Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ТРЫМАЦЬ HOC ВЫСбКА Ганарыцца. Ваша Стася як пабыла ў гбрадзе, стала трымаць нос высдка. Зарачаны Ваўк.
ТРЫМАЦЬ СЛЯЗЎЎ СЭРЦЫ Затойваць крыўду. На тагб злбдзея даўнб трымаю сьлязў ў сэрцы, нігды ні забўду ягб здзёкаў. Самаравічы Зэльв.
ТРЫМАЦЬ У ЦВІКЎ Выхоўваць у патрабавальнасці. Як з дзяцінства jix ня бўдзяш трымаць у цьвікў, то пасьля цяжка бўдзя. Шылавічы Слон.
ТРЭЛІЦЬ ДЎБА СМАЛЯНбГА Выдумваць, гаварыць абы-што. Што ты мне трэліш дўба смалянбга, я ж сам там быў. Мігова Гарадз.
ТУМАНІЦЬ ВбЧЫ Маніць. Што ты мне туманіш вбчы? Каўпінскія Дзятл.
ТЫМ ПЭНДАМ Зараз жа. Валя тым пэндам зьбёгала прынёсла вады. Крапіўніца Свісл.
УВАБРАЦЦА Ў ПЁР'Е, УЗЯЦЦА Ў ПЁР'Е Вырасці, пасталець. Дзёціўвабраліся ў пёр’я, цяпёр нам са старым аднб радавацца. Шаршні Дзятл. Moj Васіль як узяўсяў пёр’я, то аднб кажа: паёду ў сьвет іўсё. Татарцы Лід.
УЁСЦІСЯ Ў ПЁЧАНІ Надакучыць. Ты мне так уёўса ў пёчані, што я гатдва па)сьці ад цябё, куды вбчы глядзяць. Біцеўцы Шчуч.
УЗЯЦЬ Нбп Ў РЎКІ Уцячы. Чым табё чакаць, пакуль бацька зьнімя дзягу, лепш бўдзяўзяць нбгі ў рўкі. Лунна Маст.
У ЛЮДЗІ ВЫБІЦЦА Набыць спецыяльнасць, самастойна жыць. Наша Магда сёлета ў людзі выбілася, працўя ў аптэцы. Лычкаўцы Шчуч.
У МУЦЭ ПАКАЧАНЫ Пра памяркоўнага чалавека. 3 ііхным Мікдлам мбжна мірыцца, ён у муцэ пакачаны. Мацёшыцы Навагр. (Мацешыцы)
УПАСЦІ Ў ВОКА Запомніцца, добра захавацца ў памяці. Toj чалавёк, што выратаваў нас ад нёмцаў, так упаў у вбка, што нікблі ягб не забўду, усім нам ён упаў у вдка. Малыя Эйсманты Бераст.
УПОПЕРАК ДАРОГІ СТАЦЬ Перашкодзіць. Ужо сыну дакумёнты былі вырабілі, каб выяхаў у Карэлафінску, але бацька як настдяў, як упдпярак дардгі стаў, то мўсіў ёхаць вучыцца на заатэхніка. Доргішкі Ашм.
У СВАЮ РУКЎ ЦЯГНЎЦЬ Рабіць сабе на карысць. Як сталі дзяліць дзёдавы спадкі, то кбжны з радніў сваю рукў цягнўў. Боблава Ваўк.
УТАРОГІІЦЬ ВбЧЫ Пільна паглядзець. Во хлбпчык на вас утарбпіў вбчы, бачыць, што ні свая. Чэхі Астр.
У ХАДАКІ АБЎЦЬ Падмануць, ашукаць. Ты зь рм будзь асьцярбжна, ён мбжа цябё ў хадакі абўць. Янканцы Ашм.
УЦЯГНЎЦЬ ВЎДЫ Пахудзець. Але ж Аляксёю і ўцягнўла вўды, лёдва хддзіць. Нязнанава Навагр.
ФІЁЛКІЎ ГАЛАВЁ СКАЧУЦЬ Пра легкадумную асобу. Кудыямў жаніцца, у ягб яшчэ фіёлкі ў галавё скачуць. Біскупцы Лід.
ФОРСЫ СТАВІЦЬ Капрызіць. Глянь ты, такімалы, аўжофбрсы ставіць. Жыжма Іўеўск.
ХАВАЦЦА ЗА ЧУЖЎЮ СПІНЎЖыць безадказна, спадзеючыся на іншых. Уягб брат прадсядацяль, ён прывык хавацца за чужўю сьпінў. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ХАДЗІЦЬ ПА ДРОЦЕ Быць паслухмяным, бездакорным. Яшка наш прывык хадзіць па дрбця, бацька быў сур’ёзны чалавёк і сына дббрага выгадаваў. Гольні Бераст.
ХАДЗІЦЬ ПРЫ САБЁ Быць цяжарнаю. Карэньчыкава Маня ўжо хбдзіць пры сабё. Наркавічы Слон.
ХАДЗІЦЬ У ПЁЎНЯХ Уставаць вельмі рана. Мая маці заўсёды хбдзіць у пёўнях, пакўль на раббту /сьці, ў хаця ўсё ўладзіць. Пагараны Гарадз.
ХЁЎРУ ВАДЗІЦЬ Быць на чале дрэннай кампаніі. Кбстусь за ca66j цэлу хёўру вбдзійь, нікбга знаць ня хбчуць. Рагозніца Маст.
ХОЦЬ БЫ ДЗІЧК! Усё роўна, калі нішто не хвалюе. Што тамрббіцца ў хаця, ямў хоць бы дзічкі. Бабіна Гарадз.
ХОЦЬ ЗАПАЛI Пра адсутнасць чаго-небудзь. Пад вёсну кбрму былб хоць запалі. Руда Яварская Дзятл.
ХОЦЬ ЗЎБЫ ВЫБІРАЙ Нічога няма. Унашым садзехоць зўбы выбіра), нічдга не рбдзіць. Сонічы Гарадз.
ХОЦЬ САБАКУ ВЁШАЙ Пра высокую худую асобу. Во ўжо вымахаў Юрась, хоць сабаку вёшаў Саленікі Кар.
ЦЭП У ЦЭП Роўны (у працы). Наша Маня цэп у цэп з мужчынамі трактар вбдзіць. Карэвічы Шчуч.
ЦЯГНЎЦЬ ШОРЫ Павольна ісці. Ну як з таббю /сьці, калі ты цягняш шбры.
Магуны Вор.
ЦЯРЭДНЯ-БЯЛЁДНЯ Сярод белага дня. Гулыпа] гэты, ляжа цярэдня-бялёдня і сьпіць. Зарачаны Свісл.
ЧАСАЦЬ ПАТЫЛІЦУ Раскайвацца, шкадаваць, што зроблена. Як жднка nepajшла да мацяры, наш Адам чўхая патыліцу, да нбзно ўжо. Асташын Кар.
ЧМУР У ВОЧЫ ПУСКАЦЬ Маніць, гаварыць няпраўду. Ды ні слўха] ты гэтага круцяля, ён табе чмур у вбчы пуская. Гоза Астр. (Газа)
ЧУЦЬ АДНЫМ ВЎХАМ Перадаваць няпэўныя весткі. Гэта ж я чўла адным вўхам, што ў нас бўдуць клуб будаваць. Біскупцы Лід.
ШАЛДЎ-БАЛДЎ Абы-як. Што гэта, табё надаёла ўжо рабіць? Шалдў-балдў і ідзёш ужо гуляць. Забалацце Кар.
ШАПКА НА ГАЛАВЁ РАСЦЁ Страшна. Як быўу разьніцы, аж шапка на галавё расла, бо бачыў, як карбвы плачуць. Калантаі Ваўк.
ШМАТ КУЗЎЛЕК У НбСЕ Пра ганарыстага, фанабэрыстага чалавека. 3 Агата) ні згавбрысса, мая шмат кузўляку нбся. Бершты Шчуч.
ШМАТ У ГАРНЕЦ ТАКІХ МАЛАЙЦбЎ УЛЁЗЕ Што ты задаёсса? Бачылі мы такіх, шматуГарняц такіх малайцбў улёзя. Доўгая Шчуч.
ШТО ЎЮН НА ГАРАЧАЙ ПАТЭЛЬНІ Неспакойна. Што ты, гэта, Валёра, крўцісься, што ўюн на гарача) патэльні. Шылавічы Слон.
ШУКАЦЬ ЛЁГКАГА ХЛЁБА He любіць працаваць. Jix Сярбжа ні хацёў працаваць у калхбзя, а паёхаўу сьвет шукаць лёгкага хлёба. Калантаі Ваўк.
ШУКАЦЬ ПЯТЛЮПаводзіць сябе злачынна. Jix Пятрбк нап’ёцца і бёццазусімі, шукая сабё пятлю. Касцянева Шчуч.
ШЫПУЛІ АБІРАЦЬ Абгаворваць. Бабы як пасядуць, то цэлы вёчар шыпулі абіраюць. Шыдавічы Сдон.
ЯЗЬІК АБ ЗЎБЫ БІЦЬ Гаварыць абы-што. Як збярўцца, то мдгуць цэлы дзень язык аб зўбы біць. Сухмяні Гарадз.
ЯЗЫК НА БАРАДЎ ВЫСУНУЦЬ Стаміцца. Як парббіць трдхі, ужо і язык на барадў высуня, зусім стары мо) дзед. Каменная Русота Гарадз.
языкдм лАпці ПЛЁСЦІ Гаварыць абы-што. Як ужо паўхбджваюцца, то зьбярўцца ўвёчары каля хаты і як пачнўць языкбм лапці плёсьці, то аж да пбўначы ні разыдуцца. Рыскі Гарадз.
ЯК АГНЮ ПАЗЫЧЫЦЬ Прыйсці на вельмі кароткі час. Чагб ты, Вблька, прышла, як агню пазычыць, пасядзіў нас. Міхайлоўшчына Ашм.
ЯК АДЭЛЯ Ў КУЗЬМАХ Дрэнна (пагуляць). На вясёльлі пагуляў, як Адэля ў Кузьмах, нарбду было ні павярнўцца. Роўбавічы Іўеўск.
ЯК АЛЁСЯ ДВОРНАЯ Пра неахайную асобу. Па]дзі, дачўшка, зьмяні сукёнку, a то хбдзіш, як Алёся двбрная. Саленікі Кар.
ЯК АЎГЎСТ НА ПЕТУШКАХ Ніколькі (не заробіць). Во, дабыў дббрыя гаўчыны, але сын ня хбча шыць кажўх, а ў мянё cboj ёсьць, вось і зарабіў, брат, як Аўгўст на петушках. Пагародна Вор.
ЯК БАБА 3 ЯЁШНЯЮ Надакучліва. Адыдзіты, ні паёду я з таббю, алё ж прыкінуўся, яг баба з яёшняю. Рыбніца Гарадз.
ЯК БАГАТАМУ ПА СМЕРЦЬ (ЯК БАГАТАМУ НА СМЕРЦЬ) Паволі (пайсці). Але ж і дбўга німа бацькі, па)шдў як багатаму на сьмерць. Курылавічы Маст.
ЯК БУГАЙ Хутка (бегаць). Васіль Адбсішыняк буга} гбісая па асёліцы. Баброўня Гарадз.
ЯК ВАДА ЎНЯСЛА Пра знікненне бясследна. Нёдзя зьёхаў Захарыхі хлбпяц, як вада ўнясла. Крапіўніца Свісл.
ЯК ВАЛЁРКАВЫ ЦЯЛЯТЫ Моцна (пасябраваць). Аёдзя з Манька) спрагліся, як Валёркавы цяляты. Вугляны Смарг.
ЯК ВАРАМ АБЛІТЫ Вельмі шпарка. Як схапіла з качаргёшніка вілы ды за/ім, то мўсіў выскачыць як варам абліты. Трахімавічы Дзятл.
ЯК ВЕРАБЁЙ У ВЁНІКУ Неспакойна. Што гэта Міхал наш крўціцца як верабёў у вёніку? Лешчаняты Смарг.
ЯК ВОКА Ў ІЛБЁ Пільна. Бацькі сына глядзёлі як вбка ў)лбе, а бяды ні трэба шукаць: паёхаў на матдцыкле і зламаў сабё галавў. Івязянка Дзятл.
ЯК ВОШ HA МАРОЗ Раззлавана. Чагб ты надўўсо як вош на марбз, я; ні дўмала цябё выпраўляць. Духаўляны Ваўк.
ЯК ВУЖ У ВІЛАХ Няшчыра. Адказваўса дзядзька, кажа, ні браўмяха, вярцёўса як вуж у вілах, але ж знаішліў ягб мех з чужым дабрбм. Юбілейная Свісл.
ЯК ГОЛЫ Ў КРАПІВЁ У незайздросным становішчы. Jix Сымбн папаўсяў пчблах, скакаў яГ гблы ў крапівё. Сухінічы Маст.
якгрАціВельмі шмат. Гэты год ягад у лёся як граці. Куляшы Шчуч.
ЯК ГУСЬ НА БЛІСКАВІЦУ Разгублена. Бацька і маці прыёхалі здалёк, а ён глядзіць яГгусь на бліскавіцу і ні кранёцца. Кемяны Шчуч.
ЯК ДА СВІННІ КЎЛЬБАЧКА Нязграбна. Прыстало так да яё гэто пальтб, як да сьвіньні кўльбачка. Белагурна Дзятл.
ЯК ДАШКАВІЧА БЫЧОКНязграбна,няўдала. Аддка перавярнўлася, а Зьміцяр плаваць няўмёя, спрытны, як Дашкавіча бычбк, каб не Мікбла, то ўтапіўся б у вбзяры. Даўгялы Шчуч.
ЯК ДОСКА-САРАКОЎКА Тонкая. Ты, Ганна, стала як дбска-саракбўка. Лунна Маст. ЯК ДУРНЫ СА СТЎПАЙ Недарэчна, няёмка. Am, нбсіцца яна са ceajiM Алёсям як дурны са cmynaj. Семернікі Ашм.
ЯК ЖАБА НА КЎПІНЕ На віду. Што ты тут выкрўчваясься перад намі як жаба на кўпіне? Даўгінава Кар.
як жАба цыцкі дасць Нічога няма. Узяла вёльку пасўдзіну на ягады, а тут ягад як жаба цыцкі дасьць. Сонічы Гарадз.
ЯК ЗА ПЛЁЧЫ КІНУЎ Хутка з’еў. Алеж гэта сала так пабылбўягбмала, як за плёчы кінуў. Міклашы Дзятл.
ЯК ЗАТКАЛА [засланка] Перашкаджаючы. Я кажў адхіліса, а ён старць як заткала. Доўгая Шчуч.
ЯК 3 ВОКА ВЫПАЎ, ЯК 3 ЗАЙЦА ВЬІЛІТЫ Вельмі падобны. Сын meoj якраз у бацьку, як з вбка выпаў. Дакудава Лід. Во па]шоў у бацьку, як з за/ца выліты. Ятаўтавічы Іўеўск.
ЯК 3 ВЯДРА, ЯК 3 ВЯРОЎКІ Заліўны, моцны (дождж). На дварэ дождж лье як з вядра. Даўгялы Вор. Дождж лье як з вяроўкі. Вялікія Масушыны Свісл.
ЯК 3 КРЫЖА ЗНЯТЫ Надта худы. Тваямаці стала такаяякз крыжа зьнята. Змяёўцы Дзятл.
ЯК 3 ЛЎБА Бесперастанку (ліцца). Сёньня дождж ідзё яг з лўба. Бор Навагр.
ЯК 3 ПЛЁНУ Паволі (рухацца). Дык чагб гэта ты так ідзёш як з плёну. Пескаўцы Лід.
ЯК 3 САНЯМІ НА СТОЛ He да месца. Кудыты сўнясься як з санямі на стол? Табё даўнб пара зьбірацца дахаты. Сенцяняты Смарг.
ЯК КАБЫЛА НА ВЫСЕЎКІ Моцна (смяяцца). Цішэ] ты крыху, a то іржэш як кабыла на высяўкі. Шаптуны Іўеўск.
ЯК КАЧКА НА ЯЙКАХ Ціха. Глянь, тая дзяўчына, здаёцца ) ні малая, а сядзіць як качка на я)ках. Навасёлкі Іўеўск.
ЯККОНЬСТАЁННЫ Праздаровага чалавека. Чорт ягб ня вбзьмя, тва/гб Рыгбра, убуяўшы як конь стаённы. Урцішкі Іўеўск.
ЯК КОТ ЛЯДАЧЫ Дрэнны, нахабны. Зяцьу насяк кот лядачы, што зарвё, то прапё. Геруцева Свісл.
ЯК KOT НА ЖАРНАХ Няўдала (пагуляць). Куды ты, сынбк, пб)дзяш? Там. аднб бўдуць мужчыны, ты нагуляясься як кот на жарнах. Сялец Смарг.
ЯК КОТ У ВАЗОНАХ Нахабна. Прышбў у маю хату, ды яшчэ мянё ганіць, расьсёўся як кот у вазднах. Вільчашы Іўеўск.
ЯК КОШКІЎ ХАЦЕ НАЧАВАЛI Пра цяжкае паветра. А мая ты дачушка, занялб мне дыхаць, у цябё як кдшкі ў хаце начавалі. Цяглевічы Зэльв.
ЯК ЛАБЬІНКА КАЛЯ АЛТАРА Нічога не робячы. Ваш Гблясь не прышбў рабіць, хбдзіць як Лабынко каля алтара. Бершты Шчуч.
ЯК ЛІСІЦА ПАД БАРАНЎ Дрэнна (схавацца). Што т ты нікўды на гуляне ня пб)дзяш, яё бы цябё ў сялё ніхтб ні бачыць, схавалася як лісіца пад баранў. Аешчаняты Смарг.
ЯКЛІСТАМ СЛАЦЬ Аісліва, няшчыра. Jix нявёстка такая хітрая, умёя гаварыцьяк лістам слаць. ПанараСмарг.
КНІГІ ОНЛАЙН
