Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ПАСВІЎІНДЫКА, А ЗАРЭЗАЎ БЫКА Ганьнін Сымбн ні надтарабіў шмат, але так вядзёцца ў ягб, што j ддчкі фа]но хбдзяць, і дбма ўсягб хапая, як кажуць, пасьвіў індыка, а зарэзаў быка. Рыбніца Гарадз.
ПАСЫПАЦЬ СОЛІ HA ХВОСТ Зрабіць прыкрасць. Ты, Мікбла, такі ўрэдны, заўседы любіш пасыпаць сблі на хвост. Казіміраўка Гарадз. (Казіміроўка) ПАХАДЗІЛА ЛЯ ЛОМУ I НАЗАД ДАДОМУ Павёзьлі сьвінё) з фёрмы здаваць, але ў нядзёлю не рббяць на мясакамбінаця, прывёзлі назад, пахадзіла ля лбму і назад дадбму. Зарэчка Навагр.
ПАЦАЛЎЙ МЯНЁ СЕННЯ, А Я ЦЯБЁ ЗАЎТРА Ганьнін Сяргё) нічбга табё не зрббіць, пакўль ты ямў чым ні ўслўжыш, гэта такі чалавёк: пацалў] мянё сёньня, а я цябё заўтра. Кашалі Зэльв.
ПАЧАСТАВАЎ ХАЛОДНАЙ ВАДОЮ ДЫ Ў СТОЛ БАРАДОЮ Зарйлі да Шыманскага пераначаваць, то так і ляглі нанач ні ёўшы, пачаставаў халбдна] вадбю ды ў стол барадбю. Дроздава Лід.
ПАШЛА КУМА СВАЯКОЎ АБЫХбДЗІЦЬ, ДА ХАТЫ МЁСЯЦ HE ЖДЖЫ Антбсю сказалі засёяць клін, што ля рэчкі, дык ён тыдзянь прахадзіў за насёньням і сёялка), пашла кума сваякбў абыхбдзіць, да хаты мёсяц ня жджы. Гольні Бераст. ПАШЛІ ДУРНОГА, A ЗА ІМ ДРУГОГАIказала ж ямў, хуччэў варбчаўся, болюдзі чакаюць, дык не, пашлі дурнбга, а за рм другбга. Сенцяняты Смарг.
ПЁРШАГА ТбРГУ НІКОЛІ HE МІНАЙ У наша) Надзі быў хлдпяц Кбсьцік, дык не пашла за ягб, а вышла замуж за Валбдзьку, а цяпёр шкадўя. Праўду людзі кажуць: пёршага тдргу нікдлі не мінаў Кукалкі Ваўк.
ПЁРШЫ ГНЕЎ ЛЕПШ АПбШНЯГА Бацька як зазлаваў, лёдва ня выгнаў Варку з хаты, а пдтым адляглд сэрца, прыняў дачкўз дзёвачкаў цяпёр дббра жывўць, пёршы гнеў лепш апбшняга. Дабраволя Свісл.
ПЁСНЯМІ ЖЫВЁЛУ HE НАКбРМІШ Як пдлям дзялкі, то прынбсім травў ўрарадзюжках і сўшым на прыгумёньні, а мужчыны накбшваюць дзе па мёжах, бо прыдзя зіма, пёсьнямі жывёлу не накдрміш. Труханавічы Дзятл.
ПЛАЧ ЦІ СКАЧ УЖО HE ЎСТАНЕ ТВАЯ КЛЯЧ Няма чагдўжо гаварыць, што дзед быў дббры, плач ці скач-ужо неўстане твая кляч. Нача Вор.
ПНЁМ ПА САВЁ ЦІ САВбЮ АБ ПЕНЬ Насьця казала, ці маці xaj прыяжджая глядзёць дзіця, ці сама прывязё дзіця да мацяры, а матцы усё рбўна цяжка: пнём па савё ці савбю аб пень, усё савё баліць. Адэльск Гарадз.
ПбКУЛЬ ЁСЦЬ У МЯШКЎ БЎДЗЕ Ў ГАРШКЎМо; стары прывёз з млына паўмэтра грыкі, то цяпёр пбкуль ёсьць у мяшкў бўдзя і ў гаршкў. Рымуцеўцы Бераст.
ПОКУЛЬ 3 БАГАТАГА ПУХ, TO 3 БЁДНАГА ДУХ Пры панбх мы гаравалі, аднб клялі пана, але ж пбкуль з багатага пух, то з бёднага дух. Меляховічы Зэльв. (Мелехавічы)
ПРАДАВАЦЬ РАСЧОСКУ, КУПЛЯЦЬ АКУЛЯРЫ Навўка, брат, цяжкая справа: npadaeaj рашчбску і купля} акуляры. Накрышкі Дзятл.
ПРАПАЛА КАРОЎКА, ХАЙ ПРАПАДАЕ I ВЯРОЎК^ Як прбдаўxdmy, mo j аддаў сьвірбнак, прапала карбўка, няха) прападая j вярбўка. Верцялішкі Гарадз.
ПРАЎДА ВбЧЫ КбЛЕ Як сказаў Хвёдар, што бачыў ягб ўнбчы каля сьвірна, то аж затраслб ягб, бо нраўда гбчы кдля. Пераганцы Вор.
ПРАЎДАЮ ЖЫЦЬ ЗЛА HE НАЖЫЦЬ Марыля Адамўшка была такая ўсім дарагая сусёдка, што ні папрасі, усё зрббіць і дапамбжа, праўду кажуць: праўдаю жыць зла ні нажыць. Тупічаны Ваўк.
ПРАЙШбЎ СЯЛКб ЗНАЙШОЎ ЯЙКО, ПРАЙШОЎ ДРУГОЕ ЗГУБІУ I ТОЕ Фэлік казаў, што на цалінё ямў жылбса багата, а вярнўўса назад дадбму захварэў і цяпёр лёчыцца, вось як: прашбў сялкб зна)шбў Я]кб, прашбў другбя згубіў і тбя. Аагады Шчуч.
ПРЫЙШЛА ІЛЛЯ, ПЫТАЕ, ЦІ ГАТОВА РАЛЛЯ Ужо хўтко па лёце, пры]шла ўілья, пытае, ці гатбва ральля. Ааўрынавічы Свісл.
ПРЫЙШОЎ ЯН, ПРЫНЕС ЯГАД ЗБАН Нашы дзяўчаты па]шлі ў ягады, ужо прышбўЯн, прынёс ягад збан. Даўгялы Вор.
ПРЫ СбНЦЫ ЦЕПЛА, ПРЫ МАТЦЫ ДОБРА Во, дзётачкі, шанў/ця матку, бо пры сбнцы цёпла, а пры матцы дббра. Дабраволя Свісл.
ПУСТАЯ БОЧКА ДАЛЁКА ЗВІНІЦЬ Як jix Фёня пачнё хваліцца, дыкля, мджна падўмаць, ніхтб нічбга на буракбх не рббіць, аднб яна, aej, пустая ббчка далёка зьвініць. Кракоўка Ашм.
РАБІЦЬРАГбЧУЧЫ,ПАРВАЦЬНЕХОЧУЧЫЯ«усашўзвясёльлянаматацыкле і пакалёчыў па дарбзе нашаго вартаўніка, так то: рабіў рагбчучы, парваў ня хбчучы. Кракоўка Ашм.
РАБІ'ЦЬ У КЎПЕ HE БАЛІЦЬ У ПЎПЕ Як пб]дзям усё на сенаваня, то за дзень стагбў пяць уладкўям, рабіць у кўпяне баліць у пўпя. Белазёраўцы Іўеўск.
РАБОТА САМА ЗА СЯБЁ СКАЖА Aj, ні хваліся, Мікбла, раббта сама за сябё скажа. Навасады Вор.
РАДЗІ'СЯ, ЖАНІСЯ, ПАМІРАЙ, А ЎСЁ ПАПЎ ГРОШЫ ДАЙ У нас вясёльля спраўляюць багата, падарўнкі нясўць, маладых абддрваюць, ні то што былд даўнёр радзіся, жаніся, паміраў а ўсё папў грдшы дава). Савані Свісл.
РАЗБЯРЭШСЯ ТУТ 3 ТАБОЮ, ЯК У ЛЁСЕ 3 БАРАНОЮ, TO ЗА ЁЛКУ, TO ЗА ХВОЮ Ты мне кажаш на Настасьсю, а Настасься кажа на цябё, разьбярэсься тут з таббю, як у лёся з баранбю, то за ёлку, то за хвбю. Зарэчка Навагр.
РАЗЎМНЫ, ЯК САЛАМОНАВЫ П б PT КІ Мы ўсе знаям, штояёХбмкаразўмны, як Саламбнавы пбрткі, дык ніха] лепш ні хваліцца. Беліца Лід.
РУБЁЛЬ HE ГРбШЫ, МУЖЫК HE ПАН Заплаці за машыну рубёль і вязі што хбчаш прадаваць на базар, рубёль ня грбшы, мужык ня пан. Дабраволя Свісл.
РУКАМІ РАБІЦЬ HE ЯЗЫКОМ МАЛОЦЬ Багдан абяцаў зрабіць дубэлты на вбкны к Калядам, і цяпёр яшчэ jix няма, рукамі рабіць ні языкбм малдць. Шчэчыцы Маст.
РЫБА Ў РАЦЭ, A HE Ў РУЦЭ Яшчэ ні жаніўса, а ўжо разлічваяш пераёхаць да цёсьця ў мястэчка, рыба ў рацэ, а не ў руцэ, шчэ як Варка за цябё пбідзя. Лаўрышава Свісл.
РЫБКА ПЛЫВЁ, НАЗАД HE АДДАЁ Згубіў грбшы, як у рэку кінуў, праўду кажуць: рыбка плывё, назад не аддаё. Вугольнікі Шчуч.
РЭПУ, ГАРбХ HE СЕЙ КАЛЯ ДАРОГ Гарбду нас ля саменька) дарбгі, то гуркі не чапаюць, а качаны з кукурўзы вырываюць, спасу няма, як кажуць, рэпу, гарбх не cej каля дарбг. Кракоўка Ашм.
САБАКУ СЕМ ВЁРСТ HE ДАРбГА Зранку як вы)шлі, то к вёчару былі вёрст за шэсьцьдзесят ад Ліды, сабаку сем вёрст ні дарбга. Ходараўцы Лід.
САВЁЦКАЙ ДЗЯРЖАВЕ БЫЦЬ, TO 1 ТЫ БЎДЗЕШ ЖЫЦЬ Hi бядўў перажылі ліха, прагналі фашыстаў, то цяпёр савёцка) дзяржаве быць, то; ты бўдзяш жыць. Чуркі Ашм.
САРАКІ ГОНЯЦЬ СНЕГ ДА РАКІ Ужо вясна блізка, саракі гбнюць сьнег да ракі. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
СВАЙГб СМЁЦЦЯ НА ЧУЖЫ СМЁТНІК HE ВЫНОСЬ Як вы грызёцяса цэлы дзень, то ні трэба клікаць ма;г6 мужыка, каб мірыў вас, CBajzo сьмёцьця на чужы сьмётнік ня вынбсь. Стараўшчына Шчуч.
СВАЯК HE ЗАПЛАЧА, TO ХОЦЬ СКРЫВІЦЦА Прыёхалаўся сям’я Аніські зноў у нашу вёску з Карэлір, грбша) зарабілі, зноў тут бўдуць разжывацца, сваякё памбгуць, як што, то сваяк калі ні заплача, то хоць скрывіцца, і то лягчэў Рыбніца Гарадз.
СВАЯК У БАКЎ, А СУСЁД У ВАКЎ Ты ў сва)г6 цёсьця спрашва), хто там авёс патантаў, а неўмянё, бач, сваяку бакў, а сусёду вакў. Рыбніца Гарадз.
СВАЯ РЎЧКА HE СЎЧКА Як сабё, то лёпша) салбмы навазіў, а нам аднаё пацярўхі доў, во, свая рўчка ня сўчка. Бярозаўка Аід.
СВІННЯ I НА ПАМІНКАХ РОХКАЕ Як ты прышбў да старбга, то будзь як чалавёк, a то стаў лаяцца, кажуць, гэта ж сьвіньня і на памінках рдхкая. Клінчаны Гарадз.
СЕМ ГОД ШАПКУ ШЫЎ, ЗА АДНЎ РАНІЦУ ЗГУЫЎ Зяць зьбіраў на машыну цэлыя гадэ, а як атрымаў, на трэці дзеньразьбіўушчэнт, яшчэ ддбра, што галавы не скруціў, як кажуць, сем год шапку шыў, за аднўраніцу згубіў. Віктасіна Астр. СЁННЯ АБЁДАЮ, А ЗАЎТРА HE ВЁДАЮ Як грбшы ёсьць, то яны ўсягб ўсякага накупляюць, гуляюць і п’юць ад нядзёлі да нядзёлі, пдтым зноў пакуль бацька зарббіць, глядзяць табё ў pom, у jix так заўсёды: сёньня абёдаю, а заўтра ня вёдаю. Морына Іўеўск.
СКОЛЬКІ Ў РЭШАЦЕ ВАДЫ, СТОЛЬКІ Ў ХЛОПЦА ПРАЎДЫ Ты, дачўшка, нікблі ня вер хлбпцу да самаго вясёльля, бо скблькі ў рэшаце вады, стблькі ў хлбпца праўды. Кукалкі Ваўк.
СКРЫПЎЧАЕ ДЗЁРАВА ЗДАРбВАЕ ПЕРАСКРЫПІЦЬ Старая Ангялінаўсёгалавб) хварэла, а гаспадар яе быў такі мбцны, то ўжо памёр гадэ тры, скрыпўча дзёраво здарбвае пераскрыпіць. Міжэвічы Слон.
СКУПбМУ ДВА РАЗЫ БАЛІЦЬ Наш Цітбк нікбму нічбга ні пазычыць, а сам любіць пазычаць, ну тадыўжо назад зубамі ня вырвяш, скупбму два разы баліць. Стараўшчына Шчуч.
СЛАЎНЫ БЎБЕН ЗА ГАРАМІ, А ЯК ПРЫЁДЗЕ, TO РОЎНЫ 3 НАМІ Наш Вдсіп ддма такі непрыкмётны хлбпяц, а ў Лідзе пёршае мёсца заняў, яг далі ямў на трактары баразнў правёсьці, во, брат, слаўны бўбян за гарамі, а як прыёдзя, то рбўны з намі. Старое Сяло Зэльв.
СМЕРЦЬ HE ПЕРАБІРАЕ I HE МІНАЕ Яшчэ зусім малады памёр Даніла, яшчэ ямў трэба б былб дзяцё) пагадаваць, але ж сьмерць не перабірая і не міная. Старое Сяло Зэльв.
СПАДЗЯВАЎСЯ МЯДЗВЁДЗЬ НА МЁД, ДЫ HE ЁЎШЫ СПАЦЬ ЛЁГ Зяць дўмаў у Алёсіна) мацяры пажывіцца, а тая сваю хату сыну аддала і ўсё, што мёла, во як: спадзяваўся мядзьвёдзь на мёд, ды ня ёўшы спаць лёг. Пліса 2 Навагр. спрАва лёні he любіць Адыдзі адсюль, Казік, аднб ўсім дакучаяш, справа лёні ня любіць. Рымуцеўцы Бераст.
СПЫНІ ДУРНбГА 3 ВАРбТ, А ЁН ЦЕРАЗ ПЛОТ У нашым клўбя ўчдра вдкны павыбівалі, усё лёзьлі ў кінб праз вбкны, спыні дурнбго з варбт, а ён цераз плот, як дабярэцца да тых хлбпцаў наш кіншык, то / бацькам мало ні бўдзя. Шчэчыцы Маст.
СТАРЦУ CEM ВЁРСТ HE КРУК Маці спазьнілася на аўтббус, то да мястэчка бёгла ў аптэку пяць вёрст, узяла лякарство і назад прыбёгла: старцу сем вёрст ня крук. Бярозаўка Лід.
СТАРЭНЬКІ ЯК МАЛЁНЬКІ Упрбшвала CBajzo старбга, наклада) кажўх, бо халаднб, дык ні паслўхаў, старэнькі як малёнькі. Свіслач Гарадз.
СЫШЛІСЯ ДВА ДРЎГА ДУГА ДЫ ПЎГА Сьцяпан крыху недабачыць, а жбнка глухавата, жывўць жа дббра, сышліся два дрўга дуга ды пўга. Кракоўка Ашм. СЯДЗЁЦЬ У РАДЗЕ, ЯК ЧОРТ У РАСАДЗЕ Гаўрыла як напёцца, нічбга ніразьбірая, што да чагб, прыдзя ў клуб, лаяцца, як хлбпцы ўгавбраць сьцішыцца трбхі, сядзіць у радзе, як чорт у расадзе. Сялец Смарг.
ТАДбРА TO ШЫЕ, TO ПОРА Брыгадзір сказаў, што ня прымя такб) раббты, mo moj трактарыст перагбрваў усё, што ўчбра гараў, наша Тадбра то шыя, то пбра. Бярозаўка Лід.
ТАДЫ ДЎРАНЬ РАЗЎМНЫ, ЯК МАЎЧЫЦЬ Наш Кузьміцкіўсё маўчаў, а як вякнуў, дык ні былб чагб слўхаць, бо тады дўрань разўмны, як маўчыць. Зарэчка Навагр.
ТАДЫ ХАРТОЎ HE КОРМЯЦЬ, ЯК НА ПАЛЯВАННЕ ІСЦІ Як ужд выяжджаць, тоўспбмнілі прамаці, трэба жяё адвёзьці дахаты, алеўжо машына прьршла, тады хартбў не карміць, як на паляваньня )сьці, так і паёхалі, а маці пёшкі дасьпёла к нбчы дахаты. Гольні Бераст.
ТАДЫ ЯБЛЫКІ СМАЧНЫЯ, ЯК ПАСПЁЮЦЬ Тады яблыкі смашныя, як пасьпёюць, а гэта ]ійчэ ў вб)ска ня ]шоў, ні на якўю раббту ні стаў, а ўжо ажаніўса. Гольні Бераст.
ТАКІ' ПОП, ШТО ПРЫМАЕ ГАРбХ I БОБЖшто дапамагчы, то ўсе бягўць да каваля, а гэты каваль такі non, што прымая гарбх і боб. Сімакава Кар.
КНІГІ ОНЛАЙН
