Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ГАЛбДНЫ ДАЛЁКА ЗОЙДЗЕ, А ГбЛЫ I НА ДВОР HE ВЫЙДЗЕ У нядзёлю зранку схавала ўсю адзёжу чалавёка, каб ня вы]шаў з дбму, кажўць жа, галбдны далёка здідзя, а гдлы і на двор ня вьі)дзя. Грамавічы Шчуч.
ГАНЧАР ГАРШКІ ЛЁПІЦЬ, a CAM У ЧАРАПАХ ВАРЫЦЬ Moj чалавёк людзям хаты будўя, а кабмне слбнчык зрабіў сёсьці пад карбву падарць, дык не, ганчар гаршкілёпіць, а саму чарапах варыць. Падбалоцце Зэльв.
ГАСПАДАР ЗА ЧАРКУ, А ГАСПАДЫНЯ ЗА СВАРКУ У jix кажнюткі дзень таўканіна, так і жывўць, гаспадар за чарку, а гаспадыня за сварку. Тэлькаўшчына Іўеўск.
ГАСПАДАР I БАБА АДНА РАДА Ax, хто jix разьбярэ, гаспадар і баба адна pada. Вялетава Кар.
ГЕРбЙ 3 КАЛОМ ДА ЖАБЫ Aj, ні хваліся ты, усе вёдаюць, што ты zepoj з калбм da жабы. Ганчары Лід.
ГЛУХОМУ ДВА РАЗЫ ЗВАНЫ HE ЗВОНЯЦЬ Прышдў пасьля ўсіх, ні слўхая, а ўсё пытая, глухбму два разы званы не звбняць. Канвелішкі Вор.
ГОРБ HE КВЁТКА, СТАРАСЦЬ HE РАДАСЦЬ Дзяку] ббгу за савёцкую ўладу, што нам, старым, пёнсію далі, гэта ж былб бмндга старцбў, кабні былд так, кажуць жа людзі, горб ні квётка, старасьць ні радасьць. Каробчыцы Гарадз. ГОРКА ЁСЦІІЖАЛЬ КІДАЦЬ Tojтрактарыстхбдзіць да Рэні, алежяна чакая на Стэфчынага сына, а гэтага гдрка ёсьці і жаль кідаць. Клешнякі Шчуч.
ГбРКА РЭДЗЬКА ЯЕ ЯДЎЦЬ, ЗАМУЖ ЛІХІ ЗА ЯГОІДЎЦЬ Кажўё), мая дачўшка, я ні прымушаю, але ж і адна век ні пражывёш, гдрка рэдзька яё ядўць, замуж ліхі за ягд )дуць. Грамавічы Шчуч.
гўлі зАўша плАчамканчАюцца Гэта ж заўседы так, як ты так рагатала ўвёчары, то дахаты прышла з плачам, гўлі заўша плачам канчаюцца. Лаўна Маст.
ГЎЛІ I ПАНА РАЗЎЛІ Гэта ж дзе набрацца кбжны дзень так піць, гўлі і пана разўлі. Козевічы Іўеўск.
ГУЛЬТАЙ УСЕ СВЯТЫ ЗНАЕ Сьцяпан ні дачакаяцца сьвята, каб паспаць увблю, гэты гультф усе сьвяты зная. Лаўна Маст.
ГУЛЯЙ, ДУША, ПЁКЛА НЯМА У гэтым гбдзе два дні на бабскае сьвята прьф шлдся, гуля}, душа, пёкла няма. Карэвічы Шчуч.
ДАВЯЛбСЯ ЛЫЖКІ МЫЦЬ HE ЗНАЕ, КОЛЬКІ ВАДЫ ЎЛІЦЬ Ты сваю Валю прывуча] да раббты, a то вырасьце панёнка), нічбга не змджа рабіць, каб ні казалі тады: давялбся лыжкі мыць не зная, кблькі вады ўліць. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ДАЙ БбЖА НАШАМУ ЦЯЛЯЦІ ВОЎКА З'ЁСЦІ Каб жа jx Кбсьцік вучдны быў, a то на такб) пасадзе дзёсяць класмала, daj бджа нашаму цяляці вбўка зьёсьці. Салагубаўцы Шчуч.
ДАЙ, БОЖА; ТВАЁ СЛОВЫ ДЫ БбГУ Ў ВЎШКА Ты кажаш, Зіначка, што Moj Алёсь прыёдзя, daj, ббжа, каб тваё слбвы ды бдгу ў вўшка. Жырмуны Вор.
ДАЙ ДЗЁЦЯМ ВОЛЮ, CAM УЛЁЗЕШ У НЯВОЛЮ Дзёці павінны быць пад наглядам, бо daj дзёцям вблю, сам улёзяш у нявблю. Вялетава Кар.
ДАЙ ЗЯМЛІ, I ЯНА ТАБЁ ДАСЦЬ YzHojBajзямлю, не шкабў) сілы, бўдзе дббра, бо dad зямлі, і яна табе дасьць. Вялетава Кар.
ДАЙ ЧбРТУ ВбЛЮ, ДЫК HE СПАГОНІШ I ДОЛЮ Ты яійчэ ні вёдаяш маё) жбнкі, як папўсьціся трбхі, mo j паёдзя па табё, як захбча, daj чбрту вблю, дык не спагбніш і дблю. Аславяняты Смарг.
ДА КАЛЯД ПЕЧ ХЛЕБ ПЯЧЭ Hi кажы, mama, што ўсе грдшы прыдбаяш нам на кватэру, да Каляд печхлеб пячэ, як, мбжа, захварэяш, mo j ні зббляяш памагчы нічым. Шчэчыцы Маст.
ДА ЛЮДЗЁЙ ЯК ПАН, А Ў ХАЦЕ ЯК ХАМ Гэты Хвёдар сярбд людзё} надта дббры, а ў хаце жбнку і дзяцё) муштрўе да паўсьмёрці, праўду кажуць, да людзё) як пан, а ў хаце як хам. Беліца Лід.
ДА МІКбЛЫ HE СПЯШАЙСЯ, А ПА МІКОЛЕ HE АСТАВАЙСЯ Калі рана пасёяш бдязно, кабмардз ні згубіў, а пбзна пасёяш расады нічбга не спажывёш, гавбраць старыя людзі: да ЛЯкблы ні сьпяша)ся, а па Мікбле не аставар ся. Мураваная Ашмянка Ашм.
ДА МІКОЛЫ Ў ПОЛІ HE СЕЙ ГРЭЧКІ, HE СТРЫЖЫ ГАВЁЧКІ Усе рабі тады, калі прыдзя на гэта час, старыялюдзі казалі, да Мікблыў пблі ні cej грэчкі, ні стрыжы гавёчкі. Беліца Лід.
ДАПАЎ, ЯК ДУРНЫ ДА ЗАЦІРКІ; ДАПАЎ, ЯК ЖАБА ДА МЎЛУ А браткі маё, во дык есьць!Дапаў, як дурны да заціркі. Шылавічы Слон. Прышбў Moj Ванька зрабдты, як стаў ёсьці, дзьве міскі сўпу выяў, дапаў, як жаба да мўлу. Юбілейная Свісл.
ДА ПЯТРА HE СПЯШАЙСЯ, А ПА ПЯТРЫ HE АСТАВАЙСЯ Яксёна касіць, то да Пятра не сьпяша)ся, a па Пятры не аставайся. Шылавічы Слон.
ДАР ЗА ДАР, А ДАРМА НІЦ Як ён мне дапамбжа, то ; я najdy ямў, дар за дар, а дарма ніц. Празнікі Свісл.
дАрма IКАЗА ПРАЗ ПЛбТ HE СКАЧ А Гэта ж Валддзюяшчэ трэба заплаціць, што прывёз дрдвы, а тадымбжна прасіць, каб прывёз шыфяр, бо дарма / каза праз плот ні скача. Мураваная Ашмянка Ашм.
ДАРЎ ДУГбЮ, КАБ HE ГУЛЯЎ 3 ДРУГОЮ, ДАРЎ ЖМЁНЯЙ МЁДЗІ, КАБ БЫЛІ ДЗЁЦІ, ЯК МЯДЗВЁДЗІ, ДАРЎ ПАПЁРАМ, КАБ БЫЎ СЫН ІНЖЫНЁРАМ Зычэнне на вяселлі пры абдорванні маладых. Некрашы Іўеўск.
ДАРЎРУБЁЛЬ НА КАЛУБЁЛЬ, ДАРЎЧАТЫРЫ ДУКАТЫ, КАБ БЫЛІ ЧАТЫРЫ СЫНЫ і ЎСЕ МУЗЫКАНТЫ Зычэнне на вяселлі пры абдорванні маладых. Лаўрынавічы Свісл.
ДА СВЯТбГА ДЎХА HE СКІДАЙ КАЖЎХА, А ПА СВЯТЫМ ДЎСЕ ЎТбМ САМЫМ КАЖЎСЕ Вясна прышла, а халадэ вёлькія, мўсіць, і лёта такдя бўдзя, як кажуць, да сьвятбга дўха не скіда} кажўха, а на сьвятым дўсе ў том самым кажўсе. Малая Воля Дзятл.
ДАСЦЬ БОГ БЯДЎI ГРОШЫ ЗНАЙДЎ Сёньня ні маю грбша), а як закднчыш шыць сукёнку, то заплачў, дасьць бог бядў і грбшы знаўдў. Верцялішкі Гарадз. ДАСЦЬ БОГ РАСТбК ДАСЦЬ I СУЧбК Дзёці малыя, то цяжка з рмі, а вырастуць намдгуць жыць, дасьць бог растбк дасьць і сучбк. Лінгі Вор.
ДАСЦЬ БОГ РАТОК ДАСЦЬI КУСОК Маю шасьцярых дзяцё), калі бўдзя сёмае, як-нёбудзь бўдзя, дасьць бог ратбк дасьць і кусбк. Каласы Бераст.
ДА ЮР'Я КАРМІЎСЯКАГА ДЎРНЯ Дд/б/якарміўсякага дўрня, да Юр’я трэба, каб былб кармбў іў дўрня. Сакольнікі Свісл.
ДЗЕ АГРАНбМ ХбДЗІЦЬ, ТАМ ЖЫТА РОДЗІЦЬ Panq наш прадсядацяль самавўкам быў, а цяпёр агранбмы рббяць у калхдзя, а дзе агранбм хбдзіць, там жыта рбдзіць. Збляны Лід.
ДЗЕ АХВОТА, TAM I РА5ОТА Во, да вёчара ўсю салбму звалілі да фёрмы, дзе ахвбта, там і раббта. Сіманы Лід.
ДЗЕ ГНОЙ, TAM I ХЛЕБ Наш агранбм заўсёды кажа: дзе гноў там і хлеб. Цяглевічы Зэльв.
ДЗЕ ГУЛЬТАЙ ХОДЗІЦЬ, ТАМ ПОЛЕ HE РОДЗІЦЬ Дзе ваша Міхаліна палбла аднб трава расьцё, а мбрхвы не відно, то ж дзе гульта/ хбдзіць, там пбля не рбдзіць. Варанкі Шчуч.
ДЗЕ ДАЧОК CEM, TAM IДОЛЯ ЎСЕМ Глядзі жты, усёАучкізамуж павыхбдзілі за дббрых людзёў ні здарма ж кажуць: дзе дачбк сем, там дбля ўсем. Кадзішкі Аід. ДЗЕ ДВА БРАТЫ СВАРАЦЦА, ЧУЖЫ HE МЯШАЕЦЦА Чагб ты туды сўнясься, без цябё абыдзяцца, дзе два браты сварацца, чужы не мяшаяцца. Рыбніца Гарадз.
ДЗЕ КРОСНЫ,ТАМ ЖОНКАМ МЛОСНАДдўнДбабыўставалі,як пёўні прапяюць, і пралі да раніцы, і пбтым цэлы дзень, сну ні былб, рўкі балёлі, то казалі, дзе крбсны, там жбнкам млбсна. Казловічы Зэльв.
ДЗЕЛЯ АДНАГО АБЁДУ СЕМ МІЛЬ ЁДУ Склікалі нас усіх даярак у раён, каб даць прэмію, як бы нёльга былб прывёзьці яёў вёску ды тут даць усім падзяку, дзеля аднагб абёду сем міль ёду. Посан Іўеўск.
ДЗЕ НЯНЕК МНОГА, ТАМ ДЗІЦЯ КАЛЁКА Урхухаце баба і дзед, маці і бацька, а дзёвачка хваравёка: вядбма, дзе няняк мнбга, там дзіця калёка. Кукалкі Ваўк. ДЗЕ ПАНІЧЫКІ ХОДЗЯЦЬ ГЛАДКА, TAM HE МОЖА БЫЦЬ ПАРАДКА Даўнё) паны хадзілі тбўстыя, а мужыкў ні былд чагб ёсьці, то / казалі, дзе панічыкі хбдзяць гладка, там ні мбжа быць парадка. Труханавічы Дзятл.
ДЗЕ РАНЁЙ ЖЬІТА РУКАМІ ЖАЛІ, ТАМ ЦЯПЁР КАМБАЙНЫ ЗАШАГАЛІ Што б ты зрабіў цяпёр з жнёямі ды зь сярпамі, гэта ж не палбскі жаць, а унь якія палі: дзеранё] жыта рукамі жалі, там цяпёр камба}ны зашагалі. Дзятлавічы Ваўк.
ДЗЕ РОСТ, TAM I СІЛА Во які з цябё хлбпяц вырас, а дзе рост, там і сіла, падмбга бацьку ні малая. Баброўнікі Гарадз.
дзе сваё сабАкі кусАюцца, хай чужыя he мяшАюцца Ты не cyj сво) язык, куды ня трэба, разьбярўцца j без цябё, дзе сваё сабакі кусаюцца, xaj чужыя не мяшаюцца. Варанкі Шчуч.
ДЗЕ ЯКІ ФЭСТ, ТАМ КЫМОН ЕСТ Ніхтб ні быў у хрбсна) на вясёльлі, а Васіль паёхаў, гэта ж дзеякі фэст, там і Сымбн ест. Семернікі Ашм.
ДЗІРАВЫ МЕХ НІКОЛІ HE НАСЫПЛЕШАІаф вбзіць сынуўсёў гбрад, усягб паршука завёзла, але ж дзіравы мех нікблі не насыпляш. Морына Іўеўск.
ДЗІЦЯ АДНО НА КОЛ ГАДНО Урхадзін сын і mojAajdaK, маткуза ніштбмая, дзіця аднб на кол гаднб. Ганчары Аід.
ДЗЯВОЦКАЯ КРАСА ЗАПЛЁЦЕНАЯ КАСА У маці ддбрыя кбсы, а дачка як паёхала ў гбрад, зняла сваё кбсы, пастрыглася, даўнё] казалі: дзявбцкая краса заплёцяная каса. Міжэвічы Слон.
ДЗЯЦЁЙ угадавАць HE КУРЭЙ перасчытАць (ДЗЯЦЁЙ узгадавАць HE КУРЭЙ ПЕРАСЧЫТАЦЬ) Jix сынэ бацьку паважаюць, усё ма)стрэ дббрыя, усім вядбма, дзяцё) узгадаваць не курэў перашчытаць. Гута Іўеўск.
ДЛЯ ВАР'ЯТА НЯМА СВЯТА Усё сядзёлі на сьвята ў клўбе, глядзёлі кінб, а ён дбма дзяцё) палбхая, для вар’ята няма сьвята. Даўгялы Вор.
ДНЁМ ПЛЮШЧЫЦЬ, А НОЧЧУ ТРАШЧЫЦЬ Hi араць, ні сёяць у марцы ні мбжна: днём плюшчыць, а нбччу трашчыць. Ааўна Маст.
ДОБРА КАШЫ ПРЫ ХЛЁБУ, ДОБРА БАБЕ ПРЫ ДЗЁДУ Як стаў нбвы прадсядацяль, усё аджылі, ён усіх паважая, людзі дббра працўюць, во, брат, дббра кашы пры хлёбу, дббра бабе пры дзёду. Рыбніца Гарадз.
ДОБРА ПЁСЦІЦЦА, ЯК ЁСЦЬ ДЗЕ ЗМЁСЦІЦЦА Jix Кдсьцік што захбча бацькі выстранчаюць, хацёў матарбляр купілі матардляр, цяпер ужо матбцыкл кутлі: добра пёсьціцца, як ёсьць дзе зьмёсьціцца. Палонка Свісл.
ДбБРАЯ СВЯКРОЎ ВЫП'Е КРОЎ, А ЯК ЛІХАЯ 3 КОСТАЧКАМІ ПАГЛЫТАЕ Гэты чорт як прыдзя дахаты жбнку і дзяцё) паразганяя, адна сьвякрбў ваюя з рм, то ўсім нагавбрвая, во, ддбрая сьвякрбў вып’я кроў, а як ліхая з кбстачкамі паглытая. Хамічы Зэльв.
ДОБРЫ КОНЬI ЦЯГНЕ &6ЬРЬМарылігаспадартакі працавіты, усё цягне на сабё, дббры конь і цягне дббра. Міжава Маст.
ДЎРАНЬ РАЗЎМНАГА HE ШУКАЕ MojДванзвязаўсяз гэтым ла)дак6м Васілём і знаць болым нікбга з хлбпцаў ні хбча, дўрань разўмнага не шукая Быстрыца Астр. ДЎРАНЬ TO ДЎРАНЬ, A СКВАРКІ Ў БУЛЕНЕ ЛОВІЦЬ Бблесяў хлбпяц такіняўдалы, а ўзяў такўю харбшую дзёўчыну, во, дўрань то дўрань, а скваркі ў булёне лбвіць. Заберазь Іўеўск.
ДЎРНЯ IЎ КАСЦЁЛЕ Б'ЮЦЬЯг бўдзяш лёзьці ні ўсваё справы, то яшчэ ; ні так палўчыш, дўрня і ў касьцёле б’юць. Даўгялы Вор.
ЕЎ БЫ I ВАДЎ, КАБ ХЛЕБ БЫЎ Бывало так, багаты ні есьць, бо ўжо ні зная, што б зьёсьці, аяеў бы тады ; вадў, кабхлеб быў. Галаўнічы Гарадз.
ЕЖ ПІРОГ 3 ГРЫБАМІ, ДЗЯРЖЫЯЗЫК ЗА ЗУБАМІ Нашага Шўцкага німбжна ў гбсьці паклікаць, як напёцца, то пачўяш ад ягб мат і перамат, знаць ні хбча, што вядбма ўсім, еж пірбг з грыбамі, дзяржы язык за зубамі. Клінчаны Гарадз.
ЕЖ САЛОМУ, A HE ГУБІ ФАСОНУ Як прыбярэцца сама, дзяцё) прыбярэ ў нядзёлю і выправіць на гўліцу, і ні пазнаяш, што аднб) картбпля) з капўста] жывяцца, у jix так, еж салбму, а не губі фасбну. Кракоўка Ашм.
КНІГІ ОНЛАЙН
