КНІГІ ОНЛАЙН

Сапраўднае аблічча

Зянон Пазьняк

Кнігу складаюць выбраныя артыкулы, выступы на канферэнцыях, пасяджэннях Вярхоўнага Савета БССР, прамовы на мітынгах народнага дэпутата БССР, Старшыні БНФ Зянона Пазьняка, зробленыя ім з 1988 па 1990 гт. Змешчана таксама нізка ягоных вершаў.

Памер: 240с.

Мінск 1992

50.29 МБ

ЗМЕСТ

Сіла духоўнасці. Уступнае слова Васіля Быкава	3
Вобраз роднай зямлі (верш)	6
Чакаю бацьку з вайны (верш)	7
Курапаты — дарога сьмерці	8
Шумяць над магілай сосны	21
«Сябры» (верш)	37
Гучаньне анёльскага голасу (верш)	38
*Двуязычие и бюрократизм	39
*Паведамленьне аб Таварыстве «Мартыралог Беларусі»	53
*Рэвалюцыя зьнізу	60
Дзяды (верш)	62
Сьляпянскі лес (верш)	63
В последние предвыборные дни	64
*Курапаты приоткрыли завесу над еще одной тайной сталинизма	66
Репрессии в Минске	72
Путь к независимости	75
*Чарнобыль — трагедыя нацыі	77
Вершы з цыклу «Радыяцыя»	83
Rec Publica	85
Глёрыя Патрыя	89
*«Веру ў нашых людзей...»	96
Выступление на II сьезде «Саюдиса»	100
*Выняткі са стэнаграмаў першай сесіі Вярхоўнага Савета БССР дванаццатага склікання	103
Слова пра дзеда. Пазьняк Ян Аляксандравіч	115
Тэкст незаслуханага выступу на пасяджэньні сесіі Вярхоўнага Савета БССР	122
Выступ на пасяджэньні Вярхоўнага Савета БССР 19 ліпеня 1990г	127
На Браслаўскім замчышчы сустракаю ўсход (верш)	129
Выступленне на семінары «Жыцьцё пасьля Чарнобыля	130
Шлях да свабоды	134
*Якая пазіцыя ў апазіцыі	147
Старая паштоўка (верш)	154
Асноўныя прынцыпы канцэпцыі пераходу Беларускай ССР на рыначную эканоміку	155
*«Альтернатива всегда существует...»	163
Выступ на мітынгу 7 лістапада 1990 г. на плошчы Леніна ў Мінску	169
*Интервью еженедельнику «Сын Отечества»	173
*Пра У.І.Леніна і камуністаў	177
*Интервью газете «Мегаполис Экспресс	186
Выступ на пасяджэньні Вярхоўнага Савета БССР 10 сьнежня 1990 г	192
Пра імперыю і ўласнасьць	195
Багаславеньне рыцару (верш)	201
*Інтэрв’ю часопісу «Вираж», дадзенае ў пачатку 1991 г	202
Хроніка чалітычных падзей 1991 году	206

Публікацыі. пазначаныя «зорачкай», падаюцца ў скарачэнні.



Масава-палітычнае выданне
ПАЗЬНЯК ЗЯНОН СТАНІСЛАВАВІЧ
САПРАЎДНАЕ АБЛІЧЧА
Рэдактар К. Тарасаў
Адказны за выпуск Я. Вяснін
Мастак А. Ружо
Мастацкі рэдактар Л. Бятанаў
Тэхнічны рэдактар Л. Масцерава
Карэктары Я. Лукашка, Л. Сцяпанава
Фотаздымкі, якімі аздоблена кніга, далі Ю. Белякоў, С. Брушко, В.
Дубінка, В. Жук, Ю. Іваноў, Ул. Кармілкін, Ä. Кляшчук, Я. Коктыш,
Ул. Крук, Л. Ліпень, Г. Ліхтаровіч, 3. Пазьняк, Ул. Панада,
В. Рудэнка.
Фстаілюстрацйі падабраў і падрйхтаваў Я. Кулік.
Падпісана да друку 3.02.92 г. Фармат 84x108 1/32. Ум. друк. арк.
10,92 +1,68 укл. Ул.-выд. арк. 11,57. Тыраж 25000 асобнікаў.
Заказ №2734
Творча-вытворчы цэнтр «Паліфакт»
220092, Мінск, вул. Дуніна-Марцынкевіча, 6
Фабрыка каляровага друку
220115, Мінск, вул. Каржанеўскага, 20

Жыло некалі каля Балтыйскага мора балцкае племя прусаў. Надышлі немцы, захапілі іх зямлю, пабудавалі замкі і давай панаваць над прусамі, ціснуць і прыгнятаць.

Ды так, што неўзабаве тыя прусы і культуру сваю забыліся, і мовы выракліся, пачалі шваргатаць па-нямецку і зьнікаць як народ. I вось, калі яны гэткім чынам амаль зусім вырадзіліся і зьбяднелі, прыйшоў аднекуль з глухамені ў горад апошні прускі бард і пачаў сьпяваць на рынку прускія народныя песьні на арускай мове. Але яго ніхто не слухаў, бо ніхто з прусаў ужо не разумеў сваёй мовы. Толькі два падгулялыя нямецкія рыцары спыніліся і, пацяшаючыся, загадалі сьпяваць. I бард сьпяваў пра свой народ, пра лясы і рэкі Прусіі, пра каханьне і любоў да сваёй бацькаўшчыны. I калі ён скончыў сьпяваць, немцы голасна зарагаталі яму ў твар і як узнагароду за сьпеў сыпнулі ў шапку жменю пустых арэхаў, шалупіньня.
Хто цяпер памятае, ведае што пра прусаў? Немцы нават назву прыўлашчылі сабе ад іхняй зямлі і гэтым канчаткова пахавалі ў гісторыі цэлы народ.
Дык вось, паважаны спадару, калі б на маёй Бацькаўшчыне не было камунізму, я б таксама песні пеў, ці проста жыў, як усе добрыя людзі. Але ў гісторыі настае крытычная пара, калі толькі песьнямі ўжо не ўратуеш айчыну. I тут трэба займацца агульным, палітыкай, змаганьнем.. Мы перажываем такую пару. He станем рупіцца пра агульнае, будзем толькі сыіяваць, займацца толькі сабой, унурыўшы голаў у пер’е — дачакаемся: прыйдуць прыблуды з рогатам слухаць апошняга песьняра і сыпнуць у твар шалупіньнем.
Будзе Беларусь, будзе народ, будзе свабода — напішуць за мяне ненапісанае, скажуць несказанае, прасьпяваюць нясьпетае ў сто разоў лепей. Я ж — вельмі не хачу атрымаць жменю пустых арэхаў.
— Як палітычны дзеяч, вядомы шырокім колам народных мас, Зянон Пазьняк з'явіўся адносна нядаўна. А ці займаліся Вы палітычнай дзейнасьцю, скажам, у так званыя застойныя гады? Які характар яна насіла і чым гэта тлумачыцца? Ці былі канфлікты з органамі міліцыі і дзяржаўнай бяспекі?
— Пратэст супраць сістэмы падаўленьня чалавека, дзякуй Богу, адчуў рана. Яшчэ ў школе. Двойчы выключалі з інстытута. Першы раз у 1964 годзе падстроілі камуністы, партбюро і т.п. (не падабалася ім мая
беларуская мова і крытыка Хрушчова), другі раз — КДБ. Было гэта ў 1967 годзе, калі я здаў усе экзамены за апошні курс, засталася толькі абарона дыплома. Быў я ў добрым настроі, аж паклікалі мяне ў рэктарат, дзе рэктар тэатральна-мастацкага інстытута палкоўнік у адстаўцы нехта Захараў аб’явіў мне, што я выключаны, і спаслаўся на данос аб маёй нядобранадзейнасьці выкладчыка «навуковага камунізму» таксама былога ці то палітрука, ці то зампаліта. Паколькі выключэньне было зроблена з казарменнай просталінейнасьцю, палкоўніку Захараву прыходзілася на працягу амаль года даваць тлумачэньні розным маім абаронцам. (Нават шаноўны Максім Танк хадзіў паглядзець на таго рэктара.) Вось тады Захараў і тлумачыў, што «КГБ жмёт» і г.д. Гэтыя «тлумачэньні», відаць, каштавалі яму пасады рэктара. Неўзабаве яго ціхенька зьнялі на пенсію. Маўляў, гуляй у даміно, калі някемлівы.
Наступныя рэпрэсіі адбыліся ў 1975 годзе. Таксама апынуўся без працы, без сродкаў да існаваньня. Тут было ўсё жорстка і доўга — і допыты ў КДБ, і цкаваньне, і г.д. Загналі ў шпіталь, атрымаў хваробу сэрца і выбіраўся зь яе гадамі. Асноўная прычына — у дысертацыі прысьвяціў шмат месца дасьледваньню творчасьці Францішка Аляхновіча, дзейнасьці Каруся Каганца, Леапольда Родзевіча, братоў Луцкевічаў, Беларускай Сацыялістычнай Грамады, «Нашай нівы» і «Беларуса» і ўвогуле ўсяму таму пласту беларускай культуры, пра які тады было забаронена нават успамінаць.
(...)
ХРОНІКА палітычных падзей 1991 году
2	красавіка — антынародны ўрад СССР падвышае цэны.
3	красавіка — мінскія рабочыя распачынаюць забастоўку. Ш маттысячныя калоны рабочых збіраюцца перад Домам ураду на мітынг пратэсту.
4	красавіка — да забастоўкі далучаюцца працоўныя Бярэсця, Бабруйску, Жодзіна, Гомеля, Воршы.
5-9 красавіка — стачкамы высоўваюць палітычныя патрабаванні. Прэзідыум Вярхоўнага Савету і ўрад БССР вымушаны гасіць рабочы рух і народнае абурэнне эканамічнымі ўступкамі.
19	жніўня — ГКЧП. Дзяржава пастаўлена на мяжу грамадзянскай вайны. Апазіцыя БНФ ў Вярхоўным Савеце выступіла супроць прызнання путчыстаў.
20	жніўня — у Мінску на плошчы Незалежнасці адбыўся шматтысячны мітынг супроць ГКЧП і КПСС.
25	жніўня — Надзвычайная сесія Вярхоўнага Савету БССР прыпыняе дзейнасць КПБ — КПСС на тэрыторыі БелаРУСІ.
19 верасня — нечарговая сесія Вярхоўнага Савету прымае рашэнне аб новай назве дзяржавы — Рэспубліка Беларусь. Абвяшчаюцца дзяржаунымі нацыянальны бел-чырвонабелы сцяг і старадаўні беларускі герб Пагоня.
8 снежня — кіраунікі Беларусі, Расіі, Украіны падпісалі ў Белавежы пагадненне аб стварэнні Садружнасці-Незалежных Дзяржаваў.
20 снежня — Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь дэнансаваў Саюзны Дагавор ад 1922 году. СССР знік з палітычнай карты свету. Рэспубліка Беларусь атрымала рэальную магчымасць будаваць сваю дзяржаўнасць.
ЗМЕСТ
Сіла духоўнасці. Уступнае слова Васіля Быкава Вобраз роднай зямлі (всрш) 	 Чакаю бацьку з вайны (верш) 		
Курапаты — дарога сьмерці 	 Шумяць над магілай сосны	 «Сябры» (верш) 				
Гучаньне анёльскага голасу (верш) 	
Двуязычне н бюрократнзм 		
*Паведамленьне аб Таварыстве «Мартыралог Беларусі' Рэвалюцыя зьнізу 		
Дзяды (верш) 	 Сьляпянскі лес (верш) 	 В последнне предвыборные днн 	 Журапаты прнспхрылм завесу над еіце одной тайной сгалнннзма 	...........................	
Репресслн в Мннске 			
Путь к незавнснмостн 			
*Чарнобыль — трагедыя нацыі 	 Вершы з цыклу < Радыяцыя > 		 Rec Publica			
Глёрыя Патрыя 	
*«Веру ў нашых людзей...» 	 Выступленне на II сьезде «Саюднса»		
Выняткі са стэнаграмаў першай сесіі Вярхоўнага Савета БССР дванаццатага склікання 		 Слова пра дзеда. Пазьняк Ян Аляксандравіч	 Іэкст незаслуханага bmctvitv на пасяджэньні сесіі Вярхоўнага Савета БССР 	 Выступ на пасяджэныіі Вярхоўнага Савета БССР 19 ліпеня 1990 г	 На Браслаўскім замчышчы сустракаю ўсход (верш) 	 Выступленне на семінары «Жыцьцё пасьля Чарнобыля» Шлях да свабоды 	
-3 ...6 ...7 ...8 .21
.37 .38
.39 .53 .60 .62 .63 .64
.66 .72 .75 .77
.83 .85
..89
-96 100
.103
..115
122
*Якая пазіцыя ў апазіцыі 	
Старая паштоўка (верш) 	
Асноўныя прынцыпы канцэпцыі псраходу
127 .129
130 134 147
154
на рыначную эканоміку	
"Альтернатнва всегда суіцествует...» 	
Выступ на мітынгу 7 лістапада 1990 г.
Беларускай ССР 		155 	163
на плошчы Леніна
ў Мінску 			
*Ннтервью еженедельннку «Сын Отечества» 	
Пра У.І.Леніна і камуністаў	
*Ннтервью газетс «Мегаполйс Экспресс»	
Высгуп на пасяджэньні Вярхоўнага Савета БССР 10 сьнежня 1990 г. ...„			
Пра імперыю і ўласнасьць 	
Багаславеньне рыцару (верш) 	 ‘Інтэрв’ю часопісу «Внраж», дддзенае ў пачатку 1991 г.
Хроніка налітычных падзей 1991 году
169
173
177
186
..192 .195 ..201 .202 206
Публікацыі, пазначаныя «зорачкай», падаюцца ў скарачэнні
Масава-палітычнае выданне ■ ПАЗЬНЯК ЗЯНОН СТАНІСЛАВАВІЧ
САПРАЎДНАЕ АБЛІЧЧА
Рэдактар К. Тарасаў
Адказны за выпуск Я. Вяснін Мастак А. Ружо Мастацкі рэдактар Л. Бятанаў Тэхнічны рэдактар Л. Масцерава
Карэктары Я. Лукашка, Л. Сцяпанава
Фотаздымкі, якімі аздоблена кніга, далі Ю. Белякоў, С. Брушко, В. Дубінка, В. Жук, Ю. Іваноў, Ул. Кармілкін, А. Кляшчук, Я. Коктыій, Ул. Крук, Л. Ліпень, Г. Ліхтаровіч, 3. Пазьняк, Ул. Панада, В. Рудэнка.
Фотаілюстрацыі падабраў і падрыхтаваў Я. Кулік.
Падпісана да друку 3.02.92 г. Фармат 84x108 1/32. Ум. друк. арк. 10,92 +1,68 укл. Ул.-выд. арк. 11,57. Тыраж 25000 асобнікаў.
Заказ №2784
Творча-вытворчы цэнтр «Паліфакт» 220092, Мінск, вул. Дуніна-Марцынкевіча, 6
Фабрыка каляровага друку 220115, Мінск, вул. Каржанеўскага, 20