Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ЯК МЕРТВАГА НОГІ Вельмі холадна. Печу цябё, мама, яку мёртвага нбгі, і ні сагрэясься на ё]. Малыя Пугачы Шчуч.
ЯК МЎХА Кволы, слабы. Чалавёк як мўха, учбра жыў, а сёньня няма. Канюхі Бераст.
ЯК МЫШ НА КРЎПЫ Засяроджана. Чагб ты сядзіш надўўшыся як мыш на крўпы, нічбга не гавдрыш? Бабонеўка Кар.
ЯК МЯДЗВЁДЗЬ У БЯРЛОЗЕ Бесклапотна. ЯёМікдла нідзё нерббіць, дзень бўдзя сядзёць ля цілявізара або ляжаць у садзе, слбва ні скажа, залёг як мядзьвёдзь у бярлбзе. Юбілейная Свісл.
ЯКМЯЛІЦАШмат (есці). Нарббіцца за дзень, прыдзя дахаты, дык што ні дасі ёсьці, мне як мяліца. Хорашава Навагр.
ЯК МЯНТАШКА Без сэнсу (гаварыць). Хто цябёразьбярэ, чагб ты лапбчаш, як мянташка? Дзегцяры Шчуч.
ЯК НА АГНІ ГАРЭЦЬ Вельмі хутка зношваюцца. Увбсянь купіла хлдпцу касьцюм, то ўжо падраў, забрўдзіў, на рм усё як на агні гарыць, і грбша] ні набярэсься купляючы. Крычнікі Іўеўск. Уся адзёжа ў малбго як на агні гарыць. Шылавічы Слон.
ЯК НА ГНІЛЫМ КН' Пра ненадзейную апору. Яўжо старая, а на табё, сындк, мне не падпёрціся, як на гнілым Kiji Ворціха Смарг. (Орціха)
ЯКНАЗЛОСЦЬПраадсутнасць патрэбнага ў гэты момант. Паёхалі б на базар сёньня, алё аўтббуса як на злосьць няма. Белагурна Дзятл.
ЯК НА ПАДБОР Вельмі добрыя, падобныя. Дружкі на вясёльлі быліўсеяк на падббр. Карашава Шчуч.
ЯК НА СВІННІ ПРАЁХАЦЬ Дрэнна (пражыць). Наш дзед гараваў век пры панбх, пражыў як на сьвінё праёхаў. Кадзішкі Лід.
ЯК HE СВАІМІ РУКАМІ Неахвотна. Ты чысто мяці, a то рббіш як ні свармі рукамі. Бершты Шчуч.
ЯК НУДА Паволі, паціху (ісці). Чагб ты цягнясься як нуда? Даўгялы Вор.
ЯК ПАД ЗЯМЛЕЙ Сумна, заклапочана. Тата дні тры хадзіў як пад зямлёў шкада былд глядзёць на ягд. Панара Смарг.
ЯК ПАНСКІ ЦЮЦЬКА Ліслівы, няшчыры. Гэты Бблісь далікатны як панскі цюцька, цябё так падвядзё, што ты не пасьпёяш ухмыльнўцца. Новы Двор Свісл. ЯК ПЁВЕНЬ НАРАВІ'СТЫ Упарты. Ніхтб тва)мў Юрку нічбга не дакажа: як пёвянь наравісты. Забалацце Кар.
ЯК ПЕНЬ У БЁЛЫ ДЗЕНЬ Збянтэжана. Да Васіля прышбў участкбвы, стаў бадаць, а ён старць як пень у бёлы дзень. Ваверка Лід.
ЯК ПЕРУНОМ СПАЛІЛА Хутка, імгненна. Натальля падлбгу памыла, усё ў хаце прыбрала, як перунбм спаліла. Панара Смарг.
ЯК ПЛАЎСКІ НА БАГАЧА Без густу (апрануцца). Але ж ты прыбраўса як Плаўскі на багача. Прэціма Шчуч.
ЯКПОПУТАЛАЦЭНічога не робячы, прыкідваючыся. Ты дббра выглядаяш, бо ніякага клбпату ні маяш, напэўна завіхаясься як non у талацэ. Буцілы Лід. ЯК ПОШТА Энергічна, ахвотна (рабіць). Спраўна дзяўчўк, лятаяяк пбшта, ні пасьпёяш слбва сказаць, а ўжо ўсё зрббіць, яна ужэ тўтака. Бершты Шчуч. ЯК ПРАНІКАМ ПА ВАДЗЁ, ЯК ЛАПЦЕМ ПА ВАДЗЁ Попусту (гаварыць). Сьціхні лепш, пляшчаш як пранікам па вадзё. Пархімаўцы Бераст. Ваш Гёнусь маўчаў, маўчаў, пбтым пляснуў як лапцям па вадзё. Шчорсы Навагр. ЯК ПРЫКІПЁЦЬ Моцна пасябраваць, зрадніцца. Нашы маладыя як прыкіпёлі аднб да другбга. Бакшты Шчуч.
ЯК ПТАШКА НА МбРЫ Добра жыць. Наша Збся ўжо жывё як пташка на мбры. Заполле Маст.
як пўга цыгАнская Бязмэтна. Цэлы дзень цягнўўся як пўга цыганска, німа тагб, каб што пасабіуь. Даўгялы Вор.
ЯК ПЧАЛА ДА СМАЛЫ Надакучліва. Надаёў ўіван мне, прыліп як пчала да смалы. Шаптуны Іўеўск.
ЯК П'ЯНЫ ЗАЯЦ Хвалько. Гэты Аляксё; за вбчы da ceajzo брыгадзгра як п’яны заяц, аяку вбчы пападзёцца, mo daj бог ндгі. Сухінічы Маст.
ЯК ПЯРЎН У ЗАЦЁРКУ Недарэчы (сказаць). Але ж ты і ляпнуў перад усімі як пярўн у зацёрку. Навасёлкі Лід.
ЯК ПЯТРЎЛЯ Ў ТОРБЕ Павольна (збірацца). Я] бдгу, ні хватая на цябё цярпёньня, таўчэсься як Пятрўля ў тбрбе. Сураж Іўеўск.
ЯК РОХА Неахайны. Ты сёньня хддзіш як рбха, нават расчасацца не мбжаш. Нязнанава Навагр.
ЯК РУДАЯ МЫШ Бясследна. Як я памрў, то прападзёця як рудыя мышы, то лепш цяпёр слўха)ця мацяры. Падгалішкі Шчуч.
ЯК РУКОЙ ПАДАЦЬ Блізка. Дзёцям ддбро, ад нас да шкблы як рукб] падаць. Грынкі Свісл.
ЯК РЫБЕ ПАРАСОН Без патрэбы. Каб і нага твая тут не ступала, ты мне як рыбе парасбн. Сухінічы Маст.
ЯК САБАкА ХВАСТбМ МЁЛЕ Няшчыра (гаварыць). Уяё не дазнаясься праўды, гавбрыць як сабака хвастбм мёля. Заполле Лід.
ЯК САВЁ [жыць] Пра няўдалае жыццё. A пра маё жыцьцё лепш не пыта/ся, жывёцца як савё moj. Асіпаўцы Вор.
ЯК САРОКА Без толку (гаварыць). Збська тарахцёла як сарбка, неразабраць былб, што гавбрыць. Сіняўшчына Іўеўск.
ЯК САРОКА НА ПАДВОРКЎ Цікаўна. Хвэдар усюды заглядаў, шнь'ірыў як сарбка на падвбрку. Пагарэлка Кар.
ЯК СВІННЯ НА БЯЗМЁНЕ Нічога (не цяміць). Разьбіраясься ты ў музыцы як сьвіньня на бязьмёня. Мыслава Слон.
ЯК СВІННЯ НА ВЯРОЎЦЫ Дрэнна (пагуляць). Яж вам казала, што там няма дзе павярнўцца ўМікблы, паскачацяяк сьвіньня на вярбўцы. Вугляны Смарг. ЯК СВІННЯ НА ДОЖДЖ Перашкаджаючы, сваволячы. Дольбўгзара дзягузьнімў, сядзь, раздурэўса як сьвіня на дождж, німа на цябёугамбнку. Бершты Шчуч. ЯК СВІННЯ Ў ПЛОЦЕ ЎШЧАМІЛАСЯ Пра пісклівы голас. Цягня наша Рэнька да нёба пёсьню як сьвіньня ў плбця ўшчаміласа. Дзегцяры Шчуч.
ЯК СВІРЭПА 3 ПОСЦІЛ КІ Прыветна. Што ты ямў ўсёўсьміхаясься як сьвірэпа з пбсьцілкі. Зарэчка Навагр.
ЯК СІДАРАВУ КАЗЎ Моцна (біць). Цябё трэба караць як Сідараву казў. Масцяны Астр.
ЯК СКРОЗЬ ЗЯМЛЮ ПРАВАЛІЦЦА Знікнуць, прапасці. Як па/шбў у рыбу ўчдра ўвёчары, дыкяк скрозь зямлю праваліўся. Купіск Навагр.
ЯК СКУРАТ НА АГНІ Неспакойна. Што ты выкрўчваясься як скурат на агні, ні мбжаш якусё пасядзёць? Семернікі Ашм.
ЯК СЛЯПЬІ Ў ТОРБЕ Марудна. Нёшта наш Рбмусь ня)дзе да гаёвага, каб дамбвіцца аб дрывах, капаяцца, як сьляпы ў тбрбе. Асіпаўцы Вор.
ЯК СМАЛА Надакучліва. Сьцяпан мне ўвёчары дзісь так збрыд, ні вёдала, куды ад ягб уцячы, і чагб ён прывязаўся як смала? Парачаны Лід.
ЯК СМЫК Худы, тонкі. Бачыш, якмаўмў чалавёку жывдт падцягнўла, хбдзіць як смык. Мігова Гарадз.
ЯК СМЯЦЮХ НА СМЁТНІКУ Старанна. Ты, Марыська, сёньня прылізаласяяк сьмяцюх на сьмётніку. Прэціма Шчуч.
ЯК СбЙКА Ў ВЫРАЙ Вельмі марудна. Ну, ты, брат, у лес сабіраяся, як сб)ка ў выра). Сураж Іўеўск.
ЯК СТАРОЙ АВЁЧЦЫ [жыць] Пра дрэннае жыццё. Німа дзе прытуліцца старым, жывёцца як старб) авёццы. Сямёнава Ваўк.
ЯК СЫР У МАСЛ Е Вельмі добра. Наша Збся жывёяк сыру масьле. Лозкі Дзятл. ЯК ТУЗ [жыць] Вельмі добра. Што ў ягб ранё) былб? А цяпёр за савётамі жывё як туз. Крапіўніца Свісл.
ЯК У БбЖЫМ ВЎШКУ [жыць] Добра. Jix бацькам жывёцца яку ббжым вўшку: дачка спагадная і зяць ддбры. Панара Смарг.
ЯК У ВбДУ БАЎТАНЎЦЬ Забавіцца, затрымацца. Ну j па]шбў за хлёбам, як у вбду баўтанўў. Войневічы Дзятл.
ЯК У ДЗЁДА Ў ТбРБЕ Бязладна. Чагб тут не панакідана ў цябё на сталё, толк як у дзёда ў тбрбе. Варанкі Шчуч.
ЯК УКбПАНЫ Нерухомы. Мы ямў крычым, каб уцякаў, а ён старць як укбпаны. Любанічы Кар.
ЯК У МАТЧЫНЫМ ЖЫВАЦЁ [жыць] Вельмі добра. Вблька рббіць на фёрмя, маціўхаце, наварыць і падасьць, то жывё як у матчыным жывацё. БеліцаЛід. ЯК У ПРОРВУ Шмат (есці). Як пасадзіш ма/гб швагра за стол, то мёля як у прбрву. Накрышкі Дзятл.
ЯК У ПРЫСКУ Неспакойна. Што ты сёньня скачаш яку прыску, нідзё табё мёсца німа. Магуны Вор.
ЯК У РУКЎ ДАЦЬ Спраўдзіцца. ўіншы сон якурукў дасьць. Крычнікі Іўеўск.
ЯК У СВІНЁНЧЫКУ Брудна. Ты, Крыся, дзёўка ўжо, а ў хаце як у сьвінёнчыку, хоць падлбгу замяла б. Бершты Шчуч.
ЯКУ ЦЁРНІЦУ ЦЁРЦІ Шмат есці. Ну j ясіты, як у цёрніцу трэш. Хілякі Бераст. ЯК У ЯМУ Безвынікова, бескарысна. Сясьцёр у жбнкі мнбга, усім дагадзі як у яму, тблку німашака. Уша Кар.
ЯК ФРАНАК У АЎТОБУСЕ Нетактоўна. Ну што ты ламаясься перад намі як Франак у аўтббусе, адыдзі адсюль. Выдзішкі Іўеўск.
ЯКХЛЮШЧ Наскрозь. Прышбўз пбля мбкры як хлюшч, такі дождж уліў. Кайшоўка Кар.
ЯК ЦЁМНАЯ НОЧ Незразумела. Як станя выдумляць, слўхаяш, слўхаяш, і ясна як цёмная ноч. Вялікія Масушыны Свісл.
ЯК ЦЮЦЬКА Ў ГРАЗЬ Недарэчна. Як убачыў, што Мікбла б’е нашага Чэсіка, лёдва разьняў гэтых дўрняў, сам уліп як йюцька ў гразь. Пескі Маст.
ЯК ЦЫГАН СЫРАВАТКАЙ (ЯК ЦЫГАН СЬІВАРАТКАЙ) Моцна без прычыны (смяяцца). Нёшта наша Яна цэлы дзень заліваяцца як цыган сываратка), і ж чагб 6гэта? Шаўдзіні Лід.
ЯК ЦЯЛЯ Негаваркі, ціхі. А што там дзёўкам з рм гаварыць, ёняк цяля. Падгаі Ашм.
ЯК ЦЯЛЯТЫ ЯЗЫК АДЖАВАЛІ Маўклівы. Што ж ты, Moj унўчак, нічбга ні скажаш, як цяляты язык аджавалі. Войневічы Дзятл.
ЯК ЧОРНЫ ВОЛ Цяжка (працаваць). Як пбмню, moj mama працўя як чбрны вол. Нязнанава Навагр.
ЯК ЧОРТ 3 ПІСЬМОМ Шпарка, імкліва. Каб сказаць, што на сенажаці пусьцілі карбвы, Юльян пёрся як чорт зь пісьмбм. Доўгая Шчуч.
ЯК ЧОРТ НА ПАПА Пільна, уважліва (паглядзець). На нашу Сбню Янка ўглёдзяўса як чорт на папа, не зміргнё. Доўгая Шчуч.
ЯК ЧОРТ ПАДСМАЛЕНЫ Шпарка. Чагб ты прэсься як чорт падсмаляны, хіба цішэ) нёльга? Пятровічы Іўеўск.
ЯК ЧОРТ ПЕРАД ХМАРАЙ Мітусліва, неспакойна. Што ты ні пасядзіш мі.нўткі, скачашяк. чорт перад хмараў Міжава Маст.
ЯК ЧОРТ У БАБІНЕЦ He да месца, не да часу. Прышбў учбра да Адамўшкаў і ўбіўся як чорт у бабіняц, хлбпцы сварацца, бабы плачуць, што бацьку ўкрыўдзілі. Заполле Лід.
ЯК ЧОРТ У ГРЭБЛ Ю Упарта. Паслўха), сынбк, мянё, папрасіпрадсядацяля, каб паслбў цябё вучыцца на трактарыста, чагб ты ўпёрса як чорт у грэблю? Бандары Лід.
ЯК ЧОРТ У ЛЎЖЫНУ ПЛЮНУЎ Пра недарэчнае выказванне. Нёшта ты, брат, выдумаў як чорт у лўжыну плюнуў. Прэціма Шчуч.
ЯК ЧОРТ У СУХЎЮ АСІНУ Моцна (закахацца). От дзёўка утрэскаласа як чорт у сухўю асіну, нічбга слўхаць ні хбча, што маці кажа. Савічы Шчуч.
ЯК ЧОРТ ХМАРУ Хутка, імкліва. На матацыкле Антбн нрэ як чорт хмару. Ваўкавічы Шчуч.
ЯК ЧЭРЦІ ПАД КАЎНЯРОМ КАЛДЬІЧУЦЬ Вельмі цягне выпіць. Moj як ні вып’я, сбўгаяцца па хаця, ня цёрпіцца ямў, сяднб як чэрці пад каўнярбм калдычуць. Крапіўніца Свісл.
ЯК ШЎРПА Неахайны. Во, глядзі, дзёўкі, Гэля ]дзе растрапаная як Шўрпа. Сонічы Гарадз.
ЯК ШЫМАНЁЛЕВЫ ПЧОЛЫ (ЯК ІІІЫМАНЭЛЕВЫ ПЧОЛЫ) Шпарка, хутка. Нёшта вашы гбсьці разляцёліся як Шыманэлявы пчдлы. Вугляны Смарг.
Прыказкі і прымаўкі
АБЁДАЦЬ АБЁДАЎ, А ЖЫВОТ HE ВЁДАЎ Абёдаць абёдаў, а жывбт ні вёдаў: наварыла жднка картбплі і паёлі з капўстаў Дабраволя Свісл.
АБЫ БЫЛО КАМУ ЁСЦІ, А БЎДЗЕ ШТО ЁСЦІ Нашы дзёці ўсеразёхаліса, а каб з намі жылі, то былб б лепш, у нас усягб хапая, абы былб каму ёсьці, а бўдзя што ёсьці. Лаўрынавічы Свісл.
АБЫ ГАЛАВА, А ШОЛУДЗІ БЎДУЦЬ Чагб ты так бярэш у гблаў, што палаяў цябё брыгадзір? Абы галава, а шблудзі бўдуць. Дашкавічы Свісл.
КНІГІ ОНЛАЙН
