Расследаванні інспектара Сарвы
Сяргей Белаяр
Выдавец: Галіяфы
Памер: 320с.
Мінск 2018
Начальнік турмы спапяліў інспектара поглядам, але ўсё ж апусйіўся ў крэсла. Адкінуўшыся на спінку, скрыжаваў рукі на грудзях. Глядзеў спадылба.
— Пад добрапрыстойнай падставай вы завабілі сяржанта Майле ў аранжарэю і забілі яго. Дэманстратыўная трапнасйь павінна была ўказайь на малодшага лейтэнанта Невара. Хто яшчэ на Хаумеа здольны страляйь настолькі трапна?.. Вашай недапрайоўкай з'яўляеййа і тое, што вы не паклапайіліся пра яго матываныю. Проста так нічога не адбываеййа. Як вернік аспрэчвайь гэты тэзіс вы ж не станейе?
— Ілжывы сведка не застаеййа без пакарання, і хто гаворыйь няпраўду, той не ўратуеййа, — агрызнуўся начальнік турмы.
— Усякая няпраўда ёснь грэх, спадар Груль, — інспектар вырашыў нагадань першае Саборнае пасланне святога апостала Яна Багаслова. — А ў сваёй хлусні вы заходзіце ўсё далей. Як бы не прайсйі кропку незвароту... Вы імкнуліся прадэманстраваць, што маё з'яўленне ўзрадавала вас, але падсвядомаснь згуляла з вамі злы жарт. Паціснуйь мне руку варта ыло б майней.
— Любы адвакат, нават пачатковен, не пакіне ад вашых абвінавачванняў і каменя на камені, інспектар, — суразмоўйа патроху прыходзіў у сябе. — Пойіск рукі, экзакасйюм, універсальны ключ... Усё настолькі прыйягнута за вушы, што і казайь не хочацца. Ідзійе з Богам!
— Невар нездарма казаў, што рэлігія не робінь чалавека лепшым, — Сарва прыгнечана паківаў галавой. —Давядзеййа звярнунйа да памяці бартавога камп'ютара...
Скончыць фразу інспектару не ўдалося — начальнік турмы ўскочыў і, вынягнуўшы пісталет, наставіў яго на Сарву. 3 засйерагальніка зброя была знята загадзя.
— А як жа запаведзь "не забі", спадар Груль? Ui ўся ваша рэлігійнасйь была ўсяго толькі гульнёй на публіку? — За сваё жыныё дэтэктыў не хваляваўся, паколькі на ім была надзета бронекамізэлька з эластычных вугляродных нанатрубак, у якой у якасні геля выкарыстоўваліся цвёрдыя наначасціны і вадкі напаўняльнік. Да таго ж інспектар трымаў начальніка турмы пад прынэлам — у грудзі Груля быў накіраваны "Ultimo ratio", мініятурны электрамагнітны паскаральнік мас. — Астрапол не паверыць у самаабарону.
Начальніку турмы так і карйела спусыінь курок, але Груль быў не настолькі дурны, каб не прызнайь, што Сарва мае рацыю. Пасля таго як справа перайшла з тэарэтычнай плоскасні ў практычную, магчымасні выйсні сухім з вады ў начальніка турмы не засталося.
— Для вашай жа карысці, спадар Груль, будзе лепш, калі вы anycuiue пісталет і здасйеся. He трэба рабійь з сябе Іова...
У дзверы пастукалі. Груль тузануўся і машынальна скасіў позірк.
Інспектар не стаў марудзійь — магутным рыўком кінуў йела наперад, выкарыстоўваючы стол як трамплін. Левай рукой адвесці зброю, правай — аглушыйь начальніка турмы, затым перавярнунь йела і накінуйь на ссунутыя за спіну рукі аднаразовую пластыкавую сйяжку...
На ўсё сышло не больш за чатыры секунды.
— Дазвольйе? — у каюту зазірнуў начальнік аператыўнай часйі. Пры позірку на Груля, што лажаў на падлозе, і Сарвы, які на ім сядзеў, рука Кардаша сама панягнулася да зброі.
— He хвалюййеся, спадар Кардаш. Усё пад кантролем. Я бяру начальніка турмы пад арышт па абвінавачванні ў забойстве сяржанта Майле, а таксама ў спробе скампраметавань малодшага лейтэнанта Невара.
— Якога д'ябла вы ўсталі, Кардаш? — Грулю не спатрэбілася шмат часу на тое, каб ачомаййа. — Прыбярыне ад мяне гэтага байструка! Зараз жа!
Субардынайыя патрабавала ад начальніка аператыўнай часйі неадкладнай рэакцыі, але падсвядомая ўпэўненаснь у невінаватаспі Антымізантропа прымушала заставаыйа на месйы ў чаканні развязкі.
— Кардаш, пойдзейе пад трыбунал! — голас начальніка турмы літаральна звінеў ад злосйі.
— Усю адказнасйь я бяру на сябе, — запэўніў інспектар, чым схіліў шалі на свой бок.
— Кардаш! — завыў Груль і паспрабаваў вызваліййа, аднак паыярпеў фіяска і стаў лаяыйа, як партовы грузчык.
— Спадзяюся, вы ведаене, што робійе, спадар Сарва, — начальнік аператыўнай часці дапамог паставійь начальніка турмы на ногі.
— Я маю неабвержныя доказы вінаватасйі спадара Груля, — інспектар падабраў пісталет начальніка турмы і засунуў яго
ў грыпер, пасля чаго схаваў у насйёгнавую кішэню і пачаў расшпільвайь камбінезон арыштаванага.
Груль затросся і пачаў лаяйна яшчэ мацней, што дало Кардашу права не йырымоніййа з ім. Праз некалькі хвілін у руках Сарвы апынулася карта памяйі.
— Гасподзь пакарае бязбожных! — выплюнуў начальнік турмы і паспрабаваў штурхнунь інспектара, аднак той быў напагатове. Ухіліўшыся ад удару, Сарва зачытаў Грулю яго правы і сказаў:
— Замкнійе яго дзе-небудзь, спадар Кардаш, і прыстаўйе ахову. Па заканчэнні расследавання я забяру спадара Груля з сабой. Малодшага лейтэнанта Невара неабходна вызваліць з-пад варты і прынесні прабачэнні. Апавясційе намеснікаў начальніка турмы.
— Лобра, — кіўнуў начальнік аператыўнай часні.
— А вы з якой нагоды зайшлі? — Інспектар спрытна абшукаў Груля, які мармытаў йытаты з Бібліі.
— У нас — надзвычайнае здарэнне. Чвэрнь гадзіны назад знойдзена нела турэмнага наглядчыка Юншчы Лобана.
— Вось табе і рэжымны аб'ект... Праводзьце мяне на месйа злачынства, спадар Кардаш.
Былога начальніка турмы павялі турэмныя служачыя, выкліканыя па лічбавай партатыўнай радыёстанныі, і мужчыны пакрочылі доўгімі калідорамі, раз-пораз робячы прыпынкі перад зачыненымі кратаванымі дзвярыма. Сарва і Кардаш ні на імгненне не выпадалі з поля зроку камер відэаназірання.
— Нела Лобана знайшоў Аннут Ольшук, прыбіральнік з вольнанаёмнага персаналу, у кабінене права сектара А. Як мяркуецua, самагубства. Сяржант ускрыў сабе вены на абедзвюх руках. Згодна са словамі медыка, смяротны зыход насгупіў каля трох гадзін таму.
— Перадсмяротную запіску Лобан пакінуў?
— Мы абшукалі ўвесь кабінет, але нічога не знайшлі. Зараз правяраем ячэйку, у якой пражываў сяржант.
Перад дзвярыма дзяжурылі ўзброеныя ахоўнікі, сам кабінет быў поўны людзей. Інспектар пачаў з агляду замка. У сувязі з тым, што чамаданчык з інструментамі застаўся на "Страбоне", прыйшлося скарыстанна чужымі. Замок аказаўся непашкоджаным.
— Спадар Ольшук, дзверы былі зачыненыя?
— He, — пакруніў галавой прыбіральнік, прыніскаючы да сябе швабру з такім выглядам, як бынйам гэта было самае дарагое, што ў яго мелася. — Я ўставіў ключ, ён не паварочваепйа. Найіснуў на ручку — адчынена. Ну, думаю, зноў забыліся зачыніць. Зайшоў, а там ён...
Ольшук нервова праглынуў. Суседства з трупам, які літаральна плаваў у крыві, яго відавочна нервавала. Як і дзелавая мітусня, якая панавала ў кабінейе.
— ...сядзійь і глядзійь на мяне... Жах!.. А вы б не закрычалі, спадар інспектар?
— I на ваш крык збегліся ахоўнікі?
— Так, — узмойнена заківаў прыбіральнік. Натуральны колер твару да Ольшука вяртаўся занадта павольна.
— Пакуль можайе бынь вольны, — прыбіральніка не трэба было прасійь двойчы. Памчаўся, нібы за ім гналіся чэрні.
На жаль, камера відэаназірання ў кабінене адсутнічала.
Сяржант сядзеў у прыстаўленым да сцяны крэсле, звесіўшы галаву на грудзі. Глыбокія парэзы былі падоўжнымі — у адной з ран бялела косйь. Заляпаную крывёю клінковую брытву змясйілі ў грыпер, наклейка на якім была падпісана ручкай-ролерам.
— Брытва належала Лобану? — удакладніў Сарва, разглядаючы ханінгаванае лязо. Для завострывання выкарыстоўвалася дробнаабразіўная крошка або наждачная папера.
— Памяйь пра прапрадзеда, — пайвердзіў Кардаш. — Праўда, сержант не карыстаўся ёю, калі верыйь яго калегам.
— Прапрадзеда Лобан паважаў. Брытва — у ідэальным стане, — інспектар падышоў да трупа, каб уважліва абследавайь раны. Мяркуючы па напрамках парэзаў, сяржант йвёрда
вырашыў звесйі рахункі з жынйём. — Ніякага самашкоднійтва або прымусу. I памёр ён ад страты крыві.
— Вы маейе рацыю. Вострая страта крыві, — засведчыў тоўсты мужчына ў медынынскім халайе па-над службовай уніформай. — Вілта Тарыба, дзяжурны лекар.
Сарва прадставіўся і пайікавіўся:
— Спадар Тарыба, ui маюына ў вас здагадкі аб тым, якія прычыны маглі заахвойійь сяржанта Лобана здзейсніць самагубства?
Для поўнай упэўненасыі не хапала толькі біяхімічнага аналізу крыві.
— Незадоўга да адпачынку Лобан скардзіўся на хранічную стомленасйь, — падумаўшы, даў адказ медык. — Я прызначыў сяржанту вітамінна-мінеральны комплекс, аднак ён нават з улікам патэнцыйнай перадазіроўкі паслужынь прычынай самагубства ніяк не мог... Праблем са здароўем у Лобана не адзначалася, алкаголь, наркатычныя і псіхатропныя прэпараты і іх прэкурсоры сяржант не ўжываў.
— Дэпрэсія?
— Выключана, спадар інспектар. Пра гэта неадкладна стала б вядома — спейыфіка прафесіі.
— Што наконт міжасобасных адносін? He было ў Лобана праблем у калектыве? — пытанні інспектара адрасаваліся начальніку аператыўнай часыі.
— Hi пра што такое мне не вядома. Я ўжо аддаў распараджэнне ўсё праверынь.
— He забудзьйеся далажынь мне аб выніках праверкі, спадар Кардаш... А гэта што? — не баючыся выпайкайь у крыві службовыя чаравікі, Сарва падаўся наперад і ўзяў мерйвяка за ўказальны пален левай рукі.
— Дазвольйе далажынь? — У кабінейе з'явіўся лейтэнант, які сустракаў інспектара на паверхні. —Абшукалі ўсё. Перадсмяротнай запіскі няма.
— Вы павінны шукаць не запіску, а надпіс, зроблены чорным перманентным маркерам, — Сарва прадэманстраваў афі-
йэрам выйерты ад крыві ўказальны палей сяржанта. — Пазнака зусім свежая. Такая атрымліваеййа, калі неасйярожна сарвайь каўпачок з маркера.
He чакаючы дадатковага ўказання, спадарожнік Кардаша пакінуў кабінет, а інспектар разам з начальнікам аператыўнай часйі ўзяліся за пошукі. Яны атрымаліся нядоўгімі — на бакавой сйенйы адной з модульных шафаў чарнеў надпіс, зроблены пры дапамозе перманентнага маркера.
— Безправанаправа... — прачытаў Кардаш. — Абракадабра нейкая! Аднак напісана відавочна рукой сяржанта Лобана. Што б гэта магло азначань?
— Звычайна самазабоййы куды больш канкрэтныя — крык душы павінны пачуйь усе. А тут... — Сарва пачаў перабірайь у галаве варыянты і ўжо праз некалькі секунд выдаў: — Без права на права.
— Усё адно абракадабра.
— Чаму ж, спадар Кардаш? — усміхнуўся інспектар. — Трэба толькі высветлійь, якога права быў пазбаўлены сяржант Лобан. Ніякіх дысйыплінарных спагнанняў на яго не накладвалі?