Слоўнік Гродзенскай вобласці
Таццяна Сцяшковіч
Выдавец: Інбелкульт
Памер: 400с.
Смаленск 2018
ЛЭБЗЯ ж. Бязрогая карова. Купілі гэтую лэбзю, лёпша) каровы ні было. Манчыцы Свісл.
ЛЭГАЦЬ незак. Павольна хадзіць. Марыля, куды ты лэгала ўраньні? Дубляны Маст.
ЛЭЙДАЦЦА незак. Забаўляцца, бегаць. Дзёці лэ)даюцца па цэлых днях на дварэ. Збляны Лід.
ЛЭКТАЦЬ незак. Прагна піць. Усе любяць лэктаць квас на сенаваньні, адно прынясёш і зноў трэба бёгчы. Даўгялы Зор.
ЛЭМБЫ мн. Буйное пер’е. Як абдзярўць лэмбы, то астаюцца цыбукі, jix выкідаюць. Лелюкі Іўеўск.
ЛЭМЗАЦЬ I ЛЁМЗАЦЬ, ЛЭНДЗІЦЬ незак. груб. Гаварыць абы-што. Ня лёмзаў чаго ня трэба, прывык ляскаць, што сьліна на гўбы прынясё. Вайшнарышкі Ашм.
ЛЭНДАЛА (лэндало) н. Балбатун. Гддзе вам лэндало гэто слўхаць. Рудня Свісл.
ЛЭНДАЦЬ незак. Хадзіць без справы. Як прыёхала нявёстка, то каб што зрабіла, a то лэндая ўсё. Хацькоўцы Ваўк.
ЛЭПАЎКА ж. груб. Паспешніца. Куды тая лэпаўка дзёлася, карбва прышла з поля, дарць няма камў. Прудзяны Шчуч.
ЛЭХАЦЬ незак. груб. Пляткарыць. Гэта лэхта лэхая на каждую сусёдку, век прывыкла лэхаць. Міжэвічы Слон.
ЛЮБЁННЕ (любёнё) н. Каханне. Любёнё ў jix мбцнае, будуць запісвацца ўвёсну. Касцянева Шчуч.
ЛЮБЖАЦЬ незак. Кахаць, любіць. Маманька мая, я так мбцна цябе любжаю. Гарэцкаўшчына Ашм.
ЛЮБІВЫ прым. Аюбовы. Сытага ні есьць, адно любівае daeaj ямў, любівы кусок выбірая. Асіпаўцы Вор.
ЛЮБбСЦІ мн. Заляцанні. Закруціў дзёўцы галавў сва)імі люббсьцямі яе любінькі, mo j ні знаць, што бўдзя. Уша Кар.
ЛЮГАМІНКІ мн. Прысмакі. Што ]ім мая капўста, калі яны на адных люгамінках жывўць. Багданаўцы Шчуч. ЛЮГАЦЁЦЬ незак. Аіцца. На люббвіску нагу прапарбла, так прабіла, што кроў люгацёла дзюрчыкам. Бершты Шчуч.
ЛЮДЗЁЦЬ незак. Мець павагу ад людзей. Я за сварм мужыком усюды людзёю. Дабраўляны Смарг.
людзяць незак. Гасціць. Была ўчбра ў Расальскіх, ну j добра людзяла. Сенькавічы Іўеўск.
людзячы прым. Удалы, добры. У нас пасёлак людзячы, усім ддбра жывёцца, каб адно ва)ны ні было нікдлі. Баўблі Ваўк.
ЛЮКСОВЫ прым. Дабраякасны. Купіў сабе люксдвы касьцюм на лёта. Загор’е Кар.
ЛЮЛЯНЫ дзеепрым. Дагледжаны. Haiti Валёра баба) люляны, татам і мамаў і ўсё крычыць. Прывалка Гарадз. (Прывалкі)
ЛЮРБА ж. груб. Твар. Ты асьцерагар ся, бо ён можа j даць у люрбу, тады паплачаш. Біскупцы Ваўк.
ЛЮТАЁЖ ж. Жывёла, якая дрэнна есць. Наша кардва лютаёж, ня есьць абы-якбга сена. Каробчыцы Гарадз.
ЛЮФТАЧКА ж. Фортка. Зачыні люфтачку, a то ў хаце вылядзяніць. Трахімавічы Дзятл.
люхт м. Фортка. Аччыні трбшкі люхт, xaj вецярбк павёя. Сенькавічы Іўеўск.
люшня ж. Падпорка. Зусім мала яблыкаў, дык і люшні ні патрэбны. Крычнікі Іўеўск.
ЛЯГАВАЦЬ I ЛАЙГАВАЦЬ незак. Аайдачыць, ленавацца. Такія, брат, уцябеўдалыяхлбпцы, штола]гаваць ні прывўчаны, усе працўюць складна. Міжэвічы Слон.
ЛЯГАВЫ прым. Павольны. Сбніна дзёўчына вельмі лягавая, нікблі ні
бачыла, каб яна падбёгла ці пасьпяшалася куды. Івязянка Дзятл.
ЛЯГАЦЦА незак. Біцца, калоцца. Наша карбва лягаяцца, то трэба збываць. Шылавічы Слон.
ЛЯГЎШКАЦЦА незак. Гушкацца. Супакб/ся ты, чаго ты ўсё лягўшкаясься. Падбалоцце Зэльв.
ЛЯДАЕК прысл. Нязручна, дрэнна. Адно) хадзіць на базар лядаёк, німа з кім параяцца. Ашмянцы Шчуч.
ЛЯДАЧА прысл. Млосна, дрэнна. Мне лядача зрабілася, ні najdy рабіць. Жупраны Ашм.
ЛЯДАШКІ мн. Дробныя кавалкі лёду. Ужо лядашкі }дуць па рацэ, зіма надыхбдзіць. Кладнікі Іўеўск.
ЛЯДЗВЯ мн. Сцёгны. Мая Анюта яшчэ як-ушкблак носіць сукёнкі, адно калёнкі відаць, а што jix Вёрка, то ўсе лядзьвя навёрсі. Грынкі Свісл.
ляды прым. 1. Дрэнны. Табё б даць трбхі дубцбм, каб ні была такая лядая. Пескі Маст.
ляды мн. 2. Дошчачкі ў кроснах, што падзядяюць ніткі асновы. Аяды то тбнкія дбшчачкі ў крбснах, яны падзяляюць ніці аснбвы. Загор’е Кар.
ЛЯЖАЙКА ж. Аяжанка. На ляжа/ку лягу адпачыць і пагрэцца. Наша старая на ляжа)цы сьпіць. Дзетамдя Навагр.
ЛЯЖАТКІ мн. Планкі ў драбінах воза. Ляжаткі гэта жэрдачкі, да якіх укладаюцца шчэблы. Касцянева Шчуч.
ляжАць незак. перан. Хварэць. Так крэпко ляжала, дўмала, ні ачуняю. Міжэрычы Зэльв.
ЛЯЖДЖАЙ м. Асака. Ляжджа) рана рвем карбвя, ляжджа.) то асбчна трава ці проста асака. Макараўцы Бераст.
ЛЯЖЭЙКА ж. Бакавыя дошкі ў возе. Забяры ляжэ]кі і паёдзям па сёна. Завельцы Астр.
ЛЯЙДА м. і ж. груб. Хлус, ілгун. Вось гэты ля)да, як прыдзя ўвёчары, то трэліць і трэліць, адно слўхаў яго. Міхайлы Свісл.
ЛЯЙДЗІЦЬ незак. груб. Гаварыць пустое. Як прыдзя да нас meoj Пётрык, тоўжо будзя ля/дзіць іля)дзіць. Кухары Маст.
лякатАць незак. 1. Дрыжэць ад холаду. Чаго ты таклякбчаш, як з-пад лёду выляшшы? Рудня Свісл.
ЛЯКАТАЦЬ незак. груб. 2. Сварыцца. Мая Збська ні бўдзя лякатаць ні з кім, бо такбі памяркбўна) ні знбр дзяш, як яна. Куклічы Свісл.
ЛЯКАЦЬ незак. Дрыжэць. Ды ні ляка] ты, як гбркая асіна, ні лякаіся, ён ні кусаяцца, адно брэша. Ляхавічы Навагр.
ЛЯКСАВАНЫ дзеепрым. Начышчаны да бляску. Ббты твае ляксаваныя, ляксавала jix ганўчка), то блішчаць. Залесна Шчуч.
ЛЯЛЁХ (лелёх), ЛЯЛЕХ м. Жывот. Хлбпчыку ма)му нешта баліць лелёх, плача, нічога ні есьць. Пацавічы Маст. У яго вялікі лялёх стаў, бо мала рўхаяцца. Боркі Маст.
ЛЯЛЁЦЬ незак. Хвалявацца. Няўжо ты бўдзяш лялёць з-за ягб, кінь ты дўмаць аб гэтым. Прьівалка Гарадз. (Прывалкі)
ЛЯМАНТЛІВЫ (лемантлівы) прым. Крыклівы. Дзядзьку Астапа лепш абмінўць, такі лемантлівы чалавёк. Вярэйкі Ваўк.
ЛЯМЗА м. і ж. груб. Хлус. Ну што ты, лямза, мёляш такбя, што слўхаць ні мбжна. Лагады Шчуч.
ЛЯМЗЛІВЫ прым. Балбатлівы. Ёўчын мужык надта лямзьлівы, адно слўха) яго, mo j на раббту забўдзяш. Парачаны Лід.
ЛЯНДРЫНКА ж. Цукерка. Мама купіла батбнаў і на рэшту смачных ляндрынак. Газа Астр.
ЛЯНКА ж. Сена, накошанае ў розных месцах. Вот гэты год людзі лянкі накасілі на цэлузіму. Аутамавічы Іўеўск. ЛЯНОТНА прысл. Паволі. Гарачэ як, карбвы ляжаць і лянбтна жуюць жў)ку. Ясенавіца Ваўк.
ЛЯНЦЭТЫ мн. Упрыгожанні. Мая Вблячка, аж сьмёшна, начапіла лянцэты і па)шла на вўліцу. Пугачы Шчуч.
ЛЯНЯХА ж. Міска. Учора маці прынёсла нам ляняху гуркбў, трэба хоць ляняху гуркбў пасаліць. Раманавічы Шчуч.
ЛЯПАСЫ мн. Сандалеты. Ня)дзі так, надзёнь нбвыя ляпасы, будзя ямчэў Валосаўка Навагр.
ЛЯПАЦЦА незак. груб. Хваліцца. Стась учора надта ляпаўся, што выяжджая адсюль. Шаршні Дзятл.
ЛЯПЁТА м. і ж. груб. Балбатун. Am, гэту ляпёту німа чаго слўхаць. Сялец Смарг.
ЛЯПЁХ м. Перапечка з хлебнага цеста. Сьпячы, мама, ляпёх, паямб з малакбм. Квасоўка Гарадз.
ляпяк м. Стары грыб. Німа маладых, адно старыя ляпякё сядзяць, але дббра jix сушыць на зіму. Касцянева Шчуч.
ЛЯПЯНІК м. Ганчар. Наш ляпянік лёпіць гаршкё ў сваё) ляпянцы. Касцянева Шчуч.
ЛЯСЁНКА ж. Дзяружка насіць зелле. Захваціла з сабо) лясёнку, прынясём з дзялкі зёльля. Навасёлкі Іўеўск.
ЛЯСКЎН м. Салавей. У нас ля рэчкі ў кустах што вечар вельмі добра ляскўн сьпявая. Казіміроўка Гарадз. ЛЯСОЎКА ж. Лясная ігруша. Прынёс дзьве лясбўкі, трэба пасадзіць і зрабіць ушчэпы, то будуць дббрыя Ігрўшы. Загор’е Кар.
ЛЯТНЁЎКА ж. Загарадка для жывёлы. У калгасе пабудавалі добрую лятнёўку карбвам. Негрымава Навагр.
ЛЯТНІСКА
ЛЯТНІСКА (лятніско) н. Аэрадром. Бачыў, як на лятніско прылятаюць самалёты. Макараўцы Бераст.
ЛЯТОМ прысл. Хутка. А дзежя дзяцё) даганю, калі яны лятбм пабёглі. Ракавічы Шчуч.
лятбнцы прым. Хуткі. Надто ўжо нбвая брыгадзірка лятбнцая, паляцёла на пдля, зірнўла, як рббяць, і ў адзін вярнўлася. Жыді Іўеўск.
ЛЯТЎШЧЫ прым. Збродлівы. У нас быў лятўшчы конь, залёзя дзеў шкбду, наёсца, тады дадбму прыбзя. Прывалка Гарадз. (Прывалкі) ЛЯЎКОМ прысл. Збоку дарогі. Moj дык прыхбдзіць дахаты ляўкбм,
ЛЯШЧЫЦЬ
кажа, хутчэ) так ямў. Станчыненты Смарг.
ЛЯХА ж. Нізіна. Адна ляха засталася, то скбсім да пблудня. Нагорнікі Дзятл.
ЛЯХАТ м. Рэха. Як засьпявалі, то ляхат паішбўпаўсёмлёсі. Зарудаўе Маст. ЛЯХОТНА прысл. Смешна. Стась усё нешта трэліў, а мне стала ляхдтна пасьля яго слоў. Дакудава Аід.
ЛЯШКА ж. Мэндлік. Паставілі дзёсяць ляшак ячмёню на сва)іх сбтках. Крапіўніца Свісл.
ляшчыць незак. Грымець. Так ляшчыў учора гром, дўмала, што j да ранку ня сьціхня. Вострава Слон.
м
МА ж. Мама. Ma, daj хутчэ) чаго паёсьці, мяне чакаюць. Дашкавічы Свісл. МАГАЗЫНАК м. 1. Каморка. Вазьмі ў магазынку зёрня, пасып курам. Гарачкі Гарадз.
МАГАЗЫНАК м. 2. Частка лямпы, куды наліваюць газу. Трэба наліць газы ў магазынак і запаліць лямпу. Гольні Бераст.
МАПЛКІ, МАГІЛЕВА, МАГЛІЦЫ мн. Могілкі. Людзі пашлі на магілкі, сёньня задўшны дзень. Магіляны Бераст. Хутка будзям каля магілёва прахбдзіць, добра, што віднб яшчэ. Русота Гарадз. У насу вёсцы магліц німа, магліцы ў сусёдня) вёсцы. Далёкія Лід.
МАГЛЯВАЦЬ незак. Упрыгожваць. Васіль усё лето магляваў хату, старць, як лялька. Баравікі Слон.
МАДАРАВАЦЦА незак. Прыбірацца. От ужо мая дзёўчына любіць мадаравацца. Лагады Шчуч.
мадаравАць незак. Даводзіць да ладу. Дбўга мадаравала валасэ перад люстэркам і па^шла з дбму. Замасцяны Шчуч.
МАДАРЭЙКА ж. Спадніца. Дзесь мадарэ]ку сваю парвала. Адэльск Гарадз. МАДбХАЦЦА незак. Вазіцца. До табе маддхацца ў хаце, вы]дзі да людзё) на вўліцу. Грандзічы Гарадз.
МАДЫГАВАЦЬ незак. Выкарыстоўваць. Яго жднка ўмея мадыгаваць з агарбда ўсё, што хбчаш. Мілошавічы Слон.
МАДЫГОЛІЦЦА незак. Цырымоніцца. Hi варта табе мадыгбліцца з гэтым малым, скажы раз, няха) слўхаяцца і ўсё. Бабіна Гарадз.
мадыравАць незак. Прымяркоўваць. Мадыраваў цэлы дзень, пакуль ні атрымалася штўка. Буцілы Лід.
мадырАўны прым. Кемлівы. Мадыраўны сын, па байркуўвесь. Бершты Шчуч.
МАДЭРНА (мадэрно) прысл. Прыгожа, модна. Тво)Васіль надто мадэрно адзёты. Рагозніца Маст.
МАДЭСНА прысл. Цікава. Болісь мадэсна расказваў, яг быў ён на ВАМе. Міхалкі Свісл.
МАДЭСНЫ прым. Забаўны. Малыя кацяняткі такія мадэсныя. Гольні Бераст.
МАЁЎКА ж. Ваўняная хустка ў кветкі. Купіла ўчора сабе маёўку. Шчорсы Навагр.
МАЖЛІВА прысл. Сярэдне, здавальняюча. 3 гэтым сынам мне менш бяды, вучыцца мажліва, а большы тўга вўчыцца. Раманавічы Шчуч.
мАза і мАзя ж. Каламазь. Ране) калёса мазалі чбрнаю мазяю, а цяпер мажам тавбтаю. Гольні Бераст.
мАзанка ж. Подмазка. Мазанка на прыпячкуў блюдцы, пашмарўі скаварадў. Ходараўцы Лід.
МАЗГАЛЁЗІНА ж. Сукаватае палена. Памажы ты мне раскалбць гэту мазгалёзіну, я ніяк ні дам рады. Гальшаны Ашм.
МАЗГбЛІЦЬ незак. груб. Выдумляць. Ты не мазгбль нам тут, а дава) гавары карачэ], як было. Фалькавічы Лід. МАЗДАГбЛІЦЦА незак. груб. Доўга збірацца. Як пачнё маздагбліцца, то цэлу гадзіну, ніяк яе не прыжджэш. Цярэшкі Ваўк.
КНІГІ ОНЛАЙН
