Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ЗЛАБУЗАВАЦЬ зак. Патаптаць. Глядзіце, каб кардвы жыта ні злабузавалі. Нагорнікі Дзятл.
ЗЛАГОДНА прысл. Дружна. Нашы бацькё злагбдна век пражылі, каб і нам так жыцьце пражыць, нічбга 6 больш ні хацёла. Зарудаўе Маст.
ЗЛАДЗІНЫ мн. Праводзіны ў армію. Сёньня ў нас зладзіны, Сярбжа заўтра )дзе ў армію. Баяры Шчуч.
ЗЛАДЗІЦЦА зак. Адбыцца. У jix, напэўна, ўжо зладзіцца вясёльля, прыёхала яго маці паўзірацца на дзёўчыну. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ЗЛАДКАВАЦЬ зак. Зрабіць. Хлопцы зладкавалі на канцы вёскі гэўдалку, зьбіраюцца па вечарбх. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ЗЛАДЫЯЧЫЦЬ зак. Зычыць благое. Няха) бы moj сам тбя меў, што мне зладыячыць, а я нікбму ліха ні жадаю. Гейстуны Ашм.
зламатАць зак. Адолець. Зламатала мяне ў гэтым годзе хварбба, ледва ногі цягаю. Бершты Шчуч.
ЗЛАПАНЫ дзеепрым. Злоўлены. Злапаны зьвярбк сядзіць у нас у клётцы Вензавец Дзятл.
злапатАцца зак. іран. Усхапіцца. Чаго ты гэтак злапатаўся, пасьпёяш за ўсімі паёхаць. Даўгялы Вор.
ЗЛАШЧА прысл. Надта. Прыбёгла наша Ёўка на поле, ды злашча пбзна, ужо ўсе нарабіліся, то адна дарабляла сваю дзялку. Турэц Кар.
ЗЛЁЦІЦЬ зак. Падагрэць. Трбшкі зьлёціла табе вады, ідзі памы) нбгі. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
злосць ж. перан. Нарыў, пачырваненне. Прышча]ка злосьць пусьціла, ні трэ було скрабатаць. Бершты Шчуч.
ЗЛУПАСІЦЬ зак. груб. Набіць. Лянь, тварб хлдпчыка тыя падшпаркі хочуць злупасіць, аджані jix. Рагозніца Маст. ЗЛЫГВАЦЦА незак. Здучацца, сябраваць. Hi такая jix дзёўчына, каб
злыгвацца з якім там хлбпцам. Ханявічы Свісл.
ЗЛЫДЎХ м. Злыдзень. Ну j злыдўх жа Пёцька, цярэдня абірая ў нашым садзе яблыкі, нікога ні барцца. Заляшаны Ваўк.
ЗЛЭХТАЦЦА зак. зневаж. Пасябраваць. Калі злэхтаясься з гэтым гіцлям, то вёда}, што дабра ні бўдзя, ён табе ні патрэбян. Гожа Гарадз.
ЗЛЮЦЁЛЫ прым. Злосны. Такіязьлю. цёлыя нёмцы быліў ва)нў, што сьвет ні бачыў. Уша Кар.
злягАцца незак. Абапірацца. Чаго ты зьлягаясься на мае плёчы, хіба я табе падўшка? Церахавічы Зэльв.
ЗЛЯДАШЧЭЦЬ зак. Змарнець. Наша дачка трбхі злядашчэла, як радзіла дзёвачку. Уша Кар.
ЗЛЯЦАНЫ дзеепрым. Спалоханы. Moj хлбпчык надта зляцаны сабакам, яго лячыць трэба. Еўлашы Шчуч.
ЗМАЛЁЦЬ зак. Паменшыцца. Наш дзед зусім змалёў, а быў мажны мужчына, цяпер малы, гарбаты. Войстам Смарг. ЗМАЛЁЧА прысл. Змалку. Галбўнае змалёча берагчы здарбўя. Юбілейная Свісл.
ЗМАЛЬВАЦЦА незак. Дражніцца. Чаго ты змальваясься зь рм, ніха/ адрабляя свае ўрбкі, ні 4anaj яго. Пескі Маст.
3 МАЛЬКОСЦІ прысл. 3 дзяцінства. Дзёці ў нас з малькдсьці прывучаны працаваць, то памагаюць і цяпёр. Малінаўка Астр.
змАнвацца незак. Дражніцца. Чаго ты са mhoj зманваясься, я ж ні малёнькі. Абелькавічы Дзятл.
ЗМАНТЎЛІЦЬ зак. Выканаць складаную працу. Схадзі да Стася, ён табе змантўліць, штохбчаш, боўсёмбжа. Лелюкі Іўеўск.
ЗМАНЎЦЬ зак. Звесці. Наштб ты зманўўмаю дачку, павёзусьвет, ніха] бы тут былі, якусё. Рацічы Гарадз.
змарнатрАвіць зак. Змарнаваць. Moj нігды ні змарнатравіць нівбдна) капё)кі, усё дахаты нясё. Залесаўцы Навагр.
ЗМЁЙКА ж. перан. Машына ачышчаць зерне. Была ў калхбзе машына зьмё]ка, ndjcaBaAi зёрня, чыста зёрня адыхддзіла. Каробчыцы Гарадз.
ЗМІТРЭЖЫЦЦА зак. Разгубіцца. Вася Moj надто зьмітрэжыўся, як прышла да нас настаўніца. Негрымава Навагр. ЗМУРбК м. Змрок. Нек на змурбку да нас за]шліхлдпцы і тво) сын. Паташня Іўеўск.
ЗМУС м. Прыгнёт. Такдгазмусу, як быў пры нёмцах, сьвет ні бачыў, ні былоў jix літасьці ні да кбга. Саленікі Кар.
ЗМЫДЛЕНЫ (змыдляны) дзеепрым. перан. Збянтэжаны. Абсьмяялі бёднага хлдпца, псршоў змыдляны. Вугольнікі Шчуч.
ЗМЫДЛІК м. Памылка. У тваё] перабіранцы шмат змыдлікаў, таму яна такая нірдўная. Клешнякі Шчуч.
ЗМЬІСЛЕ (змысля) прысл. Знарок. Змысьля ej сказалі пра мужыка, аяна падўмала, j праўда, што прыёхаў. Клешнякі Шчуч.
ЗМЫСЛЫ прым. Разумны.Яшчэмалы, а такіўжо змыслы ваш хлдпчык. Самаравічы Зэльв.
ЗМЫЧКОМ прысл. Разам. Калі сабакі )дуць змычкдм, паляваньне больш удалае. Сонічы Гарадз.
ЗМЭЖЫЦЦА зак. Стаміцца. Змэжыласяязусім, сена цягаўшы. Савічы Шчуч. ЗНАГАЛУ прысл. Раптам. Пбмню, пасьля ва)ны да нас прышлі былі знагалу бандзіты, нашага бацьку шукалі. Уша Кар.
ЗНАЙДЗЮК м. Пазашлюбнае дзіця. У нас усе любяць гэтага знаідзюка, харошы хлдпяц. Квасоўка Гарадз.
ЗНАЙНІЦА ж. Выварат, левы бок матэрыялу. Ты адзёла сукёнку на зна)ніцу, знаініца відаць па рубцах. Чэхі Астр.
ЗНАКАМЁТНЫ прым. Значаны. Moj знакамётны мяшбк, ніз чы]імнізблытаяш. Валокі Кар.
ЗНАНАСЦЬ ж. Павага. Тво) сын dajшдў да вяліка] знанасці, а такі прбсты чалавёк. Мір Кар.
ЗНАТЎРЫЦЦА зак. Закапрызіць. Умяне дзіця як знатўрыцца, дыкупадзё і крычыць. Забалацце Кар.
ЗНАТЭЎКУ прысл. Знячэўку, нечакана. Баньдзіты напалі тады на нас знатэўкуўлёсе, алемы адстраляліся. Багданаўцы Шчуч.
ЗНАЦЬМУЦЬ незак. Будуць ведаць. Іне знацьмуць бацькё, куды падзёлася jix Вёрка, якяна з намі паёхала. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ЗНАЧАЛКА ж. Маркёр. Мы пасадзілі ўсю расаду падзначалку. Доргішкі Ашм. ЗНАЧЫЛЬНІК м. Маркёр. Агуркі пасадзілі пад значыльнік. Калеснікі Бераст. ЗНЕЖЫВЁЦЬ зак. Страціць прытомнасць. Як сказалі, што яе Ваня памёр, дык яна j зьнежывёла. Загор’е Кар.
ЗНЁСКУЛЬ прысл. Аднекуль. Мікбла знёскуль жбнку сабе прывёз дббрую. Тэлькаўшчына Іўеўск.
ЗНЁЦІКУ прысл. Раптоўна. Зьнёціку ў eajny як наляцёлі карнікі, то ўсе мы паўцякалі ў лес. Рагозніца Маст.
ЗНЁМ м. Палка здымаць плады. Бяры зьнём і хадзём абіраць яблыкі. Шандры Ваўк.
ЗНІТАВАЦЦА зак. Пасябраваць. Як зьнітаваліся агранбмка з зьвенявб], то па тых пор на поліразамрббяць. Гута Дзятл.
ЗНІЦЁЦЬ зак. Вырасці ў націну. Агуркі нашы зьніцёлі, зьніцёла мдрква пад яблына]. Крычнікі Іўеўск.
ЗНІЧ м. Здань. Як іду каля мбгілак трасўся, каб які зьніч ні здаўся мне. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) ЗНІЧОГАЦЬ зак. Знядужаць. Два дні ня ёла, як хварэла, таму j зьнічбгала так. Буйкі Дзятл.
ЗНІЧОЖЫЦЬ зак. Знішчыць, сапсаваць. Глядзі, дзёўка, гэты ла]дак усё тваё жыцё зьнічджыць, як п6)дзяш за ягб. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) ЗНІЯКАВЁЛЫ прым. Сумны. Як паёхаў наш Ваня, мама стала зусім зьніякавёлая. Уша Кар.
ЗНОБКА прысл. Холадна. Пад вёчар зрабілася зндбка, холад браў за плёчы. Дакудава Лід.
знбйны прым. Здатны. Дачка jix знб]ная да раббты, як і маці. Кайшоўка Кар.
ЗНЫДЗГАНЫ дзеепрым. Знясілены. Чаму ты такі зныдзганы, ці табе ёсьці німа чаго, ні мджна сябе так запускаць. Сінькі Смарг.
ЗНЭНДЖАНЫ дзеепрым. Змораны. Знэнджаны стары, ледзь па)шбў дахаты. Гута Дзятл.
ЗНЯБОЖАНЫ прым. Сумны. Што ты, Натальля, нека зьняббжаная сёдня? Малое Сяло Шчуч.
ЗНЯБбЖЫЦЦА зак. Засмуціцца. Яна то будзя вясёлая, a то зьняббжыцца і сядзіць, як яе тут німа. Ліпнікі Шчуч.
ЗНЯБЫЦЦА зак. 1. Знясіліцца. Малая гэтак крычала па матцы, але ўжо зьнябылася, сьпіць. Шылавічы Слон. ЗНЯБЫЦЦА зак. 2. Паблажэць. Усе карбвы зьнябыліся за лёто, калі ўсё павысыхало. Гольні Бераст.
ЗНЯМЁННЕ н. Немата. Наш дзедзусім хвбры, нага і рука зьмярцьвёла, на самдга зьнямёньне напала. Сімакава Кар.
ЗНЯЎДАЛЕЦЬ, ЗНЯЎДАЛІЦЦА зак. Змізарнець. Зьняўдалеў Moj Мікбла, трэба яму палячыцца. Шаптуны Іўеўск. Захварэла зімо] і зусім зьняўдалілася. Сямёнавічы Дзятл.
ЗНЯХАЦЦА зак. Пасябраваць. Нашто ты зьняхаўся з гэтым Гёнам, ці ж ён табербвян?Гадоў мо на пяць старэ) за цябе. Галавічполе Шчуч.
ЗНЯЧОГНУЦЬ зак. Змарнець. Тыўжо зьнячбг, бо ні глядзіш сябё, так ты хўтка зусімзьнічдгняш. Баяры Шчуч. ЗбБКАМ прысл. Сопка. Бульбы зббкам наварыла, рдзёця есьці зь сяляццбм. Сялец Смарг.
ЗОБКІ прым. Разварысты, сопкі. Унас картбпля здбкая. Нязнанава Навагр. ЗОЛ КАМ прысл. Досвіткам. Па грыбь'і яшчэ здлкам трэба выісьці з ддму. Вугляны Смарг.
ЗОРАЧКІ мн. Цмен пясчаны, бяссмертнік. Збрачкі растуць на пяскў, дзе каля лёсу. Данілавічы Дзятл.
збчыць зак. Заўважыць. Я; ні збчыла, калі пашлі дзёці. Крапіўніца Свісл. ЗРАДЗЁЦЬ зак. Паспагадаць. На старўю Ёўку зрадзёлі ў праўлёньні, пэнсію далі. Жупраны Ашм.
ЗРАЗОРЫЦЬ зак. Пакрыць слядамі. Дзедужо стары, зморшчкіуньякзраздрылі твар. Чамяры Слон.
ЗРАКЧЫ зак. Сурочыць. Кажуць, Ламанава Алеся можа зрачы карбву або дзіця. Загор’е Кар.
ЗРДНАКА прысл. Раніцою. Зранака ў гбрад паёду. Забагонікі Гарадз.
ЗРАНІЦЬ зак. He ў час нарадзіць. Быў бы сын у нас вялікі, але жбнка зраніла, месяц ні данасіла. Свілы Вор.
ЗРАЯВЫ прым. Крынічны. Зраявая вада халбдная, з зрбя б’езраявы струмёнь. Каробчыцы Гарадз.
ЗРОЙ м. Крыніца. Зраявая вада, дзе зроў зро) вады на тарфяніку. Каробчыцы Гарадз.
ЗРУДЛЯНЫ прым. Плынны, праточны. Зрудлялыя мёсцы на рацэ ні замярзаюць, зрудляная вада цячэ пасярэдзіне ракі. Макараўцы Бераст.
ЗРУХАВАЦЬ зак. Зрушыць, крануць. Шафу з месца зрухавалі, а як на мёсца паставіць? Вігушкі Іўеўск.
ЗРУЧЫЦЦА зак. Заручыцца, пагадзіцца. Учора зручыліся нашы дзёці, xaj жывўць. Навасады Вор. Зручыліся
з сусёдам на цялўшку, дае нам дзьве сдтні за яё. Налібакі Навагр.
ЗРЫНЫ мн. Вочы. Як ён уставіў на мяне свае зрыны, то ; ні знала, куды дзёцца. Мыто Лід.
ЗРЭБІНЫ мн. Адкіды пасля абмалоту грэчкі. Карбва наёлася зрэбінаў і яе ўздўла, то ганялі, пакуль ні апала. Дунай Іўеўск.
ЗРЭДЗЬ, ЗРЭДЧАС прысл. Зрэдку.Мр/ Валік адно плбткі лдвіць, зрэдзь, але прынясе шчупака. Уша Кар. Бацька зрэдчас прыяжджая з поля, але пакуль ні скбнчаць сеяць, то дахаты ні вёрняцца. Шутавічы Смарг.
ЗРЭЛЫ прым. Адкрыты, ясны. От, мая дачўшка, добра паспала, вочкі зрэлыя ў цябе! Каменка Навагр.
ЗУБАВАТЫ прым. Сыры, цвёрды. Яшчэ зубаваты булён, трэба варыць даўжэ). Буцілы Лід.
зубАць незак. Вызначаць моцнасць яйка зубамі. 3y6dj ні зубаў а маё мацнё)шае я)ко. Васілевічы Слон.
ЗУБЛЁНКА ж. Цыгарка, галавешка. Яшчэ малы, а ўжо зублёнку хоча трымаць у рбце, ад старых хоча навучыцца курыць. Буйкі Дзятл. Узяў з агню зублёнку і прыкурыў. Гута Дзятл. ЗУМЁЖАК м. Мяжа. На зумёжку трэба будзя травў выжаць, каровя падкінуць увёчары. Залесаўцы Навагр.
ЗУМЁЦЦА зак. Разгубіцца. Я аж зумёлася, дўмала, згубіла грдшы, ажно яны во дзе былі. Стукалы Маст.
ЗУСІМАЧКА прысл. Зусім. Зямлісваё) у нас зусімачка ня было, абраблялі панскую. Галавічполе Шчуч.
зухавАцца незак. Ганарыцца. Яніна mo j дббрая сусёдка, а калі як станя зухавацца, ні пады)сьці. Міжэвічы Слон.
зухавАць незак. Гуляць. Jix Гёна любіць зухаваць, як прыёдзя на выхбдны дзень, то ўся наша маладзёж каля яго зьбярэцца. Кайшоўка Кар.
КНІГІ ОНЛАЙН
