Расследаванні інспектара Сарвы
Сяргей Белаяр
Выдавец: Галіяфы
Памер: 320с.
Мінск 2018
— Выдаленае адміністраванне?
Газавы храматограф пацвердзіў зробленыя першым намеснікам высновы. Сапраўды йыклатрыметылентрынітрамін.
— Аперайыйная сістэма ўзлому не падлягае, — адрэзаў Бадрак.
— Чаму? — здзіўленне інспектара аказалася настолькі мойным, што ён нават адцягнуўся.
— Гэта — канфідэнныйная інфармайыя, спадар Сарва. I не факт, што Астраполу дазволяйь атрымайь да яе доступ.
Што такое падпіска пра неразгалошванне, інспектар ведаў не па чутках.
— Забітыя не маглі займайна якімі-небудзь паралельнымі даследаваннямі?
— "Terrabau GmbH" такую практыку не вітае, спадар Сарва. Калі да кіраўнійтва кампаніі дойдзе інфарманыя пра нешта падобнае, то вінаватыя адным толькі звальненнем не абыдуйua... Ды і захавань у сакрэйе гэтакія рэчы немагчыма.
— Уваход — адзін... Лакун пад лабараторным адсекам няма... Памеры сістэмы падачы паветра не дазваляюнь пралезйі па ёй чалавеку, — інспектар не прапускаў ні міліметра. — Сйены на прадмет наяўнасйі ў іх чарвячных нор аглядалі?
— Так. Нічога няма — маналіт.
— Скажьше, спадар Бадрак, у вас маюйца якія-небудзь здагадкі аб тым, што магло паслужыйь матывам злачынства?
Больш нічога нікавага не было, і Сарва накіраваўся да выхаду.
— Складана сказайь, спадар Сарва. I Мажар, і Рандэль з Куісам-малодшым былі на добрым рахунку ў начальства. Вядучыя спейыялісты, парушэнняў дысйыпліны не мелася, з людзьмі лёгка знаходзілі агульную мову.
— Ніхто з іх не пакідаў перадсмяротных запісак?
Скафандры былі пакінуты ў перасоўнай шафе. Мужчыны ўзялі курс на Нэнтр кіравання.
— Мы абшукалі жылыя ячэйкі, але не знайшлі нічога, што магло б паказвайь на планаванае самагубства. Аы і з чаго б перспектыўным навукоўйам падумвань аб тым, каб сысйі з жыййя, ды яшчэ і такім жудасным спосабам?
— Забітыя не прытрымліваліся радыкальных поглядаў?
— Жылі адной толькі навукай — ні рэлігія, ні палітыка Мажара, Рандэля і Куіса-малодшага не нікавілі. Ды і не прынялі б іх на прану ў "Terrabau GmbH" з такім "багажом". Можайе выключыйь і шантаж.
— А як у іх з асабістым жыййём?
— Усе трое жанатыя. Мажар — першы год, Рандэль і Куісмалодшы — даўжэй. Узорныя сем'яніны, у ганячых іх сувязях заўважаны не былі.
— Нікога з іх не пазбаўлялі гранта? He забаранялі даследаванні?
— Наадварот, усяляк заахвочвалі. ККД у іх быў вельмі высокі. Мало хто зможа ўгнанна.
— Што ж, даваййе паглядзім запісы з камер відэаназірання.
У паводзінах навукоўйаў мелася адна агульная рыса: ні адзін з іх турботы не дэманстраваў. He было заўважна і таго, каб Мажар, Рандэль або Куіс-малодшы цягнулі на сабе нешта йяжкае.
— Што калі йыклатрыметыдентрынітрамін быў дастаўлены ў лабараторны адсек пад выглядам якога-небудзь грузу?
— Без санкйыі Службы бяспекі і Навуковага аддзела ні адзін прадмет не можа трапінь унутр, — запэўніў першы намеснік.
— Генетычную дактыласкапію астанкаў загінулых правялі?
— Неадкладна. ДНК-прафіляванне ніякіх адхіленняў не выявіла.
— Калі ў апошні раз праводзілася псіхалагічнае тэставанне персаналу?
Беручы пад увагу ўказанні Бадрака, Сарва адкрыў асабістыя справы інжынера-фізіка, спеныяліста па праграмаванні фізічных прайэсаў і фізіка-матэматыка.
— Планавае праводзііша адзін раз на два тыдні. Пазапданавае — па меры патрэбы... Калі вы ўжо загаварылі пра гэта, псі-праграмаванне выключаем. У нас два аддзелы заняты тым, каб перадухілійь умяшальнійтва ў псіхіку.
— Маглі і прапусйійь, — агучыў відавочнае інспектар.
— Казайь пра гэта можна будзе толькі па сканчэнні службовай праверкі.
— Трымайне мяне ў курсе, спадар Бадрак.
Жылыя ячэйкі загінулых у кластары размяшчаліся паблізу адна ад другой.
— Што вы збіраейеся знайсйі, спадар Сарва? — выказаў здзіўленне першы намеснік. — Mae людзі тут усё ўжо абшукалі.
— Der Teufel steckt im Detail, спадар Бадрак, — інспектар вырашыў пачайь з ячэйкі Мажара. Памяшканне больш нагадвала тую ж лабараторыю, у якой да ўсяго іншага яшчэ і патаптаўся статак сланоў.
Першы намеснік пайіснуў плячыма і, закурыўшы, прываліўся да дзвярнога вушака. У яго поглядзе чыталася нуда.
— Nihil...
За ячэйкай Мажара рушылі ўслед ячэйкі Рандэля і Куісамадодшага. I там Сарва не знайшоў ніякіх зачэпак.
— Уласных кабінетаў у навукоўцаў не было?
— Толькі асобы, якія маюйь званне прафесара і навуковую ступень доктара навук, могуць прэтэндавайь на асобныя прайоўныя памяшканні. Для ўсіх астатніх -— агульныя кубрыкі.
— Вядзійе, спадар Бадрак.
Кубрыкі адрозніваліся па спейыялізаныі груп і нагадвалі гібрыд бібліятэкі і выпрабавальнага йэнтра. Усё абсталяванне было ультрасучасным. Праноўныя месны пры неабходнасйі ператвараліся ў асобныя кабінкі. Для гэтага дастаткова зрушыйь глухія непразрыстыя перагародкі.
— Гэта тут.
Прайавалі Мажар, Рандэль і Куіс-малодшы таксама побач — усе тры кабінкі былі злучаны ў адну.
— Mae людзі праверылі "жорсткія дыскі" і запісы. Пуста.
— Загінулыя не скардзіліся на здароўе? — крывячыся ад йыгарэтнага дыму, інспектар зноў узброіўся магутнай лупай.
— Чатыры дні таму ўсе трое прайшлі абавязковы медыцынскі агляд. Скаргаў не паступала... Галава ад усяго гэтага ідзе кругам!
— Стаяйь! — крыкнуў Сарва, і рука ўздрыгнуўшага ад спалоху першага намесніка замерла на палове шляху да шкляной попельнійы. — He рухайцеся!
— Што такое?
Замест адказу інспектар схіліўся над попельнійай. Згарэлы ў ім папяровы аркуш усё яшчэ захоўваў сваю форму. Чыталіся толькі асобныя словы, аднак лагатып быў добра адрозны.
— He дыхайце, спадар Бадрак! — Сарва дастаў лічбавы фотаапарат і пачаў рабіць здымкі з розных ракурсаў. Цыгарэта, дагарэўшы да фільтра, апякла пальйы першага намесніка і той, вылаяўшыся, кінуў недакурак на падлогу. — "EiXsiQuia"...
— Гэта яшчэ што такое?
— У антычнай міфалогіі — багіня-родадапаможніна. Збаўчая, але часам і варожая сіла пры родах. Лічылася, што без дапамогі Іліфіі не адбудуйна роды. У нашы дні імя дачкі, калі верыйь Гесіёду, Зеўса і Геры выкарыстоўваеййа грэйкай прыватнай медыйынскай клінікай, якая спецыялізуеййа на вядзенні йяжарнасці і родах...
Няёмкі рух да партатыўнай лічбавай радыёстанныі аднаго з падначаленых Бадрака — і камяк рассыпаўся ў прах.
— Шаболда! — раз'юшыўся першы намеснік.
— He сварыйеся на свайго чалавека, спадар Бадрак. Думаю, што і фатаграфій акажаййа досыйь... Хто з траіх загінулых курыў?
— Мажар.
— Адпраўйе радыёграму на Зямлю. Зараз я накідаю вам тэкст.
Пасля таго як Шаболда сышоў, інспектар правёў над папяровым попелам газавым храматографам і вярнуўся да агляду прайоўных месйаў. Прапусйілі ж супрайоўнікі Службы бяспекі гэты самы попел.
— Нікавая штучка, — Сарва трымаў у пластыкавым піннэйе складны нож, памеры якога не перавышалі двух сантыметраў. — Скажыце, спадар Бадрак, а хто з загінулых захапляўся мініяцюрнымі копіямі зброі?
— He ведаю, — шчыра прызнаўся першы намеснік. — Ды і якое гэта мае дачыненне да справы?
— Мо і ніякага... — інспектар акуратна змясціў нож у грыпер, дзівячыся майстэрству выканання. Усё было прапранавана да драбнюткіх дэталяў.
Далейшы агляд нічога не даў.
— I якім будзе ваш наступны крок, спадар Сарва?
— Дзе ў вас тут можна выпійь кавы, спадар Бадрак? — думкі пачыналі блытацйа, і паўза была проста неабходная.
— Я пакажу.
Насуперак чаканням, кава аказалася йудоўнай, і інспектар не знайшоў у сабе сіл адмовііша ад другога кубка.
— Дазволыае, угадаю, чым вы будзейе займанйа пасля выхаду на пенсію, спадар Сарва?.. Вы ўжо амаль дваннайь хвілін круйійе ў руках грыпер. Падабаеййа зброя?
— He без гэтага... Дзіўна, чаму копія, якая каштуе немалых грошай, ляжала на падлозе, як быццам якое-небудзь смеййе? Hi адзін сапраўдны калекйыянер не дазволійь сабе абыходзіййа з прадметам збіральнійтва падобным чынам. I чаму нідзе няма іншых мадэляў?
— Верагодна, калекныю толькі-толькі пачалі збірайь, — пайіснуў плячыма першы намеснік.
— Тым болыіі ненармальна падобнае стаўленне да прадмета збіральнійтва, — Сарва ў каторы раз дастаў лупу. — Дзіўная работа!.. Трэба ж — яшчэ і адбіткі пальыаў з захаваннем усіх прапорцый...
На некаторы час запанавала цішыня.
— На станйыі знойдзенна электронны мікраскоп, спадар Бадрак?
— Так. У трэнім лабараторным адсеку.
— Адвядзійе мяне туды.
Праяўлянь йікаўнаснь першы намеснік не стаў. Давёўшы інспектара да адсека, ён закурыў і таксама моўчкі назіраў за тым, як Сарва важдаеййа з прыборам. Большая частка адбіткаў была змазана — на дысплэі з'явілася павялічаная ў шмат разоў выява.
— Дактыласкапічныя карты Гершэля маюййа на ўвесь персанал?
— Электроннае дактыласкапаванне з'яўляенйа адным з пунктаў кантракту.
— Праверне па базе даных, каму належайь гэтыя.
Бадрак кіўнуў і асабіста адправіўся выконвайь даручэнне, а інспектар вярнуўся да складнога нажа. Складвалася ўражанне, што ён пабываў у руках ліліпута або гнома. Дробныя драпіны выглядалі дзіўна праўдападобнымі. Падобны рэалізм падвышаў цану за нож да завоблачных вышынь.
— Усё гатова, спадар Сарва, — першаму намесніку спатрэбілася каля пяыі хвілін. —Адбіткі належаць...
— ...Доркуту Скіндэру Мажару, — скончыў інспектар, не адрываючыся ад дысплэя, на якім буйным планам быў узяты згарэлы папяровы аркуш. — Попел захаваў першыя дзве літары прозвішча... Але значна йікавейшая іншая літара — М, або "pu" на грэйкай мове.
— Нешта я не разумею, спадар Сарва, а пры чым тут літара М?.. Хіба гэта не першая літара прозвішча інжынера-фізіка?
— Спачатку я таксама так падумаў. Але ўся справа ў тым, што літара р напісана ад рукі. У стандартнай мадэлі фізікі элементарных часыіц літарай р пазначаюйь няўстойлівую элементарную часйійу з адмоўным электрычным зарадам і спінам адна другая — мюон, ui інакш мю-мезон.
— Гэта павінна мне нешта сказайь? — Бадрак не хаваў раздражнення. Уступленне, на яго думку, відавочна занягнулася.
— Мажар прайаваў над стварэннем мезарэчыва, гэта значыць такога рэчыва, у якім у атамах электроны замяняюййа вышэйзгаданымі мюонамі. I, мяркуючы па складным нажы, прынятым мной за мініяйюрную копію, праект завяршыўся паспяхова. Страйіўшы ў памеры, рэчыва не згубіла сваіх якасйяў. Гэтакі траянскі конь.
He менш за вечнасйь першы намеснік з падазрэннем касавурыўся на інспектара, а затым кіўнуў, дазваляючы прайягнуйь.
— Адкрыййё дазволіла Мажару пранесні йыклатрыметылентрынітрамін, не выклікаўшы ні ў каго падазрэнняў.
КНІГІ ОНЛАЙН
