Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
КІЛПА ж. Пастка. У кілпя сядзёў харбшыліс, папаў у кілпу. Газа Астр.
КІЛЬКА займ. Колькі. Ужо кілька часу бацькі німа, каб чаго там ні здарылася благбга. Дамуцеўцы Шчуч.
КІЛЬЧАК м. Грыжа. Хбдзіць бедны наш стары з кільчакбм, якз вядрбм, кільчак набыў, як будаваўся, зрўшыўся, трэба яму апярацыю рабіць. Чэхі Астр. кіля ж. Кілаграм. Кілю масла прадала, то грбшы маю на патрэбу. Гольманты Ашм.
КІМАРЫЦЬ незак. іран. Драмаць. Хіба гэта кавалёр, што прыдзя на вечарынку і кімарыць. Корнадзь Свісл.
КІНКЁТ м. Лямпавае шкло. Была ў нас лямпа з кінкётам, пры ё/ чыталі, пісалі, усё рабілі, добра сызяціла. Васілевічы Гарадз.
КІПКА ж. Вязка. Чаму ты вяжаш так такія вялікія кіпкі лёну, што ні падня ць ? Міжэрычы Зэльв.
КІПЯТЛІВЫ прым. Запальчывы. Hi кажы аб гэтым, што паёдзяш, адно, бацьку, ён такі кіпятлівы, што страх, тады скажаш, як усё абы)дзецца. Каробчыцы Гарадз.
КІРАЎНІЦА ж. Руль, стырно. Кіраўніцу пагнўў, якупаў з рбвара, кіраўніца напярбд скруцілася. Малыя Эйсманты Бераст.
КІРБАЦІСТЫ прым. Сутулы. Во некі кірбацісты хлбпяц, як стары хддзіць. Быковічы Кар.
КІРЗАВЫ прым. Кульгавы. Наш конь быў кірзавы, але мы рабілі на ём дббра, усякую раббту. Лагады Шчуч.
КІРЗАЦЬ незак. іран. Плесці. Я сабе кірзаю паціху кошык, аж тут бяжыць дзёвачка за мнбю, кажа, брыгадзір кліча. Станчыненты Смарг.
КІРЗОЎКІ мн. Кірзавыя боты. Кірзбўкі добра да раббты, цёплыя, ні прамакаюць. Ханявічы Свісл.
КІРКА ж. Касцёл. Нашы дзёці аж на кірку могуць пазалазіць, ні баяцца, што мбжна скінуцца, зваліцца. Конна Зэльв. КІРМАШбВІК м. перан. Пярэдні зуб. Што ты паказваяш свае кірмашбвікі, адзін жа вываліўся ў цябе кірмашбвік. Малінавая Смарг.
КІРНА ж. А-падобная прылада вымяраць поле, сажань. Мбжа, пазычыця мне кірну, хачу сваё соткі перамёраць. Такары Лід.
КІРНАТЫ прым. Крываногі. Яё мёншы хлдпяц кірнаты, хбдзіць, як качка. Кадзішкі Лід.
КІРНЎЦЬ зак. Паспаць удзень. Трэба najcbui кірнўць з гадзінку, пакуль гарачыня спадзё. Караняты Астр.
КІРПІЧНЫ прым. Аранжавы. Мая Лёдзя зрабіла кіртчныя валасьі, то хоць ні глядзі. Забагонікі Гарадз.
КІСЛОТНІК м. Шчаўе. Сёньня на пблудзянь наварў кіслбтніку вам. Шылавічы Слон.
КІСЛЎХА ж. Страва з бульбы, падкалочаная мукою. Налі мне кіслўхі, a то я прагаладаўсё. Валеўка Навагр. КІ'СЛЯ ж. Пірог на дражджах. Пасьля вясёльля насілі кісьлю і частавалі ёю сусёдзяў. Чэхі Астр.
КІСЬ ж. Закваска. Высахла кісь у дзёжцы, налі крыху вады. Бершты Шчуч. кісятбк м. Кашалёк. Бяры грбшы з сабд), кісятбк ляжыць у шафе. Старое Сяло Зэльв.
КІШОНКА ж. Торбачка на грошы. У кішднку пакладзі свае капё)кі, у кі-
шбнку і хўстачку кладзі. Рымуцеўцы Бераст.
КІШЧЭРЫНЫ мн. зневаж. Асадак, каламута. На дне адны кішчэрыны засталіся, німа чаго ёсьці. Дубароўшчына Дзятл.
КЛАДАВІШЧА, КЛАДЗІШЧА н. Могілкі. На кладавішчы ляжыць Moj сын. Куклічы Свісл. Пятра пахавалі на старым кладзішчы. Дакудава Лід. КЛАДЎН м. Палена, якое падкладаюць пад бярвенне. Бярвёньні паклалі на кладунэ, а пасьля абкдрвалі. Сімакава Кар.
КЛАЙШАНОГІ, КЛЯНДАТЫ (клендаты) прым. іран. Крываногі. Яго брат не)кі клаішанбгі. Пяроўцы Вор. Дзядзька клендаты. Шылавічы Слон. КЛАПАТЎХА ж. Няроўнасць на лязе касы ад дрэннага кляпання. Калі кёпско паклёпяць касў, то на ej будуць клапатўхі. Сонічы Гарадз.
КЛЁВАЦЬ незак. іран. Ледзь ліпець. Якізмянёўжо раббтнік, адно клёваю. Дашкавічы Свісл.
КЛЁМНЫ мн. Абутак на драўлянай падэшве. Даўнё) насілі клёмны, дзеравяная падэшва, бо абівана рамушкдм, надто цёпло было. Каробчыцы Гарадз.
КЛЁПКАЦЬ незак. Міргаць. Малбя хутка заплача, cmajiub і клёпкая вачмі. Дубатоўка Смарг.
КЛЁПКІ мн. Павекі. Вельмі хацёлася спаць, аж клёпкі зьліпаліся. Аешчаняты Смарг.
КЛЁРНА прысл-Млосна.АІнетдкоернаў аўтббусі стала. Кемейшы Вор.
КЛЁКІ мн. груб. Вантробы. Як грымнуўся аб зямлю, мусіць, усе клёкі адбіў. Каты Смарг.
КЛЁНДРЫ мн. Шырокія штаны. Ну / клёндры пашыў, такіх ні ў вбднага німа. Сямёнава Ваўк.
КЛЁПС м. Мясны рулет. Сёньня мама сьпякла клёпс. Івашкаўцы Бераст.
КЛЕЦ м. Кавалак. Прывёз мнбга клё~ цаў гліны, трэба печ падладзіць. Куклічы Свісл.
КЛІЗМІЦЬ незак. груб. З'едліва гаварыць. Чаго ты клізьміш, як бы цябе тут ні вёдаюць. Бярозаўка Лід.
КЛІША ж. Кінаплёнка. Пачака)це трохі, кіншчык клішу пераматая і бўдзям глядзёць кінд. Заборцы Астр.
КЛОПАТНЫ прым. Неспакойны. Клбпатны дзень у мамы, унўчку з гдраду прывёзьлі, то цэлы дзень з ёю. Уша Кар. КЛОЦЦЕ (клбцё) н. Аіхаманка. Як падымяцца цімператўра, дык хватая клдцё. Алекшыцы Бераст.
КЛЎСТА прысл. Сытна, добра. Ці клўста табе там жылося ў вб;ску? Заборцы Астр.
КЛЎСТЫ прым. Тоўсты, сыты. Палянь, які клўсты наш парсючбк. Накрышкі Дзятл.
КЛЫБАТЫ, КЛЫНАВАТЫ прым. Кульгавы. Moj чалавёк прышбў з вар ны клыбаты. Асіпаўцы Вор. Ён клынаваты. Багудзенка Навагр.
КЛЫЗБА, КЛЫНДА м. і ж. зневаж. Нязграбны ў хадзе чалавек. Ужо moj кль'ізба да Вінцэнта на вячбркі паклыбаў. Пераганцы Вор. Ужо тая клында паляцёла ў лес па грыбы. Крывічы Іўеўск.
КЛЫНДАТЫ і кландАты прым. неадабр. Нязграбны. У jix малбчшы сын кландаты, старэ)шы не такі. Юбілейная Свісл.
клынды мн. іран. Ногі. Як пахаджў мндга, мне клынды баляць. Біскупцы Лід.
КЛЫШАВА прысл. Нязграбна. Гэты магўнскі хлбняц так клышава хддзіць. Магуны Вор.
КЛЭПАЎКА ж. Квактуха. Мая клэпаўка як павядзё куранят, та на цэлы дзень. Наркавічы Свісл.
КЛЮМЕНЬ м. Кісель. Прынясі місачку клюменю. Станчыненты Смарг.
клюмпы
коп
клюмпы мн. Абутак на драўлянай падэшве. Даўнё) насілі клюмпы, скуратам абабіта дрэва. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
КЛЯКНУЦЬ зак. неадабр. Сапсавацца, прапасці. Як п6)дзя дождж, то ўсё сёна клякня. Біскупцы Лід.
КЛЯКОТКА ж. Драўляная бразготка на шыі жывёлы. Клякбтку вёімаюць жывёле, якая падкая да шкдды. Сіманы Лід.
КЛЯКЎН м. Бусел. Ужо клякунэ прыляцёлі, ціпер, можа, цёпла станя. Крычнікі Іўеўск.
КЛЯМКАЦЬ незак. неадабр. Стукаць дзвярыма. Што ты клямкаяш то ўзад, то ўперад, супакдю на цябе німа. Сонічы Гарадз.
КЛЯМРА ж. Спражка. На дзягу зрабіў кантбвую клямру, аж блішчыць. Данілавічы Дзятл.
КЛЯНЎШЧЫ прым. Які кляне. Moj дзядзька клянўшчы, ні горш бабы можа клясьці каго хбчаш. Біскупцы Лід.
КЛЯПАНОСЫ прым. груб. 3 прыплюснутым носам. Пазычыў гэтаму кляпанбсаму грбшы, а ён ніяк ні аддаё. Салтанішкі Вор.
КЛЯПКІ мн. Лацканы. Цяпер шыюць касьцюмы з вялікімі кляпкамі. Крычнікі Іўеўск.
КЛЯЦВА ж. Журавіны. Пб]дзям у лес кляцвы назьбіраям, кісёль зімо) будзяш ёсьці. Новы Двор Свісл.
КМЁТКІ прым. Асаблівы, прыкметлівы. Васіль кмёткі, яго ўсюды ведаюць па гавбрцы. Пескаўцы Лід.
КНІЖНІК м. Паліца. На кніжніку у вучыцяля кніг-кніг! Дакудава Лід.
КНІПЦЬ м. Пазногаць. Што ты адгадавала кніпці, як у ката. Варняны Астр.
КНЫКАЦЬ незак. неадабр. Пераймацца, саромецца. Вучыцеся, дзёткі, каб маці не прышлбся кныкаць за вас. Войстам Смарг.
КНЭМБІЦЬ незак. Мучыць, біць. За што ты кнэмбіш гэта дзіця, пусьці яго, ні кнэмбі. Дамейкі Шчуч.
КОБКА ж. Ямка. Вунь там ваду ў кдбку выліла, глыббкая кббачка. Міхнічы Смарг.
КОЖУР м. Безрукаўка з аўчыны. Накладзі кбжур, то бўдзя цяплёў Навасёлкі Шчуч.
КбЗАРЫЦА ж. Сухая трава. Ha moj ялавіне нічога ні расьце, адна кдзарыца з высдкімі хвасьцюкамі. Каробчыцы Гарадз.
КОЙКНУЦЬ зак. груб. Памерці. Кандыбіха кб/кнула, сынэ забралі спадкі, а на том мёсцы зрабіўся кандыбішын выган. Пліса Навагр.
КОПНІК м. Паліца. Лыжкі і талёркі на кб)ніку ляжаць памытыя. Слязкі Вор. (Слёзкі)
кол м. Сцябло аўса. Кблы ў аўса ў гэтым годзе ня дужа вялікія. Кашубінцы Гарадз.
КОЛЕЗНА (кблязно) займ. і прысл. Колькі. Кдлязно ты мне наліла, я } ня выям столькі ўсягд. Крышылоўшчына Кар.
ком м. Бульбяная каша. Чамў ня ]дзеш ёсьці ком? Да] дзіцяці кама, xaj ні крычыць. Варняны Астр.
КОМАМ-ЛОМАМ прысл. У непарадку. Прыбяры ты ў хаце, a то ўсё кдмамлдмам cmajiu,b, ні праісьці. Газа Астр. КОМІНАК м. Кут печы з комінам, дзе вараць страву. Вячэру заўсёды варым на кбмінку. Катавічы Вор.
кбмля ж. Рыбалоўная снасць. Занач мнбга рыбы папала ў кбмлю. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
конюх м. перан. Воўк, які нападае на коней. Кднюх паразганяў усіх кбня), але нівбднага нізадраў. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
коп ж. Бульба. У гэтым гбдзе ў нас дббра коп урадзілася, бў)ная і карчыстая. Сямёнавічы Дзятл.
КОПАНКІ мн. Драўляныя начоўкі. Налі вады ў кбпанкі і памы)ся ддбра. Лозкі Дзятл.
КОПАНЬ м. Тарфянік. Загані карбў на кбпань, xaj там трдхі пахддзяць. Залесаўцы Навагр.
КОПАНЬКА I КОПАНКА ж. Час выбірання бульбы. Сёньня першы дзень кдпанкі вельмі фа)ны выдаўся, слбнца сьвяціла, сўха было на пблі. Дзераўная Слон.
КОПКА ж. 1. Яма. Выкапаў ў гарбдзя кдпку і пасадзіў яблыну, то будуць калі яблыкі сваё. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
КОПКА ж. 2. Выемка на прыпечку ў печы. Я бліндў напякла, вазьмі ў кбпцы бліны і еж. Ліпнікі Шчуч.
КбПНУЦЬ зак. Прапасці. Мўсіць, кдпня мая каза, напэўно, абкармілаяяё, шкбда маё) кбзачкі бўдзя. Заляшаны Ваўк. КОПТУРАМ прысл. 3 верхам. Наштб ты нась'тала кбптурам цўкру ў слбўік? Накрышкі Дзятл.
КбПЧЫШЧА н. Месца згружвання сена пад стог. Бацька паўшбў на кдпчышча, будуць складаць стог. Купіск Навагр.
КОРАВАТ м. Гальштук. Харбшы кбрават купіў сабе да касьцюма. Слязкі Вор. (Слёзкі)
КОРЦЬ ж. Ахвота, імкненне. У Majгб Зютэка такая вялікая корць да машын, што, пэўна, будзя трактарыстам. Варняны Астр.
КОРЧЫК м. Кубак. Валёра, прынясі кдрчык вады бабўлі. Рагозніца Маст. КОРШАСЦЬ ж. Перхаць. Трэба памыць галавў, у цябе кдршасьць завялася. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) КОСЛАЎКА ж. Пасма мятага лёну. Пар дў яшчэ ў сўшню, мо я да вёчара якўю кбслаўку льну сатрў. Махначы Слон.
КОТЛІСКА н. Котлішча. На сваём кбтліску мы картбплі пасадзілі. Кладнікі Іўеўск.
КОШНА прысл. Мокра, волка. Кбшна на дварэ, ycej дзень дождж ішбў. Біцеўцы Шчуч.
КРАГОЛЬ м. Трус. Краглёў ддбрых разьвёў наш сусёд, мая з )імі німала клдпату, аля ж бўдзя мець і ддбры набытак. Гольні Бераст.
крАжды мн. Вяснушкі. Увёсну ў наша) Лёны заўжды кражды на твары. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) КРАКАВЯНАЧКА ж. Вышытыя ўборы. Сварм дзёвачкам кракавяначкі вышываныя пашыла. Каробчыцы Гарадз.
КРАКАСОВЫ, КРАКОЗАВЫ прым. Чырвона-жоўты. Што за харбшая кракасбвая хўстка, яна мне ад бабы засталася. Гута Іўеўск. Маці выткала кракдзавую пдсьцілку. Уша Кар.
КРАКТАВІННЕ н. Дрыгва. У крактавіньні такая трава зялёная, што ня ўглёдзіш бяды, як ускдчыш у прбрву. Выгада Дзятл.
КНІГІ ОНЛАЙН
