковы тэрмін (вайсковая тэрміналёгія, апрацаваная Вайсковай Камісіяй пры Інстытуце Беларускай Культуры, рукапіс) г.к. т. — геаграфічнакасмаграфічны тэрмін (Беларуская навуковая тэрміналёгія. Вып. III. Геаграфічныя і касмаграфічныя тэрміны. Менск, 1923 г.)
г.м. т. — геалягічнамінэралягічны тэрмін (Беларуская навуковая тэрміналёгія. Вып. V. Геалёгія, мінэралёгія, крышталяграфія. Менск, 1924 г.)
гр.т. — тэрмін грамадазнаўчы (Беларуская навуковая тэрміналёгія. Вып. XI. Тэрміналёгія грамадазнаўства. Менск, 1926 г.)
гр.л. т. — граматычналінгвістычны тэрмін (Беларуская навуковая тэрміналёгія. Вып. XV. Граматычналінгвістычная тэрміналёгія. Менск, 1927 г.)
Дабр. — Слоўнік Дабравольскага (Смоленский областной словарь)
з. т. — заалягічны тэрмін (Беларуская навуковая тэрміналёгія. Вып. XII. Назовы жывёл. Менск, 1927 г.)
К. Буйло — ужывае Канстанцыя Буйло Калін. р. — слова ўжываецца ў Калінкавіцкім раёне
л. т. — літаратурны тэрмін (Беларуская навуковая тэрміналёгія. Вып. II. Практыка і
тэорыя літаратурнага мастацтва. Менск, 1923 г.)
лс. т. — лесазнаўчы тэрмін (Беларуская навуковая тэрміналёгія. Вып. VIII. Слоўнік ляс ных тэрмінаў. Менск, 1926 г.)
М. Багд. — ужывае Максім Багдановіч
м. т. — матэматычны тэрмін (Беларуская навуковая тэрміналёгія. Вып. I. Элемэнтарная матэматыка. Менск, 1922 г.)
мз. т. — музычны тэрмін (Беларуская навуковая тэрміналёгія. Вып. VII. Музычныя тэрміны. Менск, 1926 г.)
Мядз. — рукапісны слоўнік Мядзьведзкага Нс. — Слоўнік Насовіча (Словарь белорусского наречия)
Пр. в. сл. — Практичны вайсковы слоўнік, 1927 г. ПС.Л.Т. — псыхолягалягічны тэрмін (Беларуская навуковая тэрміналёгія. Вып. IV. Тэрміналёгія псыхалёгіі і лёгікі. Менск, 1924 г.)
Слон. пав. — ужываецца ў Слонімскім павеце старабел — старабеларускае слова ф. т. — фізычны тэрмін (фізычная тэрміналёгія, апрацаваная Камісіяй Інстытуту Беларускай Культуры, рукапіс)
х. т. — хімічны тэрмін (хімічная тэрміналёгія, апрацаваная Камісіяй Інстытуту Беларускай Культуры, рукапіс)
ц. Гарт. — ужывае Цішка Гартны
Шп. — рукапісны слоўнік Шпілеўскага
ю. т„ пр. т. — юрыдычны (праўны) тэрмін (Беларуская навуковая тэрміналёгія. Вып. X. Тэрміналёгія права. Менск, 1926 г.)
Я. Кол. — ужывае Якуб Колас
Я. Куп. — ужывае Янка Купала
Fed. — М. Federowski. Lud Bialoruski na Rusi Litewskiej
J. Cich. — Беларускапольскарускі слоўнік Язэ па Ціхінскага
a —межд. а, га, ага; ат
а—союза, алё
а не то — кал! ж не, то (дык)
Аарон — и. соб. Арон абажур — абажур, каптўр аббат—абат
аббатиса — абатыса аббатство — абацтва аббревиатура—скарачэньне мз. т.
аберрация — абэрацыя абзац—новы радок абонемент—перадплата
абонементный — перадплатны абонент—перадплатнік
абонироваться — абанавацца, перадплачваць абордаж—абардаж, зачаплёньне
абориген — тубылец
аборт — аборт, выкідак, выкід абортировать — выкідваць абрикос — абрыкос, марэля абрикосовый — абрыкосавы, марэлевы абрис—нарыс, абрыс, абводак абсолют—филос. абсалют
абсолютизм — самаўладзтва абсолютно—абсалюгна, самаўладна; бязумоўна, цалком
абсолютный — абсалютны, самаўладны, бязу моўны
абстрактный — адцягнены, адлўчаны абстракция — адцягнёньне пс.л. т. абсурд—недарэчнасьць, бязглўзьдзіца, бяссэн сіца
абсурдный — недарэчны авангард—авангард, пярэдняе войска
аванзал — аванзаля
аванпост — перадавая варта
аванс — аванс
авансировать — авансаваць
авансовый — авансавы
авансовая квитанция — квіток на аванс
авансцена — перадсцэна
авантажный —карысны, зыскоўны
авантюра — авантўра
авантюрист — авантурнік, прайдзісьвёт
авантюристический — авантурны
авантюристка — авантўрніца, авантурка
авария — аварыя
Аввакум — и. соб. Абакўм
август—жнівень
августейший — найясьнёйшы августовский—жнівеньскі
авдотка —зоол. (Oedicnemus) палянік з. т.
Авдотья — и. соб. Аўдоцьця
авиатор—лётнік
авиационный — лётніцкі
авиация —лётніцтва
авиачасть — лётная часьць в. т.
Авксентий — и. соб. Аксён
авось — аможа
на авось — на шчасьце
Авраам — и. соб. Абрам
Аврора—Аурора; нар. досьвітак, золак
австралиец—аўстраліец
австралийский — аўстралійскі
Австралия — Аўстралія
австриец — аўстрыяк
австрийский — аўстрыяцкі
Австрия—Аўстрыя
австриячка—аўстрыячка автобиограф — аўтабіёграф автобиографический — аўтабіяграфічны автобиография — аўтабіяграфія, уласнажыцьцяпіс автограф—уласнапіс л. т.
автографический —уласнапісны л.т.
автокефалия—аўтакефалія, царкоўная незалёж насьць
автократ—самаўладца
автократический — самаўладны автократия — самаўладзьдзе гр. т. автомат—аўтамат, самарўх автоматический,автоматичный—аўтаматычны, самарўшны автоматчик — аўтаматнік в. т. автомобилист — аўтамабілісты автомобиль — самаход автомобильный — самаходны автономия —самаўрад автономный — самаўрадны автопортрет — аўтапартрэт автор — аўтар; аўтарка ж.
авторизированный — аўтарызаваны авторизировать—аўтарызаваць авторитет—аўтарытэт, павага, паважнасьць авторитетный — аўтарытэтны, паважны авторский — аўтарскі
авторское право — аўтарскае права ю. т.
авторство — аўтарства автотип — адбітка л. т. ага — эгё, ага
Агапит—и. соб. Агап
Агафон — и. соб. Галон Агафья —и. соб. Агата Аггей — и. соб. Агёй агглютинирующий—(строй языка) аглютына цьійны
агент—агент
агентский — агэнцкі агентство — агэнцтва агентура — агентура агитатор — агітатар агитационный — агітацыйны агитация — агітацыя агитировать — агітаваць агония — кананьне, агонія
аграрий — земляўласьнік, абшарнік
аграрный — зямёльны
аграрный вопрос — зямёльнае пытаньне
Аграфена — и. соб. Грыпіна агрессивный — захопны, зачэпны агрикультура — рольніцтва агроном — аграном агрономический — агранамічны агрономия — аграномія ад—пёкла
Адам — и. соб. Адам
адамант — дыямэнт адамантовый—дыямэнтавы
адамов: адамово яблоко — анат. кадык, гарляк
адаптация — прызвычаенасьць пс.л.т.; пры стасаваньне, дапасаваньне
адвокат—адвакат адвокатский — адвакацкі
адвокатское сословие — адвакацкі стан адвокатура — адвакацтва
Аделаида—и. соб. Адэля административный — адміністрацыйны, урадовы администратор — адміністратар, кіраўнік администрация—адміністрацьія, урад, кіраўніц тва
адмирал — адмірал адмиральский — адміральскі адовый — пякёльны
Адонис—миф. Адоніс
адонис — бот. (Adonis aestivalis L.) адонісавы цьвет
адрес —адрэс(адрас) адресант—адрэсант (адрасант) адресат—адрэсат (адрасат) адресный — адрэсны (адрасны) адресный стол — адрэсны (адрасны) стол адресовать — адрэсаваць (адрасаваць), накіроўваць (да каго)
адресоваться—адрэсавацца (адрасавацца), зва рочвацца, накіроўвацца (да каго) адский—пякёльны
адское жилище — пякёльня
адский камень — пякёльны камень адъюнкт—ад юнкт, памочнік адъютант—ад’ютант, падрўчны ажио — наддатак, лажа ажиотаж—спэкуляцыя на грошах ажурный — дзірчасты, празорысты, мярэ жысты
ажурный узор — мярэжа
азалия — бот. (Azalea L.) азалёя
азарт—рызыка, запал, азард
азартничать — рызыкаваць, азардаваць азартно — рызыкоўна, азардоўна
азартный — рызыкоўны, азардоўны, азардовы азбука—азбука, абэцэда; {гражданская) кірьіліца; {латинская) абэцэда, лацінка
азбучный—азбучны, абэцэдлавы
азиат—азіят
азиатский—азіяцкі
Азия — Азія
Азовское море — Азоўскае мора
азот — азот
азотистый — азатнаваты
азотный — азотавы
аир — бот. {Acorus calamus L.) аёр
аирный — аёрны
аист—бўсел, бацян
аист чёрный — гайстар
аистник — бот. {Erodium L.) бўсельнік б. т., буслоўнік; {Erodium cicutarium L.) дажджоўнік В. кр.сл.
аистовый — бусловы, бацяновы
аистово гнездо — бусьлянка; буслоўка
ай—межд. ай, ат
ай да — вось дык
айай—зоол. (Chiromys) рукамышка з. т.
айда —межд. гайда; гэй, напёрад айсберг—лёдавая тара, лёдагбр г.м. т.
академик—акадэмік
академический—акадэмічны
академия — акадэмія
аканье — аканьне
акать — акаць
акация — акация
акающий — акаючы
аквамарин—аквамарын
аквамариновый—аквамарынавы, зеленаваты, блаютны
акварель—акварэля
акварельный — акварэльны
акварий, аквариум — акварыум
акколада—дужка мз. т.
аккомодация—прыстасаваньне, дапасаваньне, акамадацыя
аккомпанемент—акампанімэнт, утураваньне аккомпанировать — акампанаваць, утураваць аккорд—акорд, сугалосьсе
аккордный — акордны, акордавы аккредитив — акрэдытыў, поўнамбцтва ю. т., давёранасьць
аккумулятор — акумулятар, зграмаджальнік аккумуляция — акумуляцыя, зграмаджэньне аккуратно — акуратна, акурат, дакладна аккуратность — акуратнасьць
аккуратный—акуратны, дакладны, спраўны акробат—акрабат, камэдыяншчык
акрополь — вышгарад
акростих — акрастых
аксиома — пэўнік м. т, аксыёма
акт — акт, дзёяньне, справа; лит. дзёя; юрид. акт
актёр — актор
актив—акть'іў
активность — дзёйнасьць, чыннасьць активный — дзёйны; чынны актиния —зоол. {Actinia) актынія актриса — акторка
актуальность — здольнадзёйнасьць актуальный—дзёйны, здольнадзёйны
акула — акула
Акулина—и. соб. Куліна
акулинка — бот. (VerbascumL.) дзівана акустика—акустыка
акустический — акустычны акушер — акушэр
акушерка — акушэрка, баба
акушерский — акушэрскі
акушерство — акушэрства, бабіньне акушерствовать — акушэрыць, бабіць акцент — 1. націск {на слове); 2. вымова,
акцэнт
акцентировать — 1. класьці націск {на слове);