Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ЛЕЛЯСАЦЬ (лялясаць) незак. груб. Крычаць. Hi ляляшы ты на ўсю вўліцу, што аб табе людзі падўмаюць. Радзявічы Маст.
ЛЁНАСНА прысл.. Павольна, ляніва. Паварбчваясься ты нешта лёнасна, забыўся, напэўна, што пара /сыа на раббту. Загор’е Кар.
ЛЕНГАМІНЫ мн. Ласункі. Яна жывё на адных ленгамінах, абы-чагб ня есьць. Вугольнікі Шчуч.
ЛЁНТКІ прым. Рухавы, хуткі. Тако лёнтко маё дзіця, такі глядзі за ]ім. Кемейшы Вор.
ЛЕПЯНДЗЯ (ляпяндзя), ЛЯПАЎКА ж. абразл. Пляткарка. От дзе тая лепяньдзя, адно выдумляя, пуская ўсім дым у вбчы. Навасады Вор. От дзе ляпяндзя, толькі пуская дым у вдчы. Навасады Вор. Мая сусёдка але ж такая ляпаўка, ляпая абы-што на каго хочаш. Прудзяны Шчуч.
ЛЕПЯСНІК м. Кіяшнік (сцёблы кукурузы з лісцем; кукурузныя бадылі). Лепясьнік мая чдрныя шышкі, то добрая цацка дзецям. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ЛЕПЯСТРЫНКА ж. Стройная, тонкая дзяўчына. ўіхная дачка прыехала, такая лепястрынка, вўчыцца на настаўніцу. Карпаўцы Ваўк.
ЛЁСА ж. Аесвіца. Наш mama зваліўся з лёсы, моцна выцяўся. Касцянева Шчуч.
ЛЁСЕЙКА ж. Аясная сцяжынка. Па лёсеіцы dajuuii мы да лесьнікбва) хаты. Мыслава Слон.
ЛЁСКАВІЦА ж. Незабудкі, жабіныя вочкі. Во, колькі лёскавіц тут. Буйкі Дзятл.
ЛЁСТА прысл. Гразка. Дужа лёста, цяжкая дарбга, ні праёхаць. Грамавічы Шчуч.
ЛЁСЫ мн. Лесвіца. Пастаў лёсы залёзьці на гарў. Навінка Маст.
ЛЁТНЫ прым. Цёплы. Лётны дождж праішбў, бўдзя расьці гарбдніна. Свіслач Гарадз.
ЛЁЦІШЧА, ЛЕТНІСКА н. Месца летняга адпачынку. Прыяжджаюць адусюль налёта да бацькбў сюды, тут )ім дббрае лёцішча. Лелюкі Іўеўск.
ЛЁШЧАТКІ мн. Расшчэпленая палка. Гадзіну бярўць у лёшчаткі і засўш-
ваюць, як жывёла захварэя. Бешанкі Лід-
ЛЁШЫНА ж. Лыана.Лёшына на галавё ладная, ёнужо стары, Кайшоўка Кар. ЛЕЯ ж. Моцны дождж, залева. Лёя злажыла ўсё жыта. Крычнікі Іўеўск. ЛЁДЫ мн. Марозіва. Можа, лёдаў кўпім дзёцям? Замасцяны Шчуч.
ЛЁЖКІ прым. Устойлівы, стойкі. Яблыкі гарчакі ўвдсянь ні смачныя, затдя зімб) лёжкія. Мураваная Ашмянка Ашм.
ЛЁКА ж. Шпянёк замацоўваць кола ў восі. Лёкамі вось закладаюць, каб коло ні звалілася. Макараўцы Бераст.
ЛЁНІШЧА н. Ільнішча. Лёнішча сёньня зааралі. Каменка Навагр.
ЛЁСЫ мн. Паперкі з нумарамі, якія выцягваюць пры лёсаванні. Касцы па]шлі на сенажаць лёсы цягнўць. Дўбатоўка Смарг.
ЛЁТКІ прым. Аёгкі, жвавы. Дбўга жыцімя твая сьвякрдў, лёткая яшчэ. Бабьінічы Слон.
ЛЁТНЫ прым. Здольны. Moj Ваня лётны ў вучдбе, адны пяцёркі прындсіць. Хрустава Свісл.
ЛЁХАВІНА ж. Топкае балота. На лё~ хавіне кардвы вязнуць. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ЛЕШЧАТКА ж. Планачка. Зламаў Стась рукў, дык лёшчаткі наклалі. Каробчыцы Гарадз.
ЛІГІЁНКА ж. Позні гатунак бульбы. Трдхі засталбся лігіёнкі, то хачў пакінуць на насёньне. Белазораўцы Іўеўск. (Белазёраўцы)
ЛІГОМЫ прым. Распешчаны. Адкуль гэта ты такі лігбмы прыёхаў, што ніясі сала? Навасёлкі Іўеўск.
ЛІЗЯВЫ прым. Нясмачны. Ты, баба, зварыла не]кі лізявы булён. Галубы Маст.
ЛІЛІЕВЫ прым. Светла-жоўты. Вьішыла квёткі ліліёвымі ніткамі. Роўбавічы Іўеўск.
ЛІМБРЫЧАК м. Чайнік, імбрычак. У лімбрычку заварыла ча), цяпёр то кажуць ча]нік, аяпа-старбму кажў лімбрычак. Гейстуны Ашм.
ЛІПАВІНА ж. Адна ліпа. Выкапаў у лесе ліпавіну, трэба яе пасадзіць каля хаты. Сонічы Гарадз.
ЛІПАЦЁЦЬ незак. Аедзь трымацца на нагах, дрэнна адчуваць. Ты ж ледзь ліпаціш, а ў дардгу зьбіраясься, то наштб гэта? Сабадяны Гарадз.
ЛІПНЯК м. Масляк. У гэтым хва/нячкў многа ліпнякбў, можна набраць цэлы кош. Лупачы Маст.
ЛІПОТА ж. Добрае надвор’е. Глядзі, Манячка, якая сёньняліпдта на дварэ. Ладзенікі Навагр.
ЛІРЎТНЫ прым. Падобны. Ваша Тэрэса лірўтна на Васілёву сястру, я ж дўмала, што гэта яна. Задваране Шчуч.
ЛІСКА ж. Калючкі ад хвоі. Тата з мама) паёхалі ў лес ліску грабіць на пбдсьціл карбвя. Раганічы Шчуч.
ЛІСТАБбЙ, ЛІСТАВЁЙ м. Восеньскі вецер. Ужо голы беразьняк старць, такі учора лістабб] быў, усё пагаліў. Чэхі Астр. Ліставё] усе яблыкі паабкалбчваў ілісьце пазрываў. Дубна Маст. ЛІСТАНОШКА ж. Паштар, лістаносец. Што гэта лістанбшкі доўга німа, можа, ад Сярджы пісьмо ўжо будзя. Крапіўніца Свісл.
ЛІСТВЯНІЦЦА незак. Пакрывацца лісцем. Ужо ліствяняцца бярбзы, але лістбчкі яшчэ малыя. Лаўрышава Навагр.
ЛІТАРОЗА ж. Ранні гатунак бульбы. У гэту вёсну мы засёялі літарбза) палавіну поля. Белазёраўцы Іўеўск.
ЛІТОЎКА ж. 1. Назва касы. О дзе каса! Я гэту літбўку яшчэ за пбльскім часам купіў. Шаўдзіні Лід.
ЛІТбЎКА ж. 2. Доўгая сцірта сена. Злажылі сена ў літбўку, зімо) перавязём на фёрму. Сонічы Гарадз.
ЛІТЫЯ БОТЫ спалуч. Боты з тоўстай гумы. На гразь мне хваціць літых ббтаў. Аеснікі Аід.
ЛІХАЁЖЫ прым. Чалавек без апетыту ў ежы. Хлбпчык дачкі такі ліхаёжы, нічога яму ні падбярў есьці. Куклі Вор. ЛІХО н. Моташнасць. Ліхб пад грўдзі падвярнўла, німа як дыхаць. Лелюкі Іўеўск.
ЛІЧЫДЛЫ мн. Аічыдьнікі. Дзёці ў шкблцы ўсё на лічыдлах лічаць. Слязкі Вор. (Слёзкі)
ЛІШЧАВЫ прым. Гладкі, тлусты. Паршўк jix лішчавы, то / дбрага за яго прбсяць. Верашчакі Свісл.
ЛбГАВІСКА (лбгавіско), ЛОГВІШЧА (лбгвішчо) н. Аогава. Гаёвы казаў, натрапіў на лбгавіско ліса. Барава Іўеўск. Знарйліў лесе ваўчынае лбгвішчо. Загор’е Кар.
ЛбГВА м. і ж. Гультай. Міхась ні лбгва, што нічога ні рббіць, на рмуся раббта трымаяцца. Малінавая Смарг.
ЛОГМА прысл. Лежма. Moj ня бўдзя лбгма ляжаць, ні maKoj ён парбды. Асіпаўцы Вор.
лом м. Куча галля. Лбму мнбга панакладалі, будуць паліць усе ламы. Лелюкі Іўеўск.
ЛОНЕЙ прысл. Летась. Лбнв) урадзіў добры ячмёнь. Васілевічы Гарадз.
ЛОПАЛА (лопало) н. Крыло. Кўрыца зламала лдпало, што гэта рабіць? Куклічы Свісл.
ЛбПАТКА ж. Хрустанне ў суставах касцей. Хаджў я, бабанькі, а ў назе лбпатка, хвбрыя ногі. Сялец Лід. лось м. Чырвонагаловік (грыб). Далёка ў лесе ня была, на палянцы назьбірала ласёў і прышла. Навасёлкі Іўеўск.
ЛбТАЦЕНЬ м. Лотаць, латацень. Тут лбтаценяў шмат, аж жбўто ўсё. Гаранцы Вор.
ЛбЎЧЫЦЦАнезак. Прымяркоўвацца, прыстасоўвацца. Наш Кбстусь лбў-
чыцца ісьці па грыбы, як яшчэ ўсе сьпяць. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы) лбхмы мн. неадабр. Калматыя валасы. Ідзі прычашыся, што ты сваё лбхмы распусьціла? Турэц Кар.
ЛУБІНІШЧА, ЛУБбВІСКА (лубовіско) н. Поле, дзе рос лубін.
загаралі і будуцьжыта сёяць. Нагорнікі Дзятл. Яшчэ ні згбрано луббвіско, усё каня німа. Бершты Шчуч.
ЛУБНІСТЫ прым. Цвёрды, чэрствы. Хлеб ужо лубністы, ідзі сызёжаго прынясі. Каменная Русота Гарадз.
ЛУБНЯ ж. Сані са спінкаю. Глянь, хто там паёхаў да кантбры ў лубні. Масцяны Астр.
ЛУБОК м. Сабачая будка. Выскачыў з лубка сабака, як пачўў заіца. Рагозніца Маст.
ЛУБЯК м. Нявырабленая скура. Had лубякдм шмат раббты, памэнчысься, пакуль прывядзёш лубяк да ладу. Урцішкі Іўеўск.
ЛУБЯННІК м. Поле, дзе рос лубін. Лубяньнік гарўць пад буракё. Лелюкі Іўеўск.
лугавАць незак. Адбельваць на лузе. Трэба лугаваць палатнб, як мнбга расы і сднца. Пруды Гарадз.
ЛЎДЗІЦЬ незак. Выводзіць. Пташкі ўжо пачалілўдзіць дзяцёў Пугачы Шчуч. ЛЎКАТКА ж. Няроўнасць. Па лўкатках паціху вазілі сена да гасьцінца, а тамужо была ддбрая дардга. Сімакава Кар.
ЛЎКАТКАЙ прысл. Няроўна. ўішоў дахаты лўкаткаў як п’яны, бо дужа стаміўся. Бабіна Гарадз.
ЛЎМБЫ мн. 1. Сцяблы. Лўмбы пасблі склалі зьвёрху. Кладнікі Іўеўск.
ЛЎМБЫ мн. 2. Адросткі пер’я ў час лінькі птушак. Лўмбаў шмату кўрыцы, не адрдшшы яшчэ пёр’я Урцішкі Іўеўск. ЛУНЎЦЬ зак. Знікнуць. Moj малы дзёсьці лунўў сярбд людзёў шука] цяпёр, дзе ён. Сухмяні Гарадз.
ЛУПАІ, ЛУШЧАПІНЫ, ЛУШЧЫНЫ мн. Аупіны. Што ты лупаЦ аддаеш сусёду, а самахібахвдраягадаваць парасё?^сілевічы Гарадз. Добролўбін высах, лушчапіны самыя лбпаюць. Грынкі Свісл. Я)кі паёлі, лушчыны на каго аставілі прыбраць? Макараўцы Бераст.
ЛУПАЧЫ мн. груб. Вочы. Toj лупавбкі хлбпяц як вываліў на мяне свае лупачы, дык я аж спужалася. Новы Двор Свісл.
ЛУПЁНІК м. Масляк. Там пад кбжным кўстам шмат лупёнікаў знб]дзяш. Дайнава Лід.
ЛУПЁНІКІ мн. Бульба ў мундзірах. На вячэру варым лупёнікі, добра з капўcmaj есьці. Кукалкі Ваўк.
ЛЎПСІ мн. груб. Губы. Хутко малы плакаціме, ужо лўпсі дрыжаць у яго. Калантаі Ваўк.
ЛУСКАНЁЦ, ЛУШЧАНЁЦ м. Спелы арэх. Прынёс малдму лусканцбў з лёсу. Уша Кар. Баба прынёсла мне лушчанцбў тбрбачку. Крычнікі Іўеўск.
ЛУТ м. Маладая ліпа. Каля хаты лут ужо пусьціў парасткі. Падвялікае Дзятл.
ЛУЧАЦЬ незак. Намервацца. Антон лучаў заўсьці да нас, але яго паклікалі ў кантбру. Турэц Кар.
ЛЎЧЫЦЬ незак. Сябраваць. Moj Мікбла лўчыць да дббрых людзёў ня лўчыць ні да якіх злыдняў. Міцкавічы Смарг. (Міцкевічы)
ЛУШЧЭНІК I ЛУШЧЭННІК м. Пястун. Вырас ты ў маткі лушчэньнікам, глядзі, як жыць бўдзяш, па галбўцы гладзяць адно за дббрыя справы. Вугодьнікі Шчуч.
ЛЫГА ж. 1. Сумесь вікі, аўса і гароху, пасеяная на корм жывёле. Тато скасіў лыгу, глядзі ні забўдзь лыгу павярнўць, каб сбхла. Шчорсы Навагр.
ЛЫГА ж. 2. Hara. На тваёлыгі гэтыя штаны ніўсьцягняш, бомалыя табё. Кайшоўка Кар.
ЛЫГАЦЬ незак. перан. Браць на прывязь. Лыга) карбву і вядзі да віцінара на зашчыкі, сёньня зашчыкі рббяць усім карбвам. Ханявічы Свісл.
ЛЫГАЧ м. \лгун. Лыгач гэты Тадзік, на кджным часе абманвае. Гудзінішкі Вор. ЛЫГМА м. і ж. Ілгун. От лыгма, век праўды ні скажа. Аюбары Аід.
ЛЫГНЎЦЬ зак. Праглынуць. Hi была б заздрная, набрала поўны рот, ледво лыгнўла. Верцялішкі Гарадз.
ЛЫНДА м. і ж. зневаж. 1. Гультай. Яе чалавёк ні які там лында, а ўсё можа зма)страваць. Сінькі Смарг.
Л ЬІНДА ж. застар. 2. Вузкі загон. Лынду жыта даўнё) пасёям, то што зь яго мёлі? Беняконі Вор.
ЛЫНДАВАЦЬ, ЛЫНДАЦЬ, ЛЫНДАЧЫЦЬ незак. Аенавацца. Ты, Антось, сам лындўяш і рншых падбухтбрваяш, то трэба, брат, брацца за справу, а не лындаваць. Новы Двор Свісл. Калі бўдзяш лындаць, то прагбняць з машыны, пашкадўяш, што лындаў. Гута Дзятл. Стась ні бўдзя лындачыць, ні такбга бацькі сын, каб лындачыць. Кайшоўка Кар.
ЛЫПАМ прысл. Залпам. Вядрб вады конь лыпам выпіў. Беражаны Гарадз.
ЛЫПАЎКІ мкфуб.Вочьь#/яя^гажь4я лыпаўкіў твард дзіцяці. Куклічы Свісл, лысмАн м. груб. Аысы чалавек. Гэты лысман на гўліцы задзіраўся сварыцца, больш ён ні зб)дзя ў нашу хату. Падбалоцце Зэльв.
ЛЫЧАВАЦЬ незак. Рыць лычом. Трэба паршукў дрот у лыч уцягнўць, каб ні лычаваў падвбрак. Уша Кар.
ЛЬНОВІСКА (льновіско), ЛЬНЯНІСКА (льняніско) н. Поле пасля лёну. Льнбвіскоўжо згаралі. Сухінічы Маст. Ilajdy касіць льняніско, там трава дббрая. Бершты Шчуч.
КНІГІ ОНЛАЙН
