Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ТАКІ-СЯКІ ЦЕЛЯПЁЙ, А ДВАІХ УСЕ Ж ЛЯПЁЙ Мая цётка з ягб татам жывё, яшчэ рббіць, цялят даглядая, а ён ахбджваяцца каляхаты, яна кажа: такісякі цяляпё), a двсціх усё ж ляпёў Савані Свісл.
ТАКІ ХАРбШЫ, ЯК ЛЮЛЬКА ЗА ТРЫ ГРОШЫ Што ты хваліш сва]гб сына, як ягб ні знаям, ён такіхарбшы, як люлька за тры грбшы. Варанкі Шчуч.
ТАКІ', ШТО Ў СЎПЕ ТАЎКАЧбМ HE ЗЛОВІШ Аляксё) нацягаў з гдрада шыфяру і цэглы, чагд хбчаш на будбўлю, чалавёк такі, што ягб ў сўпе таўкачбм ня злбвіш. Панара Смарг.
ТАКОГА ЦВЁТУ ПА ЦАЛУМ СВЁТУ Вядбмо, цяпёр цяжэ) вьдсьці ўзамуж, як раныйа, бо цяпёр такбго цьвёту па цалум сьвёту, а даўнё) былб дзёвак менш, як хлбпцаў. Кукалкі Ваўк.
ТАК-СЯК НАЎСКАСЯК, АБЫ HE ПА-ЛЮДСКУ Які з цябё раббтнік, калі ў цябё усё так-сяк наўскасяк, абы не па-людзку. Пагарэлка Кар.
ТАННАЕ МЯСА САБАКІ ЯДЎЦЬ Накупляя рбзнага шмацьця, а ўзлажыць на людзі няма чагб, як кажуць: таннае мяса сабакі ядўць. Ходараўцы Лід.
ТУДЫ МІЛЯ, СЮДЫ МІЛЯ, ТУДЫ-СЮДЫ СЕМ МІЛЬ На адныя таксбўкі кблькі zpdiuaj патрацілі: то да маладбга, то да маладбў выхбдзіць туды міля, сюдыміля, туды-сюды сем міль, бацькіразлічацца. Шчэчыцы Маст.
ТУТ ЗА МУКЎ, ТУТ ЗА КРУПЎ, ТУТ ЗА ПАЗУХУ РУКЎ Нашая Марыля такая раббтніца: ту за мукў, ту за крупў, ту за пазухурукў. Кадзішкі Аід.
ТЫ АД КАГО ЖМЁНЬКУ, А ЧОРТ АД ЦЯБЁ СЯВЁНЬКУ He бяры, дзётачкі, нічбга чуждга, бо ты ад кагд жмёньку, а чорт ад цябё сявёньку. Некрашы Іўеўск. ТЫ Ў СВЕТ ДОЛЯ ЎСЛЕД Куды ты ні п6)дзяш ці паёдзяш, твая дбля бўдзя )сьці за таббю, праўду кажуць: ты ў сьвет і дбля ўсьлед, дык будзь лепш з намі. Кукалкі Ваўк.
ТЫ ЯМЎ ГОЛ ЕНА, А ЁН СТРЫЖАНА Ну што ты бўдзяшрабіць, знаць нічбга няхбча: ты ямў гбляна, а ён стрыжана. Еўлашы Шчуч.
У АДНб ВЎХА ЎЛЯТАЕ, A 3 ДРУГОГА ВЫЛЯТАЕ Наш Юзік нічбга не трымая дбўга ў галавё, што яму ні кажы, бо ў аднб вўхо ўлятая, а з другбга вылятая. Ааўрынавічы Свісл.
У БЁДНАГА ДРОЎ Н1 ПАЛЁНА, А Ў БАГАТАГА БАРАДА ПА КАЛЁНА Табё трэба накасіць на зіму сёна, дроў назапасіць, да Рыгбра ні раўнаўся, ямў сынэ, зяцё дапамбгуць, як казалі даўнёр у бёднага дроў ні палёна, а ў багатага барада па калёна. Міжэвічы Слон.
УБбЙ HE ЎМАЛОТ Дўмаяш, дббра, як пабёсься, убб) не ўмалбт, карысьці ні даё. Геранёны Іўеўск.
УВОСЕНЬ ПЕРАМЁН ВОСЕМ Цяпёр дажджэ)дуць, алежбўдзя/ пагбда, увбсянь перамён вбсім. Яцкуны Астр.
У ВОЧЫ ЛІСКОМ, A ЗА ВОЧЫ ПЯСКОМ Ты ня вер Данілу, гэта такі чалавёк, у вдчы ліскбм, а за вбчы пяскдм. Масілавічы Слон.
У ГАЛАВЁ, ЯК У ВОСЕНІ НА ДВАРЭ Стафан, але ж у цябёў галавё, як у гбсяні на дварэ, ні да чбга табё і справы няма. Роўбавічы Іўеўск.
УДАВЁ БОГ ЗДАРОЎЯ ДАЁ Марыля кідаяцца адна з дзёцьмі, і жывё сабё, удавё бог здарбўя даё. Верцялішкі Гарадз.
УДАЛОСЯ СЛЯПбЙ КЎРЫЦЫ ЗЯРНЯ ЗНАЙСЦІ Удалбся сьляпбі кўрыцы зярня знаўсьці, дык не зная, дзе дзёці, так і ты: палучыў грбшы і ні знаяш, куды jix усадзіць. Нязнанава Навагр.
У ЗЛ ОДЗЕЯ СбРАМ НА СОНЕЙКУ ГРЭЕЦЦА Гэта ж сьліўкі самі не каштавалі, чакалі, калі пасьпёюць, а ўндчы нёкія чэрці jix дачыста абарвалі, то праўда, што ў злбдзея сбрам на слбняіку грэяцца. Гейстуны Ашм.
У КАГб БАЛЯЦЬ КОСЦІ, ТОЙ HE ДЎМАЕ Ў ГОСЦІ Маці маладд) не прыёхала на вясёля, надто хвбрая, а ў кагб баляць кбсьці, moj ня дўмая ў гдсьці. Баяры Шчуч.
У КАГб ДАСТАЁ, ТАМЎ I РОЗУМ ПРЫСТАЁ Чагб ямў не хапала, адзінак быў у сям]і, усягб дастарчала, вывучыўся, цяпёр агранбмам рббіць, у кагд дастаё, тамў і рбзум прыстаё. Даўгялы Вор.
У КАГО ЗГЎБА, У ТАГб ГРАХЎ ПОЎНА ГЎБА ЗусімзмарнёўКбстусь, яксына пахаваў, ні мджа на сьвет ббжы глядзёць, усё сябё вінўя, наштб купіў сыну матацыкл, каб moj загінуў, гэта ж так: у кагб згўба, у тагб грахў пбўна гўба. Заляшаны Ваўк.
У Л EC БЕЗ СЯКЁРЫ HE Л ЕЗЬ Прывёзьлі хлбпцаў дарбгу стрд]іць і нівбднф лапаты ніўзялі, мўсіць, забьіліся, штоўлес без сякёры нялезь. Карэвічы Шчуч.
У ЛЮТЫМ МАРбЗАМ, У КВЁТНІ ДАЖДЖбМ, У СЁРПНІ 3 БАГАТЫМ ЗЯРНОМ Мая дачўшка, няха) цябё сустрэняў лютым мардзам, у квётні дажджбм, у сёрпні з багатым зярнбм. Гейстуны Ашм.
УМЁЛАМУ РЎКІ HE БАЛЯЦЬ Наш Гёнка цэлыя тыдні на вясёльлі грая і нічбга ямў ня шкбдзіць, умёламу рўкі ні баляць. Дабраволя Свісл.
УМЁЎ ПАМЫЛІЦЦА, УМЁЙ I ПАПРАВІЦЦА Дрэнна вы)шлі ягб справы на фёрмя, цяляты пахварэлі, але умёў памыліцца, xaj умёя і паправіцца. Вялетава Кар.
У ПУСТЫМ КАСЦЕЛЕ БОГУ МАЛІЦЦА Захацёла ты, баба, у пустбм касьцёля ббгу маліцца: хто ж табё задарма хату накрыя, трэба сьпярша грбша] прыдбаць., Бабіна Гарадз.
У СВАЕЙ ХАЦЕI КАЧАРГA МАЦІ Хаця бнам да нядзёлі дадбму дабрацца, абрыдла ўжо ў людзё) быць, у сваё) хаця і качарга маці. Дзярэчын Зэльв.
УСЁ БАБРЫ ДАБРЫ, АДНА ВЫДРА ЛІХА Як сталі на судзё бадаць, хто краў, тоўся jix банда выставіла аднўмагазіншчыцуЛізу, бач, усё бабрэ дабрэ, адна выдра ліха. Шчэчыцы Маст.
УСТАЦЬ РАНА, НАДАЛЎЖЫЦЬ АБУВАЮЧЫСЯ Наш Юльянякрана ніўстаня, усё спазьняяцца на раббту: устаня рана, надалўжыць абуваючыся. Угляёва Ашм.
УСТЫД HE ДЫМ, АЧЎHE ВЫЕСЦЬВалячка, нушто ты 6ajicca вь'бсьці і сыіець, ты ж дббра пяёш, устыд ня дым, ачў ня выясьць. Бершты Шчуч.
УЧАРАШНЯГА ДНЯ HE ВЁРНЕШ Каб паслўхаў маціі ні па)шбўу глухўю ноч, то ўсё б былб дббра, але ж учарашняга дня ня вёрняш. Стараўшчына Шчуч.
У ЧУЖОЕ ШЧАСЦЕ HE ЎКЎПІШСЯ Aj, дачўшка, у чужбё шчасьцё ня ўкўпісься, янб ні тваё. Крышылоўшчына Кар.
ХАПАЙ, ХАПАЙ, БО ЧАСУ HE СКАЖАШ ПАЧАКАЙ Ты ж хутчэ) збіра]ся да арбдну, a то пбтым бўдзя, xandj, xandj, бо часу ні скажаш пачака). Янканцы Ашм.
ХАЦЁЎ БЫ, ДЫ ХАЦЁЛЬ HE ДАЁ Угэту зіму сына ні бачыла, не прыяжджаў, кажа, хацёў бы, ды хацёль ні даё. Шчэчыцы Маст.
ХЛЕБ HE ЗЯЦЬ, ЯКІ ЎДАЎСЯ, ТАКІ З'ЯДЗЯЦЬ Хлеб ні зяць, які ўдаўся, такі зьядзяць, хлеб ні нявёста, якіўдаўся, такізьёсца. Галаўнічы Гарадз.
ХЛЕБ ПАСПЯВАЕ, КАЛГАСНІК HE ГУЛЯЕ Цяпёр у калхбзя самая пара рабіць, хлеб пасьпявая, калгасьнік не гуляя. Труханавічы Дзятл.
ХОДЗІЦЬ АД КбМІНА ДА КОМІНА, ДЗЕ ПАХНЕ СКАРОМІНА Наш Мірбн век сва)гб нічбга ні гадўя, хбдзіць ад кбміна да кбміна, дзе пахня скарбміна. Барташы Шчуч.
ХОЦЬ АЛ ЬХОВЫ, АБЫ НОВЫ Ты сва)гд Славікаўжо трэ/цігодз вб)ска чакаяш, а Зб]ка па сваём і ні дбая, у яё ўжо Мійіа ёсьць, кажа, мне хоць альхбвы, абы нбвы. Шчэчыцы Маст.
ХОЦЬ ВбЎНА, АБЫ КІШКА ПОЎНА Во які чалавёк, ямў хоць вбўна, абы кішка пдўна. Тэлькаўшчына Іўеўск.
ХОЦЬ ВЯЛ І'КАЯ ФІГЎРА, ДЫ ДЎРА Наш пан усягб меў пбўна, сабак меў з сдтню, а рбзуму ні вёльмі што вялікага быў, хоць вялікая фігўра, ды дўра. Грандзічы Гарадз.
ХОЦЬ 3 ВАДОЮ, АБЫ HE 3 БЯДОЮ Броў, броў Васіль са складу дабрб, а цяпёр уся сям’я плача, як ягб забралі, лепш былб б ямў хоць з вадбю, абы не з бядбю, каб жыў, якусё дббрыя людзі, то ні былб б гэтак. Дроздава Аід.
ХОЦЬ КУЛЬГАВЫ, ХОЦЬ НАСАТЫ, АЛЕ ХІТРЫ I БАГАТЫ Даўнёі як дзёўка замуж ішла, то бацькі гналіса за багацьцям, хоць кульгавы, хоць насаты, але хітры і багаты. Старынкі Шчуч.
ХОЦЬ МУЖЧЫНА ЯК ШКАРПЁТКА, АЛЕ ЗА ІМ ЖОНКА ЯК КВЁТКА Наш ўігнась ня вёльмі відны, а жбнка ў ягд як ягадка, во / кажуць: хоць мужчына як шкарпётка, але за jiM жбнка як квётка. Пятрэвічы Зэльв.
ХОЦЬ СКАЧ, ХОЦЬ ПЛАЧ, HE ЎСТАНЕ ТВАЯ КЛЯЧ Павддка заліла ўсё, памарнавалася і зббжа, і жывіна, але што ж ты зрдбіш: хоць скач, хоць плач, ня ўстаня твая кляч. Ігнаткаўцы Аід.
ХОЦЬ СТАРЫ ПЛАЦЯНІШКА, АЛЕ ЎСЁ ЗА ІМ ЗАЦІШКА Накладзі на плёчы маю ясёнку, бўдзя цяплё), як кажуць: хоць стары плацянішка, але за jiM зацішка. Морына Іўеўск.
ХОЦЬ У СВЕТ, ТА ШЧАСЦЕ ЎСЛЕД Ці дбма быў, ці на цалінў паёхаў, а сваё) Збсі ні пазабьіў, вось так заўсёды: хоць у сьвет, та шчасьця ўсьлед. Шчэчыцы Маст. ХОЦЬ ЧбРНАЯ ПАПА, АБЫ ПОЎНАЯ ХАТА Ма/мў чалавёку ніякіх прысмакаў ня трэба, абы быў хлеб і капўста, кажа: хоць чбрная ndna, абы пбўная хата. Мураваная Ашмянка Ашм.
ХТО БАІЦЦА ВЕРАБ'ЁЎ, ТОЙ I ЗАЙЦУ HE СТРАШНЫ Аж сьмёшна глядзёць, як наш брыгадзі'р дрыжыць, як гавбрыць з прадсядацялям, мы ягб не ба)імся, бо, як кажуць, хто oajiuua вераб’ёў, moj і за]цу ня страшны. Міжэвічы Слон, ХТО БЕЗ НАВЎКІ, ТОЙ ЯК БЯЗРЎКІ Сынбк, трэба дббра вучыцца, бо хто без навўкі, moj як бязрўкі. Вялетава Кар.
ХТО ЛЁЦЕЙКА ПРАВОДЗЕ 3 СЯРПОМ, ТОЙ ЗІМКУ СТРАЧАЕ 3 ПІРАГОМ Улётку і жаць, і касіць, і сёяць пасьпява), каб дббра зіму жыць, гэта ж, хто лёця)ка правбдзя з сярпбм, moj зімку страчая зь пірагбм. Гейстуны Ашм.
ХТО MAE ДбЧКІ, ТОЙ ХбДЗІЦЬ БЕЗ САРбЧКІ Тры дбчкі мёлі, усё замужам, кбжна) далі карбву, паршука, адзёжу справілі, самі йяпёр мала маям: хто мая дбчкі, moj хбдзіць без сарбчкі. Зарачаны Ваўк.
ХТО НАПРАСТЫ ХбДЗІЦЬ, ТОЙ ДОМА HE НАЧЎЕ^к псцшлі напрасты, папалі ў такія трансавы, лёдва нбгі выцягнулі, во, хто напрасты хбдзіць, moj дбма ні начўя. Кракоўка Ашм.
ХТО П'Е, ТАМЎ НАЛІВАЙЦЕ Хто п’е, тамў наліва)ця, хто ні п’е, тамў ні дава)ця, а я дббрага рбду, п’ю гарэлачку, як вбду, захіліўшыся ў кутбк, па тры чарачкі ў ратбк. Дзякаўцы Шчуч.
ХТО РАЗ УКРАЎ, ТОЙ УКРАДЗЕ ДВА Мўсіць, гэта Хвёдар пацягнўў маёштыкёты, от жа злбдзя), ужб раз наклаў ямў па карку, алё ж хто раз украў, moj украдзе два. Пераганцы Вор.
ХТО РОБІЦЬ, ТОЙ I MAE У Суёты як усё рббяць у саўгасе, mo j жывўць ддбра, хто рббіць, moj і мая. Пліса 2 Навагр.
ХТО СЁЕ ГАРбХ у мАрцу, той вАрыць яго ў ГАрцу, а хто ў мАю, той вАрыцьуяюЯк пасёялі рана гардх, то jypaдз^ў дббры, гэта ж кажуць: хто сёе гарбх у марцу, moj варыць яго ў Гарцу, а хто ў маю, moj варыць у яю. Даўгялы Вор.
ХТО ЎЛЁТКУ цянькў шукАе, той узімку галадАе Ты надта ні прахлаждаяся, рабіць ідзі, як усё, бо хто ўлётку цянькў шукая, moj узімку галадая. Старое Сяло Зэльв.
ХТО ЦІХА ХОДЗІЦЬ, ТОЙ ГЎСТА МЁСІЦЬ Бачыш ты ягд, як чысто выкашано, згрэбяна, во як рдбіць Уладзік, хто ціха хбдзіць, moj гўста мёсяць. Гуршчызна Іўеўск. (Гуршчына)
ХУДЎЮ КАБЬІЛУ ПАСТАЎ ХОЦЬ ДЗЕ, HIXTO HE ЎКРАДЗЕ Што тут у тваё) хаце украсьці? Злбдзя) ідзё тудь'і, дзе зна/дзя пажыву, а худўю кабылу пастаў хоць дзе, ніхтд не ўкрадзя.
ЦІ ЛОБАМ ПА ПАЛЦЫ, ЦІ ПАЛКАЙ ПА ІЛБЁ, УСЕ РОЎНА ІЛБЎ БАЛІЦЬ Яна мне кажа, ты пасаліла ня сто гуркдў, а дзёсяць дзесяткаў, во паправіла, ніўсё аднд: ці лббам па палцы, ці палкаў па ілбё, усёрбўна ілбў баліць. Саленікі Кар. ЦІХАЯ СВІННЯ ГЛЫБбКУЮ ЯМУ РЫЕ Усё кажўць: ён ддбры, такі ціхі, але ж ціхая сьвіня глыббкую яму рыя. Труднава Кар.
ЧАГО НЕХОЧАШ САМбМУ, НЕЧЫНІ Ніхаінасабёцяпёрпаспытая,
як цяжка, як дзіця лядачая рббіцца, a то ўсё з мянё сьмяюса, чагб ня хбчаш самбму, не чыні другбму. Міжэвічы Слон.
КНІГІ ОНЛАЙН
