Расследаванні інспектара Сарвы
Сяргей Белаяр
Выдавец: Галіяфы
Памер: 320с.
Мінск 2018
— Аўтаматыка адключыла гіперпрывад, як толькі ўзровень паліва наблізіўся да крытычнай адзнакі. Нам удалося пазбегнуйь сур'ёзных пашкоджанняў, — рушыў услед агульны выдых палёгкі. — Зараз тэхнікі паставяць новы паліўны стрыжань, і мы зможам пранягнуйь палёт.
Члены экіпажа вярнуліся ў супрайьперагрузачныя капсулы, а інспектар увязаўся за Мергесам, пачакаўшы з пытаннем да таго моманту, як мужчыны адышлі ад адсека на дастатковую адлегласнь.
— Вы ж сказалі экіпажу толькі палову праўды, спадар Мергес. Паліва для гіперпрывада не можа скончыына так рэзка. Хіба вы не правяралі стрыжні перад тым, як узляцейь?
Нейкі час намеснік моўчкі свідраваў Сарву позіркам, а затым вымавіў:
— Хадзем. Вы ўсё пабачыйе на ўласныя вочы.
Паліўную камеру генератара нягі пакрываў тонкі пласт йвілевых грыбоў, якія мелі шэры колер рознай ступені насычанасці. Зайіскі-трымальнікі паліўнага стрыжня ды іянізатар зусім пазбавіліся сваёй строгай формы — цвіль ператварыла іх у нешта неапісальнае. Рамонтная брыгада была апранутая
ў скафандры падвышанай абароны і займалася выдаленнем йвілевых грыбоў.
— Гэта што яшчэ такое? — адарваўся ад шыбы са шкла з павышаным утрыманнем аксіду алюмінію, спытаў інспектар.
— Усё, што засталося ад тэрмаядзернага паліўнага стрыжня, спадар Сарва.
— Я павінен зірнунь.
— He раней, чым надзенейе скафандр.
Інспектар палічыў патрабаванне разумным — мала якую гадасйь можна ўдыхнуйь у камеры. Ды і пра кантактны механізм перадачы інфекйыі забываць не варта. Зноў жа — смурод ад хімікатаў павінен стаяйь яшчэ той. Перад уваходам у камеру тэхнікі ўсталявалі атмасферны шлюз з тоўстай палімернай плёнкі.
Сарва вярнуўся ў сваю каюту, дастаў з чамаданчыка, які суправаджаў яго пры кожным расследаванні, патрэбныя інструменты і, найягнуўшы скафандр, прайшоў унутр. На першы погляд нвілевыя грыбы нічым не адрозніваліся ад звычайных, з той толькі рознійай, што для з'яўлення калоніі патрабаваліся йёплыя вільготныя месцы і пажыўнае асяроддзе.
— А гіперпрывад цяжка назвайь прыдатным месцам, — пробы нвілі з чатырох розных месйаў інспектар распіхаў па грыперах з тым, каб пазней даследавайь грыбы з дапамогай мікраскопа, бо нават зямная йвіль магла таійь смяротную пагрозу.
У імправізаванай шлюзавай камеры Сарва падвергнуўся азанаванню, а па дарозе ў каюту стаў сведкам таго, як чайвёра дужых членаў экіпажа вялі пятага — мужчыну з заламанымі за спіну рукамі ды яшчэ і з поліэтыленавым мяшком, надзетым на галаву.
— Што тут адбываеййа? — інспектар заступіў дарогу квартэту і прад'явіў значок Дэпартамента.
— Арыштавалі дыверсанта, — зло адазваўся адзін з канваіраў. — Гэтая тварына вінаватая ў паломйы гіперпрывада.
— Дазвольйе пайікавіййа, на чым грунтуеййа абвінавачванне? — Ад погляду Сарвы не схавалася шырокая гематома на грудзях у расшпіленым каўняры камбінезона. Свежая.
— Ён з "Астратэк", — адазваўся ўсё той жа канваір.
— Вы мяркуейе, гэтага дастаткова для таго, каб заключыйь чалавека пад арышт? — не стаў хаваыь свайго скепсісу інспектар. "Мул-XXXIV" належаў 'Талактыцы без межаў", канадскай касмічнай кампаніі. "Кодэкс Айкумены" патрабаваў ад астранаўтаў дапамагайь любому, хто меў патрэбу ў дапамозе. Незалежна ад прыналежнасні да якой-небудзь дзяржавы ui карпарайыі.
— Мы выконваем загад капітана, — канваіры не былі настроеныя ўступань з кім-небудзь у спрэчкі. — He перашкаджаййе!
Сарва адступіў, але толькі затым, каб адразу ж накіраваййа на капітанскі мосйік. Камандзіра грузавога судна ён застаў там і з ходу запатрабаваў:
— Спадар Нвірбут, я хайеў бы азнаёміййа з доказнай базай на чалавека, якога арыштавалі вашы людзі.
— Дастаткова таго, што ён прадстаўляе "Астратэк".
— Вось нават як? — здзівіўся інспектар. — Вы аддалі загад толькі на падставе таго, што на борце вашага судна знаходзіййа прадстаўнік канкуруючай кампаніі?.. А як жа прэзумпйыя невінаватасні?.. Дваййайь чайвёрты пункт "Кодэкса"?.. Напэўна, у кітаййаў не аказалася ў наяўнасйі карабля, які адпраўляеййа да Сатурна, і яны звярнуліся па дапамогу да 'Талактыкі без межаў".
— А вам, спадар Сарва, не здаеййа падазроным тое, што Лю спатрэбілася ляйейь на Сатурн менавіта тады, калі на планене вось-вось пачне прайавайь наша станйыя?
— Гэта можа быйь простым супадзеннем, спадар Ывірбут.
— Вось гэта якраз выклікае ў мяне сумнеў, — вартае жалю падабенства ўсмешкі змянілася каменным выразам твару. — Паводле параграфа восем, згодна з пунктам чатыры Карабель-
нага статута, я маю права распачайь любыя меры для таго, каб забяспечыйь бяспеку судна, грузу, экіпажа і пасажыраў. Дэпартамент пазаземных крымінальных расследаванняў ва ўстаноўленым законам парадку можа абскардзінь мой загад. Але толькі па вяртанні "Мула" ў порт прыпіскі.
— Той жа Карабельны статут прадпісвае вам аказвайь садзейнічанне Астраполу.
— Вы вольныя праводзіць любыя следчыя дзеянні, спадар Сарва, аднак Лю застанеййа пад вартай. He хачу, каб з маім караблём здарылася нешта яшчэ.
Юрысдыкцыя Дэпартамента так далёка не распаўсюджвалася, таму інспектару не заставалася нічога іншага, як пайсйі да сябе. Паўнавартаснай лабараторыі на "Муле-XXXIV" не было, так што праводзійь даследаванне йвілевых грыбоў прыйшлося на партатыўным лічбавым мікраскопе, які меўся ў распараджэнні Сарвы.
Мійэлій аказаўся нічым не прыкметным, за выключэннем аднаго "але".
— Божа, ды яны ж сілкуюййа борам-адзінаййаць... — Няпер станавілася зразумела, куды знік паліўны стрыжань. — Трэба тэрмінова папярэдзійь Нвірбута!
Капітан звязаўся з інспектарам першым — камунікатар падаў сігнал у той момант, калі палей Сарвы ўжо быў гатовы дакрануыйа да піктаграмы хуткага набору.
— Запасны паліўны стрыжань знішчаны, спадар Сарва. Якія яшчэ доказы злога намеру Лю вам патрэбны?
Замест адказу інспектар накіраваўся да рухальнага адсека. Карйіна тая ж. Усюды ывіль. А ў кофры, у якім захоўваўся паліўны стрыжань, яе аказалася так шмат, што ні сйенак, ні дна не праглядалася.
— He ведаю, як ён гэта зрабіў, але я гатовы разарвайь Лю голымі рукамі! — прайадзіў скрозь зубы Нвірбут. — Няпер нам прыйдзецца чакайь, пакуль да нас не адправяць дапамогу. Мы ледзьве ўкладваемся ў графік, а тут яшчэ і гэта...
— Пачну з агляду месйа злачынства і ператрусу каюты Лю... Спадар Нвірбут, паспрабуййе не дапусціць самасуду. I падайце ў маё распараджэнне запісы з камеры відэаназірання, усталяванай у рухальным адсеку.
— Добра, я распараджуся.
Неўзабаве стала зразумела, што атрымаць новую інфармайыю не атрымаейна — і да старых, акуратна падпісаных перманентным маркерам грыпераў з пробамі дадаўся йэлы шэраг новых. Газавы храматограф дапамог мала — патрабаваліся спейыяльнае абсталяванне і лабараторыя. Найбольш лагічнай выглядала версія з распаўсюджваннем спор па сістэме паветразабеспячэння.
— А праходзійь яна праз усё судна... Адкрыць "шкатулку Пандоры" мог хто заўгодна. Аднак адкуль узялася сама нвіль?
Варта было брайь пад увагу ўсе варыянты: ад штучна створаных да мутаваўшых ва ўмовах адкрытага космасу форм. Так і не прыйшоўшы да якой-небудзь высновы, інспектар запатрабаваў у капітана схему грузавога судна.
— Вы можане паглядзейь відэазапісы, спадар інспектар, — аркуш сінтэтычнай паперы са схемай перавандраваў ад Мергеса да Сарвы.
— Дзякую.
Фронт работ быў шырокім — фактычна выпусційь споры можна з любога адсека. А іх на "Мула-XXXIV" хапала. Якой бы малой велічынёй ні з'яўлялася верагоднасць таго, што Сарва выявінь сляды зламысніка, інспектар не збіраўся адмаўляййа ад пошукаў. Калі яшчэ прыйдзе судна з запаснымі паліўнымі стрыжнямі.
Як і думаў Сарва, ператрус каюты работніка "Астратэк" нічога не даў — часу на тое, каб пазбавіййа ад доказаў, у Лю (калі ён сапраўды вінаваты) было больш чым дастаткова. Задачу монна ўскладняла і тая акалічнасйь, што інспектар не меў уяўлення аб тым, якая праыягласйь прарастання міцэлію. Яна магла складаць і гадзіну, і дзень, і тыдзень, і год. Гэта давала злачынцу фору.
Прагляд відэазапісу з'яўляўся збольшага фармальнасйю, аднак даў нечаканы вынік — адсутнічалі йэлыя кавалкі, а намеснік запэўніваў Сарву ў тым, што камера спраўная і мае незалежную крынійу сілкавання.
— Хто мае допуск да сістэмы? — удакладніў інспектар, злавіўшы сябе на адчуванні таго, што справа пакрысе губляе простасйь. Высновы напрошваліся дваякія.
— Здымка вядзеййа ў аўтаматычным рэжыме, — адказаў Мергес. — Занадта дорага мейь аператара.
Жаданнем скарайійь выдаткі да мінімуму дыктавалася і малая колькасйь камер відэаназірання — прадублявайь відэазапіс аказалася проста нечым.
— Няўжо зламыснік асабіста прынёс заразу ў рухальны адсек?.. Небяспечна і па-дурному... А калі закладка? У такім выпадку павінны былі застаййа сляды самога кантэйнера ui таго, што ад яго засталося пасля спрайоўвання сістэмы самазнішчэння... Залішне складана... Спадар Мергес, Лю ж не мае дазволу падыходзінь да гіперпрываду?
— He. Ім валодаюйь толькі спеныяльна ўпаўнаважаныя асобы.
— Лю паспеў з кім-небудзь пасябравайь за час палёту?.. Можа, з кімсьні праводзіў больш часу, чым з іншымі?
— 'Талактыка без межаў" не вітае йесныя зносіны з канкурэнтамі. Лю быў усяго толькі пасажырам, спадар інспектар. He самым жаданым на борйе "Мула", але правілы для таго і існуюнь, каб іх выконваць. Ён меў права ўвайсйі толькі ў пэўныя адсекі — на камбуз, у прыбіральню, душавую і бібліятэку.
— Нехта за ім прыглядаў?
Адказы намесніка Сарва ўносіў у планшэтны персанальны камп'ютар.
— Некага канкрэтнага капітан не прызначаў.
— Гэта значыыь, неафіцыйным абавязкам усіх членаў экіпажа з'яўлялася назіранне за кітаййам?
— Так паступаюйь у любой кампаніі, спадар інспектар, — нагадаў Мергес.
— Лю мог застаййа без апекі?
— Канкурэнт не значыйь шпіён, спадар інспектар, — намеснік чамусьйі кінуў погляд на капітана.
— Споры нвілевых грыбоў не маглі трапіць на борт падчас стаянкі ў порйе або палёту? — змяніў тэму Сарва.
— Выключана, — адрэзаў Нвірбут. — Без дазволу санітарнага ўрача экіпаж і судна не дапускаюййа да вылету. Кантроль у порйе строгі.
Інспектар прамаўчаў — атрымайь медыцынскі і тэхнічны дазвол было не такой ужо і складанай справай. Грошы па-ранейшаму вырашалі ўсё. Асабліва грошы буйных кампаній. Зноў жа, "Мул-XXXIV" — гэта звычайнае грузавое судна. Hi пра якія сур'ёзныя меры бяспекі гаворка не можа icui ў прыныыпе. Той жа Лю мог без няжкасйі пранесні на борт кантэйнер са спорамі. Роўна як і любы іншы член экіпажа.
КНІГІ ОНЛАЙН
