Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ПЛЬІСЦІ 3 РУК Хутка разыходзіцца. Грбшы, што зардбіць, у Натальлі так і плывўць з рук. Шылавічы Слон.
ПЛЯСЦІ КАШАЛІ 3 ЛАПЦЯМІ Выдумляць абы-што. Што ты пляцёш кашалі з лапцямі, ты ж паслўха), што людзі кажуць. Уша Кар.
ПОЎЗАЦЬ НА КАРАЧКАХ Прыніжацца, прасіць. Чага ты пбўзаяш на карачках перад )ім, такая халёра нікбму ні спагадая. Бор Навагр.
ПРАГЛЫНЎЦЬ ЯЗЫК Маўчаць. Чаго ты ста)іш? Ці праглынуў язык? Кажы, што табё трэба. Міжэвічы Слон.
ПРАДАЦЬ I ГРОШЫ ПАЛІЧЫЦЬ Здрадліва сябе паводзіць. Ты, сынбк, з рм ні зьвязваіса, ён цябё прадасьць і грбшы палічыць. Бабіна Гарадз.
ПРАМЫЦЬ ВОЧЫ Збыць. Праклятая скаціна страшна ббрацца, я ё) прамыю вбчы. Раманавічы Шчуч.
ПРАЦЁРЦІДАРОГУ Пракласці след. Таммашыны паёхалі зранку, то працёрлі дарбгу. Сімакава Кар.
ПРЫЙСЦІ' ДА РОЗУМУ Выбраць правільнае рашэнне справы. Нарэшце ты пры]шбў да рбзуму, адўмаўся ісьціу такўю пагбду ў лес на згўбу. Сіняўшчына Іўеўск.
ПРЫКУСІЦЬ ЯЗЫК Змоўкнуць. Ты прыкусі язык трбхі, a то задбўгі маяш, сўняш сво) hoc, дзе ня трэба. Вігушкі Іўеўск.
ПРЫПЯЦІЦЬ ДА ПАМЯЦІ Зразумець, апомніцца. Цэлу ноч сну не былб, аднд к раніцы нрыпяціў да памяці, сьцішыўся. Еўлашы Шчуч.
ПРЫСАКАМ У ВбЧЫ 3 папрокам, дакорам. Як сусёдкі скажуць што, дык ён мне прысакам у вбчы, усім вёры даё, а што я кажў, то так сабё. Пагарэлка Кар.
ПРЫСТАЎЛЯЦЬ СТРАЛЬЦОЎ Заляцацца. Убачыў Міша дзяўчыну і ў краску увёў, пачаў прыстаўляць стральцбў. Конна Зэльв.
ПСАВАЦЬ ГОНТУ Рабіць абы-як. Hi ўмёяш ладаваць стог, ідзі лепш адсюль, ні ncyj гбнту. Лазы Ваўк. (Лозы)
ПУСКАЦЬ НА ВЁЦЕР Марна траціць. Moj Васіль zpouiaj ні шанўя,_зарббіць і пуская на вёцяр абы што. Падгалішкі Шчуч.
ПУСКАЦЬ ТУМАН У ВОЧЫ Маніць. Слўха] ты ягбІВбсіп умёя пускаць туман у вбчы дббрым людзям. Дакудава Лід.
ПУСТЫ ДЗЕНЬ Час, не спрыяльны ўраджаю. Ад гарачыні агуркі прапалі, мўсіць, пасадзіла jixy пусты дзень. Макуці Іўеўск.
ПУСЦІ'ЦЦА Ў ВОЎЧУЮ ШКЎРУ Заняцца распустаю. Уршўля была дббрая дзёўка, але ж пусьцілася ў вдўчую шкўру, то гэто ўжо да дабрсі ні давядзё. Крышылоўшчына Кар.
ПУСЦІЦЬ У ПРАЎДУ Выкрыць, абвінаваціць у цёмных справах. За сірбчыя грбшы, што вы прыбралі сабё, я вас пушчўў нраўду. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ПЯТКАМІ НАЗАД Пра змяненне свайго рашэння. Зьміцяр як пачўў, што там больш зарббіць, дык адразу пяткамі назад і паёхаў. Старыя Нягневічы Навагр.
ПЯТ HE АСУШЫЦЬ Атрымаць спагнанне. Трэба ўжо мне )сьці, бо як прыдў пбзно дахаты, то пят не асушў. Мыслава Слон.
ПЯЧЭЦЦА ПЯЧОНКА Пра выяўленне злосці. Ад ягб дббрага слбва не прыжджэш, вёчна ў ягб пячэцца пячбнка. Баброўнікі Свісл.
ПЯЯЦЬ НА ПАДАРКІ Бавіць гасцей на вяселлі за пачастункі, пець песні. Нашы дзёўкі ўжо сышліся пяяць на падаркі. Лылойці Смарг.
РАЗДЎЦЬ ХРАПЫ Заганарыцца. Фёня за мўжавымі плячамі раздўла храпы, як бы ніхтб ня вёдая, якіяна гульта). Раманавічы Шчуч.
РВАЦЬ СЭРЦА Хвалявацца. Цябё цэлы дзень няма, а я па табё рву сэрца. Куклічы Свісл.
РУКАМІ РАЗВОДЗІЦЬ Бянтэжыцца, губляцца, здзіўляцца. Кажў, сам натварыў нядббра, цяпёр развбдзь рукамі. Корнадзь Свісл.
РЎКІ АПАЛІ Пра адчуванне апатыі, абыякавасці. Як усё дббра, то такі залаты чалавёк, але якякая няўдача, адразу ў ягб ірўкі апалі. Пацавічы Маст.
РЎКІ ВЫПРАСТАЦЬ Памерці. Намўчылася са сварм гаспадарбм, ні падымаўся цэлы год, пакўль рўкі выпрастаў. Шылавічы Слон.
РЎКІ ЗЛАЖЫЦЬ Памерці. ўіваніха маладая яшчэ рўкі злажыла, а дзёткі сірбтамі засталіся. Бастуны Вор.
РЎКІ HE АДСОХНУЦЬ He пашкодзіць пэўная работа. Мбжа, у цябёрўкі не адсбхнуць, як мне памбжаш. Азёркі Маст.
РЎКІ СВЯРБЯЦЬ Пра імкненне што-небудзь зрабіць, выканаць. Наштб ты разбурыў загараду ў хлявё, хіба табё рўкі сьвярбёлі? Літвінкі Гарадз.
РУК HE ПАКЛАДАЮЧЫ Без перапынку, бесперастанку. Наша брыгада працўя рук не пакладаючы. Вялетава Кар.
САЛАДЗІЦЬ ВОДКУ Цалавацца на вяселлі (пра маладых). He ўпіраіся, а бўдзяш саладзіць вбдку, ні на табё пачалдся, ні на табё гэта кднчыцца. Лелюкі Іўеўск.
САЛЁНКІ ДАЦЬ Пасварыцца (іран.). Ганна сва)мў гаспадарў сёньня салёнкі дала. Савічы Шчуч.
САЛОМКУ HE ПЕРАЛАМАЦЬ Пачаць ленавацца. Даўнё) у хаце маладая панёнка сядзіць і нават салбмку не пераламая, чакая, пакўль пакаёўка прыдзя прыбярэ ўсё. Старая Дубавая Гарадз. (Старадубавая)
САЛЯВЫ МЕХ Нязграбны, нядужы чалавек (іран.). 3 паўвярсты ні праўшбў, а ўжо засбпся, ня быў бы то салявы мех. Валеўка Навагр.
CAM САБЁ Самотна. Багдан век пражыў сам сабё, як moj пень у лёся. Мыслава Слон.
СВЯЦІ'ЦЬ ВАЧЫМА Перажываць. Hi хадзі брўдны, ідзі памы; рўкі, адзёнь што сьвятбчнае, што мне за цябё перад людзьмі сьвяціць вачыма. Уша Кар.
СЕМ САБАК HE АБРЭША Пра вельмі гаваркога чалавека (груб.). Нашу Фебну сем сабак не абрэша. Урцішкі Іўеўск.
СКАКАЦЬ ГАДАМ У ВОЧЫ Паводзіць сябе нахабна. Ты, хлбпяц, не скачы гадам у вбчы старэішым людзям, ідзі да сваё) кўпы. Вугольнікі Шчуч.
СКОКАМ-БОКАМ Абы-як, неахайна. Гэты Казік зрабіў не зрабіў, а скбкамббкам ды даля) па)шбў, а ты за рм падграба) усё. Забалацце Кар.
СКРУЖЫЦЬ ПЛЯЧЫМА Збянтэжыцца. Як стала пытаць, дзе ёнучбра прабыў да нбчы, адно скружыў плячыма і нічбга не сказаў. Бязводна Зэльв.
СКУГОЛІЦЬ НАД ВЎХАМ Надакучаць, перашкаджаць у справе. Адчапіся ты ад мянё, не скугбль над вўхам, дзе я табё вазьмў цукёркаў. Бабонеўка Кар.
СЛАЦЬ ЯЗЫКОМ Хлусіць, лісліва гаварыць. Jix Аляксё) дббро сьцёля языкдм, але каб ён так хварэў, як гэта праўда. Ханявічы Гарадз.
СЛЕД ПРАСТЫЎ Пра раптоўнае знікненне. Як мы павадзіліся, Марылі і сьлед прастыў у нашым дбме. Семернікі Ашм.
СЛОВА СВЯТА Пра непахісны загад ці абяцанне. Мая мацішто сказала, тбя трэба рабіць, бо яё слдво сьвято. Саленікі Кар.
СЛЯЗЬМІ ЎМЫВАЦЦА Гараваць. Як мужык памёр, Аршўлька сьлязьмі ўмывалася, пакўль дзяцё) пагадавала. Валынцішкі Вор.
СМАГА СМАЖЫЦЬ Пра жаданне піць. Да] малбму хоць малачка, яго смага смажыць. Купіск Навагр.
СМАЛОЮ ЛЁЗЦІ Ў ЗОЧЫ Надакучаць, нахабна прыставаць да каго-небудзь. Як чагб зажадая, то смалбю лёзя ў вдчы. Парфёнавічы Маст. (Парфенавічы) СПАЛІЦЬ МАЛАНКАЮ Хутка выканаць даручэнне. Гэтуюраббту нам трэба спаліць маланкаю. Сухмяні Гарадз.
СПАЛ (ЦЬ СЭРЦА Перанервавацца. Гэдакія дзёці лядачыя, за цэлы дзень зрмі спаліла сэрца. Нязнанава Навагр.
СПАЛІЦЬ ХАЛЯЎКІ Безвынікова пасватацца. Наш Юрка паёхаў у сваты і спаліў халяўкі. Геранёны Іўеўск.
СПЛОЧВАЦЬ ЗА ГАРЭЛКУ Разлік за частаванне сватоў, калі дзяўчына не хоча выходзіць замуж. Яг дзяўчына нехдча )сьці за хлбпца, то сплбчвая за гарэлку, што сваты прынёсьлі і частавалі. Варакомшчына Дзятл.
СПУСЦІУШЫ РЎКІ Нічога не робячы. Бяры вёнік ды замяці падвбрак, што ты cmajiiu спусціўшырўкі, што гэта адномне трэбарабіць?Лелюкі Іўеўск. СПУСЦІЦЬ ЮШКУ Разбіць нос. Ты во лепш памаўчы, бо moj распўсьнік табе спўсьціць юшку, бўдзяш плакаць. Жылі Іўеўск.
СТАРЧОМ СТАЦЬ Памерці, згінуць. Каб ты старчдм стала, як я тваё я;кі брала. Лайкоўшчына Дзятл.
СТАЦЬ НАДЫБЫ He падпарадкавацца, злосна паставіцца да заўвагі. Паспрабўі скажы ямў што, зара станя на дыбы, я, кажа, грдшы зарабляю, куды захачў, туды] пушчў. Гернікі Шчуч.
СТАЦЬ НА НОП Зрабіцца самастойным, пабагацець. Наш Васіль як стаў на ндгі, дык адразу ў гбрад падаўся. Лаздуны Іўеўск. Цяпёр то ўжо трбхі сталі на нбгі, а ранё] то ўсягб былд. Вігушкі Іўеўск.
СТАЯЦЬ МЁРТВЫМ ГРЎЗАМ, СТАЯЦЬ МЕРТВЫМ КЛАДАМ Быць без патрэбы. Цэглы панавазілі, дзёрава, казалі, ясьлі бўдуць будаваць, цяпёр забыліся, усё старць мёртвым грўзам. Навасёлкі Ашм. Панавёзлі калбд і стаяць мёртвым кладам. Юрацішкі Іўеўск.
СТАЯЦЬ НАПАДАРЭНДЗЕ Быць гатовым. Усё сабраліса вьусьці ў пбля, вунь і дзед наш старць нападарэндзя. Малыя Пугачы Шчуч.
СТРОІЦЬ ЖАРТЫ Насміхацца. Чагд гэта ты тут стрбрш жарты з старбга, што ён табё раўня. Пескаўцы Лід.
СТЎКНУЦЬ ПА КІШАНЁ Выклікаць значныя выдаткі. Гэта ягб машына мбцно стўкнула па кішанё старбго. Бабіна Гарадз.
СУШЫЦЬ ЗЎБЫ Смяяцца без толку. Бач, сбнца няма, а ты ўсё сўшыш зўбы. Біцеўцы Шчуч.
СХІЛІЦЬ ХВОСТ Зрабіцца сціплым, збавіць самаўпэўненасць. Табё б трэба былб схіліць хвост, a то здружыласа з zamaj сўка} бясхвбста), нікдга знаць ні хдчаш. Галавічполе Шчуч.
СЦЁРЦІ Ў КІСЛЫ ЯБЛЫК Знявечыць, пабіць. 3 jiM дўжа ні пагуляяш, як што ні па ягб, мбжа сьцёрці ў кіслы яблык. Янканцы Ашм.
СЦІХОТ БЯРЭ Робіцца страшна. Аж сьціхбт бярэ, як пагляняш на яё балюшчыя нбгі. Кайшоўка Кар.
СЫПАЦЬ ЖВІР У ВОЧЫ Хлусіць, казаць няпраўду. Што ты сыпляш жвір у вбчы, як табе ні сдрамна выдумляць? Пагараны Гарадз.
СЫРДЫ МАЛАКО Пра здаровага, моцнага чалавека. Jix Васіль прыёхаў з Bojска сыр ды малакб. Голы Бор Астр.
СЫТ БАРАНА Спосаб несці дзіця на плячах. Вось садзіся сыт барана, паднясў дахаты. Забалацце Кар.
СЭРЦА АД'ЯДАЦЬ Дакучаць, папракаць чым-небудзь. Валёра ў цябё датўль бўдзя сэрца ад’ядаць, пакўль ні жэніцца, тады Hixaj жывё, як хбча. Семернікі Ашм. СЯДЗЁЦЬ КАРЧОМ Нікуды не паказвацца. Ня вёдаю, што зрабілася з наша) Каця), сядзіць карчбм у хаця. Накрышкі Дзятл.
СЯДЗЁЦЬ НА ПбЧАПКАХ Што-небудзь рабіць, падагнуўшы ногі. Сядзёла на пдчапках і лупіла цыбўлю, то так нбгі забалёлі. Калеснікі Бераст.
ТАКВЁЛЯ ТАГО He бяда, не трэба звяртаць увагі. Таквёля тагб, xaj сабе тут ляжыць гэты мех. Бабонеўка Кар.
ТАПІЦЬ БАБУ Частаваць у часе абраду хрэсьбінаў, радзінаў. Даўнё) як спраўляюцьрадзіны, запрагаюць каня, саджаюць нарачдную бабу, частўюць сустрэчных па вўліцы, тады ўсе гавдраць: во, Бёкішавы павёзьлі тапіць бабу. Угрынь Зэльв.
ТВАРУ НЯМА Пра змарнелую асобу. Старбга ўівана ні пазнаць, на ём твару німа. Міжэвічы Слон.
тблькі вбчы мачАць Мала, скупа. Am, грбша; тых прынясё тблькі вбчы мачаць. Бершты Шчуч.
ТРАВА HE РАСЦІ Пра выражэнне абыякавасці, адмежаванасці. А што ямў, што дзёці ня кбрмляны, ён прыдзя і сьпіць, ямў і трава ні расьці. Забалацце Кар. ТРАПАЦЬ ПАВАДЗЭННЕ Карыстацца поспехам. Ну, гэтая дзёўка ўмёя трапаць павадзэньне, аж за)здрасьць бярэ, усё хлбпцы за ёю. Клінчаны Гарадз. ТРАПАЦЬ ЯЗЫКбМ Гаварыць шмат пустога. Яна трэпле языкбм, як трапачка), што ты яё слўхаяш? Лешчаняты Смарг.
ТРАСЦІ ЛАТАМІ Хадзіць у старой вопратцы. Сама Юзэфа фа)на хбдзіць, а маці трасё латамі. Жодзішкі Смарг.
ТРАХ НА БАБАХ Абы-як. Зрабіў загараду трах на бабах ды далё/ па/шбў. Забалацце Кар.
ТРЫМАЦЬ НА ТУГЎ Моцна нацягваць (лейцы). Як ёхалі лёсам, каня трымаў на тугў, каб не спужаўся чагб і не панёс. Кадзішкі Лід.
КНІГІ ОНЛАЙН
