Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ЗАШЧЫК м. Укол. Мне на зашчыкі трэба хадзіць у бальніцу, балюшчыя гэтыя зашчыкі. Апіта Іўеўск.
ЗАШЧЬІКАНЫ дзеепрым. Запёрты. Ці добра хаця зашчыканы дзьвёры, каб хто ні ўлез. Раклевічы Дзятл.
ЗАШЧЫРАВАЦЬ зак. Запрацавацца. Зашчыравалі на сенажаці і на полудзянь забыліся, хацелася, каб дождж ні памарнаваў сухоя сёна. Нагорнікі Дзятл.
ЗАШЧЫРЫЦЬ зак. Зарасці. Буракё трэба палоць, зашчырылі зусім, за mpaeoj jix ня відаць. Нагорнікі Дзятл. ЗАШЫПЎЛІЦЦА зак. перан. Схавацца. Недзя малы як зашыпўліцца, то паспрабў) яго зна)сьці. Рудня Свісл. ЗАЮЧЫЦЬ зак. Скалечыць, замучыць. Заючыў такі кураня meoj сабака, яно б жылб. Лагады Шчуч.
ЗАЯРМОЛІЦЬ зак. Завязаць абы-як. Наша Лена скарэ) заярмбліла хўстку і панёслася на вечарынку. Сенькавічы Іўеўск.
ЗБАБУРЫЦЬ зак. Узваліць. Збабўрыў на плечы пудоў пяць і ні пахіснўўся. Кемяны Шчуч.
ЗБАВІЦЬ зак. Патраціць. Наша Надзя збавіла час, а зрабіць нічога ні пасьпёла. Міжэвічы Слон.
ЗБЕДАВАНЫ прым. Сумны. Хбдзіць наш Мікбла такі зьбедаваны па жбнцы, аж глядзёць цяжка. Малое Сяло Шчуч.
ЗБЕДКАВАНА (збедкавано) прысл. Сумна. Што жты сядзіш тут у пацёмках зьбедкавано ў кутбчку, мо плакала чаго? Загор’е Кар.
ЗБЁЖЫСТЫ прым. Вузкі. Ідзі ты па гэта) зьбёжыстф дарджцы, хутчэ) дб)дзяш. Ханявічы Свісл.
ЗБІРАК м. Посуд на ягады. А ці ўзяла ты зьбірак, куды ягады кідаць? Прэціма Шчуч.
ЗБІРКА ж. Посуд на ягады.
ЗБЛАГІЗНА прысл. Бедна. Мы даўнё) жылі зблагізна, ні тоя што цяпёр. Кукалкі Ваўк.
ЗБЛАЖНЁЛЫ прым. Зблажэлы. Зусім зблажнёлы стаў мо/ Хведар пасьля хварббы. Хорашава Навагр. Дачка адразу зблажэла была, як выр шла замуж. Касцянева Шчуч.
ЗБЛЯКОВАНЫ прым. Бляклы, выцвілы. Хустка твая надта зблякбваная, яна шпэціць усё адзёньня. Мыто Лід. ЗБОІЧЫ мн. Папярочныя планкі ў кроснах. Прышлбся рабіць нбвыя зббфчы да крдснаў, бо старыя згубіліся. Клешнякі Шчуч.
ЗБОЛЕНЫ прым. Хворы. Зббленыя нашы сэрцы, яны кажуць, як было цяжка ў ва)нў. Ханявічы Свісл.
ЗБОРНЫ прым. 1. Перадвясельны. Нашы дзяўчаты прышлі да Ядзі на зббрную суббту. Залесаўцы Навагр.
ЗБОРНЫ прым. 2. Беражлівы. Адбльф мая добры набытак, бо вельмі зббрны, ні прап’ё, ні прагуляя. Хорашава Навагр.
ЗБОЧЫНА ж. Узбочына, бакавіна. Jiдзёця па зббчыня, то каровы вас ні зачэпяць. Гаўя Іўеўск.
ЗБРАДЗЁТНЫ прым. Стрыечны. Паеду ўзаўтра да збрадзётнага брата на вясёльле. Даўбукі Смарг.
ЗБРАСКАЦЬ зак. Скамячыць. Дзёці ўжо збраскалі мне хўстку, німа як накласьці. Падбалоцце Зэльв.
ЗБРОЙНЫ прым. Бадлівы, задзірысты. Наша карова збрб)ная, усіх кароў сабіла, у каждум стадзя есьць сама збро)ная карова. Касцянева Шчуч.
ЗБРбХАЦЦА зак. Стаміцца. Збрбхаўся я сёдня, як Фэля пры быдле. Васеўцы Ашм.
ЗБРУСАВАНЫ прым. Зацвярдзелы. Нештоў цялўшкі стала збрусаваная вымя. Пятрэвічы Зэльв.
збрухітАць зак. Стаптаць. Улёзьлі сьвіня ў агарод і ўсё чысто збрухіталі. Рудня Свісл.
ЗБРУШНЁЦЬ зак. Напухнуць. Мусіць, нехта даў карбвя па вўмяню, бо страшна збрушнёла, аж усё гарыць. Налібакі Навагр.
ЗБРЫДЗІЦЬ зак. Зганіць. Нідббры ты чалавёк, нашто ты збрыдзіў гэту бёдную бабу, што на/шла плачучы. Шылавічы Ваўк.
ЗБРЫСАВАЦЬ зак. Патаптаць, паглуміць. Малыя хадзілі па яблыкі і збрысавалі ўсё бульбавёньне. Літвінкі Гарадз.
ЗБУЙВЁЧНЫ прым. Стары, зношаны. А бацюхны, якая збуівёчная пдсьцялка, а Каруся ўсё засьцілая ложка. Сялец Смарг.
ЗБУРЗОЛІЦЬ зак. неадабр. Замуціць. Хлапчукі так збурздлілі ваду ў рэчцы, што аж пацямнёла. Лешчаняты Смарг.
ЗБУРбХАЦЬ зак. неадабр. Забрудзіць. Першы раз адзеў новая паліто і ўсё збурбхаўу балбта. Панара Смарг.
ЗБУРЫЦЦА зак. Намерыцца выканаць работу. Чаго вы збурыліся ўсе на тоя сенаваня, насядзёця яшчэ, ніха) прасбхня трохі. Крапіўніца Свісл.
ЗБУРЫЦЬ зак. Разбудзіць. Сам ні спаў і нас збурыў на досьвітку ўсіх. Жалудок Шчуч.
ЗБУРЭЦЬ зак. Перакіснуць, перастаяць. Сьмятана ўжо зусім збурэла, трэба было ўжо даўно зьбіць масла. Янканцы Ашм.
ЗБУХТАВАЦЬ зак. Няроўна пакляпаць. Вагнбў лапатўху ў касё, збухтавбў касу. Каробчыцы Гарадз.
ЗБУЯНІЦЬ зак. перан. Паваліць, штурхнуць. Мбцная вятрўга збуяніла мяне з ног. Гіршчыны Слон.
ЗБЫТКАВАННЕ н. Дастатак. У нашага крамніка вёлькія збыткі, чаго хочаш у хаце знб)дзяш, у збыткаваньні гадуя дзяцёў Панара Смарг. збыткавАцца незак. Здзекавацца. Як прышлі былі нёмцы, то з людзе) адно збыткаваліся. Панара Смарг. ЗБЫТКІ мн. 1. Жарты. Hi стрд)ця вы збыткі з малбга дзіцяці, што вам за збыткі з яго плачу. Новы Двор Свісл. ЗБЫТКІ мн. 2. Лішкі. У нашага крамнікаўсёзнаідзяш, што трэба, а збыткаў німаўяго. Панара Смарг.
ЗБЫТКОЎНЫ прым. Непрыгодны. У нас на фёрмя карова анна сусём збыткбўная, яе збываць будуць. Князікоўцы Іўеўск.
ЗБЫТНЫ прым. Неабходны. У нашаго ганўчніка заўсёды е ўсё збытнае, што ні спрбсіш. Шылавічы Слон.
ЗБЫТЭЧНЕ прысл. Непатрэбна. Наштд ты купіла гэтыя лакёркі? Гэта збытэчне, а што збытэчне, mo jсьвіня ні есьць. Цярэшкі Ваўк.
ЗБЫТЭЧНЫ прым. Марны, дрэнны. Hi купля) ты гэтаго касьцюма, бо
гэта збытэчны матэрыял. Салтанішкі Вор.
ЗБЫЦЬ прысл. Надта, вельмі. Збыць дадому хбчацца, паеду на сьвята. Міжэвічы Слон.
ЗБЫЧЫЦЦА зак. Насупіцца. Бачыш, як збычыўся Хвёдар, чакая, каб з кім схатцца падўжацца, але на гэта мала ахвбтнікаў, бо німа дужэ]шых. Лелюкі Іўеўск.
ЗБЭНДАНЫ дзеепрым. Зняслаўлены. Яна бёдная была збэнданая чысто і ні хацела паказвацца на людзі. Завідзіненты Астр.
ЗБЭНДЗІЦЦА зак. неадабр. Страціць розум. Зусім збэндзіўся jix хлбпяц, жаніўся наўдавёз дзёцьмі. Турэц Кар. ЗБЭНЧЫЦЬ зак. Успушыць. Нешто карбву сёньня збэнчыло, трэба нешта рабіць, даваць рады. Саленікі Кар. збягАцца незак. Сустракацца. Нашы дзеці Валя і Сярожа зьбягаюцца вельмі часта. Вярэйкі Ваўк.
ЗБЯГЛЁЦ м. Уцякач. Такі злавілі таго зьбягляца, нікуды ні дзёўся. Панарка Смарг.
ЗБЯДбВАНЫ прым. Нешчаслівы. Зьбядбваны чалавек гэты Міхал, жонка памёрла, дзеці хвбрыя ў яго. Белеўцы Лід. ЗВАБЛІВАЦЬ незак. Збіваць з толку. Што за чалавек ваш Чэсь, от яму каб звабліваць чужых жднак, а свая ж такая фа]ная жбнка. Повішні Ашм. звайкавАць зак. Адолець. Жаніся, сынок, усё роўна цябе дзяўчата зва)кўюць. Сураж Іўеўск.
ЗВАЛЬНА прысл. Ціха, павольна. Jiван ішоў звальна, мы яго нагналі, разам прышлі. Лынтуп Іўеўск.
звАльчыць зак. Адолець. Кбстусь Majzo Алёся за адзін раз звальчыць. Жылі Іўеўск.
ЗВАНАЛІТНІК м. застар. Майстар адлівання званоў. Яго дзед быў званалітнікам, званы адліваў у катлбх. Васілішкі Шчуч.
ЗВАНДРАНЁЦЬ зак. Застыць, змерзнуць. Ідзі ў хату, бо ўжо ўсе] звандранёў на хбладзе. Кухары Маст. званчАк м. Звяно са спіцамі ў коле. Дзьве сьтцы або тры закладваюць у калбдку па званчакдх, званчакбў чатэры можа быць у коле. Каробчыцы Гарадз.
ЗВАР'ЯВАЦЦА зак. Страціць разважлівасць. Алёся зусім звар’явалася, калі так рана замуж пашла. Прудзяны Шчуч.
ЗВЕСЛАВАЦЬ (звяславаць) зак. Праехаць з вёсламі. Ад канца ў канец дзёці зьвяславалі стаў і ні зна]шлі добрага прыпынку. Куклічы Свісл.
ЗВЁРТКІ прым. Спрытны, рухавы. Мая цёшча яшчэ зьвёрткая: і пасьпяваць, і патанцаваць можа. Падгаі Ашм.
ЗВІЗЖЭЛЫ прым. Халодны. Усе папакачанёлі ад хбладу ў гэтым звізжэлым пблі. Зарудзічы Смарг.
звіндавАць зак. Падняць. Гэту штўку мы дварх не зьвіндўям. Руда Яварская Дзятл.
ЗВІННА (звінно) прысл. Зладжана, спорна. Звінно працавала наша брыгада на буддўлі. Самаравічы Зэльв.
ЗВІННЫ прым. Старанны. Зьвінны ў нас Сярбжа, ні пасьпёяш сказаць, як ён зрббіць. Самаравічы Зэльв.
ЗВІРСЛАКІ' (звірслакё) I ЗВІРСЛЯКІ (звірслякё) мн. Капусныя сцяблы. Усю капўсту сьцерабілі, адно зьвірсьлякё засталіся. Загор’е Кар.
ЗВІРЎТНЫ прым. Спрытны. Зьвірўтны наш брыгадзір, зьвірўтныя нашы дзяўкі на фёрме. Пераганцы Вор.
ЗВІТНЫ прым. Рухавы. Ну ж і зьвітная ваша нявёстка! Мая Марыля хоць старая, але зьвітная. Новы Двор Свісл.
ЗВІШЭЦЬ зак. Ссохнуць. Трава звішэла зусім, дажджў німа ўсё. Макараўцы Бераст.
ЗВбДНІК м. Манюка. Гэтаму Міхасю ніхто ні вёрыць,бо ён вядомы звбднік. Кулеўцы Шчуч.
звбдны прым. Ашукальны, падманлівы. Пёрійага красавіка ў нас лічыцца звддны дзень, можна маніць, колькі хочаш. Пераганцы Вор.
ЗВОЛЬНА прысл. Ціха, памалу. Машына паёхала звбльна, і мяне пасадзілі. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) ЗВОМПІЦЬ зак. Здагадацца, зразумець. Я ўжо звбмпіла, пра што будуць гаварыць. Навасады Вор.
ЗВОНА н. Кола са спіцамі. У звбна папаў не]кі калбк, то конь чуць цягнўў воз. Урцішкі Іўеўск.
звбнік м. Бразготка, званочак. Звбнік на шыю вёшаюць, каб чуваць было, дзе цяля хбдзіць. Макараўцы Бераст.
ЗВОННІК м. Званар. Яго бацька зусім. ня меў зямлі, быў звбньнікам у ка• сьцёлі. Чыжуны Вор.
звочыць зак. Заўважыць. Я j ні звбчыла, калі ты па)шла дахаты. Дубляны Маст.
ЗВЎГАЛЕНЫ дзеепрым. Абвуглены, падгарэлы. Усёў насу ва)ну пагарэло, адно звўгалены сьвірбнак застаўся. Уша Кар.
ЗВУЧЫЦЬ зак. Прывучыць. Ледва карбву звучылі прыхбдзіць дадому, усё уцякала. Сураж Іўеўск.
ЗВЫКЛЕ (звьікля) прысл. Заўсёды.
У Majzo чалавёка звыкля дббрая рабдта. Клешнякі Шчуч.
ЗВЭНДЗІЦЬ зак. неадабр. Замарыць. Аўхім як зьёзьдзіў па дрбвы, дык зусім каня звэндзіў. Гейстуны Ашм. ЗВЭПСІЦЬ зак. Зганьбіць. Гэты хлбпяц можа звэпсіць чалавёка нізавбшта і сьмяяцца. Старыя Нягневічы Навагр.
ЗВЯГА ж. Ніжняя сківіца ў жывёлы. Карова есьць трасянку, адно зьвяга варўшыцца. Загор’е Кар.
ЗВЯЗАНКА ж. Сувязь загнутых частак палазоў. Трэба зьвязанку новую скруціць на палазы. Лелюкі Іўеўск.
ЗВЯСНЕЦЬ зак. Знядужаць, знясіліцца. Мая Марыля, казаць праўду, зьвясьнёла, устаць ні мбжа. Крышылоўшчына Кар.
ЗГАБЯНЁЦЬ зак. Змерзнуць. Пададзёнь камузэльку, бо там зусім згабянёяш, гэдакі холад на дварэ. Цярэшкі Ваўк.
ЗГАГА ж. Пякотка. Згага мяне чысто замўчыла, што ні зьем, то пячэ. Маісеевічы Ваўк.
ЗГАДЗЯ прысл. Пасля. Вы ідзёця, а мы нрыдзям крыху згадзя, бо яшчэ картбпля ні зварыласа. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ЗГАЛАСІЦЦА зак. Наплакацца. Твая малая зусім згаласілася, пакуль ты прышла. Гадзілуны Астр.
ЗГАЛУБЁЛЫ прым. Пасівелы. Маці зусім згалубёлая стала, гдра пабачыла шмат у ва]нў. Галавачы Гарадз.
ЗГАМЖОНЫ дзеепрым. Памяты. Ля, як тваё палыпб згамжбная стала. Баяры Шчуч.
ЗГАНбДАЦЬ зак. Папсаваць. Дзёці без пары ўсе ягады зганбдаюць. Сонтакі Іўеўск.
ЗГАНУЦЬ зак. Зразумець. Было бачна, што бацька зганўў усё. Краснае Бераст.
ЗГАПІЦЬ зак. неадабр. Прагледзець, пралічыцца. Ты згапіў, што не купіў паршука за такія грдшы. Рудня Свісл.
КНІГІ ОНЛАЙН
