Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
КАРЎШЧЫК м. Корак. Заткні бутэльку карўшчыкам, каб ні псаваласялякарства. Манчыцы Свісл.
КАРЦІЦЬ незак. Папракаць. Паня заўсёды карціла мяне за раббту, усё ні так, ні гэтак. Масявічы Лід.
КАРЧАВЫ прым. 1. Галінасты. Карчаваясасна, гал’я многа мая. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
КАРЧАВЫ прым. 2. Які жыве на раскарчаванай зямлі. Карчавы ўжо выяхаў зь сям’ё) у гбрад жыць. Пасека Іўеўск.
КАРЧАСТЫ прым. перан. Каржакаваты. Ваш Янак такі карчасты, з шырбкімі плячамі хлопяц. Каробчыцы Гарадз.
КАРЧбЎНІК м. Работнік, які выкарчоўвае пні. От сёні замўчыўсё карчбўнік, ледзь выцягнулі вагамі тры карчы. Церахавічы Свісл.
КАРЧОЎНІСКА (карчбўніско) н. Высечка. У нас у лёсе адно карчбўніско есьць, там дббрыя чбрныя ягады растўць. Гольні Бераст.
КАРЧЫСКА (карчыско) н. Карчэўе. Адно карчыско там, ні праёдзяш з машынаў Макараўцы Бераст.
КАРШПЁТЫ мн. Шкарпэткі. Сяджў і каршпёты ўнўкам вяжу, кабухалады ня мёрзлі. Лунна Маст.
КАРЫНОВЫ прым. Цёмна-руды. Вось на мне станік карынбвы, мама пашыла мне. Любары Лід.
КАРЫЦІНА м. і ж. зневаж. Соня. Устава) ужо, карыціна ты мая, a то прасьпіш усё на сьвёце. Нача Вор.
КАРЭЛА прысл. Брудна. Як не прыбярэш у парў, дык печ і падлога так карэла выглядая, аж брыдка глядзёць. Баярск Смарг.
КАРЭТА ж. перан. Воз са скрыняю. Скарэ) карэту падганя] бўльбу сыпаць. Рудалі Смарг.
КАРЭЎКА ж. Неахайніца. Зноў тая карэўка ў брўднсц сукёнцы пашла на
л юдзі, сораму ні мая так хадзіць. Граўжышкі Ашм.
КАСАВЁЦ м. Ліпень. У касаўцы мужчынам много раббты на касаваньні. Дзенавішкі Смарг.
КАСАВІДПА н. Касільна, вялікая каса. Ці прынёс ты маё касавідла, трэба паўсьці пакасіць па кустбх яко) травы. Баярск Смарг.
КАСАЕЎКА I КАСЕЎКА ж. Пачатак касьбы. 3 шбстага чэрвеня ў нас касёўка ўжо бўдзя. Кемейшы Вор.
КАСАХВОШЧ м. Моцны дождж, залева. Да рўба прамачыў мяне касахвбшч, пакуль дабёглі да прымна, за адзін мбмант прамбклі. Нагародавічы Дзятл.
КАСЛАЎКА, КАСМАЎКА ж. Жменя вытрапанага лёну. Сёня вытрапала дваццаць каславак лёну. Сонічы Гарадз. Мо я к вёчару яшчэ касмаўку лёну campy. Лелюкі Іўеўск.
КАСМАЦКІ прым. Непрыгожы. Брат быў высбкага росту, стрб)ны, але трохі касмацкі. Валосаўка Навагр.
КАСМО н. Нязжатыя каласы. Касмд на полі відаць, жанцы кбсмы папакідалі. Макараўцы Бераст.
КАСОЎКА ж. Гумка. Калі накрэсьліў дрэнна, дык касдўкаў сатры. Быстрыца Астр.
КАСТРАЖОН м. Асака. Хіба гэты кастражбн карова будзя есьці? Яна любіць грудавбя сёна. Макараўцы Бераст. КАСТРАМА ж. Шыпулькі. Мы нагрэбліўлесе кастрамы на пбдсьціл. Данілавічы Дзятл.
КАСТРбХ м. Касцёр колатых дроваў. У jix ляжыць пад хлявбм вёлькі кастрбх дроў. Нагорнікі Дзятл.
КАСТРЫШЧА н. Вогнішча. У ноч на Яна над кастрышчам дзыгалі хлопцы j дзяўчаты, гулялі да раніцы. Уша Кар. КАСЬКА ж. Крыло забітай птушкі. Паdaj мне каську, трэба плітў чысто зьмёсьці. Сонічы Гарадз.
КАТАВАЦЦА незак. Сварыцца. Я ні лёзу da jix, яг бацькі катўюцца, пакатўюцца і зноў дббра. Ясенавіца Ваўк. КАТАЛАШЫЦЬ незак. Мучыць.>?н/2ыхбджу, а ён каталашыць маленькага шчанюка, то ж наказаньне маё гэты хлбпяц. Навасёлкі Лід.
КАТАРЭЗНІК м. Садыст. Гэта jix катарэзьнік ліхі нашаго ката замўчыў. Белагруда Лід.
катАхчык м. Шафка для посуду. Закры) катахчык, каб мўхі ні наляцёлі. Навасёлкі Шчуч.
катлавАць незак. перан. Хвалявацца. На гермашэ ўсё катлавало, людзі крычалі, сьвіньні вішчалі. Мсцібава Ваўк.
каўгАн м. Вялікая драўляная лыжка. Бяры каўган і наліва] капўсту, будзям палўднаваць. Падвялікае Дзятл.
КАЎДЗЁРАК м. Летняя коўдра. Гбрача пад адзіялам, акрыва)ся каўдзёркам. Трабы Іўеўск.
КАЎШАН м. Драўляная міска. Дзе наш каўшан дзёўса? Трэба мукі набраць у каўшан. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
кахАнік м. Каханак. Яе каханік на тры гадэ паёхаў на цалінў. Шылавічы Слон.
КАХЛЯНЫ прым. Кафляны. Moj кум кахляную печ паставіў, а я хіба гбршы? Накрышкі Дзятл.
КАХбВЫ прым. Руды. Купіла кахдвыя ра]тўзы, у нас прадавалі. Грабяні Гарадз.
кацабАйка ж. Жаночая цёплая кофта. Апрані кацаба)ку, будзя ў ё) цёпла. Крычнікі Іўеўск.
КАЦЕЛКІ мн. Сланечнік. Мама насадзіла кацёлкаўу гарбдзь. Якімавічы Слон. КАЦУБЁШКА ж. Качарга. У кутў ста)іць кацубёшка, то выгарні жару і прыкуры. Залацеева Зэльв.
КАЦЮБКА ж. Радыска. Дзёці кацюбкі наскрабўць і ядўць. Маскалі Маст.
КАЦЮТЫ мн. 1. Гульня ў ладачкі. Як стаў плакаць, кажу, дава) пагуляям у кацюты, пачаў пляскацьукацюты. Дакудава Лід.
КАЦЮТЫ мн. іран. 2. Ногі. Што ты раскінуў свае кацюты, і пра)сьці нёльга, адсунь свае кацюты ўбок. Асіпаўцы Вор.
КАЦЯЛЬНІК м. Палка. Гэтага сабаку трэба кацяльнікбм па сьпіне пацягнўць, каб ні кідаўся на цябё. ПалубнікіЛід.
КАЦЯРЫНКА ж. Дарога з прысадамі. Гэта кацярынка больш як сто гадоў тут вяддма, і бацькё, і дзядэ па ё) ёзьдзілі. Ханявічы Свісл.
КАЧАВІЛА н. Месца адпачынку. Дббрае нам бўдзя качавіла. Буйкі Дзятл. КАЧАНІСТЫ прым. 3 вялікім качаном. На агарбдзе ў на.с сёлета качаністая капўста. Тупічаны Ваўк.
КАЧОЛКА ж. Качулка. Нёдзя на падвбрку ляжыць качблка, прынясі сюды, малому настрбю цацку. Буйкі Дзятл.
КАЧЧЫНЫ прым. Качыны. Адзінаццата нядзёля ад Каляд журавбва, прылятаюць журавы, а дзесята каччына, прылятаюць качкі. Парфёнавічы Маст. (Парфенавічы) КАЧЫНЁЦ м. Лопух. На лбнцэ ў нас расьце качынёц. Сонічы Гарадз.
КАЧЫННІК м. Ферма качак. Там качыньнікі мураваныя шыфярам пакрытыя, там качкё развбдзяць. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) КАЧЭПКАЦЦА незак. Вазіцца. Чаго ты качэпкаясься ў сварм чамадане? Мо што прапала ў цябе? Збляны Лід. КАЧЭРГІ мн. 1. Качарэжнік. Хату трохі пралысіла, а ў качэргах усё сьмёцьце пакінула, ці ж так прыбіраюць ў хаце? Валынцішкі Вор.
КАЧЭРГІ мн. 2. Капусныя сцяблы. Капўсту пасьсякалі, на капўсьніку адны качэргі стаяць. Макараўцы Бераст.
КАЧЭТЫ дзеепрым. Запалены, уключаны. Цэлую ноч у нас быў качэты сьвет, бо дзёўчынка хварэя. Коцькі Дзятл.
кАша ж. Абрадавае частаванне на хрэсьбінах. Баба вынбсіць кашу на крысьціны, госьці дбраць грбшы, падарўнкі, як хто спбзьніцца, то дбрыць парадзісе сам. Хадзявічы Слон. КАШАЛЁЎКА ж. Спадніца. Сабё пашыла кашалёўку, бо дбчка нбсіць сукёнкі, кашалёўкі ні нбсіць. Адэльск Гарадз.
КАШАЛЯ прысл. За плячыма. Паднясі ты Сярбжку кашаля. Цябе mama кашаля панясё. Масцяны Астр.
КАШАПЛЁТ м. перан. Выдумляка. Талькі слўха) гэтага кашаплёта, ён табе што хбчаш нагавбрыць. Азяраны Дзятл.
КАШАРЫЦЦА незак. Прыбірацца, мыцца. Гбдзі табе кашарыцца, гэта ж трэба кашарыцца кажны дзень! Мілошавічы Слон.
КАШАРЫЦЬ незак. Прыбіраць, мыць. Цэлы дзень гаршкі кашарыла, аж рукі баляць, падлбгу шчэ трэба кашарыць, бо надта ўтбптана. Вігушкі Іўеўск.
КАШКАДЭЙЛА м. іж. зневаж. Марудны, павольны чалавек. Ну j кашкадэ]ла, зьбіраяцца на раббту, як сб)ка ў выра). Стукалы Маст.
КАШКАНЎЦЬ зак. зневаж. Штурхнуць. Hi прб^дзя, каб ні кашканўць каго, mo Moj яго кашканўў, дык moj і ўцёк. Уша Кар.
КАШЛАМБАКм.іран.Кашлаты,удоўгіх шырокіх штанах чалавек. Гэты кашламбак хбдзіць па дзяўчатах, а рабіць ні хбча нічбга. Нязнанава Навагр.
КАШЛЮК м. Кашлюн. Кашлюк ты вёчны, як зіма, mo j пачыная кашляць. Рудня Свісл.
КАШНЫ прым. Які прызначаны на кашу. Кашны наварак у нас вышаў,
кашная мука ў сусёдкі ёсьць, пазычыла на вячэру. Бершты Шчуч.
КАШЎРНЫ прым. іран. Нязграбны. Касьцюм гэты вельмі кашўрны ў цябе. Кракотка Слон.
КАШЎТА ж. 1. Перхаць. Кашўта ў цялўшак завялася, чым звбдзіць, ні знаю. Саленікі Кар.
КАШЎТА ж. 2. Капа. На лузе стаяць каімўты, трэба пазвбзіць. Эйгерды Іўеўск.
КАШЧЫЦЬ незак. Прыбіраць. Учора бўльбу кашчыла, цяпер najdy буракі кашчыць. Івязянка Дзятл. Заўтра, бабанькі, пд)дзям сёна кашчыць, бо ўжо сухбя. Абелькавічы Дзятл.
КАШЭРНЫ прым. Пераборлівы. Гэтакі яе зяць кашэрны, яму цяжка дагадзіць. Лагады Шчуч.
КВАСНІК м. Страва з хлебнага квасу і сушаных грыбоў. Смачны кваснік варыць мая мама, прыдзі, пакаштўяш. Барбарычы Гарадз.
КВАСбЎКА ж. Кампот. Галько, навары на абед мне квасдўкі. Карэвічы Шчуч. КВЁЛІЦЦА незак. Дражніцца. Гэты хлбпяц квёліцца з дзёцьмі нівяддмо чаго, адыдзі ты, не квялі малых. Вярэйкі Ваўк.
КВІТАВАЦЦА незак. Жыць на скупыя разлікі. Даўнё] квітаваліся сяк-так, дзяйё] пагадавалі, цяпер жывём дббро. Макараўцы Бераст.
квбліць незак. Непакоіць. Няха) ніштб цябе ні квбліць, усё дббра бўдзя. Варонча Кар.
КВЫЛТАЦЬ незак. Глытаць, каўтаць. Сўпчык рэдзянькі, лёгка квылтаць дзіцяці. Стукалы Маст.
КВЯТНІЦА ж. Канюшына. Сёньня трахтары косяць квятніцу. Кемейшы Вор. КЁДА ж. Загарадка. Папраў ты кёда, у нас кёда дзіравая, дык сьвіня ўцякаюць. Баранавічы Кар.
КЁДЫСЬЦІ прысл. Некалі. Дамуцеўцы Шчуч.
КЁЗАМ прысл. Скоса. Хіба meoj Міхась на мяне злы, бо як ішоў, дык кёзам пазіраў. Лелюкі Іўеўск. Кёзам пра)шла каля нас, нічбга не сказала. Урцішкі Іўеўск.
КЁЛБА ж. Баваўняныя ніткі. Каб дзе дастаць кёлбы, то можно было б начынаць ткаць дываны. Некрашы Іўеўск.
КЁМНУЦЬ зак. Заснуць. Як я прышла з поля, ён ужо кёмнуў. Каменная Русота Гарадз.
КЁНДАЦЬ незак. Таптаць. Ваня, ня кёнда] па квётках, абхадзі акуратнянька. Юбілейная Свісл.
КЁНДЗІЦЦА незак. Капрызіць. Мне j так німа часу затрымацца, а ён яшчэ пачыная кёндзіцца. Старыя Нягневічы Навагр.
КЁПЕЛЬ м. Плечы. Сядзь мне на кёпель, панясў цябе на кёпялі, высбка будзяш сядзёць. Накрышкі Дзятл.
КЁРАД м. Карытца рэзаць сечку. Наш кёрад зусім сапсаваўся, німа як рэзаць сёчку. Старая Дубраўка Шчуч.
КЁРКАЦЬ незак. Цяжка дыхаць. Слабы наш дзед, ледве можа кёркаць. Улазы Маст.
КЕРЫЦЬ незак. Цяжка дыхаць. Што ты мне кёрыш тут, я ж ведаю усё лепш за цябё. Дубна Маст.
КЁЎЛЕЦЬ (кёўляць) незак. Слабець. Вот кёўляю апбшнія дзянёчкі, усё баліць мне. Войневічы Дзятл.
КЁЦКА ж. Торбачка. Стары хавая кёцку грбша], сыну беражэ. Касілаўцы Лід.
КЁШКАЦЬ незак. Муштраваць. Кёшкала нявёстка Хвёдара, каб цёпла апранаўся, каб ні мёрз на дварэ, каб быў здардвы. Уша Кар.
КІБЛІ мн. Посуд. Кіблі стаяць ушкафчыку, a то на сталё што стафць. Дзетамля Навагр.
КІДКА прысл. Хутка. Наш дзед учбра дахаты кідка прышбў. Пескаўцы Лід.
кізя м. Жарэбчык. На балбце пасьвяцца адны кізі, старыя кбні ўсе ў раббце. Пескі Маст.
КІКІМбРЫЦЬ незак. іран. Пляткарыць. Дзьве бабы як сабярўцца, кікімбраць цэлы вёчар. Войстам Смарг. КІЛЁЎКА ж. Кілаграмовая мерка. TaMam, зрабі мне кілёўку, павязў масла прадаваць. Баброўнікі Свісл.
КІЛІЧКА ж. Кнігаўка. Кілічкі npajcbip ні даюць каля гнязда, крычаць, лётаюць. Пугачы Шчуч.
КНІГІ ОНЛАЙН
